MAŁE ELEKTROWNIE

WODNE

dr inż. Paweł Zawadzki

Wykład 5

UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU

WYDZIAŁ MELIORACJI I INŻYNIERII ŚRODOWISKA

KATEDRA BUDOWNICTWA WODNEGO

http://www.up.poznan.pl/kbw/dydaktyka/
mew.html

Przekładnie

W elektrowniach wodnych można spotkać
następujące trzy wzajemne układy osi turbiny
i generatora:
1.    turbina i generator o osi poziomej,
2.    turbina pionowa, generator poziomy,
3.    turbina i generator pionowy.

Generator

TURBINA

G

e

n

e

ra

to

r

T

U

R

B

IN

A

G

e

n

e

ra

to

r

TURBIN

A

G

e

n

e

ra

to

r

T

U

R

B

IN

A

Przekładnie

W celu zwiększenia obrotów generatora w
porównaniu z obrotami turbiny stosuje się
przekładnie.
W małych elektrowniach stosowane są wtedy
prądnice (generatory) o obrotach 500, 600 i
750 obr/min (rzadziej 1000 lub 1500
obr/min).

W turbozespołach wodnych stosowane są
przekładnie:

•- zębate – w całym zakresie mocy
turbozespołów małych

elektrowni (<

5MW);

•- pasowe z pasami płaskimi – do ok. 1,5
MW;
- pasowe klinowe – do ok. 0,5 MW
przenoszonej mocy.

Przekładnie zębate

• zwarta konstrukcje

turbozespołu w różnych
układach

• poziomy układy turbina-

prądnica

• rzadziej w układzie pionowym
• przekładnie zębate kątowe

stosowane są przy pionowej
osi turbiny i poziomej
generatora

Przekładnie zębate

Przy doborze przekładni do turbozespołu

wodnego należy uwzględnić trzy czynniki
decydujące o jej trwałości:

• wytrzymałość

zębów

z

uwagi

na

przenoszone momenty,

• ścieranie się zębów na ścieranie (obrót),
• nagrzewanie się przekładni na wskutek

tarcia (zęby i łożyska).

Przekładnie pasowe

Przekładnie pasowe przenoszą moc dzięki sile

tarcia

miedzy

powierzchniami

kół

i

współpracującym z nimi pasem.

Koła pasowe mogą być osadzone bezpośrednio

na wałach turbiny i generatora lub przez
zastosowanie dodatkowego łożyskowania
(wówczas koła pasowe łączone z wałami za
pomocą sprzęgieł sztywnych).

Przekładnie pasowe

Pasy pędne mogą być płaskie lub klinowe:

Koła do pasów płaskich są walcowe lub lekko

wypukłe, a do pasów klinowych – rowkowe.

Zaletami

przekładni

pasowych

są:

cichobieżność i wysoka sprawność –
płaskich  99%, klinowych  98%.

Przekładnie pasowe

Przekładnie pasowe

Przekładnie pasowe -

wariatory

Przekładnie pasowe

Do wad należy zaliczyć potrzebę zapewnienia

większej przestrzeni niż w wypadku przekładni
zębatej oraz konieczność regulacji odległości
między

kołami

pasowy

lub

stosowanie

napinacza.

Przekładnie pasowe

Przekładnie pasowe

Przekładnie pasowe -

przykład obliczeń

Dane:

moc przenoszona

N = 100

kW
prędkość obrotowa turbiny

n

t

= 360

obr/min
prędkość obrotowa generatora

n

g

= 500

obr/min
średnica koła pasowego turbiny d

t

= 640

mm.
odległość między osiami

e = 2000

mm

Przekładnie pasowe -

przykład obliczeń

Wymagane przełożenie

Średnica koła napędzanego (generatora)
 

 

 

 

1

mm

mm

72

,

0

500

360



















i

n

n

i

g

t

 

 

mm

461

640

72

,

0













g

t

g

d

d

i

d

Przekładnie pasowe -

przykład obliczeń

Kąt opasania małego koła

(turbiny)

Prędkość

obrotowa

koła

dużego

(pr.

przesuwania się pasa)

Siła uciągu przenoszona przez pas

 

 

'

26

174

2000

)

461

640

(

60

180

)

(

60

180





















e

d

d

g

t



 

 

m/s

s/min

1/min

10

mm

1

1

,

12

60

360

10

640

3

3

































t

t

t

t

v

n

d

v





 

 

N

m

s

s

m

N

s

m

10

kW

8290

1

,

12

10

100

3

3

















































F

v

N

F

t

Generatory

W małych elektrowniach wodnych są

stosowane dwa rodzaje generatorów:

 generatory synchroniczne trójfazowe

prądu przemiennego,

 generatory asynchroniczne trójfazowe

prądu przemiennego.

 

 

Generator synchroniczny

Elektrownia Wodna

Ptusza

Generator

synchroniczny 1 100

kVA

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Generator synchroniczny

Elektrownia Wodna Jeziorsko

Generator synchroniczny 3

150 kVA

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Generator synchroniczny

Elektrownia Wodna Itaipu

(Brazylia)

http://www.voith.pl/index.php?id_strony=90&id=137&idmain=60

Generator asynchroniczny

Elektrownia Wodna Kurojady

Generator asynchroniczny 90 kW

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Generator asynchroniczny

Elektrownia Wodna Waksmund

Generator asynchroniczny 160 kW

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Zjawisko indukcji

elektromagnetyczne

Jeżeli źródło pola magnetycznego i zamknięty

przewodnik poruszają się względem siebie,
to

obserwujemy,

że

w

zamkniętym

przewodniku

zaczyna

płynąć

prąd

elektryczny,

który

nazywamy

prądem

indukcyjnym.

Prąd indukcyjny powstaje przy względnym

ruchu źródła pola magnetycznego i
przewodnika.

Wynikiem tego oddziaływania jest pojawienie

się siły powodującej ruch ładunków wokół
przewodnika.

Zjawisko indukcji

elektromagnetyczne

Fizycznym wynikiem działania tej siły jest

pojawienie się w przewodniku pewnej siły
elektromotorycznej



, równej pracy jaką

wykonuje siła oddziaływania przesuwając
wokół przewodnika ładunek jednostkowy.

Jeżeli w obwodzie płynie prąd stały moc nie

zmienia się, ale w przypadku przepływu
prądu

zmiennego,

wielkość

siły

elektromotorycznej i natężenie płynącego
prądu są wielkościami zamieniającymi się z
upływem czasu.

Zjawisko indukcji

elektromagnetyczne

Na wskutek obrotu zamienny w czasie jest

kąt między wektorem prędkości ładunku i
wektorem pola magnetycznego.

Moc P zależy zatem również od czasu i w

różnych momentach chwilowa wartość
mocy jest różna.

Najbardziej interesującą wielkością jest

średnia wartość wydzielanej mocy w ciągu
całego

okresu

zmian

siły

elektromotorycznej i natężenia prądu.

 

Zjawisko indukcji

elektromagnetyczne

W obliczeniach mocy musimy uwzględnić

przesunięcie fazowe  natężenia prądu

względem siły elektromotorycznej.

 

Zjawisko indukcji

elektromagnetyczne

Prąd płynący w obwodzie pojawia się na

skutek obrotu obwodu. Pojawienie się tego
prądu powoduje jednak, że na obwód z
prądem zaczyna w polu magnetycznym
działać moment sił, który przeciwstawia się
obrotowi obwodu.

Aby utrzymać obrót obwodu, a co za tym

idzie przepływ płynącego w nim prądu,
musimy

działać

na

wirnik

siłami

zewnętrznymi,

których

moment

zrównoważyłby moment przeciwdziałający
obrotowi.

Zjawisko indukcji

elektromagnetyczne

Porównując momenty i siły, które je powodują,

możemy stwierdzić, że moc wydzielana w
obwodzie na skutek tego, że płynie w nim prąd
elektrycznym jest dokładnie równy mocy jaką
musimy

zużyć

na

podtrzymanie

ruchu

obrotowego (czyli na podtrzymanie prądu
płynącego w obwodzie).

Zgodnie z zasadą zachowania energii, energia

mechaniczna zużywana na obracanie wirnika,
zamieniana jest na energię elektryczną
związaną prądem płynącym w obwodzie.

 

Generatory synchroniczny

Nazwa generator synchroniczny (prądnica

synchroniczna) wskazuje na to, że jego
prędkość obrotowa jest w synchronizacji z
częstotliwością, która wyraża się wzorem

gdzie:

f – częstotliwość,
n – prędkość obrotowa, obr/min,
p – liczba par biegunów.

 

 

Hz

60

p

n

f





Generatory synchroniczny

Prędkość

obrotową

generatora

synchronicznego przy f = 50 Hz można
wyznaczyć ze wzoru:

Silniki

napędowe

połączone

bezpośrednio

z

generatorem mogą pracować tylko z takimi
prędkościami obrotowymi znamionowymi, jakie
otrzymuje się z powyższego wzoru przy p równym
liczbie całkowitej.

Prędkości obrotowe generatorów napędzanych

turbinami wodnymi są zawarte w przedziale 50 –
1500 obr/min (wyjątkowo spotyka się niższe).

 

 

obr/min

60

p

f

n





Generatory synchroniczny

Generator synchroniczny potrzebuje do

wzbudzenie obcego źródła prądu stałego,
które

zasila

uzwojenie

biegunów

i

wytwarza strumień magnetyczny wirnika.

Im większa liczba par biegunów a zatem

mniejsza prędkość obrotowa, potrzebna
jest większa moc wzbudzenia.

Jest to zasadnicza przyczyna mniejszej

sprawności generatorów wolnoobrotowych.

 

Generatory synchroniczny

Moc generatorów dobiera się zazwyczaj w

zależności od maksymalnej mocy turbiny z
uwzględnieniem typowego szeregu mocy.

Moc generatora podaje się w jednostkach

mocy pozornej – kVA – jest to moc
odnosząca się do przebiegów elektrycznych
sinusoidalnych

zmiennych,

określona

iloczynem wartości skutecznej prądu przez
wartość skutecznej siły elektromotorycznej
lub napięcia.

Moc generatora ograniczona jest jego

ogrzewaniem

się

ponad

temperaturę

otoczenia, a nagrzewanie przy stałym
napięciu zależy od wartości prądu.

 

Generatory synchroniczny

Moc

pozorna

znamionowa

generatora

pomnożona przez współczynnik mocy (cos)

daje czynną moc znamionową generatora w
kV.

Generator może pracować przy różnych cos

indukcyjnych, lecz może oddawać swoją
pełną moc pozorną tylko przy cos równym

lub większym od cos znamionowego.

Generatory

pracując

pod

obciążeniem

odpowiadającym wsp. mocy cos mniejszym

od

znamionowego,

nagrzewałyby

się

powyżej temperatury dopuszczalnej.

 

Dobór generatora

Moc generatora w małej elektrowni wodnej

jest dobierana do maksymalnej mocy
turbiny

z

uwzględnieniem

z

uwzględnieniem typowego szeregu mocy
na podstawie zależności:

gdzie: P

g

– moc pozorna na zaciska

generatora, kVA; P

t

– moc na wale turbiny,

kW;



g

– sprawność generatora; cos -

współczynnik mocy generatora.





cos

g

t

g

P

P





Dobór generatora

Prędkość obrotowa generatora, w przypadku

bezpośredniego sprzężenia z turbiną,
dobiera się do obrotów turbiny.

Małe generatory synchroniczne mają zwykle

obroty znamionowe: 500, 600, 750, 1000 i
1500 obr/min.

Dobór generatora

Jeżeli znamionowa prędkość obrotów turbiny

jest

nieco

mniejsza

niż

prędkość

znamionowa generatora, to konieczne jest
stosowanie przekładni podwyższającej.

Przekładni obniżającej obroty nie stosuje się.

W przypadku turbozespołu o mniejszej mocy

z wałem poziomym zaleca się przekładnie
pasowe.

Dobór generatora

Generator synchroniczny potrzebuje do

wzbudzenia obcego źródła prądu stałego,
które

zasila

uzwojenia

biegunów

i

wytwarza pole magnetyczne wirnika.

Im mniejsza para biegunów a zatem mniejsze

prędkości obrotowe, potrzebna jest większa
moc wzbudzenia.

Do

najczęściej

stosowanych

układów

wzbudzania należą:

- układ wzbudzania ze wzbudnicą prądu

stałego,

- Prostownik krzemowy,
- bezszczotkowy

układ

wzbudzania

(wzbudnica

prądu

przemiennego

z

wirującymi diodami).

Parametry generatora

synchronicznego

Generatory o prędkościach obrotowych

mniejszych niż 1000 obr/min mają postać
„placka” (plaski krążek), natomiast przy
większych obrotach mają kształt zbliżony
do cylindra.

Wymiary generatora normalnej budowy, jego

moc i prędkość obrotowa są związane
następującą zależnością:

gdzie:
D – średnica wewnętrzna żelaza czynnego stojana, cm; l -

długość żelaza czynnego, cm; n – prędkość obrotowa,
obr/min.; P – moc generatora, kVA;

C – stała.

5

2

10

2









C

P

n

l

D

Parametry generatora

synchronicznego

Konstruktor, korzystając z powyższego wzoru

może zmienić stosunek D/l generatora o
danej prędkości obrotowej zależnie od
wymagań stawianych generatorowi.

Na przykład stosunek ten bywa zwiększany,

gdy

warunki

regulacji

turbozespołu

wymagają

zwiększenia

momentu

zamachowego GD

2

,

lub też zmniejszany np. w generatorach
turbozespołów gruszkowatych, w których
generator powinien mieć możliwie małą
średnicę.

Generatory asynchroniczne

Generatory

asynchroniczne

mogą

być

instalowane w przypadkach, gdy głównym
zadaniem elektrowni jest wykorzystanie nie
zagospodarowanych cieków, które nie mają
charakteru rezerwowych źródeł energii.

Generator asynchroniczny, pobierając prąd

magnesujący z sieci, może oddawać moc
czynną tylko przy równoległej pracy z
siecią

zasilaną

przez

generatory

synchroniczne, a zatem nie może pracować
samotnie na sieć wydzieloną.

W przypadku zaniku napięcia w sieci, także

napięcie

generatora

asynchronicznego

zanika.

Generatory asynchroniczne

Generator

asynchroniczne

stosuje

się

wyłącznie w małych e.w. ze względów
natury ekonomicznej, gdyż mają one
prostszą konstrukcję, są lżejsze i tańsze, a
przede wszystkim nie wymagają regulacji
napięcia i synchronizacji.

Dobór generatora

asynchronicznego

Jeżeli silnik indukcyjny przyłączony do sieci

obracany jest przez turbinę wodną to silnik
stanie się generatorem asynchronicznym i
oddaje do sieci moc czynną.

Źródłem

wzbudzania

generatora

asynchronicznego jest napięcie z sieci
elektrycznej (nie może pracować samotnie
na siec wydzielona).

Generatory asynchroniczne, mają zwykle

napięcia

znamionowe

równe

380

V.

Uzwojenie stojana łączone jest w trójkąt.

Dobór generatora

asynchronicznego

W katalogach silników podaje się moc w

kilowatach na wale silnika i współczynnik
sprawności. Moc takiego generatora oblicza
się z zależności:

W katalogach podaje się również prędkość

obrotową

znamionowa.

Odejmując

tę

prędkość

od

prędkości

obrotowej

synchronicznej, znajduje się poślizg silnika.
Dodając poślizg do prędkości obrotowej
synchronicznej,

oblicza

się

prędkość

obrotową generatora przy częstotliwości 50
Hz i przy mocy znamionowej.



sil

g

P

P 

Dobór generatora

asynchronicznego

Przykład.
Silnik indukcyjny o parametrach:

P = 88 kW, n = 485 obr/min, U = 380 V,



=

0,88, pracujący jako generator będzie miał:

moc znamionową równą

prędkość obrotową znamionową

kW

100

88

,

0

88









sil

g

P

P

obr/min

515

)

485

500

(

500









n

Dobór generatora

asynchronicznego

Konstrukcje

typowych

silników

asynchronicznych gwarantują wytrzymałość
mechaniczną ich wirników na podwyższona
prędkość obrotową jedynie 1,2 razy większą
niż prędkości znamionowej.

Dlatego przed zainstalowaniem silnika jako

generatora

asynchronicznego

należy

bezwzględnie

uzyskać

od

producenta

gwarancję na wytrzymałość mechaniczną
przy zwiększonej, rozbiegowej prędkości
obrotowej w czasie minimum 2 minut.
prędkość obrotową znamionową

Dobór generatora

asynchronicznego

Generatory

asynchroniczne

stosuje

się

wyłącznie w małych elektrowniach ze
względów

ekonomicznych.

Mają

one

prostszą konstrukcję, są lżejsze i tańsze od
generatorów

synchronicznych,

nie

wymagają

regulacji

napięcia

i

synchronizacji.

Stosowanie generatorów asynchronicznych

czyni budowę i eksploatację małych
elektrowni wodnych opłacalną.

Chłodzenie generatorów

Generator o mocy na zaciskach P i

współczynniku sprawności 

g

pobiera moc

na wale równą stosunkowi P/

g

. Moc

zużywaną na pokrycie strat można wyrazić
wzorem:

Ciepło wydzielające się w generatorze jest

odbierane przez wodę chłodzącą łożyska i
powietrze chłodzące, jak również część
ciepła wypromieniowuje bezpośrednio z
generatora do otoczenia.

P

P

P

P

g

g

)

1

(















Chłodzenie generatorów

Generatory o malej mocy (< 1 MW) mają

przeważnie budowę otwarta i są chłodzone
otaczającym powietrzem, ogrzewając w ten
sposób halę maszyn.

Generatory

o

większych

mocach

są

zabudowane

i

chłodzone

powietrzem

pobieranym z zewnątrz w obiegu otwartym.
Przepływ powietrza umożliwiają kanały
doprowadzające i odprowadzające, a ruch
wymusza wentylator elektryczny.

Generatory o mocach powyżej 5 MW są

chłodzone w obiegu zamkniętym.

Urządzenia elektryczne

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Urządzenia elektryczne

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Urządzenia elektryczne

Wyposażenie elektryczne obejmuje tylko

nieznaczną część nakładu ponoszonego na
budowę siłowni, a jego wpływ na ogólne
rozwiązanie jest nieznaczne. Jednak jest
ono nader ważnym elementem całości i
symbolizuje

podstawowy

cel

budowy

elektrowni wodnej.

Na

urządzenia

energetyczne,

obok

generatorów, składają się: transformatory,
pomocnicze

urządzenia

napędowe,

urządzenia rozdzielcze, ochronne oraz
urządzenia sterowania i automatyki.

Urządzenia elektryczne

Podstawowe schematy połączeń elektrycznych

i wybór napięcia generatora i rozdzielczego
dla malej elektrowni wodnej zależą od wielu
czynników, przede wszystkim od:

-         systemu pracy elektrowni,
-         wielkości mocy generatorów i całej

elektrowni,

-         rodzaju generatorów,
-         dostępnej aparatury i urządzeń.

Urządzenia elektryczne

Pod pojęciem systemu pracy elektrowni należy

rozumieć:
a) współpracę elektrowni wyłącznie z siecią
wydzieloną tj. samotną pracę elektrowni na
wydzielone odbiory zewnętrzne i potrzeby
własne elektrowni;
b)

współpracę

z

rozdzielczą

siecią

elektroenergetyczną;
c) możliwość pracy mieszanej.

Urządzenia elektryczne

Napięcia

znamionowe

generatorów

synchronicznych wynoszą zwykle 105%
odpowiedniego napięcia znamionowego w
sieci:

Sieć [V]

380 6 000

10 000

15 000

Generator [V]

400 6 300

10 500

15 700

Napięcie 3000 V (3150) nie jest zalecane

O wyborze napięcia znamionowego decydują

przede wszystkim względy ekonomiczne, a
następnie

dostępność

odpowiednich

urządzeń, ich wytrzymałość termiczna i
dynamiczna.

Urządzenia elektryczne

Względy konstrukcyjne generatorów nie ograniczają

ich mocy na napięciu 400 V nawet do 2 MW,
natomiast moc ta jest ograniczona przez urządzenia
rozdzielcze oraz linie przesyłowe 0,4 kV.

Górną granicą sumarycznej mocy generatorów o

napięciu 0,4 kV zainstalowanych w elektrowni i
pracujących na szyny rozdzielnicy 0,4 kV jest:

moc 800 kW (ok. 1 000 kVA) – ze względu na

dopuszczalne warunki wytrzymałości zwarciowej
typowych rozdzielnic produkowanych w Polsce;

moc 1280 kW (1600 kVA) w przypadku gdy generator

pracuje w bloku z transformatorem bez stosowania
rozdzielnicy moc typowego transformatora o
dolnym napięciu 0,4 kV).

Urządzenia elektryczne

Małe

elektrownie

wodne

mogą

być

podłączone do elektroenergetycznej sieci
rozdzielczej niskiego lub średniego napięcia,
do sieci rozdzielczej przemysłowej.

Sposób powiązania elektrowni z siecią należy

uzgodnić

z

właściwym

zakładem

energetycznym.

Wyprowadzenie mocy z rozdzielnicy głównej

400 V elektrowni może odbywać się
bezpośrednio do lokalnej sieci 400 V lub do
sieci średniego napicia – za pośrednictwem
pojedynczego transformatora.

Urządzenia elektryczne

Elektrownia Wodna Podgaje 2X1 960 kVA

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Urządzenia elektryczne

Zadaniem transformatorów jest:
1. podnoszenie

napięcia

generatorów

i

przekazywania energii do sieci – są to
transformatory główne,

2. obniżanie napięć dla zasilania obwodów

własnych potrzeb – są to transformatory
potrzeb własnych.

Urządzenia elektryczne

Transformatory

główne

są

z

reguły

wymiarowane na moc identyczną z mocą
generatora i łączone bezpośrednio z
generatorem.

Tylko w mniejszych jednostkach o mocy do

kilku MVA jeden transformator może być
łączony z dwoma lub trzema generatorami.

W małych elektrowniach wodnych należy

stosować zunifikowane, prefabrykowane
rozdzielnice niskiego i wysokiego napięcia
w obudowie osłoniętej.

Urządzenia elektryczne

Transformatory powinny być ustawione jak

najbliżej

generatora

dla

skrócenia

kosztownych połączeń na dolnym napięciu i
są umieszczone na zewnątrz budynku.

Tylko w wyjątkowych przypadkach dopuszcza

się ich lokalizację wewnątrz hali maszyn
lub w oddzielnym pomieszczeniu obok hali
maszyn.

Ograniczenie

wynika

z

niebezpieczeństwa pożaru oleju zawartego
w

transformatorze

w

przypadku

uszkodzenia skrzyni.

Możliwe

jest

również

ustawienie

transformatorów poza siłownią w rozdzielni
napowietrznej.

Urządzenia elektryczne

Pozostałe urządzenia elektryczne obejmują

rozdzielnię,

nastawnię,

pomieszczenia

akumulatorni itd.

Rozdzielnie dzielą się na główne łączące

generator z siecią oraz potrzeb własnych do
obsługi

obwodów

wewnętrznych

elektrowni.

Dalsze urządzenia elektryczne to wszelkiego

rodzaju

napędy,

silniki,

urządzenia

pomocnicze i kontrolne.

Urządzenia elektryczne

Szczególną rolę odgrywa nastawnia, w której

koncentruje

się

sterowanie

pracą

elektrowni.

Nastawnia powinna być wyposażony w

urządzenia zabezpieczające generatory i
turbiny, układ sygnalizacji zakłóceń pracy,
aparaturę

pomiarową

oraz

układ

zabezpieczający

potrzeby

własne

elektrowni.

Powinna ona być tak umieszczona i wykonana,

aby zapewnić obsłudze spokój, doskonałe
oświetlenie i bezpośredni wgląd na halę
maszyn

Urządzenia elektryczne

Przyrządy

pomiarowe w

nastawni

EW Rutki (1910 r)

Rzeka Radunia,

Spad 12,2 m

http://www.imgw.pl/internet/otkz/elektr_w/male_ew/rz_radunia/rutki.htm

Urządzenia elektryczne

Elektrownia Wodna Jagersdorf

G. Asynchroniczne 3x 90 kW

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Urządzenia elektryczne

Podstawowymi rozwiązaniami technicznymi

zabezpieczeń w małej elektrowni wodnej
mogą być układy oparte na:

bezpiecznikach topikowych,
wyzwalaczach elektromagnetycznych,
wyzwalaczach termobimetalowych,
przekaźnikach elektromechanicznych,
przekaźnikach mechanicznych reagujących na

temperaturę lub ciśnienie,

przekaźnikach stycznych wykorzystujących

elementy elektroniczne lub magnetyczne.

Urządzenia elektryczne

W

małych

elektrowniach

wodnych

z

generatorami

synchronicznymi

przewidzianymi do współpracy z siecią
wydzieloną lub gdy zachodzi potrzeba
uruchomienia czy zatrzymania turbozespołu
wodnego przy braku napięcia przemiennego
z

obcego

źródła

należy

stosować

pomocnicze źródło prądu stałego w postaci
baterii akumulatorowej.

Pomieszczenia

baterii

akumulatorów

ze

względu

na

szkodliwość

kwasów

i

wydzielających się gazów umieszcza się tak,
aby zapewnić wentylacje niezależną od
innych pomieszczeń oraz bezpieczeństwo
sąsiadujących urządzeń.

Urządzenia elektryczne

Obowiązujące

przepisy

o

ochronie

przeciwporażeniowej w urządzeniach o
napięciu do 1kV przewidują następujące
rodzaje ochrony: podstawową, dodatkową,
obostrzoną dodatkową,

Do

najpospolitszych

środków

ochrony

podstawowej zalicza się: izolację roboczą,
osłony, odstępy bezpieczne.

Do środków ochrony dodatkowej należą:

zerowanie,

uziemienie

ochronne,

sieć

ochronna, wyłączniki przeciwporażeniowe,
izolacja ochronna, ochronne obniżenie
napięcia roboczego, separacja, izolowanie
stanowiska.

Urządzenia elektryczne

http://www.energetyka.gda.pl/index.php/galeria/?typ=1

Elektrownia Wodna Podgaje

2 x 1 960 kVA