Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Zarządzanie łańcuchem dostaw

Zarządzanie łańcuchem dostaw

Teoretyczne podstawy zarządzania

łańcuchami dostaw

Wykład nr 3

Bartłomiej Rodawski

Katedra Zarządzania Strategicznego i Logistyki

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Plan wykładu

•

Pojęcie i typologia łańcuchów dostaw. Łańcuch a sieć
dostaw

•

Istota i cele współczesnego zarządzania łańcuchami
dostaw (kontekst logistyczny, integracyjny i
synchronizacyjny)

•

Obszary zadaniowe w zarządzaniu łańcuchem dostaw
według macierzy Seuringa i Goldbacha

•

Partnerstwo i rola ogniw w łańcuchach dostaw

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Wprowadzenie

• Młody, rozwijający się obszar wiedzy

Po raz pierwszy określenie zarządzanie łańcuchem dostaw
(SCM) zostało użyte w 1982 roku przez Olivera i Webbera;
Od tego czasu liczba publikacji z zakresu lawinowo rośnie,
jak podaje Croom (2004) sięgając do około 1000 artykułów
naukowych rocznie;

• Multidyscyplinarny charakter

SCM opiera się na wielu teoriach i dziedzinach naukowych

• Nie istnieje uniwersalna definicja łańcucha

dostaw i zarządzania łańcuchem dostaw;

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Multi-dyscyplinarność SCM

• Najczęściej SCM utożsamiane jest z zarządzaniem

logistycznym oraz zarządzaniem operacyjnym,
stanowiąc ich naturalną ścieżkę rozwoju

Etap
rozwoju

I.

II.

III.

Zarządzanie
logistyczne

Dezagregacja decyzji
logistycznych w
przedsiębiorstwie

„Gospodarka
materiałowa i
dystrybucja”

Integracja decyzji
logistycznych w
przedsiębiorstwie

Integracja systemów
logistycznych
współpracujących
przedsiębiorstw

Zarządzanie
operacyjne

Ekonomia skali/
specjalizacja

Zarządzanie
odchudzone

Zarządzanie sieciami
dostaw

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Multi-dyscyplinarność SCM

• SCM pojmowane jest również z następujących

perspektyw:

– integracja podejścia marketingowego i logistycznego

(Christopher 1998) – czynności logistyczne i

marketingowe realizowane przez współpracujące

przedsiębiorstwa pozwala na maksymalizację wartości

dostarczanej klientowi, a zatem przyczynia się do

uzyskiwania przewagi konkurencyjnej (

łańcuch wartości)

;

– Sieci gospodarczych – odejście od liniowości przepływów

dóbr i informacji pomiędzy współpracującymi

podmiotami (

sieć dostaw

);

– Inne: zarządzanie strategiczne, badania operacyjne,

teoria gier, teoria kosztów transakcyjnych, teoria

systemów, industrial dynamics

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Ewolucja łańcucha dostaw – struktura

podmiotowa

Łańcuch dostaw może być pojmowany jako:

• Pojedyncze przedsiębiorstwo (wewnętrzny łańcuch

dostaw);

• Para współpracujących ze sobą przedsiębiorstw w

relacji dostawca – odbiorca;

• Łańcuch przedsiębiorstw współpracujących na w

ramach relacji dostawca – odbiorca;

• Sieć przedsiębiorstw – grupa współpracujących

i/lub konkurujących ze sobą przedsiębiorstw tak w

układach wertykalnych jak i horyzontalnych;

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Przez łańcuch dostaw przepływają:
• Dobra (materiały, półprodukty, wyroby gotowe) i

odpowiadające im informacje;

• Dobra, informacje (w tym z rynku) oraz środki

pieniężne;

• Zasoby (fizyczne, ludzkie, technologiczne),

informacje i wiedza;

Ewolucja łańcucha dostaw – przedmiot

przepływu

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Obszarami współpracy w łańcuchu dostaw są:
• Czynności logistyczne (

logistyczny łańcuch

dostaw

);

• Czynności logistyczne i marketingowe;
• Wszystkie czynności, które tworzą wartość dla

ostatecznego klienta (

łańcuch wartości,

zintegrowany łańcuch dostaw

);

Ewolucja łańcucha dostaw – zakres

współpracy

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Definicja łańcucha dostaw

Łańcuch dostaw to współdziałające w
różnych obszarach funkcjonalnych firmy
wydobywcze, produkcyjne, handlowe,
usługowe oraz ich klienci, między którymi
przepływają strumienie produktów,
informacji i środków finansowych.

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Zarządzanie łańcuchem dostaw – ujęcie

logistyczne, integracyjne, synchronizacyjne

• Zarządzanie strumieniem podaży produktów i

towarzyszących im informacji od źródeł surowcowych do
ostatecznych odbiorców (

logistyczne

);

• Integracja kluczowych procesów biznesowych począwszy od

klientów skończywszy na dostawcach surowców, która
pozwala na dostarczenie wartości dla ostatecznego klienta i
innych interesarjuszy (Lambert, ed. 2006) (

integracyjne

)

• Proces decyzyjny związany z synchronizowaniem

fizycznych, informacyjnych i finansowych strumieni popytu i
podaży przepływających miedzy uczestnikami w celu
osiągnięcia przez nich przewagi konkurencyjnej i tworzenia
wartości dodanej (Witkowski 2003) (

synchronizacyjne

)

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Zarządzanie łańcuchem dostaw – macierz

Seuringa Goldbacha

Wymiar

Produktu

projektowanie produkcja

Wymiar

Relacji

Projektowanie
sieci

Konfiguracja

sieci i produktu

Formowanie

sieci

produkcyjnej

Optymalizacja
związków

Wspólne

projektowanie

wyrobów

Optymalizacja

procesów w

łańcuchu

dostaw

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Partnerstwo i rola ogniw w łańcuchach

dostaw

Postuluje się by współpraca między
uczestnikami łańcucha dostaw oparta była
na

związkach

partnerskich,

przeciwstawnych relacjom o charakterze
transakcyjnym

bądź

konfrontacyjnym.

Powinny być to związki o charakterze
długofalowym, ściśle wiążące strony,
polegające na wzajemnym zaufaniu,
otwartości, wspólnym dzieleniu ryzyka
i zysków.

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Typy partnerstwa

1 typ partnerstwa polegający na krótkotrwałej i

ograniczonej współpracy w zakresie koordynacji
działań i planowania tylko między jednym zakładem
czy obszarem funkcjonalnym partnerów

2

typ

partnerstwa

oznaczający

przejście

od

koordynacji działań do ich integracji między wieloma
zakładami i obszarami funkcjonalnymi partnerów w
długim, ale ściśle określonym okresie

3 typ partnerstwa, gdzie partnera postrzega się jako

przedłużenie

własnej

organizacji,

bez

jasno

określonych terminów zakończenia współdziałania.

Źródło: Lambert (ed.) 1996

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Model Partnerstwa

Potencjalne

korzyści

• Ograniczenie

kosztów

operacyjnych/

inwestycyjnych

• Poprawa

obsługi klienta

Możliwości

nawiązania

partnerstwa

• Cele strategiczne,
• Strategie

konkurencyjne;

• Koncepcje

zarządzania

• Symetria;
• Umiejętność

współpracy

• Wspólni konkurenci
• Bliskość
• Historia współpracy

Decyzja dot. partnerstwa

Komponenty

partnerstwa

• Zakres;
• Zaufanie;
• Komunikacja;
• Planowanie

działań;

• Kontrola procesów;
• Inwestycje

(finanse,

technologia,

ludzie);

Źródło: Lambert (ed.) 1996

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Partnerstwo a inne relacje w łańcuchu

dostaw

Transakcje

rynkowe

Partnerstw

o

Joint

venture

Integracja

wertykalna

Relacje wertykalne

Relacje wertykalne

Unikanie

konkurencji

konkurowa

nie

Kontrola

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

OEM 1

OEM 2

OEM 3

klientci

Układy

elektryczne

wnętrzna

Systemy

funkcjonalne

Centrala:

Logistyka

Zarządzanie

informacją;

B&R

Inne.

- BA Poland

BA HOLDING

Relacje w łańcuchu dostaw w praktyce

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

DI – przepływ informacji
popytowej
MO – przepływ modułów
M – przepływ materiałów
FP – przepływ produktów
finalnych

- BA holding

OEM

BA

Poland

Holding HQ

Magazyn centralny

Centrum dystrybucji

producent

modułów

BA

Africa

Dostawcy

materiałów

M

FP

FP

DI

DI

DI

FP

DI

M

MO

Relacje łańcuchu dostaw w praktyce

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

Relacje w praktyce

DI – demand information flow
MO – module flow
M – material flow
FP – finished products flow

- BRA holding

OEM

BA

Poland

Holding centrala
Centralny magazyn;
Centrum dystrybucji

Producent
Modułów
Br Africa

Inni producenci

z dywizji

systemy

elektryczne

KONTROLA

PA

RT

NE

RS

TW

O

K

O

N

K

U

R

E

N

C

J

A

PARTNERSTW
O

KONT

ROLA

Logistyka
w
przedsiębiorstwie

literatura

• Podstawowa:

– J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem dostaw. Koncepcje,

procedury, doświadczenia, PWE, W-wa 2003 – rozdział 1

• Uzupełniająca:

– Croom, S.R., Giannakis, M., Slack N., Supply Chain

Paradigms, w pracy zbiorowej pod red. New, S.,
Westbrook, R., Understanding Supply Chains. Concepts,
Critiques and Features, Oxford University Press, 2004

– M. Christopher, Logistyka i zarządzanie łańcuchem

podaży, Wydawnictwo Profesjonalnej Szkoły Biznesu,
1998