Podstawy prawne
Podstawy prawne
Art. 2 Traktat o UE (TUE) – Zasada
Art. 2 Traktat o UE (TUE) – Zasada
zrównoważonego rozwoju to jeden z głównych
zrównoważonego rozwoju to jeden z głównych
celów UE
celów UE
Art. 6 TWE – Konieczność uwzględnienia
Art. 6 TWE – Konieczność uwzględnienia
polityki ochrony środowiska we wszystkich
polityki ochrony środowiska we wszystkich
politykach sektorowych
politykach sektorowych
Art. 95 TWE – „…w dziedzinie ochrony zdrowia,
Art. 95 TWE – „…w dziedzinie ochrony zdrowia,
bezpieczeństwa, ochrony środowiska
bezpieczeństwa, ochrony środowiska
naturalnego przyjmuje się jako podstawę …
naturalnego przyjmuje się jako podstawę …
wysoki poziom ochrony uwzględniając w
wysoki poziom ochrony uwzględniając w
szczególności wszelkie zmiany oparte na
szczególności wszelkie zmiany oparte na
faktach naukowych….”
faktach naukowych….”
geneza
geneza
Lata 70-te p
Lata 70-te p
ierwsze deklaracje Państw
ierwsze deklaracje Państw
Członkowskich
Członkowskich
1987 – Jednolity Akt Europejski
1987 – Jednolity Akt Europejski
-
-
ochron
ochron
a
a
środowiska jako jeden z głównych celów UE
środowiska jako jeden z głównych celów UE
Podstawa prawna - zapisy w Traktacie
Podstawa prawna - zapisy w Traktacie
Ustanawiającym Wspólnotę Europejską
Ustanawiającym Wspólnotę Europejską
(TWE, Art. 174 – 176)
(TWE, Art. 174 – 176)
Filary polityki ochrony środowiska UE:
Filary polityki ochrony środowiska UE:
•
Ostrożność,
Ostrożność,
•
Działanie zapobiegawcze,
Działanie zapobiegawcze,
•
Usuwanie zanieczyszczeń u źródła,
Usuwanie zanieczyszczeń u źródła,
•
Zasada „zanieczyszczający płaci”.
Zasada „zanieczyszczający płaci”.
Główne obszary polityki
Główne obszary polityki
ochrony środowiska w UE
ochrony środowiska w UE
UE prowadzi aktywną politykę ochrony gleby,
UE prowadzi aktywną politykę ochrony gleby,
wody i klimatu, powietrza, flory i fauny.
wody i klimatu, powietrza, flory i fauny.
Zasada pomocniczości - angażuje się tylko
Zasada pomocniczości - angażuje się tylko
wtedy gdy działania na poziomie UE są
wtedy gdy działania na poziomie UE są
bardziej skuteczne niż działania narodowe
bardziej skuteczne niż działania narodowe
lub regionalne (patrz zmiany klimatyczne)
lub regionalne (patrz zmiany klimatyczne)
Zasady polityki ochrony środowiska UE:
Zasady polityki ochrony środowiska UE:
•
Ostrożność,
Ostrożność,
•
Działanie zapobiegawcze,
Działanie zapobiegawcze,
•
Usuwanie zanieczyszczeń u źródła,
Usuwanie zanieczyszczeń u źródła,
•
Zasada „zanieczyszczający płaci”.
Zasada „zanieczyszczający płaci”.
Problem o
Problem o
ciepleni
ciepleni
a
a
klimatu
klimatu
Podwyższenie średniej temperatury atmosfery przy
Podwyższenie średniej temperatury atmosfery przy
powierzchni ziemi i oceanów oraz przewidywane
powierzchni ziemi i oceanów oraz przewidywane
ocieplenie w przyszłości.
ocieplenie w przyszłości.
Wywołany zwiększoną emisją tzw. gazów cieplarnianych
Wywołany zwiększoną emisją tzw. gazów cieplarnianych
(np. CO2). Gazy cieplarniane zatrzymują ciepło
(np. CO2). Gazy cieplarniane zatrzymują ciepło
wydzielane na Ziemi i zapobiegają wydostaniu się jego
wydzielane na Ziemi i zapobiegają wydostaniu się jego
poza atmosferę.
poza atmosferę.
Czy jest to e
Czy jest to e
fekt działalności człowieka czy efekt
fekt działalności człowieka czy efekt
naturalny?
naturalny?
Rosnąca temperatura
Rosnąca temperatura
-wz
-wz
rost poziomu morza,
rost poziomu morza,
intensyfikacja
intensyfikacja
ekstremaln
ekstremaln
ych
ych
zjawisk pogodow
zjawisk pogodow
ych etc.
ych etc.
Zmiany w wydajności i jakości upraw,
Zmiany w wydajności i jakości upraw,
regresja lodowców,
regresja lodowców,
wymieranie gatunków organizmów żywych
wymieranie gatunków organizmów żywych
Większe rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych
Większe rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych
Sposoby ograniczenia zmian
Sposoby ograniczenia zmian
klimatycznych
klimatycznych
ograniczenie wzrostu temperatury do 2
ograniczenie wzrostu temperatury do 2
st. C – Do tego poziomu zmiany
st. C – Do tego poziomu zmiany
nieodczuwalne
nieodczuwalne
. Mozna to osiągnąć
. Mozna to osiągnąć
poprzez:
poprzez:
•
Ustabilizowanie światowej emisji CO2 do
Ustabilizowanie światowej emisji CO2 do
2020
2020
•
Ograniczenie emisji o 50% do 2050 w
Ograniczenie emisji o 50% do 2050 w
stosunku do 1990
stosunku do 1990
Można to osiągnąć tylko pod warunkiem
Można to osiągnąć tylko pod warunkiem
globalnych działań
globalnych działań
Działania państw
Działania państw
członkowskich
członkowskich
Przekształcenie gospodarki europejskiej w
Przekształcenie gospodarki europejskiej w
gospodarkę niskoemisyjną oraz
gospodarkę niskoemisyjną oraz
efektywną energetycznie, poprzez
efektywną energetycznie, poprzez
:
:
•
Wzrost efektywności energetyczn
Wzrost efektywności energetyczn
ej
ej
o 20%
o 20%
•
20% energii odnawialnej (obecnie 8,5%)
20% energii odnawialnej (obecnie 8,5%)
•
10% udział biopaliw w benzynie i oleju
10% udział biopaliw w benzynie i oleju
napędowym (produkowanych w sposób
napędowym (produkowanych w sposób
zrównoważony)
zrównoważony)
Pakiet „Klimat i Energia”
Pakiet „Klimat i Energia”
Przedstawiony przez Komisję
Przedstawiony przez Komisję
Europejską w styczniu 2008
Europejską w styczniu 2008
:
:
•
Wychwytywanie i składowanie CO2
Wychwytywanie i składowanie CO2
•
Transport niskoemisyjny
Transport niskoemisyjny
•
System handlu uprawnieniami do emisji
System handlu uprawnieniami do emisji
•
Walka z emisjami w sektorach
Walka z emisjami w sektorach
nieobjętych
nieobjętych
hand
hand
el
el
uprawnieniami do
uprawnieniami do
emisji
emisji
nagradza przedsiębiorstwa które ograniczają
nagradza przedsiębiorstwa które ograniczają
emisje i
emisje i
nakłada kary finansowe na te k
nakłada kary finansowe na te k
tóre
tóre
emisji nie ograniczają
emisji nie ograniczają
poprzez nadanie emisjom wartości
poprzez nadanie emisjom wartości
ekonomicznej
ekonomicznej
z
z
achęca do poszukiwania przedsięwzięć o
achęca do poszukiwania przedsięwzięć o
niskich kosztach redukcji emisji oraz stymuluje
niskich kosztach redukcji emisji oraz stymuluje
działania gdzie są one najtańsze
działania gdzie są one najtańsze
Każde przedsiębiorstwo posiada przydział
Każde przedsiębiorstwo posiada przydział
emisji CO2
emisji CO2
. Na
. Na
d
d
odatkowe emisje należy
odatkowe emisje należy
wykupić uprawnienia.
wykupić uprawnienia.
E
E
misj
misj
a
a
poniżej przydziału
poniżej przydziału
daje możliwość
daje możliwość
przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
u
u
sprzedaży na
sprzedaży na
rynku.
rynku.
hand
hand
el
el
uprawnieniami do
uprawnieniami do
emisji
emisji
europejski system handlu emisjami zachęca do
europejski system handlu emisjami zachęca do
inwestycji w technologie niskowęglowe.
inwestycji w technologie niskowęglowe.
System ten obejmuje
System ten obejmuje
obecnie
obecnie
ponad
ponad
11 tys.
11 tys.
energochłonnych obiektów
energochłonnych obiektów
zarówno
zarówno
w branży
w branży
produkcyjnej
produkcyjnej
jak i
jak i
wytwarzania energii. Od 2012
wytwarzania energii. Od 2012
roku obejmie również emisje lotnicze wytwarzane
roku obejmie również emisje lotnicze wytwarzane
podczas lotów do i z lotnisk europejskich. Razem
podczas lotów do i z lotnisk europejskich. Razem
ok. 50% emisji w UE.
ok. 50% emisji w UE.
Od 2013 rozszerzony na sektory chemiczny i huty
Od 2013 rozszerzony na sektory chemiczny i huty
aluminium, a także gazy cieplarniane inne niż
aluminium, a także gazy cieplarniane inne niż
CO2
CO2
Od 2013 do 2020 przydział limitów emisji będzie
Od 2013 do 2020 przydział limitów emisji będzie
zastępowany stopniowo przez system aukcyjnej
zastępowany stopniowo przez system aukcyjnej
sprzedaży przydziałów
sprzedaży przydziałów
Pakiet „Klimat i energia”
Pakiet „Klimat i energia”
Realizacja krajowych celów emisyjnych
Realizacja krajowych celów emisyjnych
dopasowanych do zamożności oraz
dopasowanych do zamożności oraz
potencjału gospodarczego państwa
potencjału gospodarczego państwa
członkowskiego
członkowskiego
Badania i rozwój w dziedzinie
Badania i rozwój w dziedzinie
transportu, energii oraz środowiska
transportu, energii oraz środowiska
Korzyści dla UE
Korzyści dla UE
Poprawa efektywności energetycznej
Poprawa efektywności energetycznej
oraz bezpieczeństwa energetycznego
oraz bezpieczeństwa energetycznego
Redukcja zanieczyszczeń powietrza i
Redukcja zanieczyszczeń powietrza i
kosztów zdrowotnych
kosztów zdrowotnych
Wzrost zatrudnienia
Wzrost zatrudnienia
Stworzenie nowych, konkurencyjnych
Stworzenie nowych, konkurencyjnych
sektorów gospodarki
sektorów gospodarki
Działania wspólne
Działania wspólne
UE jest siłą napędową świtowych negocjacji
UE jest siłą napędową świtowych negocjacji
klimatycznych
klimatycznych
Protokół z Kioto– ograniczenie emisji CO2 przez
Protokół z Kioto– ograniczenie emisji CO2 przez
największych emitentów o 8% do 2012 w
największych emitentów o 8% do 2012 w
stosunku do 1990
stosunku do 1990
Polska spełnia wymagania Protokołu z Kioto
Polska spełnia wymagania Protokołu z Kioto
Kopenh
Kopenh
aga
aga
2009
2009
Kraje rozwinięte odpowiadają za 75% gazów
Kraje rozwinięte odpowiadają za 75% gazów
cieplarnianych w atmosferze, ale działania
cieplarnianych w atmosferze, ale działania
krajów rozwijających się są również niezbędne
krajów rozwijających się są również niezbędne
(do 2020 przewyższą emisje CO2 krajów
(do 2020 przewyższą emisje CO2 krajów
rozwiniętych)
rozwiniętych)