Afazja Semantyczna 2

background image

Afazja semantyczna

Marlena Herman
Paulina Pijanowska
Emilia Wrosz

background image

Afazja

Afazja

Afazja

spowodowany uszkodzeniami mózgu

rozpad kompetencji

rozpad kompetencji i

sprawności

sprawności

językowej

językowej u ludzi, którzy

wcześniej

wcześniej

język opanowali.

język opanowali.

background image

Afazja semantyczna

Defektem podstawowym w afazji semantycznej jest

zaburzenie

zaburzenie

syntezy równoczesnej

syntezy równoczesnej (symultatywnej), rozumianej jako zdolność

do utrzymania w centrum uwagi

kilku wzajemnie powiązanych

kilku wzajemnie powiązanych

elementów.

elementów.

Stwierdza się ją przy uszkodzeniach

styku płatów ciemieniowego

styku płatów ciemieniowego

, potylicznego oraz skroniowego półkuli dominującej

, potylicznego oraz skroniowego półkuli dominującej. Łuria

wskazuje na fakt, iż jest to okolica „nakładania się” na siebie

korowych reprezentacji głównych analizatorów:

wzrokowego,

wzrokowego,

dotykowego, równowagi oraz słuchowego.

dotykowego, równowagi oraz słuchowego.

Szczególną funkcją pogranicza ciemieniowo – skroniowo -

potylicznego jest zatem synteza symultatywna. Jest ona niezbędna

do prawidłowego przebiegu czynności wyższych:

percepcji i orientacji w przestrzeni;

operacji na liczbach;

czynności konstrukcyjnych;

zrozumienia złożonych konstrukcji logiczno - gramatycznych, w

tym także posługiwania się nazwami.

background image

Afazja semantyczna

Stopień i charakterystyka zaburzeń

Stopień i charakterystyka zaburzeń - poza ogólnymi

sprawami związanymi z wiekiem, głębokością, dynamiką i

rozległością uszkodzeń -

zależny jest również od stopnia

zależny jest również od stopnia

zaangażowania poszczególnych płatów.

zaangażowania poszczególnych płatów.

W przypadku większego zajęcia

płata skroniowego

płata skroniowego

dominuje zespół zaburzeń rozumienia mowy, elementy

mowy żargonowej, zaburzenia słuchu fonematycznego.

W przypadku większego zajęcia

okolicy ciemieniowej

okolicy ciemieniowej

tylno -dolnej

tylno -dolnej – dominuje zespół agrafii, aleksji i akalkulii.
Przeważają zespoły agnozji wzrokowo - przestrzennej.

Chorzy są zdolni do rozróżniania liter i cyfr, mają trudności w

syntetyzowaniu wzrokowo - przestrzennym ich bardziej

złożonych form. Pacjenci nie odróżniają cyfr 31 i 13.
Chorzy ”zapominają” jak wyglądają litery, zostawiając w

wyrazach puste miejsca, lub pisząc literę w sposób lustrzany.

background image

Afazja semantyczna

Zaburzenia językowe

Zaburzenia językowe dotyczą trudności w

rozumieniu logiczno – syntaktycznych związków

rozumieniu logiczno – syntaktycznych związków

składniowych i złożonych relacji gramatycznych

składniowych i złożonych relacji gramatycznych,

przy zachowanym rozumieniu zdań złożonych z tej

samej liczby wyrazów lub tych samych wyrazów,

ale

ale

mających prostą, liniową budowę gramatyczną

mających prostą, liniową budowę gramatyczną.

background image

Afazja semantyczna

Rozpad syntezy jednoczesnej ujawnia się szczególnie wyraźnie w:

rozumieniu

stosunków przestrzennych i czasowych

stosunków przestrzennych i czasowych, które

wyrażane są w tekstach przy użyciu konstrukcji przyimkowych

(np.

przed obiadem, po obiedzie, za godzinę

),

rozumieniu

składniowych związków rządu

składniowych związków rządu wyrażonych za

pomocą form fleksyjnych i wyodrębnienia wyrazu określanego i

określającego

modyfikacjach

gramatycznych

typu:

brat

sąsiada,

sąsiad

brata,

przyjaciel

ojca,

ojciec

przyjaciela.

trudności sprawia rozumienie

form wyrażających stopień

form wyrażających stopień

cechy

cechy, np.

on jest starszy niż brat, Piotr jest wyższy od

Pawła.

background image

Afazja semantyczna

Chociaż zachowane jest rozumienie pojedynczych słów,

trudności dotyczą rozumienia dłuższych wypowiedzi

trudności dotyczą rozumienia dłuższych wypowiedzi,

zwłaszcza

gdy

znaczenie

zdania

zależy

od

relacji

gramatycznych pomiędzy częściami zdania, np.

pokaż

nożyczkami grzebień.

Problem w rozumieniu obejmuje także te struktury składniowe,

których sens nie wynika z liniowej organizacji

których sens nie wynika z liniowej organizacji

elementów, a czasowe uporządkowanie wyrażonych w

elementów, a czasowe uporządkowanie wyrażonych w

zdaniu zdarzeń wymaga inwersji składniowej

zdaniu zdarzeń wymaga inwersji składniowej, np.

zanim

zjem obiad, posprzątam mieszkanie.

Ze

wspomnianymi

zaburzeniami

współwystępują

Ze

wspomnianymi

zaburzeniami

współwystępują

problemy w nazywaniu desygnatów, choć wypowiedzi są

problemy w nazywaniu desygnatów, choć wypowiedzi są

płynne, to struktura tekstu rozbita jest ze względu na

płynne, to struktura tekstu rozbita jest ze względu na

trudności w znalezieniu właściwych słów.

trudności w znalezieniu właściwych słów.

background image

Afazja semantyczna

Zaburzeniom

semantycznym

towarzyszą

zaburzenia

zaburzenia

orientacji przestrzennej, akalkulia, dysleksja i

orientacji przestrzennej, akalkulia, dysleksja i

dysgrafia.

dysgrafia.

Dysgrafia i dysleksja

Dysgrafia i dysleksja w afazji semantycznej są pochodne

wobec zaburzeń wzrokowo gnostycznych, występują przy

uszkodzeniach okolic ciemieniowo – potylicznych kory. Agnozja

przestrzenna jest specjalnym rodzajem agnozji wzrokowej,

której

istota

jest

odbiór

informacji

o

stosunkach

przestrzennych, oparty na syntezie impulsów analizatora

wzrokowego skórno-kinestetycznego i błędnikowego.

Objawia

Objawia

się zaburzeniami w rozpoznawaniu liter i cyfr, a zatem

się zaburzeniami w rozpoznawaniu liter i cyfr, a zatem

elementów ułożonych przestrzennie

elementów ułożonych przestrzennie. Największe trudności

występują przy rozpoznawaniu liter o podobnym kształcie, np.

m i n, w i m. Zaburzenia pisania na poziomie motorycznym

polegają

na

trudnościach

w

odtwarzaniu

organizacji

przestrzennej właściwej poszczególnym literom lub cyfrom.

background image

Afazja semantyczna

Zaburzenia czytania mogą być analogiczne do zaburzeń w

mówieniu i objawiają się

zniekształceniem artykulacji

zniekształceniem artykulacji

słów odczytywanych

słów odczytywanych,

niezrozumieniem czytanego

niezrozumieniem czytanego

tekstu, trudnościami w analizie i syntezie literowej

tekstu, trudnościami w analizie i syntezie literowej.

Czytanie bywa często zredukowane do czytania globalnego.

Cyfry są postrzegane prawidłowo i zapamiętywane jest ich

znaczenie,

trudności występują przy rozpoznawaniu

trudności występują przy rozpoznawaniu

liczb wielocyfrowych oraz w wykonywaniu operacji

liczb wielocyfrowych oraz w wykonywaniu operacji

liczbowych wymagających orientacji przestrzennej w

liczbowych wymagających orientacji przestrzennej w

strukturze liczb wielocyfrowych. Zaburzeniu ulęgają

strukturze liczb wielocyfrowych. Zaburzeniu ulęgają

również operacje na liczbach. Trudności może

również operacje na liczbach. Trudności może

sprawiać

także

wzrokowe

odróżnienie

cyfr

sprawiać

także

wzrokowe

odróżnienie

cyfr

podobnych graficznie np. 1-7, 6-9, 3-8, 12-21, IV-VI.

podobnych graficznie np. 1-7, 6-9, 3-8, 12-21, IV-VI.

background image

Diagnoza afazji
semantycznej

Standard badania afazji obejmuje:

diagnozę organiczną

diagnozę organiczną (stwierdzenie trwałego

uszkodzenia mózgu),

diagnozę

lokalizacyjną

diagnozę

lokalizacyjną

(ustalenie

miejsca

uszkodzenia)

diagnozę funkcjonalną

diagnozę funkcjonalną (opis psychologicznej

struktury zaburzeń)

diagnozę lingwistyczną

diagnozę lingwistyczną (precyzyjną ocenę

rodzaju i stopnia zaburzeń językowych oraz sposobu

porozumiewania się chorego z otoczeniem).

Interpretacja wyników badań powinna uwzględniać

dane socjologiczne ( wiek, płeć, pochodzenie,

wykształcenie, stan rodziny).

background image

Diagnoza afazji
semantycznej

Ocena zaburzeń afatycznych powinna być powiązana z oceną

stanu funkcjonowania pacjenta.

Należy zapoznać się z historią

Należy zapoznać się z historią

choroby

choroby: ustalić, kiedy choroba się zaczęła, jaki był jej przebieg i

sposób leczenia.

Należy też ocenić obecny stan somatyczny i

Należy też ocenić obecny stan somatyczny i

psychiczny pacjenta,

psychiczny pacjenta, np. czy występują niedowłady, jak pacjent

się porusza, czy zachowana jest samoobsługa, jaki jest stopień

możliwości chorego i możliwości koncentracji uwagi.

W diagnozie ważne jest stosowanie prób sensybilityzowanych,

czyli badających tą samą funkcję na różnych poziomach

czyli badających tą samą funkcję na różnych poziomach

trudności oraz w różnych warunkach wykonywania

trudności oraz w różnych warunkach wykonywania

zadania.

zadania.

W diagnozie afazji dla potrzeb logopedii istotne staje się

wyznaczenie tych funkcji językowych,

które zostały w danym

które zostały w danym

wypadku względnie zachowane, na których oprzeć będzie

wypadku względnie zachowane, na których oprzeć będzie

można planowaną terapię,

można planowaną terapię, oraz uchwycenie dynamiki

wycofywania się zaburzeń językowych i zmianę ich profilu.

background image

Diagnoza afazji
semantycznej

W ocenie afazji semantycznej stosuje się zróżnicowane

W ocenie afazji semantycznej stosuje się zróżnicowane

metody, należą do nich zarówno obserwacja, jak też

metody, należą do nich zarówno obserwacja, jak też

wystandaryzowane testy przeznaczone do badań zaburzeń

wystandaryzowane testy przeznaczone do badań zaburzeń

afatycznych (np.. Bostoński Test Diagnostyczny do Badania

afatycznych (np.. Bostoński Test Diagnostyczny do Badania

Afazji),

techniki

eksperymentalno-kliniczne,

oraz

Afazji),

techniki

eksperymentalno-kliniczne,

oraz

wielowymiarowe baterie oceny neuropsychologicznej, w

wielowymiarowe baterie oceny neuropsychologicznej, w

których znaczące miejsce zajmuje ocena zachowań

których znaczące miejsce zajmuje ocena zachowań

językowych.

językowych.

background image

Diagnoza afazji
semnatycznej

Przykładem oceny afazji są procedury opracowane przez Łurię.

Przykładem oceny afazji są procedury opracowane przez Łurię.

Standard badania obejmuje:

Standard badania obejmuje:

1.

1.

Analizę danych z historii choroby,

Analizę danych z historii choroby,

2.

2.

Ogólną charakterystykę pajenta,

Ogólną charakterystykę pajenta,

3.

3.

Badanie uwagi,

Badanie uwagi,

4.

4.

Badanie reakcji emocjonalnych,

Badanie reakcji emocjonalnych,

5.

5.

Badanie gnozji wzrokowej i wzrokowo–przestrzennej

Badanie gnozji wzrokowej i wzrokowo–przestrzennej

6.

6.

Badanie gnozji somato–sensorycznej

Badanie gnozji somato–sensorycznej

7.

7.

Badanie gnozji słuchowej

Badanie gnozji słuchowej

8.

8.

Badanie koordynacji słuchowo- ruchowej

Badanie koordynacji słuchowo- ruchowej

9.

9.

Badanie ruchu i czynności mowy, pisma, czytania, pamięci,

Badanie ruchu i czynności mowy, pisma, czytania, pamięci,

systemu liczbowego, procesów intelektualnych oraz schemat

systemu liczbowego, procesów intelektualnych oraz schemat

diagnozy neuropsychologicznej, rozumianej jako wynik procesu

diagnozy neuropsychologicznej, rozumianej jako wynik procesu

badania pacjenta

badania pacjenta

Ostatnia część uwzględnia własną ocenę możliwości językowych

Ostatnia część uwzględnia własną ocenę możliwości językowych

pacjenta, próbki mowy spontanicznej, zautomatyzowane ciągi

pacjenta, próbki mowy spontanicznej, zautomatyzowane ciągi

słowne, powtarzanie materiału językowego o zróżnicowanej

słowne, powtarzanie materiału językowego o zróżnicowanej

złożoności artykulacji i długości, nazywanie przedmiotów

złożoności artykulacji i długości, nazywanie przedmiotów

naturalnych i na rysunkach, rozumienie mowy.

naturalnych i na rysunkach, rozumienie mowy.

background image

Etapy rehabilitacji chorych wg.
Cwietkowej

Rehabilitacja afazji semantycznej

powinna

powinna

ukształtować pełne rozumienie wysoko

ukształtować pełne rozumienie wysoko

zorganizowanej mowy

zorganizowanej mowy. Żeby tak się stało, należy

najpierw przełamać defekt sfery gnostycznej,

zaburzenie syntezy symultatywnej, zaburzenie

lateralizacji i rozumienia stosunków przestrzennych.

background image

Etapy rehabilitacji chorych wg.
Cwietkowej

I etap rehabilitacji

Celem tego etapu jest

wypracowanie u chorego

wypracowanie u chorego

orientacji w przestrzeni

orientacji w przestrzeni, w schemacie własnego

ciała,

wzmocnienie

zaburzonego

poczucia

lateralizacji.

Początkowo sprowadza się to do uczenia chorego

orientacji w szpitalu. Kiedy pacjent będzie się już

orientował w sieci szpitalnych korytarzy, możemy

usiąść za biurkiem i ćwiczyć manipulacje figurami

geometrycznymi w przestrzeni, konstruować figury

geometryczne, prowadzić ich analizę porównawczą,

objaśniać przestrzenne położenie detali. Wreszcie

wprowadzamy werbalizację wszystkich czynności z

rysunkami i skonstruowanymi figurami.

background image

Etapy rehabilitacji chorych wg.
Cwietkowej

II etap rehabilitacji

Po odbudowaniu umiejętności analizy porównawczej wzajemnych

relacji przedmiotów w przestrzeni, przechodzimy do formułowania

tych relacji w mowie za pomocą konstrukcji syntaktycznych.

III etap rehabilitacji

Zadaniem III etapu rehabilitacji jest odbudowa rozumienia

Zadaniem III etapu rehabilitacji jest odbudowa rozumienia

konstrukcji przyimkowych.

konstrukcji przyimkowych.

W tym czasie należy uświadomić choremu czynnik względności w

rozlokowaniu przedmiotów w przestrzeni. Wymaga on uczestnictwa

co najmniej dwóch komponentów . W danej sytuacji zawsze jeden

przedmiot (ten, którego położenie określamy) jest głównym, a drugi

(do którego odnosimy położenie głównego) poboczny. Użycie

niektórych przyimków (pod, nad, do, od itp.) znajduje się w prostej

zależności od rozumienia tego czynnika. Na przykład stosunki

przestrzenne dwóch przedmiotów - stołu i lampy można wyrazić za

pomocą dwóch formuł językowych - lampa wisi nad stołem lub stół

stoi pod lampą. W pierwszej frazie przedmiotem głównym jest

lampa, w drugiej stół. Świadomość związku przyimków ze

stosunkami przestrzennymi przedmiotów wypracowuje cała seria

ćwiczeń.

background image

Zadania językowe możemy

wprowadzać dopiero wtedy, gdy

mamy pewność, że proces analizy

realnych stosunków

przestrzennych jest dobrze

ugruntowany.

background image

Ćwiczenia językowe

Odsłonić i skonkretyzować związki słów wewnątrz frazy

można za pomocą

konstruowania właściwych pytań do

konstruowania właściwych pytań do

każdego słowa budującego zdanie.

każdego słowa budującego zdanie.

Zaczynamy więc nasze ćwiczenie od serii operacji, które

stopniowo wiodą do rozumienia sensu wynikającego ze

związku słów. Uczymy chorego rozbioru zdania na części

zdania. Akcentujemy znaczenie każdego słowa dla frazy.

Potem łączymy znaczenie słowa w zdaniu z jego formą

gramatyczną.

Początkowo wydzielamy główne słowo w zdaniu -

podmiot

podmiot.

Potem znajdujemy słowo opisujące czynność podmiotu -

orzeczenie

orzeczenie.

Następnie

słowa

określające

podmiot,

opisujące jego cechy. Rozbiór zdania pomaga choremu

zrozumieć znaczenie związków słowa wewnątrz zdania.

background image

Ćwiczenia językowe

Dalsze ćwiczenia to budowanie zdań ze

Dalsze ćwiczenia to budowanie zdań ze

słowem opuszczonym w taki sposób, by myśl

słowem opuszczonym w taki sposób, by myśl

zdania była niedokończona.

zdania była niedokończona.

Ta niepełność informacji wyzwala konieczność

postawienia pytania. Na przykład:

.......... przeczytał dziś ciekawy artykuł.

Chory powinien zadać pytanie -

kto?

kto? W tych

warunkach uwaga chorego skupia się na pytaniu.

Zapisujemy zdanie i to sprowokowane pytanie.

Wymyślamy odpowiedź.

background image

Ćwiczenia językowe

Wprowadzamy serię ćwiczeń,

które obejmują logiczny i

które obejmują logiczny i

gramatyczny rozbiór zdania

gramatyczny rozbiór zdania. Wymagamy od chorego

ułożenia zdania, odpowiadającego zadanym związkom między

słowami, podając mu strukturę zdania w formie pytań:

Kto (co)? .......... robi (zrobił)? .......... Czym? (jak? gdzie?)

Chłopczyk narysował statek kredkami.

Tego typu ćwiczenia ułatwiają zrozumienie najbardziej

złożonych konstrukcji, w tym także konstrukcji dzierżawczych,

opisujących więzi rodzinne. Ponieważ opis więzi rodzinnych

przyjmuje wyjątkowo trudną strukturę,

prowadzimy w tym

prowadzimy w tym

wypadku najpierw analizę znaczenia i treści, a następnie

wypadku najpierw analizę znaczenia i treści, a następnie

analiza gramatyczną z budowaniem konkretnych pytań

analiza gramatyczną z budowaniem konkretnych pytań

do osobnych słów konstrukcji

do osobnych słów konstrukcji. W dalszym ciągu niezbędny

jest rozbiór konstrukcji, zakańczanie jej słowami precyzującymi

sens. Proces rozumienia takich struktur gramatycznych

przyjmuje wówczas świadomy i pełny charakter.

background image

Opisany model rehabilitacji afazji semantycznej

zakłada wewnętrzną przebudowę zaburzonej

mowy poprzez przechodzenie z jednej

płaszczyzny realizacji na inną, o wyższym

stopniu złożoności. Został on sprawdzony na

dużej liczbie chorych.

Jest oceniany, jako

Jest oceniany, jako

przynoszący pozytywne efekty.

przynoszący pozytywne efekty.

background image

Opis przypadku

Prezentujemy opis przypadku kobiety A.O.,

która od listopada 1994 r. do chwili obecnej

(kwiecień

1999)

jest

pacjentką

Uniwersyteckiej Pracowni Logopedycznej w

Lublinie.

A.O. zgłosiła się na terapię logopedyczną z

powodu trudności w czytaniu i pisaniu,

powstałych po leczeniu neurochirurgicznym.

background image

Opis przypadku

W epikryzie pacjentki zapisano: Chora skarży się na

bóle

bóle

głowy

głowy od kilkunastu lat, bóle nasilały się w ostatnich 2-3

latach.

Miewała

napady

padaczkowe

napady

padaczkowe,

okresowo

występowały zaburzenia o charakterze

afazji amnestycznej

afazji amnestycznej.

Badanie tomografem wykazało w lewej okolicy ciemieniowo-

potylicznej

twór

twór, mogący odpowiadać anomalii naczyniowej.

Angiografia wykazała obecność w lewej półkuli

rozległego

rozległego

naczyniaka

naczyniaka. Chora przyjęta została w stanie ogólnym

dobrym, w pełnym kontakcie słownym, zgłaszała okresowe

obniżenia nastroju. Naczyniak został usunięty, po czym

zaobserwowano krwiak śródmózgowi w miejscu operacji. Do

Kliniki Rehabilitacyjnej została przyjęta z rozpoznaniem:

naczyniak tętniczo-żylny lewej okolicy mózgu, leczony

operacyjnie, niedowład połowiczy prawostronny. Dysfazja.

A. O. ma wykształcenie wyższe techniczne, tytuł naukowy mgr

inż. geodeta, jest mężatką ma syna.

background image

Wyniki badania

DIAGNOZA NEUROPSYCHOLOGICZNA:

Stwierdzono

aleksję,

agrafię,

akalkulię, ograniczenie pola widzenia,
zaburzenie czucia powierzchniowego.
Stwierdzono

zakłócenia

dynamiki

procesów

nerwowych,

tzn.

siły

równowagi i ruchliwości procesów
pobudzania i hamowania.

background image

Diagnoza logopedyczna:

BADANIE:

Wykazało głęboką czynności językowych w zakresie czytania,

pisania. A. O. zachowała jedynie zdolność zapisania swego

imienia i pierwszej litery nazwiska, potrafiła zapisać datę zawsze

jednak wg kanonicznego szyku: rok, miesiąc, dzień. Zachowana

została zdolność przepisywania tekstów. Rozumienie czytanego

tekstu było niedokładne, oparte na czytaniu globalnym.

Względnie zostały zachowane możliwości w zakresie mowy

dialogowej,

powstające

trudności

należy

tłumaczyć

występowaniem zaburzeń nazywania. Trudności zwiększały się

w odpowiedziach na konkretne pytania, A. O. lepiej radziła sobie

w

swobodnych

rozmowach.

Wszystkie

pytania

o

nieskomplikowanej

strukturze

gramatycznej

rozumiała

dokładnie, ograniczone było rozumienie sensów naddanych,

metaforycznych.

Nie

wypowiadała

dłuższych

tekstów,

niemożliwy także był śpiew.

background image

Diagnoza logopedyczna:

Ograniczenie zakresu powtarzania ciągu elementów.
Zakłócenia w powtarzaniu skomplikowanych struktur

rytmicznych.
Trudności nominacyjne, zwłaszcza w zakresie wyrazów

prymarnie nazywających, tj. wyrazów określających cechy

przedmiotów, czynności i cech. Problemy z nazywaniem

były kompensowane poprzez omówienia, np. do jedzenia-

‘łyżka’, substytucje stylistyczne łeb – ‘głowa’ i zakresowe:

liść – ‘drzewo’ oraz metonimie lipa – ‘liść’ i antonimy cukier-

‘sól’. Największe problemy dotyczyły aktualizacji pojęć

kategoryzujących (zwierzę, ptak, drzewo, kwiat). Lepiej

zachowane było użycie słów podrzędnych znaczeniowo

(pies, kot; jaskółka-kos).
Trudności

w

rozumieniu

konstrukcji

przyimkowych

wyrażających stosunki czasowe i przestrzenne (np.

dziewczynka stoi za/przed płotem).

background image

Diagnoza logopedyczna:

Głęboko zaburzone było rozumienie stosunków przestrzennych i

wykonywanie poleceń złożonych typu: Proszę położyć klucz na

kartce, a długopis obok klucza. Żadnych problemów nie

sprawiała natomiast orientacja na mapie, rozumienie czasu na

zegarze ze wskazówkami, problemy pojawiały się tu w

werbalizowaniu tych danych.
Trudności przestrzenne wyrażały się ponadto w odwróceniu

obrazu przedmiotów, stąd m.in. chwytanie długopisu zwykle

odwrotną stroną w stosunku do kartki.
Głęboko zakłócone było czytanie głośne (przy względnie dobrym

zachowanym czytaniu globalnym) oraz pisanie. Trudności

dotyczyły identyfikacji liter, jak i syntezy oraz analizy literowej,

głoskowej i sylabowej.
Wyniki badania logopedycznego wskazywały na trudności w

zakresie rozumienia stosunków czasowo – przestrzennych,

złożonych konstrukcji logiczno-gramatycznych, a także trudności

w czytaniu, pisaniu i liczeniu, co przemawiało za występowaniem

u chorej afazji semantycznej.

background image

Terapia – opis przypadku A.O.

Wiadomości ogólne o pacjentce:

A.O. zgłosiła się na terapię logopedyczną w

rok i 9 miesięcy

rok i 9 miesięcy

po ukończeniu leczenia neurochirurgicznego.

Do chwili obecnej (1999) czyli od ponad 4 lat

korzysta z

korzysta z

zajęć raz w tygodniu.

zajęć raz w tygodniu.

Przeprowadzona diagnoza logopedyczna pozwoliła

ustalić

ustalić

cele

cele i

program terapii

program terapii oraz zaprojektować

metody pracy

metody pracy

nad restytucją zaburzonych trudności językowych.

Program terapii miał na celu

usprawnienie analizy

usprawnienie analizy

wzrokowej

wzrokowej

(przestrzennej),

czuciowej

czuciowej

i

słuchowej

słuchowej

wypowiedzi i podniesienie

sprawności w zakresie czytania

sprawności w zakresie czytania

i pisania

i pisania.

background image

Terapia – opis przypadku A.O.

Zajęcia logopedyczne:

Trzon: ćwiczenia w czytaniu i pisaniu.

Trzon: ćwiczenia w czytaniu i pisaniu.

Ćwiczenia leksykalne usprawniające

nazywanie i

nazywanie i

rozumienie

znaczeń

metaforycznych

rozumienie

znaczeń

metaforycznych,

umiejętność klasyfikacji przedmiotów

umiejętność klasyfikacji przedmiotów.

Ćwiczenia z wykorzystaniem

opowiadań i opisów,

opowiadań i opisów,

w których kategorie czasu i przestrzeni wyrażane były

za pomocą skomplikowanych struktur gramatycznych.

Ćwiczenia

usprawniające kalkulię

usprawniające kalkulię – nazywanie,

czytanie i rozumienie liczb wyrażonych znakami

rzymskimi i arabskimi.

background image

Terapia – opis przypadku A.O.

Przy konstruowaniu ćwiczeń reedukacyjnych oraz w doborze

materiałów

logopedycznych

zostały

uwzględnione

następujące czynniki:

rodzaj zaburzeń mowy (afazja semantyczna)

towarzyszące dysfunkcje, wynikające z uszkodzenia mózgu

(zaburzenia orientacji przestrzennej, akalkulia, zaburzenia

czucia powierzchniowego i głębokiego, ograniczenie pola

widzenia, trudności mnestyczne, duża męczliwość)

charakterystyka

socjologiczna

pacjenta

(kobieta,

wykształcenie wyższe techniczne)

zainteresowania (sztuka, turystyka, moda)

postawa wobec własnych trudności (pełna świadomość

trudności językowych, duża motywacja do ćwiczeń, wysoka

kontrola swoich zachowań językowych)

zachowanie sprawności (dobra pamięć kinetyczna,

sprawności konwersacyjne i narracyjne)

background image

Terapia – opis przypadku A.O.

Terapia zaburzeń czytania i pisania:

Terapia zaburzeń czytania i pisania:

rozpoczęto od

przywrócenie zdolności do analizy i syntezy ciągu

przywrócenie zdolności do analizy i syntezy ciągu

fonicznego.

fonicznego. W tym celu wykorzystano zachowane zdolności percepcyjne

(poczucie rytmu, wysokości, głośności, umiejętność wzrokowego

wyodrębniania jednostek graficznych w tekście pisanym) oraz

realizacyjne (dobra artykulacja)

następnie ćwiczenia mające na celu

syntezę odbudowanych

syntezę odbudowanych

elementów językowych w większe całości

elementów językowych w większe całości: sylaby, wyrazy, zdania i

teksty, które zawsze były ćwiczone w formie ustnej i pisanej

po 4 latach terapii chora jest w stanie przeczytać na głos bezbłędnie

wyrazy, drobne zniekształcenia i niepłynności pojawiają się nadal przy

czytaniu zdań, natomiast dużo trudności wymaga przeczytanie dłuższego

tekstu

deformacje wzorca wyrazu dotyczą zwykle końcówek fleksyjnych, oraz

substytucji głoskowych w realizacji opozycji fonologicznych; pod

względem jakościowym przypominają one przejęzyczenia spotykane w

języku ludzi zdrowych w chwilach zmęczenia, ale ich duża frekwencja i

chroniczność wskazują na problemy afatyczne.

parafazje głoskowe znajdują analogie w próbkach pisma w postaci

paragrafii

background image

Terapia – opis przypadku A.O.

w czytaniu obserwuje się zwolnienie tempa wypowiedzi,

częste próby rekonstrukcji wzorca fonicznego wyrazu

poprzez analizę głoskową; zdarzają się automatyzmy i

stereotypie artykulacyjne lub realizacje tworzone przez

analogie

Inne:

obok ćwiczeń stymulujących pisanie i czytanie

prowadzone były równolegle ćwiczenia nazywania

ćwiczenia służące odbudowaniu operacji liczbowych w

pamięci sprawiały najwięcej trudności i w znacznym

stopniu komplikowały funkcjonowanie na co dzień;

rozwiązywanie równań i zadań tekstowych , uzupełnianie

znaków matematycznych w równaniach itp. doprowadziły

do znacznego złagodzenia tych zaburzeń

background image

Terapia – opis przypadku A.O.

Podsumowanie:

Komunikacja według skali MPS po czterech latach

terapii u badanej została oceniona na 4pkt, co

oznacza afazję mierną. Porozumiewanie słowne jest

utrudnione, chora ma pewne trudności w najbardziej

złożonych sytuacjach komunikacyjnych, np. w

formułowaniu

wyczerpującego

opowiadania

o

przebiegu zdarzeń, złożonych ocen, w opisie

własnych przeżyć. W sytuacji stresowej miewa

trudności w realizacji również prostszych zachowań.

Podobne prawidłowości obserwuje się w zakresie

rozumienia wypowiedzi.

background image

Bibliografia:

1.

Cwietkowa L.S., Metody odbudowywania mowy w
afazji,
1981, źródło internetowe.

2.

Łuria A.R., Podstawy neuropsychologii. Warszawa 1976.

3.

Maruszewski M., Mowa a mózg: zagadnienia
neuropsychologiczne,
Warszawa 1970.

4.

Panasiuk J., Afazja semantyczna – diagnoza, terapia,
opis przypadku
, [w:] „Logopedia” 26, 129 (1999).


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Afazja semantyczna
Mózg - Afazja semantyczna, Edukacja, Psychologia
afazja semantyczna 3
Afazja Semantyczna 1
transkorowa afazja czuciowa vs deficyty semantyczno pragmatyczne
Insensitive Semantics~ A Defense of Semantic Minimalism and Speech Act Pluralism
afazja pytania
Afazja wykład IV? " 10 2013
01 - AFAZJA, V rok, Neurologia, Sem. V rok, Otępienie i zaburzenia czynności wyższych układu nerwowe
hd semantykagener dz3[1]
Orzeczenia Charakterystyka semantyczna

więcej podobnych podstron