7. Chiński program kosmiczny

7.1. Jakie rakiety użytkują Chińczycy ?

Chiny używają całej gamy rakiet nośnych. Należą one do rodziny Chang Zheng (Długi Marsz) i
są produkowane przez firmę

China Great Wall Industry Corporation

. Ich nośność, w zależności

od modelu, sięga od 300 do 9500 kg na LEO do 3500 kg na GTO. Do lotów załogowych
używana jest rakieta

CZ-2F

o następujących parametrach:

Ładunek na LEO: 8400 kg dla orbity: hp=ha=185 km, I=57.0°; Ciąg startowy: 5920 kN;
Całkowita masa: 464000 kg; Średnica: 3,4 m; Długość całkowita: 62,0 m.

7.2. Kiedy poleciał w kosmos pierwszy Chińczyk ?

Mamy na myśli w pełni samodzielne dokonanie Chin - przy zastosowaniu własnej rakiety nośnej
i własnego statku kosmicznego.

Po przeprowadzeniu w latach 1999-2003 czterech udanych startów i lądowań bezzałogowych
statków z serii Shenzhou, do pierwszego załogowego lotu statku

Shenzhou-5

doszło 15

października 2003 roku o 01:00:03,497. Start nastąpił z komodromu Jiuquan. W T+10 minut
nastąpiła satelizacja na orbicie o wysokości hp=196 km, ha=326 km. Kosmonauta (piszemy
"kosmonauta" celowo) nie raportował sytuacji anomalnych. Lądowanie nastąpiło o 22:23 w
rejonie miasta Siziwang, około 100 km na północ od stolicy Mongolii Wewnętrznej, miasta
Hohhot, 4,8 km od celu. Kosmonauta o własnych siłach opuścił kapsułę. Następny lot
planowany jest za rok, bądź nawet dwa lata od tego momentu. Tak długa przerwa nie jest na
razie przez stronę chińską szczegółowo wyjaśniana.

7.3. Kto to jest "taikonauta" albo "yuhangyuan" ?

"Taikonauta" jest to neologizm wywodzący się z chińskiego słowa będącego odpowiednikiem
określenia astronauty/kosmonauty. Kilku światowej marki autorów publikujących materiały z
dziedziny astronautyki parę lat temu próbowało wylansować to określenie i po dziś dzień
można się z nim spotkać, przeważnie w publikacjach anglosaskich.

Oficjalne źródła chińskie dawniej używały nazwy "yuhangyuan", obecnie spotyka się nazwy
"hangtianyuan" (mandaryńska) bądź "taikongren".

Z naszego punktu widzenia nie jest właściwe rozróżnianie narodowości "żeglarza kosmicznego",
gdyż z biegiem lat z pewnością przybywać będzie państw samodzielnie realizujących załogowy
program kosmiczny i każdorazowe wymyślanie nowego określenia wprowadzić może spory
bałagan pojęciowy.

Strona 1 z 3

7.4. Czy Chiny planują budowę bazy na Księżycu ?

Owszem - planują. Oficjalnie przedstawili makietę takiej bazy, ale w przewidywalnej przyszłości
do 15-20 lat nie będą oni najprawdopodobniej posiadali wymaganej technologii umożliwiającej
transport dużych ładunków z Ziemi na Księżyc, w celu ustanowienia tam tej stałej - załogowej
bazy.
Nieporozumienie być może wzięło się stąd, że jeden z chińskich naukowców zaangażowany w
program kosmiczny wypowiedział się tak, że w jednym zdaniu skomasował najbliższe cele
chińskiej astronautyki wymieniając loty załogowe i badanie Księżyca, co przez pomyłkę
zinterpretowano jako właśnie ustanowienie załogowej bazy księżycowej w pierwszej dekadzie
XXI wieku.
Chiny natomiast pracują nad wysłaniem na Księżyc zautomatyzowanej sondy kosmicznej
wzorowanej na radzieckim Łunochodzie, co realnie, ale przy bardzo sprzyjających
okolicznościach, może nastąpić przed 2010 rokiem i mają oni ku temu stosowne środki
techniczne. Uprzednio najprawdopodobniej posłane zostaną aparaty testujące miękkie
lądowanie.

W chińskim magazynie aeronautyczno-kosmicznym tak naszkicowano najbliższe plany
odnośnie eksploracji Księżyca:

Faza 1, 2005 rok: Satelizacja automatycznej sondy wokół Księżyca, z wykorzystaniem do

jej kostrukcji platformy DFH-3, stosowanej obecnie dla chińskich satelitów

komunikacyjnych,

Faza 2, 2010 rok: Miękkie lądowanie automatycznej sondy na powierzchni Księżyca,

Faza 3, 2020 rok: Posłanie samobieżnych stacji badawczych wzorowanych na radzieckich

"Łunochodach", ale znacznie lepiej od nich wyposażonych badawczo, z przekazem danych

'realtime',

Faza 4, 2030 rok: Misja z pozyskaniem próbek gruntu księzycowego i z dostarczeniem

ich na Ziemię.

Nie ma więc mowy o załogowych wyprawach na Księżyc przed 2030 rokiem i taki stan rzeczy
należy uważać za zgodny z prawdą.

7.5. Czy Shenzhou to kopia rosyjskiego Sojuza ?

Najistotniejsza część składowa statku kosmicznego Shenzhou - kapsuła powrotna jest wręcz
wierną kopią kapsuły Sojuza-TM, którą do celów testowo-modelowych Chiny zakupiły w Rosji
(od Rosaviakosmosu) pod koniec dekady lat 90-tych XX w. Shezhou, podobnie jak Sojuz,
posiada moduł orbitalny (większy niż u Sojuza) przeznaczony do w miarę wygodnego pobytu w
nim załogi podczas misji kosmicznej i prowadzenia badań/eksperymentów oraz moduł
serwisowo-napędowy zawierający silniki marszowe i zbiorniki z gazami/paliwem. Ogólna
koncepcja obu statków kosmicznych jest bardzo zbliżona, z tym, że Shenzhou optymalizowany
jest pod kątem dłuższych misji kosmicznych (około 14 dni) i pozwala na kaskadowe łączenie w
kosmosie modułów orbitalnych celem budowy mini-stacji kosmicznej oraz posiada dwie pary
palet ogniw słonecznych (Sojuz - jedną parę).
Jednakże do momentu opublikowania w pełni oficjalnych danych technicznych, parametry
funkcjonalne chińskiego statku kosmicznego należy traktować jako orientacyjne.
Obecnie najwięcej danych o statku znajduje się w

Encyclopedia Astronautica

.

Strona 2 z 3

Aktualizacja: 2008-04-21 21:30

FAQ-System 0.4.0, HTML opublikowal: (STS)

7.6. Czy Chiny wezmą udział w programie ISS ?

W sytuacji, gdy dalsza rozbudowa i eksploatacja ISS stoi niejako na rozdrożu, nie można z całą
pewnością wykluczyć możliwości lotów Shenzhou do Stacji. Należy jednak pamiętać o dwóch
rzeczach:

USA nadal zabraniają eksportu nowoczesnej technologii do ChRL;

dowolny obiekt dołączany do ISS musi posiadać odpowiedni certyfikat bezpieczeństwa, a

droga do uzyskania takowego w przypadku Shenzhou jest jeszcze daleka.

Ostatnio pojawiła się możliwość zastosowania na ISS chińskiego robota-manipulatora
wykonanego w laboratoriach Beijing Institute of Control Engineering - Chinese Academy of
Space Technology (CAST).

Strona 3 z 3