Praca Socjalna

Filozofia społeczna Benedykta

XVI

Urszula Niemiec

9 lipca 2009r.

• W Watykanie została oficjalnie ogłoszona trzecia

encyklika Benedykta XVI. Nosi tytuł "Caritas in
veritate" (Miłość w prawdzie). Papież podejmuje w
niej tematykę społeczną. Czyni to w sposób
charakterystyczny dla siebie, czyli spogląda na
dzisiejsze problemy ekonomiczne, społeczne,
polityczne z perspektywy teologicznej. Porusza
tam problemy:

Globalizacja

• Jest pojęciem używanym do opisywania zmian w

społeczeństwach i gospodarce światowej, które
wynikają z gwałtownego wzrostu międzynarodowej
wymiany handlowej i kulturowej. Papież jest
przekonany, że procesy globalizacji, odpowiednio
rozumiane i zarządzane, dają możliwość dobrego
wykorzystania bogactw, jeśli natomiast będą źle
zarządzane, mogą przyczynić się do wzrostu ubóstwa i
nierówności, a także dotknąć kryzysem cały świat.

Ubóstwo

• Ojciec Święty mówi, że mimo powiększa się

bogactw światowych pojmowanych globalnie, to
wzrastają także nierówności. Policentryczny
rozwój świata sprawia, że nawet w bogatych
krajach ubożeją nowe kategorie społeczne i rodzą
się nowe formy ubóstwa. Głównie ludy Trzeciego
Świata są pozostawieni bez dostępu m.in. do
wody pitnej, środków sanitarnych.

Wolontariat

Podkreśla jak ważne jest zaangażowanie

świeckich w Kościele. W dzisiejszym świecie, wraz

z globalizacją i szybkim przepływem informacji,

dostrzegamy w wielu środowiskach wzrost

wrażliwości na potrzeby innych i gotowość

przychodzenia z pomocą wszędzie tam, gdzie

kogoś spotyka nieszczęście. Papieża napawa

nadzieja akcji humanitarnych prowadzonych

przez organizacje kościelne i świeckie na rzecz

ofiar klęsk żywiołowych i innych katastrof.

Ekonoma i etyka

Ojciec Święty wyjaśnia, że zysk nie może być

postrzegany jako ostateczny cel działalności

ekonomicznej. Jego ostatecznym celem winno być

dobro wspólne. Inaczej rodzić on będzie „ryzyko

zniszczenia bogactwa i tworzenia ubóstwa”.

Postuluje zatem rozwój takich przedsiębiorstw,

które nie wykluczając zysku, uważają go za

narzędzie do realizacji celów humanistycznych i

społecznych.

Globalne rozmycie

odpowiedzialności

• Benedykt XVI przypomina głoszoną przez

katolicką naukę społeczną wizję przedsiębiorstwa

nie tylko jako źródła zysku, ale i szerszego

organizmu społecznego. Zauważa, że w epoce

gwałtownego rozwoju kapitału ponadnarodowego

sprawa ta jest znów wyzwaniem, polega na tym,

że ma on często charakter anonimowy i prowadzi

do rozmycia odpowiedzialności.

Merkantylizacja kultury

• Czyli założenie, że źródłem bogactwa państwa

jest rozwinięty eksport przewyższający import,
kraj, który ma najwięcej bogactwa wygrywa,
natomiast symbolem bogactwa są kruszec złota i
srebra.

• Papież ostrzega więc przed takim udzielaniem

pomocy, które związane byłoby narzucanie
krajom ubogim określonego modelu kulturowego.
Zgodnie z kanonem katolickiej nauki społecznej
dużą rolę Benedykt XVI przypisuje zasadzie
pomocniczości. Apeluje o respekt dla tej zasady.

Troska o środowisko i

energie

• Papież podkreśla, że prawidłowy rozwój wymaga

również troski o poszanowanie środowiska

naturalnego, który ma służyć nie tylko nam ale i

przyszłym pokolenia. Wskazuje również na

problem niewłaściwego wykorzystania zasobów

energetycznych planety, zauważając, że

„rabunkowe wydobywanie nieodnawialnych źródeł

energii ze strony niektórych państw, grup władzy i

przedsiębiorstw stanowi poważną przeszkodę dla

rozwoju krajów ubogich”

Religia w służbie jedności

rodziny ludzkiej

• Benedykt XVI przypomina o niezastąpionej roli

religii w budowaniu jedności rodziny ludzkiej.
„Religia chrześcijańska oraz inne religie mogą
wnieść swój wkład w rozwój pod warunkiem, że
Bóg znajdzie miejsce również w sferze publicznej,
ze szczególnym odniesieniem do wymiaru
kulturowego, społecznego, ekonomicznego, a
zwłaszcza politycznego”.

Państwo przeciw chciwości

rynku

• Kolejnym zagrożeniem, które wskazuje Benedykt

XVI jest ograniczanie suwerenności państw. "W
naszej epoce państwo znajduje się w takiej
sytuacji, że musi stawić czoło ograniczeniom,
jakie jego suwerenności narzuca nowy
międzynarodowy kontekst ekonomiczno-handlowy
i finansowy".

• Encyklika "Caritas in veritate"

Benedykta XVI została ogłoszona w
szczególnym momencie, przed
rozpoczęciem szczytu G8 we włoskim
mieście L'Aquila. Przywódcy
najbogatszych państwa świata mają
tam rozmawiać m.in. o kryzysie i
pomocy dla krajów rozwijających się.