Proces przetwarzania informacji,
który wiąże się z odwzorowaniem
postaci świata zewnętrznego i
wewnętrznego
w postaci reprezentacji
umysłowych
Wrażenie to elementarne zjawisko
psychiczne, które polega na
odzwierciedleniu cechy przedmiotu
działającego na receptor
Błędne rozpoznawanie realnie
istniejących przedmiotów, którym
towarzyszy mniej lub bardziej
stanowczy sąd realizujący
›
u osób zdrowych
›
pod wpływem stanów chorobowych
›
Wzrokowe, słuchowe, czuciowe
Spostrzeżenia nieistniejących w
rzeczywistości przedmiotów,
Towarzyszy im błędny sąd
realizujący (poczucie, że
spostrzegany przedmiot
rzeczywiście istnieje w
odpowiadającej danemu zmysłowi
przestrzeni)
Są rzutowane na zewnątrz
analizator
:
›
wzrokowe
›
słuchowe
›
czuciowe
›
węchowe
›
smakowe
stopień
złożoności
›
elementarne
›
proste
›
złożone
Spostrzeżenia (lub myśli,
wyobrażenia) powstające bez bodźców
działających z zewnątrz, nie mające
cech obiektywnej przedmiotowej
rzeczywistości, lecz znamiona
wyobrażeń zlokalizowanych w
przestrzeni wewnętrznej.
Towarzyszy im błędny sąd realizujący
Zaburzenia toku myślenia:
Przyspieszony, spowolniały,
rozkojarzony, otamowanie,
zahamowanie, lepki
Zaburzenia treści myślenia:
UROJENIA
obsesje
idee nadwartościowe
Prześladowcze
Ksobne (odnoszące)
Owładnięcia
Oddziaływania
Wielkościowe
Posłannictwa
Niewiary
małżeńskiej
Depresyjne
Paranoiczne
(usystematyzowane
)
Paranoidalne
(nieusystematyzow
ane)
• nastrój – dłuższy czas utrzymywania się
emocji, który ponadto wyraźnie zabarwia różne
aspekty zachowania i przeżywania
• afekt – silniejsze i prostsze emocje związane z
procesami cielesnymi
• uczucie – emocje o bardziej złożonym i
subtelnym charakterze
Typ
Dynamika
Wysyceni
e
Obniżenie nastroju
Podwyższenie
nastroju
Lęk
Złość (dysforia)
Zobojętnienie
Spłycenie, zubożenie
Zaleganie
Lepkość
Chwiejność
Nietrzymanie
Syntymia
Hipertymia
Hipotymia
Atymia
Paratymia
Katatymia
(Wciórka, 2002)
Nastrój, w którym dominuje odczucie silnego
zagrożenia lub zatrważającej zmiany
wywodzącej się z nieznanego źródła
Strach – gdy źródło jest znane
Obawa – gdy zagrożenie jest przewidywane
Trwoga – gdy zachodząca zmiana jest trwala
Panika – gdy zmiana jest nagła
Fizjologiczne mechanizmy i kliniczne przejawy
tych stanów są podobne
Nastrojowi towarzyszy szereg przejawów:
- Wzbudzenia psychicznego
- Ruchowego
- Autonomicznego
Ewolucyjnie jako sygnał zagrożenia, motywujący
do działania
W klinice widuje się przede wszystkim lęk, którego
nasilenie, długotrwałość i bezprzedmiotowość
wywierają wpływ dezadaptacyjny, a nawet
destrukcyjny
• Lęk uogólniony -
długotrwale utrzymujące się
napięcie lękowe o różnej, mało zmieniającej się
intensywności
• Lęk napadowy (napady paniki)
– krótkotrwałe,
powtarzające się epizody o bardzo dużym
nasileniu przeżywanego lęku
• Lęk w postaci fobii
– nawykowe unikanie
sytuacji lękorodnych, kojarzonych z obawą
wystąpienia objawów nasilonego lęku
Zobojętnienie:
Wyraźne ilościowe ograniczenie lub brak przeżywania
uczuć, najczęściej u chorych z postępującymi
zaburzeniami organicznymi (otępienia)
Spłycenie uczuciowe (sztywność, bladość):
Zatracanie intensywności, amplitudy, modulacji,
zabarwienia reakcji emocjonalnych na
zachodzące wydarzenia i wypowiedzi, na osoby
i okoliczności.
Typowe dla zaburzeń schizofrenicznych
Zubożenie uczuciowe:
Uzyskiwanie przewagi bardziej elementarnych
emocji związanych z zaspakajaniem potrzeb
biologicznych nad uczuciami bardziej
złożonymi (potrzeby społeczne)
Typowe dla procesów organicznych i w niektórych
przypadkach dla schizofrenii
- obniżenie nastroju,
- obniżenie napędu
psychoruchowego,
- zaburzenia rytmów
okołodobowych,
- lęk
- objawy somatyczne
CHOROBA AFEKTYWNA JEDNOBIEBUNOWA
CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA
REAKCJE ADAPTACYJNE
ORGANICZNE ZABURZENIA NASTROJU
-
obniżenie nastroju,
- obniżenie napędu
psychoruchowego,
- zaburzenia rytmów
okołodobowych,
- lęk
- objawy somatyczne
CHOROBA AFEKTYWNA JEDNOBIEBUNOWA
CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA
REAKCJE ADAPTACYJNE
ORGANICZNE ZABURZENIA NASTROJU
Zaburzenia nastroju (nastrój
maniakalny),
Zaburzenia napędu psychoruchowego
(podniecenie maniakalne),
Zaburzenia niektórych procesów
fizjologicznych i metabolicznych oraz
rytmów biologicznych,
Zaburzenia emocji (dysforia)
CHOROBA AFEKTYWNA DWUBIEGUNOWA
ORGANICZNE ZABURZENIA NASTROJU
Urojenia paranoidanle: prześladowcze,
ksobne, oddziaływania, owładnięcia
Omamy SŁUCHOWE, czuciowe,
węchowe
SCHIZOFRENIA
ORGANICZNE ZABURZENIA UROJENIOWE
Dominują zaurzenia napędu
psychoruchowego; poza tym
rozkojarzenie, urojenia, omamy
1.
zespół hipokinetyczny: spowolnienie
psychoruchowe, często mutyzm,
dziwaczne zachowanie (niefizjologiczne
pozycje),
2.
zespół hiperkinetyczny: pobudzenie
psychoruchowe, raptus catatonicus
SCHIZOFRENIA
Autyzm
Obniżenie uczuciowości wyższej
Bladość afektywna
Rozpad struktury osobowości:
rozkojarzenie, dereizm, paratymia,
paramimia, parafonia,
ambisentencja, ambitendencja,
ambiwalencja, paralogia
Złudzenia (iluzje) i omamy
Niespójne urojenia
Depersonalizacja
Transytywizm
Symboliczność
Dziwaczne zachowania
Paramnezje
Zaburzenia odżywiania się, snu, cyklu
miesięcznego
Jest to przewlekła choroba przebiegająca z
zaostrzeniami i remisjami
Zaostrzenia to zwykle narastanie objawów
wytwórczych, rzadziej objawów osiowych
Ostry początek zwykle lepiej rokuje
Powolny, podstępny początek powoduje
większą degradację osobowości
Zejście choroby jest zróżnicowane - od braku
objawów rezydualnych i dobrego
przystosowania do nasilonych objawów
deficytowych, zaburzeń myślenia i znacznego
nieprzystosowania
Ilościowe: GCS-(Glasgow coma scale)
skala Glasgow; opisowo: senność
patologiczna, półśpiączka, śpiączka
Jakościowe:
przymglenie proste, zespół
majaczeniowy, zespół pomroczny,
zespół splątaniowy (amentywny)
GCS- ocena parametrów neurologicznych:
reakcja ruchowa, słowna, otwieranie oczu;
max-15pkt
Senność patologiczna- silna tendencja do
zasypiania, wybudzenia w reakcji na
bodźce
Półśpiączka- wybudzenia tylko na bodźce
bólowe
Śpiączka- brak wybudzeń nawet po silnych
bodźcach bólowych
Zachowanie człowieka podobne do
poruszającego się w gęstej mgle-
pacjent widzi nieostro, niedokładnie,
ma trudności z oceną odległości
Kontakt trudny, pojmowanie sytuacji
utrudnione i opóźnione
Zachowanie i ruchy spowolniałe
Zaburzenia orientacji allopsychicznej
(co do czasu, miejsca i sytuacji).
Orientacja autopsychiczna zachowana.
Omamy i iluzje
wzrokowe, rzadziej
słuchowe, węchowe
Lęk
Narasta wieczorem i w nocy
Po epizodzie wspomnienia wyspowe
Odwodnienie
Gorączka
Odstawienie alkoholu po ciągu opilczym
Odstawienie leków z grupy BDZ
Hipo- i hiperglikemia
Zaburzenia elektrolitowe- sód, potas,
magnez
Zaburzenia gospodarki kwasowo-
zasadowej
Zaburzenia orientacji auto- i
allopsychicznej
Lęk
Całkowita niepamięć epizodu
Najczęściej po napadzie padaczkowym
uogólnionym
Głęboka dezorientacja
Porozrywanie wątków myślenia
Chaotyczna aktywność ruchowa
(jaktacje)
Ciężkie stany somatyczne
Art. 18
Przymus bezpośredni wobec osób z zaburzeniami
psychicznymi:
1) dopuszczają się zamachu przeciwko:
a) życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby,
lub
b) bezpieczeństwu powszechnemu,
lub
2) w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty
znajdujące się w ich otoczeniu,
lub
3) poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie
zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki
organizacyjnej pomocy społecznej.
O zastosowaniu przymusu bezpośredniego
decyduje lekarz, który określa rodzaj
zastosowanego środka
przymusu oraz osobiście nadzoruje jego
wykonanie.
W szpitalach psychiatrycznych oraz w jednostkach
organizacyjnych pomocy społecznej, jeżeli nie jest
możliwe uzyskanie natychmiastowej decyzji
lekarza, o
zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje i
nadzoruje osobiście jego wykonanie pielęgniarka,
która jest obowiązana niezwłocznie zawiadomić o
tym lekarza. Każdy przypadek zastosowania
przymusu bezpośredniego
Przed zastosowaniem przymusu
bezpośredniego uprzedza się o tym
osobę, wobec której środek ten ma być
podjęty. Przy wyborze środka przymusu
należy wybierać środek możliwie dla tej
osoby najmniej uciążliwy
.
Zastosowanie przymusu
bezpośredniego wobec osoby, o której
mowa w ust. 1 pkt 1 i 2, polega na
przytrzymywaniu,
przymusowym podaniu leków,
unieruchomieniu
izolacji, wobec osoby, o która zakłóca
pracę w oddziale - na przytrzymaniu
lub przymusowym podaniu leku.
Art. 22.
1. Przyjęcie osoby z zaburzeniami psychicznymi do
szpitala psychiatrycznego następuje za jej pisemną
zgodą na podstawie ważnego skierowania do
szpitala, jeżeli lekarz wyznaczony do tej czynności,
po osobistym zbadaniu tej osoby, stwierdzi
wskazania do przyjęcia.
1a. W nagłych przypadkach, w szczególności w
przypadku braku możliwości uzyskania pomocy
lekarskiej przed zgłoszeniem się do szpitala, osoba
z zaburzeniami psychicznymi może być przyjęta do
szpitala psychiatrycznego, za jej pisemną zgodą,
bez skierowania, o którym mowa w ust. 1.
Art. 23
.
1.
Osoba chora psychicznie
może być przyjęta do
szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej w
art. 22 tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe
zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej
choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu
albo życiu lub zdrowiu innych osób.
wymaga zatwierdzenia przez ordynatora (lekarza
kierującego oddziałem) w ciągu 48 godzin od chwili
przyjęcia. Kierownik szpitala zawiadamia o
powyższym sąd opiekuńczy
miejsca siedziby szpitala w ciągu 72 godzin od
chwili przyjęcia.
Art. 24.
Osoba, której
dotychczasowe zachowanie
wskazuje na to, że z powodu zaburzeń
psychicznych
zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub
zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy
jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez
zgody wymaganej w art. 22 do szpitala w celu
wyjaśnienia tych wątpliwości.
2. Pobyt w szpitalu, o którym mowa w ust. 1, nie
może trwać dłużej niż 10 dni.
3. Do przyjęcia do szpitala, o którym mowa w ust.
1, stosuje się zasady i tryb postępowania określony
w art. 23.
Art. 29.
1. Do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta,
bez zgody wymaganej w art. 22, osoba
chora psychicznie:
której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że
nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu
jej zdrowia psychicznego,
bądź, która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania
podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest
przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym
przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby, o
której mowa w ust. 1, bez jej zgody, orzeka sąd
opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby - na wniosek jej
małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej
przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią
faktyczną opiekę.
Długotrwały stan, w którym występują pewne
ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu.
Ograniczenia te spowodowane są na skutek
obniżenia sprawności funkcji fizycznych lub
psychicznych.
Utrata ta może być całkowita, częściowa, trwała
lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana
lub progresywna.
Niepełnosprawność jest jednym z ważniejszych
problemów współczesnego świata. Wynika to z
powszechności i rozmiaru tego zjawiska. Z
niepełnosprawnością fizyczną wiąże się ponadto
zazwyczaj tzw. Niepełnosprawność społeczna
System naturalny
Systemy społeczne – organizacje
religijne i samopomocowe
Systemy opieki zdrowotnej i społecznej
Oddziały dzienne
Oddziały leczenia środowiskowego
Hostele
Domy pomocy społecznej
Usługi opiekuńcze
Warsztaty terapii zajęciowej i treningi
umiejętności