Systemy i sieci
Systemy i sieci
telekomunikacyjne
telekomunikacyjne
Wykład 2
Wykład 2
Program wykładu
Program wykładu
Wprowadzenie do telekomunikacji.
Wprowadzenie do telekomunikacji.
Systemy przesyłania informacji.
Systemy przesyłania informacji.
Ruch telekomunikacyjny.
Ruch telekomunikacyjny.
Modele warstwowe.
Modele warstwowe.
Protokoły komunikacyjne i systemy sygnalizacji.
Protokoły komunikacyjne i systemy sygnalizacji.
Techniki transmisyjne.
Techniki transmisyjne.
Techniki multipleksacji.
Techniki multipleksacji.
Przeciwdziałanie zakłóceniom transmisji.
Przeciwdziałanie zakłóceniom transmisji.
Kodowanie sygnałów.
Kodowanie sygnałów.
Ruch telekomunikacyjny
Ruch telekomunikacyjny
Wprowadzenie
Wprowadzenie
Natężenie ruchu telekomunikacyjnego
Natężenie ruchu telekomunikacyjnego
Wahania natężenia ruchu
Wahania natężenia ruchu
Strumienie zgłoszeń
Strumienie zgłoszeń
Jakość obsługi
Jakość obsługi
Model Erlanga ze stratami
Model Erlanga ze stratami
Ruch samopodobny
Ruch samopodobny
Natężenie ruchu
Natężenie ruchu
telekomunikacyjnego
telekomunikacyjnego
Ruchem telekomunikacyjnym
Ruchem telekomunikacyjnym
nazywamy przepływ zgłoszeń, połączeń i
nazywamy przepływ zgłoszeń, połączeń i
wiadomości
wiadomości
Natężenie ruchu
Natężenie ruchu
jest stosunkiem sumy
jest stosunkiem sumy
czasów zajętości urządzeń w pewnym
czasów zajętości urządzeń w pewnym
okresie
okresie
Natężenie ruchu
Natężenie ruchu
telekomunikacyjnego
telekomunikacyjnego
Wahania natężenia ruchu
Wahania natężenia ruchu
Wyróżniamy:
Wyróżniamy:
dobowe wahania natężenia ruchu
dobowe wahania natężenia ruchu
długoterminowy wzrost lub spadek
długoterminowy wzrost lub spadek
natężenia ruchu
natężenia ruchu
zmiany cykliczne zależne od dnia tygodnia
zmiany cykliczne zależne od dnia tygodnia
lub pory roku
lub pory roku
zmiany przypadkowe związane z
zmiany przypadkowe związane z
sytuacjami nadzwyczajnymi
sytuacjami nadzwyczajnymi
Średni rozkład ruchu
Średni rozkład ruchu
tygodniowy i dzienny na małej
tygodniowy i dzienny na małej
stronie www
stronie www
Roczne rozkłady ruchu dla lat
Roczne rozkłady ruchu dla lat
2002 i 2003 na małej stronie
2002 i 2003 na małej stronie
www
www
Strumienie zgłoszeń
Strumienie zgłoszeń
Prawdopodobieństwo, że w czasie t napłynie k zgłoszeń
Prawdopodobieństwo, że w czasie t napłynie k zgłoszeń
jest określone następującym wzorem:
jest określone następującym wzorem:
w którym λ oznacza intensywność zgłoszeń.
w którym λ oznacza intensywność zgłoszeń.
W przypadku strumienia zgłoszeń Poissona odstępy
W przypadku strumienia zgłoszeń Poissona odstępy
między
między
kolejnymi zgłoszeniami są zmienną losową o rozkładzie
kolejnymi zgłoszeniami są zmienną losową o rozkładzie
wykładniczym.
wykładniczym.
Oznacza to, że dystrybuanta jest określona następującym
Oznacza to, że dystrybuanta jest określona następującym
wzorem:
wzorem:
F(x)=1 - e
F(x)=1 - e
- λx
- λx
t
k
e
k
t
k
P
!
)
(
Jakość obsługi
Jakość obsługi
Blokada
Blokada
(zwana również
(zwana również
natłokiem
natłokiem
), jest stanem systemu,
), jest stanem systemu,
w którym zgłoszenie nie może być obsłużone z powodu
w którym zgłoszenie nie może być obsłużone z powodu
braku odpowiednich urządzeń. Prawdopodobieństwo jej
braku odpowiednich urządzeń. Prawdopodobieństwo jej
wystąpienia jest bardzo popularnym parametrem do opisu
wystąpienia jest bardzo popularnym parametrem do opisu
jakości obsługi.
jakości obsługi.
Można wyróżnić trzy rodzaje systemów pod kątem reakcji
Można wyróżnić trzy rodzaje systemów pod kątem reakcji
na blokady:
na blokady:
systemy ze stratami
systemy ze stratami
odrzucają wszystkie kolejne
odrzucają wszystkie kolejne
zgłoszenia gdy pojawi się blokada,
zgłoszenia gdy pojawi się blokada,
Jakość obsługi cd.
Jakość obsługi cd.
systemy z oczekiwaniem w razie blokady
systemy z oczekiwaniem w razie blokady
przetrzymują zgłoszenie. Po zwolnieniu
przetrzymują zgłoszenie. Po zwolnieniu
odpowiednich urządzeń (zakończeniu blokady),
odpowiednich urządzeń (zakończeniu blokady),
oczekujące zgłoszenie jest obsługiwane. Takie
oczekujące zgłoszenie jest obsługiwane. Takie
rozwiązanie może prowadzi do powstawania
rozwiązanie może prowadzi do powstawania
nieskończonej kolejki w razie nieustępowania
nieskończonej kolejki w razie nieustępowania
blokady,
blokady,
systemy mieszane odrzucają zgłoszenia jeżeli po
systemy mieszane odrzucają zgłoszenia jeżeli po
ustalonym czasie oczekiwania nadal nie można ich
ustalonym czasie oczekiwania nadal nie można ich
obsłużyć lub przyjmują do kolejki tylko ustaloną
obsłużyć lub przyjmują do kolejki tylko ustaloną
liczbę zgłoszeń do oczekiwania.
liczbę zgłoszeń do oczekiwania.
Współczynnik strat
Współczynnik strat
Do oceny systemów ze stratami stosuje się dwa
Do oceny systemów ze stratami stosuje się dwa
parametry:
parametry:
współczynnik strat i współczynnik blokady.
współczynnik strat i współczynnik blokady.
Współczynnik strat
Współczynnik strat
określa prawdopodobieństwo strat,
określa prawdopodobieństwo strat,
i wyraża się go jako:
i wyraża się go jako:
c(T)
c(T)
– liczba zgłoszeń oferowanych w okresie
– liczba zgłoszeń oferowanych w okresie
obserwacji T
obserwacji T
c
c
z
z
(T)
(T)
– liczba zgłoszeń załatwianych w okresie
– liczba zgłoszeń załatwianych w okresie
obserwacji T
obserwacji T
Współczynnik blokady
Współczynnik blokady
Współczynnik blokady
Współczynnik blokady
to prawdopodobieństwo jej
to prawdopodobieństwo jej
wystąpienia
wystąpienia
T
T
b
b
- czas trwania stanu blokady w okresie
- czas trwania stanu blokady w okresie
obserwacji T
obserwacji T
Agner Krarup Erlang
Agner Krarup Erlang
(1878 - 1929)
(1878 - 1929)
1909 - opublikował pierwszą
1909 - opublikował pierwszą
pracę, w której udowodnił że
pracę, w której udowodnił że
połączenia telefoniczne o
połączenia telefoniczne o
charakterze losowym
charakterze losowym
podlegają rozkładowi
podlegają rozkładowi
Poissona.
Poissona.
1917 - w najważniejszej swojej
1917 - w najważniejszej swojej
publikacji, przedstawił wzory
publikacji, przedstawił wzory
na prawdopodobieństwo
na prawdopodobieństwo
blokady połączenia w
blokady połączenia w
centralach telefonicznych,
centralach telefonicznych,
znane jako model Erlanga.
znane jako model Erlanga.
Model Erlanga
Model Erlanga
Założenia:
Założenia:
strumień zgłoszeń jest strumieniem Poissona,
strumień zgłoszeń jest strumieniem Poissona,
istnieje stan równowagi statystycznej,
istnieje stan równowagi statystycznej,
zgłoszenia napotykające na blokadę są
zgłoszenia napotykające na blokadę są
tracone, a czas ich połączenia jest równy zeru
tracone, a czas ich połączenia jest równy zeru
Przy wyprowadzaniu przyjmiemy założenie
Przy wyprowadzaniu przyjmiemy założenie
dodatkowe:
dodatkowe:
czasy trwania połączeń są zmiennymi
czasy trwania połączeń są zmiennymi
losowymi o rozkładzie wykładniczym
losowymi o rozkładzie wykładniczym
Model Erlanga
Model Erlanga
Diagram równowagi systemu M/M/N/0
Diagram równowagi systemu M/M/N/0
P
P
x -1
x -1
=x
=x
P
P
x
x
, 1
, 1
≤
≤
x
x
≤
≤
N
N
Model Erlanga
Model Erlanga
Interesują nas przypadki równowagi statystycznej
Interesują nas przypadki równowagi statystycznej
systemu
systemu
masowej obsługi. Zakładamy, że w danym stanie
masowej obsługi. Zakładamy, że w danym stanie
wystą–
wystą–
pienie nowego zgłoszenia jest tak samo
pienie nowego zgłoszenia jest tak samo
prawdopodobne,
prawdopodobne,
jak zakończenie obsługi już istniejącego zgłoszenia.
jak zakończenie obsługi już istniejącego zgłoszenia.
Ponieważ
Ponieważ
/
/
= A
= A
(średnie natężenie ruchu
(średnie natężenie ruchu
oferowanego
oferowanego
Przez wszystkie źródła), otrzymujemy:
Przez wszystkie źródła), otrzymujemy:
x
A
P
P
x
x
1
Model Erlanga
Model Erlanga
Ostatni wzór tworzy N równań z N+1
Ostatni wzór tworzy N równań z N+1
niewiadomymi.
niewiadomymi.
Dodając warunek sumy wszystkich
Dodając warunek sumy wszystkich
prawdopodobieństw:
prawdopodobieństw:
można obliczyć, że:
można obliczyć, że:
1
0
N
i
i
P
N
i
i
i
A
P
0
0
!
1
Model Erlanga
Model Erlanga
Stąd prawdopodobieństwo jednoczesnej zajętości x
Stąd prawdopodobieństwo jednoczesnej zajętości x
stanowisk obsługi wynosi:
stanowisk obsługi wynosi:
Wzór określający prawdopodobieństwo blokady
Wzór określający prawdopodobieństwo blokady
Otrzymujemy podstawiając x=N
Otrzymujemy podstawiając x=N
N
i
i
x
X
i
A
x
A
P
0
!
!
Wzór Erlanga
Wzór Erlanga
Wzór opisujący prawdopodobieństwo blokady
Wzór opisujący prawdopodobieństwo blokady
nazywany jest pierwszym wzorem Erlanga lub
nazywany jest pierwszym wzorem Erlanga lub
wzorem B-Erlanga
wzorem B-Erlanga
Powyższy wzór jest prawdziwy również dla innych
Powyższy wzór jest prawdziwy również dla innych
rozkładów czasów obsługi niż rozkład wykładniczy.
rozkładów czasów obsługi niż rozkład wykładniczy.
N
i
i
N
N
i
A
N
A
A
E
0
,
1
!
!
)
(
Ruch samopodobny
Ruch samopodobny
Modele systemów
Modele systemów
telekomunikacyjnych
telekomunikacyjnych
Modele warstwowe
Modele warstwowe
OSI 7-warstwowy
OSI 7-warstwowy
Celem
Celem
Open System Interconnection
Open System Interconnection
jest
jest
zdefiniowanie zestawu standardów
zdefiniowanie zestawu standardów
umożliwiających współpracę rzeczywistych
umożliwiających współpracę rzeczywistych
systemów otwartych
systemów otwartych
IETF 4-warstwowy
IETF 4-warstwowy
Uproszczona struktura dla sieci komputerowych
Uproszczona struktura dla sieci komputerowych
Modele sygnałowe
Modele sygnałowe
Modele ruchu
Modele ruchu
inne
inne
Przykładowa architektura
Przykładowa architektura
warstwowa
warstwowa
Model IETF
Model IETF
Model IETF
Model IETF
Model OSI
Model OSI
(7-warstwowy)
(7-warstwowy)
Warstwa fizyczna
Warstwa fizyczna
Przesyłanie fizycznych bitów przez medium
Przesyłanie fizycznych bitów przez medium
fizyczne
fizyczne
Mechaniczny styk z medium transmisyjnym
Mechaniczny styk z medium transmisyjnym
(w tym również bezprzewodowym)
(w tym również bezprzewodowym)
Dobór właściwych parametrów fizycznych
Dobór właściwych parametrów fizycznych
sygnału
sygnału
•
•
napięcia, czasy, kształt sygnału
napięcia, czasy, kształt sygnału
Styk proceduralny – procesy nawiązywania i
Styk proceduralny – procesy nawiązywania i
rozłączania połączenia
rozłączania połączenia
Warstwa łącza
Warstwa łącza
Struktura ramki sygnałowej
Struktura ramki sygnałowej
Bezbłędna transmisja sygnałów między
Bezbłędna transmisja sygnałów między
dwoma węzłami
dwoma węzłami
Retransmisja uszkodzonych ramek
Retransmisja uszkodzonych ramek
Kodowanie z korekcją i detekcją błędów
Kodowanie z korekcją i detekcją błędów
Warstwa sieci
Warstwa sieci
Sterowanie przepływem danych w sieci
Sterowanie przepływem danych w sieci
Kierowanie fragmentów wiadomości
Kierowanie fragmentów wiadomości
(pakietów) do różnych węzłów w sieci
(pakietów) do różnych węzłów w sieci
Przesyłanie danych zorientowanych
Przesyłanie danych zorientowanych
połączeniowo
połączeniowo
Ustalanie właściwej adresacji oraz drogi
Ustalanie właściwej adresacji oraz drogi
przeznaczenia dla danej wiadomości
przeznaczenia dla danej wiadomości
Warstwa transportowa
Warstwa transportowa
Połączenie typu end-to-end między
Połączenie typu end-to-end między
węzłem źródłowym i docelowym
węzłem źródłowym i docelowym
Niezawodne usługi końcowe korzystające z
Niezawodne usługi końcowe korzystające z
zawodnych usług sieciowych
zawodnych usług sieciowych
Mechanizmy jakości i gwarancji usług
Mechanizmy jakości i gwarancji usług
(Quality of Service)
(Quality of Service)
Multipleksowanie i demultipleksowanie
Multipleksowanie i demultipleksowanie
kilku połączeń sieciowych jednocześnie
kilku połączeń sieciowych jednocześnie
Warstwa sesji
Warstwa sesji
Organizacja i mechanizmy wymiany
Organizacja i mechanizmy wymiany
informacji między dwoma aplikacjami
informacji między dwoma aplikacjami
Typ dialogu:
Typ dialogu:
dwukierunkowy jednoczesny,
dwukierunkowy jednoczesny,
dwukierunkowy naprzemienny,
dwukierunkowy naprzemienny,
jednokierunkowy.
jednokierunkowy.
Zarządzanie interakcjami
Zarządzanie interakcjami
Synchronizacja przepływu strumieni
Synchronizacja przepływu strumieni
Warstwa prezentacji
Warstwa prezentacji
Reprezentacja danych w danym systemie
Reprezentacja danych w danym systemie
telekomunikacyjnym (np. innym systemie
telekomunikacyjnym (np. innym systemie
operacyjnym DOS/UNIX).
operacyjnym DOS/UNIX).
Właściwe kodowanie znaków i zmiany
Właściwe kodowanie znaków i zmiany
systemów kodowania.
systemów kodowania.
Szyfrowanie i deszyfrowanie danych.
Szyfrowanie i deszyfrowanie danych.
Kompresja i dekompresja danych.
Kompresja i dekompresja danych.
Warstwa aplikacji
Warstwa aplikacji
Dostęp użytkownika do aplikacji
Dostęp użytkownika do aplikacji
(programów) końcowych
(programów) końcowych
Właściwa wymiana informacji między
Właściwa wymiana informacji między
węzłami (maszynami)
węzłami (maszynami)
Przykłady wykonywania aplikacji:
Przykłady wykonywania aplikacji:
przesłanie plików,
przesłanie plików,
dostęp do baz danych,
dostęp do baz danych,
przeglądanie zasobów sieciowych.
przeglądanie zasobów sieciowych.
Zasięg pakietu w
urządzeniu