Kwasy Alfa-hydroksylowe - AHA

Występują powszechnie w przyrodzie, można je więc

otrzymywać z produktów naturalnych takich jak:

trzcina cukrowa, mleko, owoce lub mogą być one

także syntetyzowane metodami chemicznymi. Kwasy

AHA należą do kwasów rozpuszczalnych w wodzie,

dlatego też nie mają zdolności do przenikania przez

warstwę sebum czyli warstwę łoju i wnikania w głąb

oraz oczyszczania porów skóry. Z tego względu

preparaty z kwasami AHA są bardziej polecane dla

skóry suchej, zgrubiałej oraz zniszczonej opalaniem,

ale oczywiście są pomocne także w przypadku cery

trądzikowej, zwłaszcza w wyższych stężeniach

stosowanych w gabinetach dermatologicznych. W

niskich stężeniach działają tylko na naskórek. W

wyższych stężeniach, które mogą silnie podrażniać,

mają wpływ na głębiej położone warstwy skóry, czyli

skórę właściwą.

Aby kwasy AHA, jak również wszystkie inne rodzaje

kwasów hydroksylowych, mogły skutecznie działać, muszą

być zastosowane w odpowiednim stężeniu oraz przy

odpowiedniej wartości pH preparatu. Kwasy AHA

skutecznie wpływają na proces złuszczania tylko wtedy,

jeśli występują w stężeniu w granicach 5-8% i powyżej.

Jeśli chodzi o optymalną wartość pH potrzebną dla

efektywnego działania złuszczającego kwasów AHA to

mieści się ona w granicach pH 3 - 4,5. Jeśli produkt nie

spełnia tych warunków, czyli stężenie kwasów AHA jest

niższe, a pH nie jest dostatecznie kwaśne, to wtedy co

prawda taki krem nie jest tak skuteczny pod względem

złuszczania i regulacji procesu rogowacenia naskórka, ale

ponieważ kwasy AHA mają także świetne właściwości

nawilżające, tak więc spełnia on rolę dobrego nawilżacza

skóry.

W produktach kosmetycznych stosuje się najczęściej

6 typów kwasów alfa-hydroksylowych:



kwas glikolowy (hydroksyoctowy) - otrzymywany z soku

trzciny cukrowej. Jest najbezpieczniejszym, nowoczesnym

specyfikiem służącym w terapii skóry i leczeniu melasmy, jeżeli

przestrzega się procedury jego aplikacji. Należy pamiętać, że

kwas kwasowi nierówny. Na rynku znajdują się kwasy częściowo

zneutralizowane tz.70% = 48% dostępności wolnego kwasu.

Biodostępny jest tylko kwas glikolowy, ponieważ tylko on ma

właściwości terapeutyczne i głębokiej penetracji skóry.



kwas mlekowy (alfa-hydroksypropionowy) - występuje w

kwaśnym mleku, żurach, kiszonych warzywach;



kwas maleinowy (hydroksyetanodikarboksylowy) -

występuje w jabłkach;



kwas cytrynowy (2-hydroksypropano-1,2,3-trikarboksylowy)

- występuje w owocach np. w cytrynach, ananasach;



kwas winowy (dihydroksybursztynowy) - występuje w

winogronach i winie;



kwas migdałowy (kwas 2-fenylo-2-hydroksyoctowy) -

występuje w gorzkich migdałach

Można również spotkać inne alfa kwasy

mi.in.:



kwas pirogronowy pozyskiwany z

sfermentowanych owoców głównie jabłek



kwas fitynowy pozyskiwany z włoskich orzechów i

mąki żytniej



kwas kojowy pozyskiwany z grzybów rosnących

na ziarnach kukurydzy

Specyfika kwasów AHA:



Kwas nie podrażnia cery, nawet w wysokich stężeniach

rzadko powoduje poważne komplikacje;



Nie prowadzi też do efektu „rozjaśniania” cery w ogóle, a

jedynie oddziałuje na piegi oraz plamy przebarwień, więc nie

skończymy z efektem nienaturalnie białej skóry.



O skuteczności działania kwasów decyduje również stężenie,

w którym zostały użyte.



Kwas glikolowy w stężeniu do 8% występuje w preparatach

do pielęgnacji w domu;



W gabinecie kosmetycznym można stosować kwas glikolowy

w stężeniu do 35%



Wyższe stężenia (30%-70%) dostępne tylko dla lekarzy w

leczeniu zmian chorobowych (np. rybia łuska, ostuda) i

poważnych wad kosmetycznych (np. głębokie blizny

potrądzikowe).



Alfa-hydroksykwasy zastosowane w niskich

stężeniach złuszczają tylko warstwę rogową

naskórka.



Zwiększają ponadto w naskórku ilość substancji

nawilżającyach (mukopolisachrydy),



poprawiają jakość włókien elastycznych, a także

pobudzają syntezę włókien kolagenowych, co

prowadzi do opóźnienia pojawienia się oznak

starzenia się skóry, bądź do odświeżenia skóry

uszkodzonej przez słońce.



Wyższe ich stężenia, które mogą silnie podrażniać,

prowadzą do rozluźnienia połączeń w niższych

warstwach naskórka, aż do warstwy podstawnej, a

następnie do epidermolizy, czyli złuszczenia całego

naskórka.

AHA posiadają specyficzne i wyjątkowe działanie

na struktury skóry polegające na:



normalizacji procesu złuszczania warstwy rogowej. Cieńsza warstwa

rogowa naskórka jest bardziej plastyczna i zwarta, a skóra uzyskuje

gładkość i ładny, świetlisty koloryt;



zwiększeniu ilości kwasu hialuronowego, co skutkuje wzrostem

nawilżenia i w efekcie uelastycznieniem i ujędrnieniem skóry;



w przypadku dłuższego stosowania pobudzają aktywność fibroblastów

co skutkuje zwiększoną produkcją kolagenu i elastyny i zmniejszeniem

powierzchownych i głębszych zmarszczek;



dzięki efektowi złuszczania komórek naskórka zmniejszają posłoneczne

i pozapalne przebarwienia (mechaniczne usuwaniu melanocytów z

warstwy podstawnej naskórka);



wspomagają leczenie przebarwień poprzez ułatwienie penetracji

substancji (np. kwas kojowy, hydrochinon) mających wpływ na

zmniejszenie ilości komórek, w których powstaje barwnik skóry

melanina;



działają naprawczo na skórę starzejąca się pod wpływem nadmiernej

ekspozycji na promieniowanie słoneczne;



poprzez regulację procesu nadmiernej keratynizacji wspomagają

leczenie trądziku;



likwidują płytsze i głębsze blizny potrądzikowe;



zwiększają skuteczność działania innych preparatów kosmetycznych-

skóra przygotowana kwasami lepiej absorbuje składniki aktywne w

nich zawarte;

Kwasy beta-hydroksylowe ( BHA)

W kosmetyce stosuje się tylko jeden rodzaj kwasu

BHA - kwas salicylowy (jest otrzymywany z kory

wierzby).

Zastosowanie kwasu salicylowego w stężeniu 1%-

2% w preparatach kosmetycznych do użytku

domowego, warunkują jego właściwości

komedolityczne (przeciwzaskórnikowe),

bakteriostatyczne, przeciwgrzybicze,

przeciwzapalne i keratolityczne.

Jednak posiada on również kilka nowych odróżniających

go od kwasów AHA właściwości.

Mianowicie:



Kwas salicylowy działa łagodniej aniżeli kwasy

AHA, podczas jego stosowania rzadziej pojawiają się

efekty uboczne w postaci pieczenia, szczypania i

nadmiernego złuszczania się skóry. Dlatego też ostatnio

można zauważyć tendencję do większego

zainteresowania wśród firm kosmetycznych kwasem

salicylowym niż kwasami AHA. Zdaża się bowiem, że

osoby, których skóra nie toleruje kwasów AHA zupełnie

dobrze reagują na kwas salicylowy.



Kwas salicylowy jest ponadto związkiem

spokrewnionym z aspiryną (chemiczna nazwa

aspiryny to kwas acetylosalicylowy) i tak jak ona posiada

pewne właściwości przeciwzapalne, sprzyja więc

procesowi gojenia się wyprysków i podrażnień.

Jest to kwas rozpuszczalny w tłuszczach, dzięki temu oprócz

tego, że złuszcza martwe komórki z powierzchni naskórka, ma

także zdolność przenikania przez warstwę łojową-sebum i

wnikania w głąb oraz oczyszczania porów skóry, a także

wnikania w głąb mieszków włosowych, co ma duże znaczenie w

leczeniu trądziku. Dzięki temu przyczynia się do odblokowania

porów, a co za tym idzie zapobiega tworzeniu wszelkich

wyprysków oraz pomaga oczyszczać tzw. "zaskórniki", które

stają się dzięki temu mniej widoczne. Z tego też względu

preparaty z kwasem BHA polecane są dla cer skłonnych do

zanieczyszczonych porów i trądziku, ale to nie znaczy, że są

odpowiednie tylko dla cer tłustych. Dla osób, które mają

problemy z wypryskami kwasy BHA będą na pewno bardziej

efektywne niż AHA, jednak kwasy te są także odpowiednie dla

cer suchych, nie mają one bowiem właściwości wysuszających,

poza tym nawet osoby z suchą cerą mają często problem z

zanieczyszczonymi porami skóry, zwłaszcza w tzw. linii T, czyli

nos, broda i środkowa partia czoła. Wyjątkiem są preparaty z

kwasem BHA, które dodatkowo zawierają typowe składniki dla

cer trądzikowych o działaniu antybakteryjnym, regulującym

nadmiar łoju, takie kremy mogą wysuszać suchą cerę.



W przypadku kwasów BHA efektywne stężenie jest dużo

niższe i wynosi 1-2%. Stężenie kwasu salicylowego wynoszące

minimalnie 1 % jest wystarczające, by mógł on skutecznie

spełniać swe zadanie.



W przypadku pH produktu wartość optymalna jest zbliżona do

wartości pH potrzebnej dla kwasów AHA. Jedyna różnica jest

taka, że kwasy BHA skuteczniej działają w bardziej kwaśnym

pH. Powyżej wartości pH 4 nie są już tak efektywne, jak

kwasy AHA. Ogólnie zakres podaje się między pH

3-4.



Jeśli chodzi o czas działania to właściwości kwasów BHA

różnią się zasadniczo od kwasów AHA. Ich zdolność do

złuszczania nie zmienia się w ciągu upływu czasu, czyli

działają one w stałym tempie przez cały okres ich

stosowania. Nie osiągają takiego punktu, w którym przestają

działać, tak jak to było w przypadku kwasów AHA. Obecnie

poleca się, aby w przypadku cery suchej kremy z kwasem

BHA używać podobnie jak produkty z kwasami AHA, czyli

robić sobie przerwy od czasu do czasu, natomiast osoby

mające problemy z trądzikiem i wypryskami mogą używać

kremy z kwasem BHA w sposób ciągły. Dla tych osób

regularne stosowanie preparatów z kwasem salicylowym

(najlepiej wieczorem) może wejść w rutynę jak codzienne

oczyszczanie twarzy.



Warto pamiętać, że głównym zadaniem produktów z kwasem

salicylowym jest uregulowanie procesu złuszczania skóry,

natomiast wiele osób zwłaszcza z tłustą cerą oczekuje jeszcze

redukcji przetłuszczania się cery, tego jednak kremy z

kwasem BHA nam nie mogą zapewnić.



W niektórych przypadkach, zwłaszcza u osób ze zmianami

trądzikowymi lub częstymi wypryskami zdarza się, że na

początku stosowania kremu z kwasami BHA czy AHA

następuje pogorszenie stanu cery i więcej wyprysków zaczyna

się pojawiać. Nie trzeba się tym zrażać, gdyż nie oznacza to,

że produkt źle działa i zamiast polepszać to pogarsza nam

stan cery. Jest to efekt chwilowy, który jeśli będziemy nadal

kontynuować kurację powinien minąć z czasem. Dlaczego się

tak dzieje? Otóż lekarze dermatolodzy tłumaczą to tym, iż

ponieważ produkty te mają działanie złuszczające mogą

spowodować, że ogniska zapalne, niewidoczne pod skórą

mogą się ujawnić jak gdyby szybciej i w jednoczesnym czasie,

stąd wrażenie, że nagle pojawiło się na naszej twarzy tyle

krostek, a do tej pory co prawda pojawiały się, ale pojedynczo

od czasu do czasu. Ważne więc, by nie odstawiać kremu

natychmiast, tylko używać go nadal, a po czasie stan cery

powinien ulec poprawie.



Kolejna ważna sprawa to cierpliwość. Kwasy nie działają

natychmiastowo, co prawda już po pierwszych zastosowaniach od

razu odczuwamy wygładzenie i poprawę kolorytu cery. Jednak

zwłaszcza w przypadku kwasów BHA i ich wpływu na oczyszczenie

porów skóry, nie można oczekiwać widocznych rezultatów już po

kilku dniach. Dużo zależy od indywidualnych właściwości naszej

skóry, jedni zauważą poprawę szybciej i będzie ona bardziej

widoczna, inni dopiero po miesiącu stosowania i może nie będzie to

aż taki efekt jakiego by oczekiwali. Jednak zmiana na lepsze na

pewno będzie widoczna.



Poza tym po czasie stosowania preparatu z kwasem BHA czy AHA,

może nam się wydawać, że krem już nie działa. Jednakże nie jest to

tak końca prawdą. Na początku po zastosowaniu kremu z kwasem,

na pewno zauważymy wyraźną różnicę, preparat ten polepszy stan

cery do pewnego stopnia, na ile to jest możliwe, a następnie dzięki

regularnemu stosowaniu będzie on podtrzymywał osiągnięty efekt. Z

czasem ponieważ przyzwyczaimy się do nowego stanu cery, może

nam się wydawać, że krem już nie działa, ale przecież nie możemy

oczekiwać "cudów", taki preparat jest zdolny polepszyć stan naszej

cery w pewnym stopniu, nie jest jednak w stanie całkowicie ją

odmienić.



Preparaty z kwasami BHA można także używać wszędzie tam, gdzie

mamy problemy z wypryskami np. dekolt, plecy.

Działanie kwasu salicylowego na struktury skóry polega

na:

* oczyszcza gruczoły łojowe (tzw. oczyszczanie porów skóry) z

zaskórników i zapobiega tworzeniu wszelkich wyprysków;

* przyspiesza proces gojenia ognisk zapalnych (np. zmiany

trądzikowe) i podrażnień;

* reguluje odnowę komórkową skóry i działa złuszczająco na

zgrubiałą warstwę rogową naskórka poprzez rozluźnianie

połączeń międzykomórkowych, usuwając zbędne warstwy

zrogowaciałych komórek naskórka;

* dzięki efektowi złuszczania komórek naskórka zmniejszają

posłoneczne i pozapalne przebarwienia (mechaniczne usuwaniu

melanocytów z warstwy podstawnej naskórka);

* zwiększa skuteczność działania innych preparatów

kosmetycznych- skóra przygotowana kwasami lepiej absorbuje

składniki aktywne w nich zawarte;

* zmniejsza płytkie blizny potrądzikowe.

Kwasy Poli-hydroksylowe - PHA

To nowa generacja kwasów hydroksylowych, które posiadają

wszystkie cechy i zdolności charakterystyczne dla kwasów AHA,

ale dodatkowo działają łagodniej, nie powodując efektów

ubocznych w postaci intensywnego łuszczenia, pieczenia,

szczypania lub zaczerwienienia skóry możliwego w

przypadku kwasów AHA. Łagodniejsze działanie kwasów PHA

jest wynikiem budowy ich cząsteczek, które mają większe

rozmiary przez co nie mają możliwości tak szybkiego wnikania

głęboko w skórę jak kwasy AHA, zwłaszcza kwas glikolowy. PHA

są więc dobrą opcją dla osób o bardzo wrażliwej skórze, a także

mogą być stosowane u osób z trądzikiem różowatym, łuszczycą,

łojotokiem, egzemą i innymi schorzeniami skórnymi, w

przypadku których złuszczanie może być pomocne w leczeniu,

ale musi być ono przeprowadzane bez ryzyka wystąpienia

drażniących efektów ubocznych.

Dodatkowo kwasy PHA ze względu na swą budowę

wykazują:

* Silne właściwości nawilżające, potrafią wiązać wodę z

powietrza i zatrzymywać wilgoć w naskórku. Są one bowiem

pochodnymi związków naturalnie występujących w skórze -

glikozaminoglikanów, które to odpowiadają za utrzymanie

odpowiedniego nawilżenia skóry.

* Ponadto kwasy PHA są dobrymi antyutleniaczami walczącymi z

niszczącymi skórę wolnymi rodnikami oraz wiążącymi metale

ciężkie.

* Posiadają właściwości przeciwzmarszczkowe, wpływają

bowiem pozytywnie na syntezę kolagenu i elastyny,

zwiększając grubość skóry, która z wiekiem staje się coraz

cieńsza. Tak więc z jednej strony regulują odnowę komórkową,

złuszczając zbędne, zrogowaciałe komórki naskórka, z drugiej

działając na poziomie skóry właściwej poprawiają ogólną grubość

skóry.

* Łagodzą podrażnienia i przyspieszają proces gojenia

skóry.

* Wzmacniają barierę lipidową skóry.

* Kwasy PHA polecane są w przypadku cery naczynkowej,

wpływają korzystnie na stan rozszerzonych naczynek,

zmniejszając ich widoczność i skłonności do

czerwienienia.

* W odróżnieniu od kwasów AHA, kwasy PHA nie

zwiększają wrażliwości skóry na promieniowanie UV.

Produkty z kwasami PHA mogą być stosowane także

latem, nawet przy mało rygorystycznej ochronie

przeciwsłonecznej.

Aby kwasy poli-hydroksylowe mogły skutecznie działać

podobnie jak kwasy AHA  także wymagają conajmniej 5 %

stężenia oraz kwaśnego odczynu w granicach pH 3 - 4.

W praktyce stosuję się trzy typy poli-hydroksykwasów:

-glukonolakton

-glukoheptanolakton - związek ten różni się tym od poprzedniego, że

ma nieco większe rozmiary, a dzięki temu, posiada on lepsze i

mocniejsze właściwości nawilżające, można powiedzieć, że jest w

stanie związać więcej cząsteczek wody,

-kwas laktobionowy - koncern Estee Lauder zastosował w swych

produktach pochodną tego związku - laktobionian sodu, natomiast

tutaj użyto czysty kwas, który jest bardziej skuteczny pod względem

działania złuszczającego. Kwas laktobionowy pozyskiwany jest

naturalnie z cukru mlecznego-laktozy. Posiada on wszystkie

właściwości charakterystyczne dla kwasów PHA czyli zdolność

wiązania i zatrzymywania wody w naskórku, ponadto tworzy on

delikatny film na powierzchni skóry, przez co zapobiega nadmiernemu

wyparowywaniu wody oraz daje efekt wygładzenia i zmiękczenia

naskórka, poza tym ma właściwości antyoksydacyjne, wpływa na

regulację odnowy komórkowej oraz dodatkowo łagodzi podrażnienia i

działa gojąco na stany zapalne skóry.

Przeciwwskazania:



Ekspozycja skóry na słońce, solarium



Alergie skórne



Aktywna opryszczka



Skłonność do powstawania bliznowców



Stan po zabiegu chirurgicznym w obrębie twarzy(do około 2 miesiecy)



Ciąża, karmienie piersią



Liczne zmiany melanocytowa



Liczne teleangiektazje



Stan po Krioterapii (do 6 miesięcy)



Choroby autoimmunologiczne (kolagenozy, pęcherzyce)



Skóra podrażniona,uszkodzona (nadżerki, przeczosy, otarcia)



Trądzik (liczne krosty, torbiele ropne)- wymagają wcześniejszej terapii

farmakologicznej



Doustna terapia pochodnymi Wit. A(Roaccutane)- wymagana co najmniej

półroczna przerwa;



Znamienie naskórka



Skóra wrażliwa



Łuszczyca, grzybica



Antybiotyki



Zmiany naczyniowe

Wskazania:



Łojotok



Trądzik zaskórnikowy i grudkowy



Usuwanie przebarwień posłonecznych



Przyspieszenie odnowy komórkowej



Redukcja drobnych i głębszych zmarszczek – efekt

odmładzania



Spłycenie blizn (np. potrądzikowych)



Zapobieganie starzeniu się skory



Nawilżanie skory



Poprawa barwy i faktury skóry

Powikłania i reakcje niepożądane po zastosowaniu

kwasów:



Zaostrzenie zmian trądzikowych;



Epidermoliza – rozwarstwianie naskórka, po nałożeniu

kwasu o zbyt wysokim stężeniu lub zbyt długo

trzymanym na skórze, przypominające oparzenie

woskowo białe plamy i rosnący bąbel - należy

natychmiast neutralizować kwas;



Suchość skóry – zbyt długo przetrzymany kwas na

skórze;



Nasilanie się przebarwień – wywołane hormonami lub

UV;



Stan zapalny skóry – źle zneutralizowany kwas;



Nawrót i zaostrzenie przebiegu opryszczki.