Pracoholizm
Pracoholizm
Pracoholizm
Pewna specyficzna forma uzależnienia od pracy
wykraczająca poza przyjęte w danej społeczności
normy
Zaburzenie psychiczne podobne do uzależnień typu
alkoholizm i narkomania
Termin po raz pierwszy użyty w roku 1968 przez W.
Oatesa (zjawisko negatywne)
C. Maslowitz „to wewnętrzna potrzeba długotrwałej i
obciążającej pracy, zachowania w pracy i poza pracą,
specyficzne postawy wobec podejmowanych zadań”
(postawa kreatywna, dostarczająca jednostce
satysfakcji)
Symptomy pracoholizmowi
Przymus pracy
Zaangażowanie
Obniżenie zadowolenia z wykonywanej
pracy
Pracoholizm jako syndrom
uzależnienia
Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób i Problemów
Zdrowotnych ICD -10 wskazuje następujące objawy:
–
zwiększenie czasu pracy
–
podejmowanie coraz większej liczby zadań
–
koncentracja celów, myśli i uwagi na pracy z
pomijaniem innych spraw życiowych
–
utrata kontroli nad własnym zachowaniem
–
subiektywna niemożność zaprzestania pracy
–
zmniejszenie satysfakcji z pracy
–
lęk i napięcie
–
objawy somatyczne
Pracoholizm
- różnica między zaangażowaniem w
pracę a pracoholizmem polega na
utracie poczucia czasu przez osobę
zaburzoną
- przekroczenie bariery utrzymującej
równowagę człowiek – otoczenie
Pracoholizm jako proces
I faza – wstępna (prodromalna):
Zwiększanie ilości pracy, stopniowe podporządkowanie
wszystkiego zadaniom zawodowym, narastające poczucie
wyczerpania i zmęczenia, stany lękowe i depresyjne oraz
towarzyszące temu objawy somatyczne
II faza – krytyczna
silny przymus pracy, narastające objawy uzależnienia
powodują próby kontroli swojego zachowania i czasu pracy
przerwy w pracy wywołują lęk
brak kontroli zachowania
funkcjonalne zaburzenia somatyczne przeradzają się w
zmiany stałe (nadciśnienie, choroby układ pokarmowego,
zawały itp.)
III faza – chronicznego uzależnienia
całe życie pracoholika skupione jest wokół pracy
Źródła pracoholizmu
Filozofia kalwińska, która głosi, ze praca odkupia, a
oddawanie się przyjemnościom, zwłaszcza cielesnym
prowadzi do potępienia
Czynniki osobowościowe:
Potrzeba uznania i akceptacji, lęk przed porażką, zaniżone
poczucie własnej wartości, skłonność do zawyżonego
perfekcjonizmu, stawianie sobie wysokich wymagań
Ucieczka przed samotnością, poczuciem małej wartości
i depresją (praca sposobem na osamotnienie i
wytłumaczeniem)
Źródła pracoholizmu
Grupę ryzyka stanowią osoby stanu wolnego,
które spędzają nadmiernie dużo czasu w miejscu
pracy, co może redukować istniejące relacje
towarzyskie i powodować trudności w
nawiązywaniu nowych kontaktów
pozazawodowych
Do uzależnienia od aktywności zawodowej u
mężczyzn bardzo często prowadzi duże nasilenie
określonych potrzeb, szczególnie dominacji i
agresji i osiągnięć (dzisiaj zamiast kolczugi
mężczyzna zakłada garnitur od Hugo Bossa i staje
do walki o władzę, a potem o jej utrzymanie ;-)
Typy pracoholizmu wg
Robinsona
Pracoholicy niestrudzeni (praca wykonywana „pod
przymusem wewnętrznym”)
Pracoholicy bulimiczni (praca wykonywana z przerwami, „na
ostatnią chwilę”)
Pracoholicy z deficytem uwagi (nieustanne myślenie o pracy,
brak wytrwałości, zaburzenie koncentracji , poszukiwanie
nowych stymulatorów)
Pracoholicy „rozkoszujący się” (drobiazgowość,
perfekcjonizm, trudności z zakończeniem pracy)
Typy pracoholizmu wg
Franaszek
Pracoholizm pozorowany
„pracusie”, dyspozycyjni, oddani całym ciałem
i duszą Typy pracoholizmu wg Franaszek firmie bez
reszty, brak czasu dla siebie
i swoich bliskich
siedzą w pracy po godzinach, bo szef jeszcze nie
wyszedł
Pracoholizm tymczasowy
wynika z atmosfery nieustannej pracy w firmie
Typy pracoholizmu wg
Franaszek
Pracoholizm twórczy
artyści, dziennikarze, pisarze, naukowcy itp. (w czasie relaksu
często wpadają na genialne pomysły i zabierają się do pracy)
Pracoholizm nominowany
melancholicy (perfekcjoniści podporządkowujący się procedurom i
regulaminom) stanowią największa grupę wśród osób
pracowitych ze skłonnością popadania w pracoholizm
cholerycy są wręcz nominowani na pracoholików od urodzenia
(ukierunkowani na cel, szybcy w działaniu)
Pracoholizm z wyboru
pracę traktują jako wyzwanie, hazard, jest dla nich stylem życia,
a nie tylko sposobem zdobywania pieniędzy
Rady dla pracoholików
1. Przemyśl, czy w swoim życiu o czymś ważnym nie
zapomniałeś. Zastanów się, jakiej wartości chcesz
poświęcić więcej czasu - rodzinie? zdrowiu? spotkaniom ze
znajomymi? hobby?
2. Postaraj się dostarczyć sobie innej przyjemności poza
pracą. Przypomnij sobie, co kiedyś lubiłeś robić.
3. Wprowadź nową organizację swojego czasu, tak aby oprócz
pracy znalazło się także miejsce na odpoczynek. Odreaguj
stres i problemy w pracy.
4. Jeśli czujesz, że grozi Ci pracoholizm, porozmawiaj o tym z
kimś bliskim. Dzięki temu spojrzysz na siebie z
odpowiedniego dystansu, łatwiej dostrzeżesz błędy w
swoim postępowaniu.
Rady dla pracoholików
5. Naucz się robić rzeczy przynoszące satysfakcję.
6. Raz w miesiącu zorganizuj spotkanie towarzyskie ze
znajomymi spoza pracy.
7. Znajdź przynajmniej dwie rzeczy niezwiązane z pracą,
które będą dla Ciebie rzeczywistym źródłem radości i
satysfakcji.
KONIEC
Dziękujemy za
uwagę!