BADANIA NAUKOWE

Wykład 12

Planowanie, prowadzenie,

publikowanie wyników

PLANOWANIE BADAŃ

OCENA POTENCJALNYCH ZYSKÓW I

KOSZTÓW

KOSZTY BADANYCH
 CIERPIENIE
 PRZEŻYWANIE LĘKU
 OBNIŻENIE POCZUCIA WŁASNEJ

WARTOŚCI

 UPRZEDMIOTOWIENIE

OCENA POTENCJALNYCH

ZYSKÓW I KOSZTÓW

KORZYŚCI SPOŁECZNE
 Wzrost wiedzy w danej dziedzinie
 Dostarczenie przesłanek dla

programów pomocy psychologicznej

KORZYŚCI BADACZA
 awans
 sława
 nagrody

Zyski badanego

 Poczucie ważności ( postęp w nauce)
 Rekompensata rzeczowa - finansowa

itp..

KATEGORIE OSÓB

UCZESTNICZĄCYCH W

BADANIU

1. Ochotnicy ( często z obietnicą

zapłaty)

2. Osoby specjalne – żołnierze,

strażacy, policjanci, więźniowie

3. Pacjenci
4. Studenci
5. dzieci

Podstawowe rodzaje informacji

o celu badania

I. Zgoda poinformowana ( pozorna)
Badany wyraża zgodę na udział w różnych

badaniach i nie wie, w którym

eksperymencie aktualnie uczestniczy

II. Zgoda na okłamywanie
Badani są uprzedzani, że będą

okłamywani . Informacja o tym, jakich

doświadczeń mogą się spodziewać, i że

zakończonym badaniu będzie pełna

informacja o celu badania.

instrukcje maskujące

III. Zrzeczenie się prawa do bycia

poinformowanym

Nie oznacza to zgody na oszukiwanie
IV. Zgoda i fałszywe informacje
Osoby badane wierzą, że uczestniczą w

procedurze, na którą wyrazili zgodę, są
jednocześnie dezinformowani o
niektórych aspektach badania

instrukcje maskujące

V. Brak informacji, brak zgody
Badani nie wiedzą, że uczestniczą w

badaniu

VI. Oszukiwanie
Cel badania jest całkowicie różny od

tego, czego spodziewa się badany,
co mu powiedziano.

VII. Oszukiwanie przez osobę trzecią

PROBLEMY ETYCZNE

WPROWADZENIE INSTRUKCJI MASKUJĄCEJ

POWODUJE:

 Naruszenie prywatności – badacz

wydobywa takie informacje, których

badany nie życzy sobie ujawniać

 Narażenie na ryzyko – nie wiadomo, czego

oczekiwać, ani jakie jest ryzyko dla

psychiki badanego

 Brak możliwości decydowania o sobie – nie

wiadomo, czego się jeszcze spodziewać

PROBLEMY ETYCZNE

Kłamstwa badacza – podważenie

wiarygodności uzyskanych wyników i
psychologii jako nauki

Problem odreagowania

Procedura maskująca

Nie każda procedura maskująca jest

nieetyczna czy przynosząca cierpienie
badanym.

Np.. Telewizyjna zabawa „ukryta kamera”

zawiera większość omówionych wcześniej
procedur oszukiwania a nikt nie uzna , że jest
nieetyczna.

Stosowanie maskowania staje się

nieetyczne w kontekście konkretnych
badań i tego co po ich zakończeniu

ZGODA na podstawie

posiadanych informacji

1. zgoda formalna instytucji
2. KONTRAKT Z BADANYM
 Charakter badań ( można się w trakcie

wycofać lub wycofać swoje wyniki)

 Skutki zgody lub odmowy
 Co będzie z wynikami
 Odpowiedzi na wszystkie pytania
 Zgoda na rejestracje wyników

ZAKOŃCZENIE BADANIA

1. Procedura odkłamująca

2. Odreagowanie

3. Informacje zwrotne

Ingerencja w prywatność

badanych

1. Zakres w jaki zbierane informacje

maja charakter prywatny lub
potencjalnie zagrażający badanemu
-preferencje religijne

- praktyki seksualne
- dochody
- uprzedzenia rasowe
- inteligencja, odwaga itp..

Prywatność badanych

2. Otoczenie w jakim przeprowadza się

badanie

Od całkowicie prywatnego do

publicznego

3. Informacje przy publikacjach
identyfikacja badanych
( problem studium przypadku)

Anonimowość badanych –

ochrona danych

Anonimowe to takie, gdy nie można

powiązać informacji z konkretną osobą

• Brak danych identyfikacyjnych

(usunięcie ich jeśli były)

• Szerokie kategorie danych (kodowanie)
• Grupowanie danych
• Celowe prowadzanie błędu

Publikowanie wyników

1. Zasady cytowania
2. Powoływanie się na cudze

przemyślenia

3. Ryciny i tabele
4. Cytowanie własnych tekstów
5. Bibliografia z drugiej ręki
6. współautorstwo