MASAŻ
MASAŻ
OKOSTNOWY
OKOSTNOWY
Z historii
Z historii
Po raz pierwszy
Po raz pierwszy
został wprowadzony
został wprowadzony
i zastosowany w
i zastosowany w
1928 roku przez
1928 roku przez
Voglera jako
Voglera jako
skuteczna metoda
skuteczna metoda
terapii
terapii
neuroodruchowej
neuroodruchowej
.
.
Masaż okostnowy
Masaż okostnowy
to metoda fizjoterapii
to metoda fizjoterapii
neuroodruchowej. Jest stosowany w celu
neuroodruchowej. Jest stosowany w celu
likwidacji stref zmian odruchowych w
likwidacji stref zmian odruchowych w
obrębie okostnej.
obrębie okostnej.
Gdzie stosujemy?
Gdzie stosujemy?
W chorobach kręgosłupa.
W chorobach kręgosłupa.
Przy bólach głowy.
Przy bólach głowy.
Przy chorobach kończyn górnych i
Przy chorobach kończyn górnych i
dolnych.
dolnych.
W chorobach serca, płuc, żołądka,
W chorobach serca, płuc, żołądka,
jelit i dróg moczowych, dróg
jelit i dróg moczowych, dróg
żółciowych i chorobach kobiecych.
żółciowych i chorobach kobiecych.
Działanie
Działanie
Likwiduje strefy zmian odruchowych w obrębie
Likwiduje strefy zmian odruchowych w obrębie
okostnej (zmiany tego typu mogą charakteryzować
okostnej (zmiany tego typu mogą charakteryzować
się wciągnięciami, obrzmieniami lub wgłębieniami).
się wciągnięciami, obrzmieniami lub wgłębieniami).
Przyspiesza i leczy zmiany powstałe w obrębie
Przyspiesza i leczy zmiany powstałe w obrębie
okostnej.
okostnej.
Miejscowo pobudza przekrwienie i regenerację
Miejscowo pobudza przekrwienie i regenerację
komórek w tkance kostnej oraz wpływa na narządy,
komórek w tkance kostnej oraz wpływa na narządy,
które zostaną pobudzone razem z powierzchnią tej
które zostaną pobudzone razem z powierzchnią tej
tkanki (zmiany neuroodruchowe).
tkanki (zmiany neuroodruchowe).
Działanie
Działanie
Wewnętrzna struktura okostnej i jej warstwa
Wewnętrzna struktura okostnej i jej warstwa
rozrodcza spełnia ważne zadania przy
rozrodcza spełnia ważne zadania przy
fizjologicznym wzroście trzonu kości i przy
fizjologicznym wzroście trzonu kości i przy
regeneracji uszkodzonej kości.
regeneracji uszkodzonej kości.
Szczególnie dobrze znane są zaniki kostne, do
Szczególnie dobrze znane są zaniki kostne, do
których dochodzi w schorzeniach reumatycznych
których dochodzi w schorzeniach reumatycznych
przy chorobie Sudecka, gdzie zaburzone jest
przy chorobie Sudecka, gdzie zaburzone jest
działanie czynnika uciskowego na tkankę kostną.
działanie czynnika uciskowego na tkankę kostną.
Działanie
Działanie
Badania fizjologiczne udowodniły, że bodziec
Badania fizjologiczne udowodniły, że bodziec
ucisku skierowany na okostną wywołuje
ucisku skierowany na okostną wywołuje
reakcje odruchowe w tkankach i narządach
reakcje odruchowe w tkankach i narządach
unerwionych przez ten sam segment rdzenia
unerwionych przez ten sam segment rdzenia
kręgowego, co stymulowana okostna.
kręgowego, co stymulowana okostna.
Zjawisko to potwierdzają badania kliniczne
Zjawisko to potwierdzają badania kliniczne
pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych i
pęcherzyka żółciowego, dróg żółciowych i
żołądka, gdzie obserwowano po masażu
żołądka, gdzie obserwowano po masażu
przywrócenie zaburzeń czynnościowych.
przywrócenie zaburzeń czynnościowych.
Działanie
Działanie
Efekt ten wykorzystuje się do zmniejszenia
Efekt ten wykorzystuje się do zmniejszenia
bólu w stanach skurczowych mięsni lub
bólu w stanach skurczowych mięsni lub
obniżenia przekrwienia w następstwie
obniżenia przekrwienia w następstwie
zaburzeń naczynioruchowych.
zaburzeń naczynioruchowych.
Wrażliwość uciskowa okostnej ma również
Wrażliwość uciskowa okostnej ma również
duże znaczenie diagnostyczne przy
duże znaczenie diagnostyczne przy
lokalizacji chorób zwyrodnieniowych.
lokalizacji chorób zwyrodnieniowych.
Wskazania
Wskazania
Masaż okostnowy stosujemy przy wielu
Masaż okostnowy stosujemy przy wielu
chorobach
chorobach
występujących w obrębie głowy i tułowia:
występujących w obrębie głowy i tułowia:
Naczynioruchowe bóle głowy.
Naczynioruchowe bóle głowy.
Przewlekłe schorzenia kręgosłupa.
Przewlekłe schorzenia kręgosłupa.
Przeciążeniowe bóle krzyża.
Przeciążeniowe bóle krzyża.
Bóle krzyża związane z przewlekłymi i
Bóle krzyża związane z przewlekłymi i
przedawnionymi schorzeniami miednicy.
przedawnionymi schorzeniami miednicy.
Zmiany zwyrodnieniowe i złamania kości
Zmiany zwyrodnieniowe i złamania kości
zwłaszcza po długotrwałym unieruchomieniu.
zwłaszcza po długotrwałym unieruchomieniu.
Zasady wykonywania
Zasady wykonywania
Metoda ta polega na uciskowym punktowym
Metoda ta polega na uciskowym punktowym
masażu odpowiednich powierzchni kostnych.
masażu odpowiednich powierzchni kostnych.
Masaż wykonujemy w pozycji siedzącej lub
Masaż wykonujemy w pozycji siedzącej lub
leżącej z zachowaniem zasad ogólnego masażu.
leżącej z zachowaniem zasad ogólnego masażu.
Masaż ten przeprowadza się w stanie
Masaż ten przeprowadza się w stanie
rozluźnienia mięśni.
rozluźnienia mięśni.
Ucisk wykonuje się opuszkami kciuka lub palca
Ucisk wykonuje się opuszkami kciuka lub palca
wskazującego.
wskazującego.
W punkcie masażu należy odsunąć mięśnie, aby
W punkcie masażu należy odsunąć mięśnie, aby
osiągnąć możliwie bliski kontakt z kością.
osiągnąć możliwie bliski kontakt z kością.
Zasady wykonywania
Zasady wykonywania
Gdy palec uciskający
Gdy palec uciskający
będzie odczuwał opór
będzie odczuwał opór
tkanki kostnej należy
tkanki kostnej należy
wykonać nim kilka małych
wykonać nim kilka małych
ruchów, obrotów na
ruchów, obrotów na
powierzchni około 5 mm.
powierzchni około 5 mm.
Następnie na krótko
Następnie na krótko
zmniejsza się nacisk, bez
zmniejsza się nacisk, bez
odrywania palca z miejsca
odrywania palca z miejsca
zabiegu.
zabiegu.
Mały okrężny ruch nie
Mały okrężny ruch nie
może mieć charakteru
może mieć charakteru
wiercącego.
wiercącego.
Zasady wykonywania
Zasady wykonywania
Masaż jednego punktu trwa od 4 do 10 sekund.
Masaż jednego punktu trwa od 4 do 10 sekund.
Zabieg w tym samym punkcie można powtórzyć za
Zabieg w tym samym punkcie można powtórzyć za
2 do 4 minut.
2 do 4 minut.
Na zakończenie masażu każdego punktu należy
Na zakończenie masażu każdego punktu należy
stosować głaskanie głębokie opuszkami palców lub
stosować głaskanie głębokie opuszkami palców lub
kłębem w miejscu zabiegu.
kłębem w miejscu zabiegu.
Przy zabiegach na klatkę piersiową masaż powinien
Przy zabiegach na klatkę piersiową masaż powinien
być zsynchronizowany z oddechem pacjenta.
być zsynchronizowany z oddechem pacjenta.
Palec masujący wprowadza się to tkanki w fazie
Palec masujący wprowadza się to tkanki w fazie
wydechu, aby na początku fazy wydechu
wydechu, aby na początku fazy wydechu
zastosować ucisk.
zastosować ucisk.
Zasady wykonywania
Zasady wykonywania
Przeciętny czas jednego zabiegu wynosi około 20
Przeciętny czas jednego zabiegu wynosi około 20
minut i zależy od ilości masowanych punktów
minut i zależy od ilości masowanych punktów
okostnowych.
okostnowych.
Częstotliwość wykonywania zabiegów
Częstotliwość wykonywania zabiegów
uzależniona jest od rodzaju choroby.
uzależniona jest od rodzaju choroby.
Przy ostrych stanach chorobowych stosuje się 1-
Przy ostrych stanach chorobowych stosuje się 1-
3 zabiegów w ciągu tygodnia.
3 zabiegów w ciągu tygodnia.
Optymalna częstotliwość zabiegów jest trudna do
Optymalna częstotliwość zabiegów jest trudna do
ustalenia i wymaga znacznej praktyki i
ustalenia i wymaga znacznej praktyki i
indywidualizacji postępowania.
indywidualizacji postępowania.
Przy wyborze punktów
Przy wyborze punktów
okostnowych do leczenia
okostnowych do leczenia
uwzględniamy:
uwzględniamy:
Celowość bezpośredniego oddziaływania na
Celowość bezpośredniego oddziaływania na
ogniska chorobowe po zlokalizowaniu
ogniska chorobowe po zlokalizowaniu
schorzenia(nieprawidłowy rozwój kości,
schorzenia(nieprawidłowy rozwój kości,
przewlekłe zapalenia kości, zmiany
przewlekłe zapalenia kości, zmiany
ponowotworowe itp.).
ponowotworowe itp.).
wywołanie masażem reakcji neuroodruchowej na
wywołanie masażem reakcji neuroodruchowej na
podstawie budowy anatomiczno-fizjologicznej.
podstawie budowy anatomiczno-fizjologicznej.
Dostępność tkanki okostnowej dla poprawnego
Dostępność tkanki okostnowej dla poprawnego
technicznie wykonania zabiegu (bliskość
technicznie wykonania zabiegu (bliskość
położenia tkanki pod skórą).
położenia tkanki pod skórą).
Pola występowania
Pola występowania
punktów okostnowych:
punktów okostnowych:
Dla głowy
Dla głowy
: grzebień łopatki, kręgosłup
: grzebień łopatki, kręgosłup
w odcinku szyjnym, potylica, wyrostki
w odcinku szyjnym, potylica, wyrostki
sutkowate, łuki jarzmowe.
sutkowate, łuki jarzmowe.
Dla serca
Dla serca
: 1-6 żebro po stronie lewej,
: 1-6 żebro po stronie lewej,
mostek.
mostek.
Dla dróg żółciowych
Dla dróg żółciowych
: prawy łuk
: prawy łuk
żebrowy, mostek, żebra po stronie
żebrowy, mostek, żebra po stronie
grzbietowej w linii środkowej łopatki.
grzbietowej w linii środkowej łopatki.
Pola występowania
Pola występowania
punktów okostnowych:
punktów okostnowych:
Dla żołądka i dwunastnicy
Dla żołądka i dwunastnicy
: łuki
: łuki
żebrowe po obu stronach oraz dolna
żebrowe po obu stronach oraz dolna
część mostka.
część mostka.
Dla moczowodów
Dla moczowodów
: 12 żebra i
: 12 żebra i
grzebienie kości biodrowych.
grzebienie kości biodrowych.
Dla narządów miednicy mniejszej
Dla narządów miednicy mniejszej
:
:
grzebień ości biodrowej, kość krzyżowa,
grzebień ości biodrowej, kość krzyżowa,
czwarty i piąty kręg lędźwiowy.
czwarty i piąty kręg lędźwiowy.
Przeciwwskazania
Przeciwwskazania
Osteoporoza
Osteoporoza
Osteomalacja
Osteomalacja
Pierwotne i przerzutowe guzy kości
Pierwotne i przerzutowe guzy kości
Pourazowe uszkodzenia kości w okresie
Pourazowe uszkodzenia kości w okresie
wymagającym unieruchomienia
wymagającym unieruchomienia
Ostre stany zapalne w obrębie tkanki
Ostre stany zapalne w obrębie tkanki
kostnej
kostnej
W przypadku występowania bólów głowy zaleca się
W przypadku występowania bólów głowy zaleca się
rozpocząć zabiegi na grzebieniu łopatki, na
rozpocząć zabiegi na grzebieniu łopatki, na
wyrostkach poprzecznych dolnych kręgów szyjnych.
wyrostkach poprzecznych dolnych kręgów szyjnych.
W obrębie klatki wykonuje się zabiegi przy
W obrębie klatki wykonuje się zabiegi przy
schorzeniach serca, układu oddychania i narządów
schorzeniach serca, układu oddychania i narządów
położonych w nadbrzuszu
położonych w nadbrzuszu
Przy zaburzeniach dróg żółciowych punkty
Przy zaburzeniach dróg żółciowych punkty
okostnowe znajdują się na prawych łukach
okostnowe znajdują się na prawych łukach
żebrowych i mostku, przy chorobach żołądka i
żebrowych i mostku, przy chorobach żołądka i
dwunastnicy objawy występują na łukach
dwunastnicy objawy występują na łukach
żebrowych po obu stronach oraz często w okolicy
żebrowych po obu stronach oraz często w okolicy
łopatki.
łopatki.
Schorzenia kręgosłupa powodują występowanie
Schorzenia kręgosłupa powodują występowanie
punktów okostnowych na wyrostkach poprzecznych.
punktów okostnowych na wyrostkach poprzecznych.
Słabsze bodźce stosujemy w odcinku szyjnym, zaś
Słabsze bodźce stosujemy w odcinku szyjnym, zaś
mocne w odcinku lędźwiowych. Szczególną uwagę
mocne w odcinku lędźwiowych. Szczególną uwagę
należy zwrócić na rozluźnienie pacjenta i
należy zwrócić na rozluźnienie pacjenta i
przesunięcie w bok mięśnia prostego grzbietu.
przesunięcie w bok mięśnia prostego grzbietu.
W obszarze miednicy p. okostnowe występują na
W obszarze miednicy p. okostnowe występują na
grzbietowej powierzchni kości krzyżowej w okolicy
grzbietowej powierzchni kości krzyżowej w okolicy
stawu krzyżowo-biodrowego, grzebienia kości
stawu krzyżowo-biodrowego, grzebienia kości
biodrowej i guza kulszowego.
biodrowej i guza kulszowego.
W obrębie kończyn stosuje się głównie w
W obrębie kończyn stosuje się głównie w
zaburzeniach funkcjonalnych i zwyrodnieniowych
zaburzeniach funkcjonalnych i zwyrodnieniowych
stawów, procesach neurodystroficznych i chorobach
stawów, procesach neurodystroficznych i chorobach
naczyń obwodowych
naczyń obwodowych
.
.
KONIEC
KONIEC
Wykonanie:
Wykonanie:
Hołojuch Małgorzata
Hołojuch Małgorzata
Krosny Joanna
Krosny Joanna