Odpowiedzialność
oprogramowania,
czyli co oznacza zawód informatyka, który
zamierzacie Państwo zdobyć ?
na podstawie: Krzysztof Kowalczyk
Zakład Gospodarki Elektronicznej i Społeczeństwa
Informacyjnego
Katedra Informatyki Gospodarczej SGH
Szkoła Główna Handlowa
Internet Society Poland
Źródło: eWeek
Osiem śmiertelnych wypadków
związanych z awarią
oprogramowania
Rok
Zgony
Opis
2003
3
Awaria oprogramowania przyczyniła się do braku
zasilania w północno-wschodniej części USA oraz
w Kanadzie
2001
5
Chorzy na raka zmarli w wyniku przekroczenia
dopuszczalnych dawek promieniowania podczas
naświetlań, co było spowodowane błędnym
oprogramowaniem
2000
4
Wypadek samolotu Osprey, częściowo
spowodowany “anomaliami” w oprogramowaniu
1997
225
W radarze, który powinien zapobiec rozbiciu
koreańskiego odrzutowca, zawiesiło się
oprogramowanie
1997
1
Awaria programu spowodowała podanie
śmiertelnej dawki morfiny przez pompę infuzyjną
1995
159
Odrzutowiec American Airlines rozbił się w górach
– oprogramowanie podało pilotom mylne wskazania
1991
28
Błąd w oprogramowaniu spowodował, że pociski
Patriot nie zapobiegły uderzeniu rakiety SCUD w
koszary armii USA w Arabii Saudyjskiej
1985
3
Defekt w oprogramowaniu urządzenia Therac-25
powodował przedawkowanie naświetlania podczas
leczenia pacjentów
Precyzja nawigacji
samochodowej
Źródło: c't
Źródło: Risks.org
Branża motoryzacyjna
●
gwałtownie
wzrasta
popularność
samochodowych
systemów nawigacyjnych
●
problem stosowania
podobnych algorytmów
do wyznaczania tras
alternatywnych
●
w 1998 r. wypadek BMW
– kierowca wjechał do
rzeki, gdyż
oprogramowanie nie
poinformowało o
czasowym
braku możliwości
przejazdu
(prom vs. most)
Źródło: The Register
Renault porywaczem
●
Renault Vel Satis zmusił
kierowcę do prawie
godzinnej
jazdy po autostradzie z
prędkością prawie 200
km/h
●
Kiedy kierowca
wyprzedzał
ciężarówkę, utracił
kontrolę nad
tempomatem i nie mógł
zatrzymać pojazdu
Źródło: DasErste.de
Dziwne wypadki
●
Jesienią 2004 pojawiły się
doniesienia o zagrożeniach
w modelach serii 5,
wynikających z możliwości
samoczynnego wyłączenia
układów stabilizacji jazdy i
ABS
●
Efektem były dwa
wypadki z udziałem
samochodów policyjnych
●
Po pierwszym wypadku
problem zignorowano,
uznając podane przez
policjanta wyjaśnienie jako
próbę usprawiedliwienia
Samoloty i oprogramowanie
Samoloty i oprogramowanie – Airbus
A380
Źródło: Risks.org
Branża lotnicza
●
W 1994 r. 246 osób zginęło w
katastrofie Airbusa A300-600,
który
rozbił się podczas podchodzenia
do
lądowania na lotnisku w Nagoyi w
Japonii – przyczyną była
sprzeczność
instrukcji wydawanych przez
pilotów i
komputerowego autopilota
●
W latach 1987 - 1994 doszło do 12
wypadków Airbusów, w których
zginęło 815 osób, co wywołało
dyskusję na temat tak szerokiego
stosowania TI w samolotach
●
W 1996 r. Europejska Agencja
Kosmiczna straciła rakietę Ariane
5
oraz znajdujące się na jej
pokładzie
satelity naukowe w wyniku błędu
w
oprogramowaniu zarządzającym
trajektorią lotu rakiety
Samoloty i łączność
bezprzewodowa
(dotyczy to też samochodów...)
Źródło: The Register
Przykłady wypadków
wojskowych
●
1988 – krążownik Vincennes zestrzelił cywilnego Airbusa
●
1991 – błąd oprogramowania systemów antyrakietowych Patriot,
zginęło 28 żołnierzy amerykańskich w bazie w Arabii Saudyjskiej
zaatakowanej iracką rakietą SCUD
●
1997 – krążownik USS Yorktown odholowany do portu po
zawieszeniu się komputerów zawiadujących okrętem, działających
pod kontrolą systemu Windows NT
●
2004 – katastrofa prototypu amerykańskiego myśliwca F/A-22,
spowodowana błędem w oprogramowaniu Cyfrowego Systemu
Kontroli Lotu (ang. digital flight control system)
Źródło: Risks.org
800 000 błędnie obciążonych
kart
●
problemy z systemem
komputerowym
spowodowały dwu- a
nawet trzykrotne
naliczenie płatności za
zakupy w Wal-Mart
●
ponad 800 tysięcy
kart zostało błędnie
obciążonych
płatnościami
●
obciążenia anulowano
następnego dnia, ale
blokada na kartach
pozostała przez 2
tygodnie
Presja na producentów
oprogramowania
●
Można wybrać dwa z trzech celów: szybko, tanio, dobrze
●
W rzeczywistości większość projektów jest opóźniona,
ma
przekroczony budżet i nie osiągnęła założonej jakości
●
Koncentracja na poprawianiu istniejących błędów
zamiast
na usuwaniu ich podczas produkcji
●
Według szacunków w tradycyjnym modelu tworzenia
oprogramowania koszt przeprowadzenia testów i
usuwania błędów oprogramowania wynosi ponad 80%
kosztów stworzenia oprogramowania
●
Raport U.S. Commerce Department z 2002 r. oceniał
straty amerykańskich przedsiębiorstw, spowodowane źle
zaprojektowanym i wdrożonym oprogramowaniem, na
prawie 60 miliardów USD rocznie
●
To są wyłącznie wybrane przykłady !!!!!
Inżynieria oprogramowania
uczy sprawdzonych zasad
konstruowania
oprogramowania, któremu można
zaufać.
Budowa oprogramowania jest
zadaniem
niezwykle odpowiedzialnym
- TO JEST DLA PAŃSTWA
NAJWAŻNIEJSZE !!!!