.

Problemy terminologiczne



alalia (I. Styczek 1980; L. Karczmarek, 1966),



niedokształcenie mowy o typie afazji (Z. Kordyl 1968; U. Parol

1989),



afazja dziecięca (H. Spionek 1965; B. Sawa 1990),



afazja rozwojowa (J. Szumska 1982: Z. Majewska, I. Bogdanowicz,

E. Dilling-Ostrowska),



wrodzony niedorozwój ekspresji słownej oraz wrodzony niedorozwój

ekspresji i recepcji słownej (E. Dilling-Ostrowska 1982),



niemota (Z. Majewska 1959),



niemota pochodzenia centralnego (I. Styczek 1980),



słuchoniemota (A. Mitrinowicz-Modrzejewska 1963),



wrodzone zaburzenia rozwoju mowy (H. Traczyńska 1982),



wrodzona niezdolność do nabywania mowy (J. Szumska 1982),



dysfazja (A. Pruszewicz 1992; T. Zaleski 1992).

Neurologiczne przyczyny

zaburzeń rozwoju mowy



Wrodzone - z którymi dziecko przychodzi

na

świat,

są

uwarunkowane

konstytucjonalnie

lub

dziedzicznie

(opóźnienia w pojawianiu się osłonki

mielinowej na nerwach czaszkowych,

ruchowych, powodujące zakłócenia w

przewodzeniu

bodźców

do

mięśni

artykulacyjnych, bądź też dezorganizacja

synergii nerwowo-mięśniowej w procesie

mówienia lub też opóźnienie dojrzewania

włókien

proprioceptywnych

przewodzących bodźce dla synergistycznej

czynności mięśni)

Neurologiczne przyczyny

zaburzeń rozwoju mowy



Nabyte - działające na dziecko w
okresie prenatalnym (choroby matki,
wstrząsy

i

urazy

psychiczne,

krwawienia – zwłaszcza w pierwszej
połowie ciąży; skłonności do poronień,
zatrucie środkami chemicznymi), oraz

Neurologiczne przyczyny

zaburzeń rozwoju mowy



Okres perinatalny (urazy
okołoporodowe, zaburzenia krążenia
płodu)

Neurologiczne przyczyny

zaburzeń rozwoju mowy



Okres postnatalny (występujące w okresie do
końca 1. roku życia choroby wirusowe – grypa,
ospa

wietrzna,

zapalenie

ślinianek

przyusznych, zapalenie opon mózgowych;
choroby bakteryjne – zakażenia gronkowcowe i
paciorkowcowe;

choroby

wirusowe

z

zakażeniem bakteryjnym, powikłane a także
wszelkie urazy czaszki z utratą i bez utraty
przytomności,

operacje

neurochirurgiczne

krwiaków, guzów mózgu itp.).

A

lalia

Procedury diagnostyczne i terapeutyczne

Symptomy alalii motorycznej

–

Dziecko poprawnie wykonuje proste

polecenia słowne (dobry stan słuchu i

gnozji słuchowej oraz zachowane

sprawności poznawcze)

–

Dziecko nie mówi, unika mówienia,

posługuje się okrzykiem, gestem,

pantomimą

–

Dziecko nie powtarza słów i prostych

zdań

–

Dziecko wolniej i gorzej rozwija się

ruchowo

Symptomy alalii motorycznej

–

Dziecko jest często leworęczne, ma
trudności w orientacji przestrzennej

–

Dziecko wykazuje trudności z
koncentracją uwagi w stopniu
właściwym dla wieku

–

Dziecko nawiązuje właściwy kontakt
uczuciowy i intelektualny z otoczeniem

–

Dziecko jest inteligentne

Symptomy alalii sensorycznej

–

początek mowy znacznie opóźniony

–

w mowie spontanicznej neologizmy
szczątkowa postać wyrazów

–

zdeformowane quasi-słowa
pozbawione są stałego związku ze
znaczeniem

–

dobre rozumienie gestu, mimiki,
pantomimy

–

utrudnione powtarzanie słów

Symptomy alalii sensorycznej

–

brak zainteresowania mową

–

prawidłowe reakcje na muzykę

–

dobry i łatwy kontakt uczuciowy z

otoczeniem,

–

zaburzony kontakt intelektualny

–

poziom rozwoju umysłowego w normie

Diagnoza różnicowa alalii

W postępowaniu diagnostycznym należy uwzględnić

możliwość wystąpienia:

–

głuchoty bądź niedosłuchu (badania obiektywne,

ukierunkowana obserwacja)

–

niedorozwoju umysłowego (testy niewerbalne,

ukierunkowana obserwacja obserwacja)

–

schizofrenii dziecięcej (obserwacja interakcji

społecznych w sferze werbalnej i niewerbalnej)

–

opóźnienia rozwoju mowy - alalii prolongaty (wywiad

rodzinny, obserwacja dynamiki ustępowania zaburzeń)

–

dysglosji (badanie stanu anatomicznego i sprawności

motorycznej narządów mowy)

Zaburzenia współwystępujące z

alalią

-

Zaburzenia myślenia pojęciowego

(zredukowana zdolność do

wyodrębniania cech istotnych

przedmiotu)

- Spowolnienie i tzw. lepkość procesów

myślenia

- Zaburzenia fluencji słownej
- Obniżenie zakresu uwagi
- Zaburzenia pamięci

Zaburzenia współwystępujące z

alalią

Opóźnienia i zaburzenia rozwoju

psychoruchowego, funkcji wzrokowych i
słuchowych

- Zaburzenia koordynacji i integracji ruchowej,

wzrokowo-ruchowej, słuchowo-ruchowej
(integracji percepcyjno-motorycznej)

- Zaburzenia lateralizacji
- Zaburzenia procesów emocjonalnych
- Zaburzenia zachowania