Proces karny
Czym jest proces karny ?
Proces karny to prawnie uregulowana
działalność zmierzająca do :
-
Wykrycia i ustalenia czynu
przestępnego i jego sprawcy.
-
Osądzenia sprawcy za ten czyn.
-
Wykonania kary i innych środków
reakcji karnej.
Aby zrealizować cele procesu
należy stosować poniższe
zasady:
Prawdy materialnej - polega na wiernym odtworzeniu okoliczności
których dokonano przestępstwa.
Obiektywizmu - oznacza bezstronny stosunek sędziego do stron
występujących w procesie.
Domniemanej niewinności - sugeruje niewinność sprawcy
czynu przestępczego do chwili udowodnienia dokonania przestępstwa.
Prawa do obrony - oskarżony może korzystać z obrońcy, jeśli go na
to nie stać może poprosić o obrońcę z urzędu.
Publiczności (jawności) - oznacza możliwość obserwowania procesu
osobom trzecim. Zasada ta często pełni funkcję edukacyjną, czasem ze
względu na dobro sprawy lub tajemnicę państwową; może być
ograniczona.
Równouprawnienia stron (kontradykcyjnośći) - oznacza, że
zarówno obrońca jak i oskarżony maja jednakowe prawa w trakcie
procesu, są równouprawnione np. do przesłuchania świadków.
Inkwizycyjności - polega na samodzielnym zbieraniu dowodów przez
sąd.
Legalizmu - zobowiązuje organy ścigania do wszczęcia postępowania
sądowego.
Każdy proces karny
posiada kilka etapów:
Etap przygotowawczy w sprawach lżejszych prowadzi
go policja, w przypadku przestępstw cięższych prokurator.
Celem tego etapu jest wyjaśnienie okoliczności przestępstwa, a
więc przesłuchiwani są świadkowie, zbierane dowody
przygotowywana jest dokumentacja dla sądu.
Etap rozprawy głównej w zależności od wagi popełnionego
przestępstwa odbywa się w sądzie rejonowym lub okręgowym.
Składa się z następujących elementów:
- rozpoczęcie rozprawy, przewód sądowy (odczytanie
oskarżenia, przesłuchanie oskarżonego,
- pouczenie oskarżonego o przysługujących mu prawach,
przeprowadzenie dowodów),
- przemówienie stron,
- wydanie wyroku (sąd może również zawiesić lub umorzyć
wyrok).
Etap postępowania apelacyjnego wszczyna się na skutek
odwołania jednej ze stron od ogłoszonego wyroku w sądzie wyższej
instancji.
Etap postępowania wykonawczego rozpoczyna się z chwilą
uprawomocnienie wyroku i przesłania go do organu wykonawczego np.
policji w celu wykonania.
Środki odwoławcze od wyroku to:
apelacja - możliwość odwołania się do sądu wyższej instancji od
wyroku nieprawomocnego w przeciągu 14 dni;
zażalenie - skierowane przeciwko postępowaniu sadowemu może być
wniesione 7 dni od daty wydania postępowania;
kasacja - jest nadzwyczajnym środkiem odwoławczym od wyroku
sądu II instancji. Funkcję sądu odwoławczego pełni Sąd Najwyższy.
Kasację może wnieść także rzecznik Praw Obywatelskich w ciągu 30
dni od daty doręczenia orzeczenia.
OSOBY DO 13 ROKU ŻYCIA
BRAK ODPOWIEDZIALNOŚCI
KARNEJ PRZED SĄDEM,
W PRZYPADKU DEMORALIZACJI
LUB POPEŁNIENIA CZYNU
NIEZGODNEGO Z PRAWEM -
POSTĘPOWANIE OPIEKUŃCZE.
OSOBY W WIEKU OD 13
DO 17 ROKU ŻYCIA
ODPOWIADAJĄ PRZED SĄDEM
RODZINNYM I NIELETNICH ZA
POPEŁNIENIE CZYNU KARALNEGO.
OSOBY W WIEKU DO 18
ROKU ŻYCIA
ODPOWIADAJĄ PRZED SĄDEM
RODZINNYM I NIELETNICH W
ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA I
ZWALCZANIA DEMORALIZACJI .
NIELETNI
osoba, która nie ukończyła 18 lat, a
przejawia zachowania świadczące o
demoralizacji
osoba, która ukończyła 13 lat, a nie
ukończyła lat 17 i dopuściła się
popełnienia czynu karalnego
osoba, która nie ukończyła 21 roku życia
i względem której zostały orzeczone
środki wychowawcze lub poprawcze
CZYN KARALNY
„
czyn karalny”
– czyn zabroniony
przez ustawę jako przestępstwo lub
przestępstwo skarbowe
albo wykroczenie określone w art.51,
69,74,76,85,87,119,122,124,133143
KW
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
PRAWNA NIELETNICH
Dzieli się na :
Karna - odpowiedzialność karna i
postać majątkową i osobistą , np.
możliwość wymierzenia kary grzywny i
kary pobawienia wolności.
Cywilna - Odpowiedzialność cywilna
wynika z przepisów kodeksu
cywilnego, a karną ponosi się na
podstawie przepisów kodeksu karnego.
Wobec nieletniego, który popełnił czyn karalny (zabroniony) przed ukończeniem 13 lat
albo po ukończeniu 13 roku życia, ale bez rozeznania, tj. bez świadomości
rozpoznania znaczenia popełnionego czynu, sąd stosuje środki wychowawcze, np.
upomnienie, umieszczenie w zakładzie wychowawczym.Wobec nieletniego, który po
ukończeniu 13 lat popełnił czyn zabroniony z rozeznaniem, tj. miał świadomość
popełnionego czynu, sąd może orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym.
Jeżeli jednak sprawca (nieletni) po ukończeniu 16 lat dopuścił się zbrodni: przeciwko
życiu lub bezpieczeństwu powszechnemu, gwałtu, rozboju albo ciężkich uszkodzeń
ciała, może odpowiadać tak jak dorosły, zwłaszcza gdy poprzednio stosowane środki
wychowawcze lub poprawcze okazały się nieskuteczne. W stosunku do sprawcy, który
popełnił występek po ukończeniu 17 lat, lecz przed ukończeniem 18 roku życia, sąd
może zamiast kary zastosować środki wychowawcze albo poprawcze przewidziane dla
nieletnich.Przestępstwo, zawiniony czyn człowieka, społecznie niebezpieczny,
zabroniony pod groźbą kary przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia.
Wg prawa polskiego czyn, którego społecznie niebezpieczeństwo jest znikome, nie
stanowi przestępstwa. Zakres czynów uznawanych za przestępstwo ulega w
historycznym rozwoju zmianom i wiąże się z ustrojem społeczno-gospodarczym.Polski
kodeks karny dzieli przestępstwa na:- zbrodnie i występki (ze względu na wysokość
grożącej kary),- umyślne i nieumyślne (ze względu na rodzaj winy sprawcy),-
przestępstwa polegające na działaniu lub zaniechaniu,- przestępstwa skutkowe i
bezskutkowe,- przestępstwa polegające na narażeniu na niebezpieczeństwo,-
przestępstwa ścigane z urzędu lub oskarżenia prywatnego;- podstawowe,
kwalifikowane i uprzywilejowane.
PRZED SĄDEM
Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich
reguluje postępowanie przed sądem (art. 15 – 32
upn) stanowiąc, iż:1) sprawy nieletnich należą
do właściwego sądu rodzinnego,2) jeżeli nieletni
popełnił czyn wspólnie z dorosłym wówczas
prokurator wyłącza sprawę nieletniego i
przekazuje do sądu rodzinnego,3) właściwym do
rozpatrzenia sprawy jest sąd rodzinny w miejscu
zamieszkania nieletniego (jeżeli są trudności w
ustaleniu miejsca zamieszkania, sprawę
prowadzi się w miejscu pobytu nieletniego),4)
jeżeli prowadzone postępowanie tego wymaga
sąd może umieścić nieletniego w schronisku dla
nieletnich.
POSTĘPOWANIE
WYJAŚNIAJĄCE
Sąd rodzinny może wszcząć postępowanie
wyjaśniające, jeśli powziął informację o
przejawach demoralizacji nieletniego Wówczas
wysłuchuje:1) nieletniego,2) jego rodziców lub
opiekunów,3) oraz w miarę potrzeby inne
osoby.W postępowaniu wyjaśniającym nieletni
może mieć obrońcę. Przesłuchanie przez Policję
odbywa się w obecności rodziców lub opiekunów
albo obrońcy lub też nauczyciela, wychowawcy,
pedagoga szkolnego (art. 39 upn). Na
postanowienie sądu w przedmiocie wydanego
postanowienia o zastosowaniu środków
wychowawczych lub poprawczych przysługuje
odwołanie do sądu II instancji (art. 59 upn).
POSTĘPOWANIE PRZED
SĄDEM KARNYM
Osoba, która popełniła czyn karalny określony w kk, uks lub kw
podlega odpowiedzialności karnej na podstawie odpowiednich
przepisów wspomnianych kodyfikacji. Kodeks określa wysokość
kary w zależności od rodzaju popełnionego przestępstwa. Sąd
orzeka kary określone :1) grzywnę,2) ograniczenie wolności,3)
pozbawienie wolności,4) 25 lat pozbawienia wolności,5)
dożywotnie pozbawienie wolności.Może dodatkowo orzec środki
karne :1) pozbawienia praw publicznych,2) zakaz zajmowania
określonych stanowisk,3) zakaz prowadzenia pojazdów,4)
przepadek przedmiotów,5) obowiązek naprawienia szkody,6)
świadczenia pieniężne,7) podanie wyroku do publicznej
wiadomości.Wykonanie kar, sąd może zawiesić na okres próby.
Może również w tym czasie oddać skazanego pod dozór
kuratora sądowego jak również zobowiązać skazanego do
określonego zachowania . Jeżeli osoba skazana uchyla się od
obowiązków określonych przez sąd, rażąco narusza porządek
prawny i społeczny sąd może zarządzić wykonanie kary
pozbawienia wolności w oparciu o stosowne przepisy
SCHEMAT PROCESU
KARNEGO
ŹRÓDŁA :
-wikipedia
-internet
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ
Prace wykonali: