Równe traktowanie w

zatrudnieniu

w świetle

polskiego prawa pracy

Prawo pracy – wykład

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997

r.

art. 32 ust. 2:

Nikt nie może być

dyskryminowany w życiu politycznym,

społecznym

lub

gospodarczym

z

jakiejkolwiek przyczyny.

2

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r., art.

33

Kobieta i mężczyzna mają równe prawa w życiu

rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym, a w

szczególności

równe prawo do zatrudnienia i

awansów, do jednakowego wynagrodzenia za pracę

jednakowej wartości, do zabezpieczenia społecznego

oraz do zajmowania stanowisk, pełnienia funkcji

oraz uzyskiwania godności publicznych i odznaczeń.

3

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Zasada równego traktowania w zatrudnieniu jako

podstawowa zasada prawa pracy

art. 11² k.p.:
Pracownicy mają równe prawa z tytułu wypełniania
takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności
równego traktowania kobiet i mężczyzn w zatrudnieniu.

art. 11³ k.p.:
Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu,

w

szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię,
narodowość,

przekonania

polityczne,

przynależność

związkową,

pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu
na zatrudnienie na czas nieokreślony lub określony albo w pełnym lub w
niepełnym wymiarze czasu pracy

- jest niedopuszczalna

4

Równe traktowanie w zatrudnieniu

ART. 18

3c

§ 1-3 k. p.

Pracownicy mają prawo do jednakowego

wynagrodzenia* za jednakową pracę lub za pracę o

jednakowej wartości**.

*WYNAGRODZENIE obejmuje wszystkie składniki wynagrodzenia,

bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia
związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej
lub w innej formie niż pieniężna.

**PRACE O JEDNAKOWEJ WARTOŚCI to prace, których wykonywanie

wymaga od pracowników

porównywalnych kwalifikacji

zawodowych, potwierdzonych dokumentami przewidzianymi w
odrębnych przepisach lub praktyką i doświadczeniem zawodowym,
a także porównywalnej odpowiedzialności i wysiłku.

5

Równe traktowanie w zatrudnieniu

FUNKCJE

zasady równego traktowania w

zatrudnieniu

1.

Funkcja wytycznej kierunkowej dla działań

prawotwórczych.

2.

Funkcja wskazówki interpretacyjnej.

3.

Kryterium niesprzeczności z zasadami prawa pracy (w tym z

zasadą równego traktowania pracowników)

decyduje o

możliwości zastosowania przepisów kodeksu

cywilnego do stosunków pracy

. Por. art. 300 k.p.

6

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Zasada równego traktowania w zatrudnieniu jako

wytyczna kierunkowa dla działań partnerów

społecznych w zakresie tworzenia autonomicznych

źródeł prawa pracy

Art. 9 § 4 k.p.:

Postanowienia

układów zbiorowych pracy i innych

porozumień

zbiorowych,

regulaminów

oraz

statutów

określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy,

naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu,

nie obowiązują.

7

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Art. 18 § 3 k.p.: Postanowienia umów o pracę i

innych aktów, na podstawie których powstaje

stosunek pracy, naruszające zasadę równego

traktowania w zatrudnieniu

są nieważne

.

Zamiast

takich

postanowień

stosuje

się

odpowiednie przepisy prawa pracy, a w razie

braku takich przepisów - postanowienia te należy

zastąpić

odpowiednimi

postanowieniami

niemającymi charakteru dyskryminacyjnego.

8

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Obowiązki pracodawcy w zakresie

przeciwdziałania dyskryminacji w

zatrudnieniu

Art. 94 pkt 2 b k.p.

Art. 94 ¹ k.p.

9

Równe traktowanie w zatrudnieniu

ODPOWIEDZIALNOŚĆ

pracodawcy za naruszenie

zasady równego traktowania w zatrudnieniu

art. 18

3d

k.p.

Osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę

równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do

odszkodowania

w wysokości nie niższej niż

minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na

podstawie odrębnych przepisów.

10

Równe traktowanie w zatrudnieniu

UŁATWIENIA DOWODOWE

Art. 18

3b

k.p.

,,… chyba że pracodawca udowodni,

że

kierował

się

obiektywnymi

powodami”.

11

Równe traktowanie w zatrudnieniu

Ustawa z 3 XII 2010 r. o

wdrożeniu niektórych

przepisów Unii Europejskiej w

zakresie równego traktowania

12

Niepracownicze formy zatrudnienia

Ustawa z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu

niektórych przepisów Unii Europejskiej w

zakresie

równego

traktowania

zakazuje

nierównego traktowania osób fizycznych w

zakresie

warunków

podejmowania

i

wykonywania działalności zawodowej, w tym w

szczególności w ramach stosunku pracy albo

pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej.

13

Odszkodowanie

Osoby

świadczące

pracę

w

ramach

niepracowniczych form zatrudnienia, które

doświadczyły nierównego traktowania, mają

prawo do odszkodowania na podstawie art.

13 ustawy

z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu

niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie

równego traktowania.

14

Ciężar dowodu

Artykuł 14 ustawy z 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu

niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego

traktowania

stanowi, że ten, kto zarzuca naruszenie

zasady równego traktowania, uprawdopodobnia

fakt jej naruszenia.

W przypadku uprawdopodobnienia naruszenia

zasady

równego

traktowania

ten,

któremu

zarzucono naruszenie tej zasady, jest obowiązany

wykazać, że nie dopuścił się jej naruszenia

.

15