Tężnie solankowe

Anna Basis

Kamila Felczuk

Tężnia solankowa w Inowrocławiu

Tężnia to:

budowla z drewna i gałęzi tarniny,

kilkupiętrowej wysokości i długości nawet

do kilkuset metrów.

Początkowo służyły do uzyskiwania soli

kuchennej ze źródeł bogatosolankowych, a

następnie stały się miejscem służącym do

zażywania inhalacji wskutek powstawania w

ich otoczeniu specyficznych aerozoli.

Tężnie konstruowane w celach leczniczych

mają zróżnicowaną budowę.

Najsłynniejsze i najstarsze (XIX wiek)

polskie

tężnie znajdują się w Ciechocinku
(woj. kujawsko-pomorskie).

Inne miejscowości posiadające tężnie to:

 Konstancin-Jeziorna (1980) (woj. mazowieckie)
 Inowrocław (1999) (woj. kujawsko-pomorskie)
 Grudziądz (2006) (woj. kujawsko-pomorskie)

Tężnie solankowe w
Ciechocinku

Działanie tężni wygląda następująco:

solanka jest pompowana na najwyższy

poziom konstrukcji, po czym swobodnie
spływa w dół po gałązkach tarniny
ulegając rozpyleniu i odparowaniu. Wokół
powstaje aerozol, odznaczający się
szczególnymi właściwościami leczniczymi
głównie dla górnych dróg oddechowych,
który służy profilaktycznie i także
wspomaga leczenie wielu schorzeń.

Aerozol z solanki w zależności

od wielkości cząsteczek
przenika do:

 jamy nosowej i gardła - 7-15 mm

średnicy,

 zatok przynosowych -3-6 mm średnicy,
 pęcherzyków płucnych - 1-3 mm

średnicy.

Najbardziej wartościowy jest aerozol
docierający do śluzówek górnych dróg
oddechowych.
Rozpylenie solanki następuje poprzez jej
opadanie z koryt przelewowych na tarninę w
ściankach tężni ze znacznej wysokości.
Gałęzie tarniny, dostatecznie zagęszczone,
tworzą powierzchnię wielkiego parowania, a
rozbijanie cząsteczek solanki sprzyja także
hydrojonizacji.
Cząstki (mgły) aerozolu obdarzone
ładunkiem ujemnym posiadają znaczną
zdolność penetracji przez błony śluzowe
układu oddechowego.

Do wytwarzania aerozolu

leczniczego najlepiej nadaje się
solanka jodkowo-bromkowa.
Korzystny jest także znaczny udział
magnezu.

Najkorzystniejsza w leczeniu jest

solanka w stężeniu 1-3%.

Skład chemiczny solanki podany przez
laboratorium Kopalni Soli w

Inowrocławiu jest

następujący:

 NaC1 - 311,5 g/l
 Cl - 1888,8 g/l
 Mg -0,198 g/l
 Ca-320 g/l
 S04, Fe, Zn, J nasycenie 320 g/l

Walory lecznicze Inhalatorium -

Tężni są dobrze zbadane, służą
zarówno ludziom chorym na choroby
układu oddechowego, stanu ogólnego
wyczerpania i nerwicy wegetatywnej,
nadciśnieniu tętniczym, jak i
profilaktycznie u ludzi zdrowych
wzrasta odporność, dając częściowe
zabezpieczenie przed
zachorowaniem.

Tężnia solankowa w Konstancinie

Wskazania:

 Przewlekły nieżyt przetokowy górnych dróg

oddechowych

 Przewlekły nieżyt zanikowy górnych dróg

oddechowych

 Przewlekły zanikowy nieżyt nosa, gardła i

krtani

 Przewlekłe zapalenie zatok szczękowych i

czołowych

 Przewlekły nieżyt oskrzeli
 Rozedma płuc bez objawów zespołu serca

płucnego.

Promieniowanie pary aerozolu jest najbardziej

natężone

z wiatrem, zasięg aerozolu ma maksymalny zasięg

300 m.

Przebywanie w odległości minimalnej od tężni (około
30m) nie powinno trwać dłużej niż 15-30 minut.
W dalszej odległości można przebywać dłużej.
Można siedzieć lub spacerować, odwiedzać tężnie w
celach leczniczych co najmniej dwa razy dziennie.
Przebywanie w pełnym nasłonecznieniu w

bezpośredniej

bliskości nie jest wskazane.

Piśmiennictwo:

 Kubiak Sz., Wiaderny J.: Wpływ mikroklimatu

tężniowego w Ciechocinku na cisnenie krwi
chorych na pierwotne nadciśnienie tętnicze.
Balneologia Polska 1995, 27, 3/4: 96-100.

 Hasik J., Oset J.: Nowa tężnia w Inowrocławiu

już czynna. Nowiny Lekarskie 1996, 6: 767-
769.

 Ponikowska I.: Rozwój poglądów na

wskazania lecznicze w uzdrowisku
Ciechocinek od czasów dawnych do obecnych.
Problemy uzdrowiskowe 1990, 5-6: 27-33.

Dziękujemy za uwagę!!