Polscy fizycy i
astronomowie w
międzynarodowych
programach
badawczych
Piotr
Bartnicki
IIIcTS
Polscy naukowcy mają wiele osiągnięć na
gruncie międzynarodowych programów
badawczych z zakresu fizyki i astronomii.
Największe sukcesy na międzynarodowej arenie
naukowej odnieśli:
Krzysztof
Serkowski
Grzegorz Sitarski
Wiesław Wiśniewski
Tadeusz
Michałowski
Tomasz
Kwiatkowski
Konrad Rudnicki
Antoni Wilk
Tadeusz Banachiewicz
Marian Smoluchowski
Wacław Sierpiński
Jan Śniadecki
S y l w e t k i
Krzysztof M. Serkowski
Polsko - amerykański astronom. Docent
Uniwersytetu Warszawskiego, astronom
obserwatoriów Lovella (USA) i Mt. Stromlo
(Australia), profesor w Lunar and Planetary
Laboratory Uniwersytetu Arizońskiego w
Tucson (USA). Był On międzynarodowym
autorytetem w dziedzinie pomiarów
polaryzacji światła gwiazd; uniwersalna
zależność polaryzacji międzygwiazdowej od
długości fali nazywana jest dziś „prawem
Serkowskiego”
Na jego cześć nazwana została odkryta 24
września 1960 roku planetoida 2225
Serkowski (6546 P-L), z głównego pasa
asteroid, która okrąża Słońce w ciągu 4,82
lat, w średniej odległości 2,85 jednostki
astronomicznej.
Z Jego nazwiskiem wiąże się odkrycie
liniowej i kołowej polaryzacji światła
wielu typów gwiazd zmiennych. W
ostatnich latach życia, mimo postępów
ciężkiej, nieuleczalnej choroby, z pasją i
energią, pracował nad
zaprojektowaniem i budową aparatury
do pomiarów prędkości radialnych z
dokładnością rzędu metrów na sek.,
stwarzającą szansę odkrycia układów
planetarnych wokół gwiazd.
Grzegorz Sitarski
Polski astronom zajmujący się
obserwacją pasa głównego asteroid
dla amerykańskiego NASA. Na jego
cześć nazwano odkrytą 24 września
1960 planetoidę o numerze
2042Sitarski(4633 P-L), która okrąża
Słońce w ciągu 4,57lat, w średniej
odległości 2,75 jednostki
astronomicznej.
Położenie pasa głównego
asteroid
Wiesław Wiśniewski
(ur. 2 maja 1931, zm. 28 lutego 1994 w
Tucson, Stany Zjednoczone) - polski
astronom wieloletni pracownik naukowy
Lunar and Planetary Laboratory w Tucson
w Arizonie(Stany Zjednoczone(1963-1967 i
od 1972 do śmierci)). Był jednym z
pionierów nowych metod i technik
badawczych, m.in. odkrył nadwyżkę
promieniowania podczerwonego w
galaktykach nazywanych później "infrared
galaxies", w 1976 dokonał pierwszego
pomiaru rotacji jądra kometarnego komety
(kometa P/Arrest, 1976)i opracował
specjalną metodę fotometrii różnicowej
małych planetoid.
W czerwcu 1993 stwierdził, iż jądro świeżo
odkrytej komety Shoemaker-Levy 9
składa się z łańcucha 9 brył, a wykonana
przez niego fotografia obiegła prasę
całego świata. Był autorem wielu
katalogów wielobarwnych (sięgających
do podczerwieni) jasności
fotoelektrycznych gwiazd. Pionier
zastosowań odbiorników CCD do
obserwacji fotometrycznych. Był
autorem ponad 120 publikacji
naukowych z astronomii. Jedną z
planetoid odkrytą w 1960
Międzynarodowa Unia Astronomiczna
nazwała jego nazwiskiem (2256
Wiśniewski).
Wiesław Wiśniewski
Tadeusz Michałowski
(ur. 1954) - polski astronom, profesor
Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu.
Ukończył Uniwersytet Mikołaja Kopernika w
Toruniu, na tym uniwersytecie też się
habilitował. W swojej pracy zajmuje się
badaniem fizycznej budowy planetoid na
podstawie zmian ich jasności określając kształt
planetoid, właściwości ich powierzchni oraz oś
i czas rotacji. W uznaniu jego pracy decyzją
Międzynarodowa Unia Astronomicznej jedną z
planetoid nazwano 7747 Michałowski.
Tadeusz Michałowski w czasie
wykładu
Tomasz Kwiatkowski
Polski astronom pracujący w
obserwatorium Uniwersytetu im.
Adama Mickiewicza w Poznaniu,
zajmujący się obserwacją kosmosu. Na
jego cześć odkrytą 2 grudnia 1994roku
planetoidę okrążającą Słońce w ciągu
3 lat i 177 dni, w średniej odległości
2,3 jednostki astronomicznej nazwano
7789 Kwiatkowski.
Doktor Tomasz Kwiatkowski i
Edwin Wnuk
Konrad Rudnicki
Paweł M. Konrad Rudnicki (ur. 2 lipca 1926 w
Warszawie) - polski astronom, duchowny i
teolog Kościoła Starokatolickiego
Mariawitów, profesor astronomii i teologii,
antropozof. Odkrywca komety nieokresowej.
Odkrycie komety miało miejsce w
Obserwatorium Palomarskim, gdzie profesor
Rudnicki zajmował się badaniem i szukaniem
gwiazd supernowych. Na jednym ze zdjęć, na
których poszukiwał tych obiektów, zauważył
rozmytą plamkę. Porównując zdjęcia z innych
dni, zauważył, że „plamka” ta przemieszcza
się na tle gwiazd. Nie było wątpliwości –
odkrył nową kometę, o czym niezwłocznie
powiadomił Międzynarodową Unię
Astronomiczną, która wkrótce potwierdziła
jego odkrycie.
Antoni Wilk
(ur. 19 grudnia 1876 w Pławowicach - zm.
17 lutego 1940 w Krakowie), polski
astronom, odkrywca kilku komet
okresowych. Za swoje odkrycia został
uhonorowany Krzyżem Komandorskim z
Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Na
jego cześć trzy komety odkryte przez
niego nazwano WILK 1,2,3 i jedną którą
odkrył z Leslie’m Peltierem – Peltier-Wilk
Kometa Antoniego Wilka
Tadeusz Banachiewicz
(ur. 13 lutego 1882 w Warszawie, zm. 17
listopada 1954 w Krakowie) - polski
matematyk, astronom i geodeta. Profesor
Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie stworzył
program systematycznych obserwacji gwiazd
zmiennych zaćmieniowych. Członek
Towarzystwa Naukowego Warszawskiego
(1908), PAU (1920) i PAN (1952), w latach
1932-1938 wiceprezes Międzynarodowej Unii
Astronomicznej. Pionier polskiej
radioastronomii.
Jego nazwisko nosi:
• 92 km krater Banachiewicz na Księżycu
(5,2°N, 80,1°E)
• planetoida 1286 Banachiewicza
• planetoida 1287 Lorcia nosi nazwę
pochodzącą od zdrobnienia imienia jego żony
Tadeusz Banachiewicz
Maria Skłodowska-Curie
(ur. 7 listopada 1867 r. w Warszawie, zm. 4
lipca 1934 r. w Passy) – fizyk i chemik,
narodowości polskiej. Obywatelka polska i
francuska, większość życia spędziła we
Francji, tam też rozwinęła swoją karierę
naukową.
Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za
osiągnięcia naukowe, po raz pierwszy w
1903 z fizyki wraz z mężem i Henrim
Becquerelem za badania nad odkrytym
przez Henriego Becquerela zjawiskiem
promieniotwórczości, po raz drugi w 1911 z
chemii za wydzielenie czystego radu.
Maria Skłodowska-Curie przy
pracy
Marian Smoluchowski
(Marian Ritter von Smolan Smoluchowski, ur. 28
maja 1872, zm. 5 września 1917) – polski fizyk.
Smoluchowski był klasykiem fizyki
statystycznej. Prowadził badania nad
wyjaśnieniem ruchów Browna. Einstein
wykorzystał jego prace, aby sformułować teorię
wyjaśniającą chaotyczne ruchy cząstek. Jedno z
równań teorii dyfuzji jest znane jako równanie
Smoluchowskiego. Jego imię nosi Instytut
Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, jedna z
ulic w Krakowie oraz ulica w Poznaniu, przy
której znajduje się Instytut Fizyki Molekularnej
PAN. Także we Wrocławiu, Warszawie, Lublinie,
Malborku, Oświęcimiu, Rudzie Śląskiej i
Gdańsku są ulice M. Smoluchowskiego.Decyzją
Międzynarodowej Unii Astronomicznej w 1970
jednemu z kraterów na Księżycu nadano nazwę
Smoluchowski od Mariana Smoluchowskiego
Marian Smoluchowski zdjęcie z
autografem
Jan Śniadecki
Jan Chrzciciel Władysław Śniadecki (ur.
29 sierpnia 1756 w Żninie, zm. 9 lub 21
listopada 1830 w Jaszunach koło Wilna) –
polski astronom, matematyk i filozof. Brat
Jędrzeja Śniadeckiego.
W 1784 (rok po braciach Montgolfier) wraz z
Janem Jaśkiewiczem skonstruował
pierwszy w Polsce balon. W filozofii był
wrogiem metafizyki i romantyzmu,
spekulacji i apriorycznych dociekań.
Głównym jego dziełem filozoficznym była
Filozofia umysłu ludzkiego.Na cześć
uczonego została nazwana jedna z
planetoid 1262 Sniadeckia oraz Śniadecki,
krater na Księżycu.
Portret i autograf Jana
Śniadeckiego
Aleksander Wolszczan
(ur. 29 kwietnia 1946 w Szczecinku) –
polski astronom, odkrywca
pierwszych planet spoza Układu
Słonecznego.
W 1969 r. ukończył Uniwersytet
Mikołaja Kopernika w Toruniu. W
1973 przebywał na stażu w
Instytucie Radioastronomii Maksa
Plancka w Bonn. W 1975 na
macierzystej uczelni uzyskał stopień
doktora fizyki za pracę poświęconą
pulsarom. Od 1982 na stałe za
granicą.
We wrześniu 1990 roku za pomocą
radioteleskopu w Arecibo (Portoryko)
odkrył pierwsze 3 planety poza
Układem Słonecznym, krążące wokół
pulsara PSR 1257+12 w konstelacji
Panny. Odkrycie zostało oficjalnie
zaprezentowane na zjeździe
Amerykańskiego Towarzystwa
Astronomicznego w Atlancie w
styczniu 1992 i opublikowane w
naukowym czasopiśmie - Nature w
dniu 9 stycznia 1992 roku. W 1992
roku otrzymał Nagrodę Fundacji na
rzecz Nauki Polskiej za odkrycie
pierwszego pozasłonecznego układu
planetarnego.
Aleksander Wolszczan przy
emiterze fal radiowych z
kwadrantem w rękach
W kosmosie znaleźć można
jeszcze wiele obiektów
noszących nazwiska sławnych
Polaków
Mikołaj Kopernik
Jan Heweliusz
Maria Skłodowska-
Curie
Adam Mickiewicz
Ludwik Zamenhof
Józef Teodor
Konrad
Korzeniowski
Katarzyna Elżbieta
Corpman
Janusz Korczak
Stanisław Lem
Anna German
Fryderyk Chopin
Zofia Nałkowska
Maria Konopnicka
Jędrzej Śniadecki
K O N I E C