TRENDY ZMIAN

W PRZEDSIĘBIORSTWACH I

ICH OTOCZENIU

Współczesne koncepcje

zarządzania

KONCEPCJA – ogólne ujęcie; obmyślony plan;

teoria, pomysł, projekt

(Słownik Języka Polskiego, PWN, Warszawa 1994)

W zarządzaniu POJĘCIE KONCEPCJI będzie

oznaczało ogólne ujecie danego podejścia do

zarządzania, zbiór zasad sformułowanych z

jakiegoś

punktu

widzenia,

najczęściej

dotyczących

całości

organizacji

i

formułowanych na znacznym poziomie

ogólności. Może wynikać z teorii, bądź być

uogólnieniem badań i obserwacji praktycznych.

Program przedmiotu

WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE ZARZĄDZANIA

1.

Trendy zmian we współczesnym świecie i w

przedsiębiorstwach

–

Turbulencja otoczenie – przyczyny i następstwa dla działalności

przedsiębiorstw,

–

Kierunki zmian we współczesnych organizacjach

2.

Paradygmaty elastyczności i procesowości w zarządzaniu

–

Elastyczność organizacji – definicja, cechy organizacji elastycznych,

stosowane rozwiązania

–

Organizacja procesowa – założenia, typy, teoretyczne i praktyczne

rozwiązania ujęcia procesowego

3.

Współczesne podejścia do zarządzania zmianą –

benchmarking, reengeniering, outsourcing

–

Benchmarking – definicje, cele, rodzaje, metoda zastosowania,

warunki skutecznego benchmarkingu,

–

Reegeneering – geneza, zakres pojęciowy, proces wprowadzania –

zespół, fazy, operacje

–

Outsourcing – pojęcie outsourcingu, zastosowanie, wady i zalety

4.

Koncepcje lean organization i agile organization

–

Lean organization – japońska geneza koncepcji, założenia I

komponenty, wybrane metody I narzędzia zarządzania

wyszczuplającego

–

Agile organization – istota, zalety zastosowania

5. Organizacje wirualne i fraktalne

– Organizacja wirtualna – ewolucja koncepcji

wirtualności, definicje, modele, perspektywy

rozwoju wirtualności struktur organizacji,

– Organizacja fraktalna – pojęcie fraktala oraz

organizacji fraktalnej, modele

6. Zarządzanie jakością – TQM I inne koncepcje

– TQM – defininicja, model systemu

– Kaizen i six sigma

7. Zarządzanie wiedzą i koncepcja organizacji

uczącej się

– Wiedza jako zasób strategiczny, sposoby rozwijania

i przekazywania wiedzy w organizacji, systemy

zarządzania wiedzą

– Koncepcja i cechy organizacji ucząca się, proces

uczenia się w organizacji

8. Time Based Management

– Czas jako atrybut strategiczny

– Podstawy koncepcji i elementy składowe TBM

Zalecana literatura

Podstawowa
• K. Zimniewicz, Współczesne

koncepcje i metody zarządzania,
PWE, Warszawa 2003

• J. Brilman, Nowoczesne koncepcje i

metody zarządzania, PWE, Warszawa
2002

• Zarządzanie przedsiębiorstwem w

turbulentnym otoczeniu, pod red. R.
Krupskiego, PWE, Warszawa 2005

Uzupełniająca

• W. M. Grudzewski. I.K. Hejduk, Przedsiębiorstwo wirtualne, Difin, Warszawa

2002

• U. R. Muller, Szczupłe organizacje, Placet, Warszawa 1997
• Przedsiębiorstwo przyszłości, (red.) W. M. Grudzewski, I.K. Hejduk, Difin,

Warszawa 2005

• Ch. Evans, Zarządzanie wiedzą, PWE, Warszawa 2005
• P.M. Senge, Piata dyscyplina – Teoria i praktyka organizacji uczącej się,

Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2006

• M. Hammer, J. Champy Reengineering w przedsiębiorstwie, Neumann

Management Institute, Warszawa 1996

• R. Kraszewski TQM teoria i praktyka, Wydawnictwo Dom Organizatora, Toruń

2001.

• M. Trocki Outsourcing. Metoda restrukturyzacji działalności gospodarczej,

PWE, Warszawa 2001

• B. Wawrzyniak, G. Gierszewska Globalizacja. Wyzwania dla zarządzania

strategicznego. Podtekst, Warszawa 2001

Plan wykładu

• Tendencje zmian we współczesnym

świecie jako czynników turbulencji

otoczenia

• Globalizacja jako jeden z głównych

czynników turbulencji otoczenia

• Zmiany organizacji spowodowane

zmiennością współczesnego otoczenia

• Elastyczność organizacji jako odpowiedź

na zmiany zachodzące w otoczeniu

• Organizacja procesowa

Tendencje wzrostu turbulencji

otoczenia

• Wzrost nowości zmian
• Wzrost intensywności otoczenia
• Wzrost szybkości zmian
• Rosnąca złożoność otoczenia

Czynniki powodujące

przyśpieszeni zmienności

otoczenia

• Globalizacja rynków zbytu
• Rozwój nowych technologii powiązany z

globalizacją technologiczną

• Konsolidacja przedsiębiorstw
• Zmiany społeczne
• Wzrost zainteresowania problemami

ekologicznymi

• Niepokoje gospodarcze
• Zmiany na mapie świata
• Bankructwa wielkich przedsiębiorstw
• Światowy terroryzm

GLOBALIZACJA JAKO CZYNNIK

WZROSTU TURBULENCJI

OTOCZENIA

• Globalizacja to proces stopniowego kurczenia się

czasoprzestrzeni, w której poruszamy się i działamy

(wg raportu ONZ)

• Globalizacja to proces, w którym rynki i produkcja w

różnych krajach stają się coraz bardziej współzależne w

związku z dynamiką wymiany towarów i usług,

przepływem kapitału i technologii (Komisja Europejska)

• Globalizacja działalności gospodarczej to dokonujący

się na świecie długofalowy proces integrowania coraz

większej liczby krajowych gospodarek ponad ich

granicami, dzięki rozszerzeniu oraz intensyfikacji

wzajemnych powiązań (inwestycyjnych, produkcyjnych,

handlowych i kooperacyjnych), w wyniku czego

powstaje ogólnoświatowy system ekonomiczny o dużej

współzależności i znaczących reperkusjach działań

podejmowanych nawet w odległych krajach (A.

Zaorska)

Czynniki globalizacji

• Rozwój rynków globalnych
• Liberalizacja handlu światowego
• Procesy integracji gospodarczej

TRENDY ZMIAN W

PRZEDSIĘBIORSTWACH

W PRZESZŁOŚCI

W PRZYSZŁOŚCI

Rynek kształtowany przez popyt

Rynek kształtowany przez podaż

Klient-konsumeny: marketing,

zabezpieczenie jakości

Klient nasz pan: marketing,

wartość dla klienta, zarządzanie

jakością totalną (TQM)

Produkcja masowa

System just-in-time oraz

zindywidualizowana produkcja

masowa

Pojawienie się małych i średnich

przedsiębiorstw

Mnożenie się małych i średnich

przedsiębiorstw

Wzrost znaczenia marketingu

bezpośredniego

Pojawienie się handlu

elektronicznego

Źródło: J. Brillman, Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania

Tradycyjne i nowe paradygmaty

zarządzania

W.M. Grudzewski, Współczesne kierunki rozwoju nauk o zarządzaniu, Ekonomika i Organizacja
Przedsiębiorstwa, 3/ 2006

W nowej rzeczywistości największe

szanse mają organizacje:

• Elastyczne i szczupłe
• Kooperatywne
• Inteligentne

ELASTYCZNOŚĆ JAKO

ODPOWIEDŹ NA TURBULENCJE

OTOCZENIA

• Elastyczność – ruchliwość,

rozciągliwość, ale również szybki
odreagowanie

• Organizacja elastyczna – taka której

struktura kultura umożliwiają
szybkie dostosowanie się do
zmieniających się potrzeb klientów
oraz wymogów konkurencji

Cechy organizacji

elastycznej

• Zdolność nadążania za zmianami

otoczenia i rozwijania się szybciej niż
konkurenci

• Sprawny system poznawania opinii

klientów i reagowania na nie

• Krótkie procesy decyzyjne
• Pracownicy przyzwyczajeni do zmian

Sposoby na poprawę

elastyczności

• Redundancja zasobów
• Dywersyfikacja działalności i/lub

zasobów

• Monitoring
• Sprawne procesy decyzyjne
• Organizacja w ruchu

INNOWACJE

• Zasadnicze zmiany istniejącego

stanu na nowy, polepszający
efektywność działania

Rola innowacji

R

o

d

za

je

in

n

o

w

a

cji

Kierownic

ze

Proceso

we

Technicz

ne

Produkto

we

W stronę organizacji

procesowej

Trendy zmian

W przeszłości

W przyszłości

Przedsiębiorstwo postrzegane jako

zbór funkcji i specjalności

zawodowych konkurujących między

sobą przy wytwarzaniu produktu

Przedsiębiorstwo postrzegane jako

zbiór procesów operacyjnych i

projektów wspomaganych przez

inne procesy i funkcje pomocnicze,

wnoszące wkład do wytarzania

wartości dla klienta

Poprawianie jakości i wydajności w

ramach danej specjalności

Poprawianie procesów pod katem

jakości, kosztów i terminów oraz

rozwój pracowników

Organizacja hierarchiczna, wiele

szczebli hierarchicznych (jednemu

przełożonemu podległych 7-10

pracowników)

Koordynacja wzdłuż procesów,

zmiana zadań kadry menedżerskiej

od nadzoru w stronę szkolenia i

koordynacji działań; Zmniejszenie

liczby szczebli hierarchicznych, duża

autonomia zespołów, jeden

przełożony dla 30-50 podwładnych

Dominuje komunikacja pionowa

Dominuje komunikacja pozioma

Koncentracja na osiągnięciach

poszczególnych funkcji i specjalności

zawodowych

Koncentracja na rezultatach

procesów

W przeszłości

W przyszłości

Pracownicy rozdzieleni między

funkcje i specjalności zawodowe

Pracownicy rozdzieleni między

procesy oraz podprocesy lub

projekty

Koncepcja klientów zewnętrznych

Koncepcja klientów wewnętrznych i

zewnętrznych

Szkolenie w zakresie technik

funkcjonalnych

Szkolenie nastawione na rozwijanie

multikompetencyjności

Zespoły tworzone wokół jednej

specjalności

Zespoły wielodyscyplinarne,

poszerzanie uprawnień decyzyjnych

ich członków (empowerment)

Dyrektorzy pionów funkcjonalnych i

specjalności zawodowych

Osoby odpowiedzialne za procesy i

projekty oraz kilku dyrektorów

funkcjonalnych

Rozdział koncepcji od wykonawstwa Integracja tworzenia koncepcji,

wytwarzania i usług

posprzedażowych

Źródło: J. Brillman, Nowoczesne koncepcje i metody zarządzania

DEFINICJA

• Proces – całość złożona z

sukcesywnie wykonywanych operacji
zmierzających do osiągnięcia
wcześniej określonych rezultatów. W
procesie wykorzystuje się zasoby
wyjściowe, które ulegają
przetworzeniu i są przekazywane do
następnych procesów lub klienta
finalnego (P. Jocou, F. Lucas)

Inne cechy procesów (wg. P.

Grajewskiego)

• Proces sekwencyjnych czynności

transferujących mierzalne wejścia w
mierzalne wyjścia – dodawanie do
zasileń nowej wartości

• Mierzalne cel procesu
• Istnienie w każdym procesie

dostawcy i klienta

• Powtarzalność

Podział procesów w

przedsiębiorstwie

• Operacyjne (bussines proces) –

centralne, za pomocą których
określana jest wartość dla klienta
oraz innych zainteresowanych stron

• Pomocnicze – tworzące warunki do

realizacji procesów operacyjnych

Zmiany w otoczeniu techniczno-

technologicznym i ekonomicznym

przedsiębiorstw przyczyniające się do

rozwoju ujęcia procesowego:

• Postęp w sposobie przetwarzania

informacji

• Zachodzące wśród klient zmiany

zachowań dot. przechodzenia od
nabywania produktów do nabywania
usług

Wytyczne dotyczące tworzenia

organizacji wokół procesów

• Tworzenie biur obsługi klienta
• Uwzględnianie kryterium procesowego

jako podstawowego przy łączeniu

stanowisk

• Zastępowanie stanowisk nastawionych

na realizację prostych czynności

stanowiskami wielowymiarowymi

• Odchodzenie od standardowych działań
• Delegowanie kompetencji na stanowiska

obsługujące proces