Wpływ hałasu na organizm
człowieka
Wpływ hałasu na organizm ludzki jest różny, przede
wszystkim prowadzi do ubytków słuchu i atakuje
układ nerwowy. Jest on tym bardziej niebezpieczny,
że jego skutki rzadko ujawniają się od razu - częściej
kumulują się w czasie. Jednak czasem może on być
powodem nawet natychmiastowej śmierci.
Szkodliwość hałasu należy od jego natężenia i
częstotliwości, charakteru zmian w czasie,
długotrwałości działania.
Hałas w warunkach naturalnych jest praktycznie nie
do uniknięcia.
Ujemne oddziaływanie hałasu na
organizm człowieka można podzielić na
dwa rodzaje:
• wpływ hałasu na narząd słuchu
• pozasłuchowe działanie hałasu na organizm (w
tym na
podstawowe układy i narządy oraz zmysły
człowieka)
Skutki wpływu hałasu na organ
słuchu dzieli się na:
•
uszkodzenia struktur anatomicznych narządu
słuchu
będące zwykle wynikiem jednorazowych i
krótkotrwałych
ekspozycji na hałas o szczytowych poziomach
ciśnienia
akustycznego powyżej 130 ÷ 140 dB.
• upośledzenie sprawności słuchu w postaci
podwyższenia
progu słyszenia, w wyniku długotrwałego
narażenia na
hałas, o równoważnym poziomie dźwięku
przekraczającym 80 dB. Podwyższenie progu
może być
odwracalne (tzw. czasowe przesunięcie progu) lub
trwałe
(trwały ubytek słuchu).
Pozasłuchowe działanie hałasu na
organizm
Ludzie narażeni na hałas mają częstsze
zaburzenia ze strony:
- układu krążenia (bicie i kołatanie serca, szybkie
męczenie
się, duszności)
- układu pokarmowego
- układu ruchu (bóle mięsni i stawów)
- układu dokrewnego (choroby przemiany materii)
- układu nerwowego (zakłócenia równowagi
emocjonalnej,
stan napięcia i niepokoju)
Hałas wpływa na zmniejszenie zrozumiałości mowy,
zaburza wzrok i rozprasza uwagę.
Według przeprowadzonych badań przyspiesza
starzenie, w 30 przypadkach na 100 skraca życie
mieszkańców dużych miast o 8-12 lat. Nagły
krótkotrwały hałas stawał się (głównie u dzieci)
powodem zaburzeń widzenia, jąkania się a nawet
padaczki. Natomiast niektóre ośrodki lekarskie od
wielu lat wysuwają hipotezę, jakoby nadmierny
hałas mógł być przyczyną powstawania raka.
Jedną z poważniejszych konsekwencji działania
hałasu jest bezsenność. W czasie snu zachodzi
regeneracja sił organizmu. Sen ma zasadnicze
znaczenie dla ośrodkowego układu nerwowego i
komórek kory mózgowej.
Ciągła ekspozycja na hałas jest bardziej szkodliwa
niż przerywana, nawet krótkotrwałe przerwy
umożliwiają bowiem procesy regeneracyjne słuchu.
Na skutek hałasu może dojść do skurczu naczyń
krwionośnych, podwyższenia ciśnienia krwi i w
efekcie do zaburzeń rytmu serca. Ponadto hałas
przyspiesza uwalnianie się z wątroby glukozy i
zapasów kwasów tłuszczowych, które odkładają się
w postaci cholesterolu na ściankach naczyń
krwionośnych. Może więc powodować nadciśnienie,
zawał serca i udar mózgu.
Hałas Zakłóca metabolizm organizmu. W wyniku
hałasu dochodzi do wzmożonej aktywności kory
mózgowej, zmian w przemianach węglowodanów,
tłuszczów i białek.
Z punktu widzenia
natężenia dźwięku
hałasy można podzielić
na:
Hałasy o poziomie poniżej 35 dB nie są szkodliwe dla
zdrowia, ale mogą być denerwujące. Do hałasów
tych zalicza się np. szum wody, brzęk przekładanych
naczyń lub narzędzi. Hałasy te mogą przeszkadzać w
pracy wymagającej skupienia np. projektowaniu,
pisaniu itp.
Hałasy o poziomie od 35 do 70 dB wywierają
ujemny wpływ na układ nerwowy człowieka.
Pociąga to za sobą zmęczenie i spadek wydajności
pracy. Może on obniżyć zrozumiałość mowy i
utrudnić zasypianie i wypoczynek.
Hałasy o poziomie od 70 dB do 85 dB trwające stale,
mogą powodować zmniejszenie wydajności pracy,
trwałe osłabienie słuchu, bóle głowy i ujemny wpływ
na ustrój nerwowy człowieka.
Hałasy o poziomie od 85 do 130 dB powodują
liczne uszkodzenia słuchu i różne schorzenia, jak
zaburzenia układu krążenia, nerwowego,
równowagi i inne oraz uniemożliwiają zrozumiałość
mowy nawet z odległości 0,5 metra.
Hałasy o poziomie od 130 dB do 150 dB pobudzają
do drgań niektóre wewnętrzne organy ludzkiego
ciała, powodując ich trwałe schorzenie, a niekiedy
zupełne zniszczenie. Ludzie pracujący w takim
hałasie mają z reguły poważnie osłabiony, a
najczęściej uszkodzony słuch.
Hałasy o poziomie powyżej 150 dB już po 5
minutach całkowicie paraliżują działanie
organizmu, powodują mdłości, zaburzenia
równowagi, uniemożliwiają wykonywanie
skoordynowanych ruchów kończyn, zmieniają
proporcje zawartości składników we krwi,
wytwarzają u człowieka stany lękowe i depresyjne,
powodują inne objawy chorób psychicznych. Wśród
ludzi zatrudnionych w hałasie o tym poziomie (np.
w hamowniach silników odrzutowych) aż 80 %
zapada na nieuleczalne choroby.
Źródła:
1. Strona internetowa Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu
2. Strona internetowa Centralnego Instytutu Ochrony Pracy