Private equity / Venture

Private equity / Venture

capital

capital

Fundusze

Fundusze

wysokiego

wysokiego

ryzyka

ryzyka

Dr Tadeusz Kaczmarek

Finanse przedsiębiorstw

dr Tadeusz Kaczmarek

2

Literatura:

J. Węcławski,

Venturre Capital

-

Nowe instrumenty finansowania

przedsiębiorstw

PWN Warszawa 1997

Private equity / Venture
capital

•

W Polsce fundusze private equity funkcjonują od
dość dawna.

Za początek tego typu działalności w Polsce

uznaje się rok 1990.

Pod koniec lat 90-tych dał się zauważyć wzrost

wartości inwestycji finansowanych przez kapitał
instytucji komercyjnych, takich jak banki,
zagraniczne fundusze emerytalne i firmy
ubezpieczeniowe

w Polsce

dr Tadeusz Kaczmarek

3

dr Tadeusz Kaczmarek

4

Wartość inwestycji VC

dr Tadeusz Kaczmarek

5

Alokacja w jakie sektory?

dr Tadeusz Kaczmarek

6

Struktura wyjścia z inwestycji

Private equity / Venture
capital

KAPITAŁ WŁASNY

Finansowanie wewnętrzne

Finansowanie zewnętrzne

Zysk netto

Dopłaty wspólników

Amortyzacja

Poszukiwanie nowych wspólników

Przekształcenie majątku

Fundusze venture capital

Przekształcenie w kapitałach

Emisja na rynku pozagiełdowym

Rezerwy

Źródło: M. Strużycki, Zarządzanie małym i średnim przedsiębiorstwem. Uwarunkowania europejskie.,

Centrum Doradztwa i Informacji Difin, Warszawa 2002, s.232

Finansowanie przedsiębiorstw kapitałem

własnym:

Private equity / Venture
capital

•

Jest jednym z najnowszych zewnętrznych źródeł
udostępniania kapitału przedsiębiorstwom.

•

Jego istotą jest dostarczenie przez
instytucję zewnętrzną nieoprocentowanego
kapitału, który sfinansuje i umożliwi
wdrożenie

:

•

nowego przedsięwzięcia

•

produktu

•

innowacji

–

Co to jest?

dr Tadeusz Kaczmarek

8

Private equity / Venture
capital

•

Jedną z form inwestycji PE jest udział w funduszu PE

•

Fundusze PE mogą inwestować w różnego rodzaju
przedsiębiorstwa:

•

spółki dojrzałe

•

planujące wejście na giełdę w przyszłości

•

wymagające restrukturyzacji lub zmieniające

właścicieli.

dr Tadeusz Kaczmarek

9

Private equity / Venture
capital

•

Inwestycje Private Equity to inwestycje w
przedsiębiorstwa

w różnych fazach rozwoju

:

•

seed (ziarno):

faza narodzenia (zasiewu) lub wczesna faza rozwoju

firmy, rozpoczynająca się ideą założenia, aż do
rozpoczęcia działalnośći gospodarczej, rozwoju
prototypów, pozyskania pilotażowych klientów
(bardzo wysokie ryzyko i bardzo niskie wyceny akcji)

dr Tadeusz Kaczmarek

10

Private equity / Venture
capital

•

early-stage (faza początkowa):

wczesna lub średnia faza rozwoju przedsiębiorstwa

od momentu sporządzania prototypu i pozyskania
klientów pilotażowych, poprzez wprowadzenie
produktu lub/i usług na rynek docelowy, rozwój
i wzrost udziału w rynku, aż do osiągnięcia trwałej
pozycji rynkowej (

wysokie ryzyko

przy niskich

lub bardzo niskich wycenach)

dr Tadeusz Kaczmarek

11

Private equity / Venture
capital

•

later stage (faza późniejsza):

faza rozpoczyna się po skutecznym wejściu na

rynek, poprzez umocnienie pozycji rynkowej,
znaczący udział w rynku lub kilku rynkach, wysokie
obroty, aż do początku fazy IPO (

Initial Public

Offer

), czyli publikacji oferty poprzedzającej

debiut firmy na giełdzie (wystepuje

podwyższone

ryzyko

w przypadku niskich i średnich wycen)

dr Tadeusz Kaczmarek

12

Private equity / Venture
capital

•

established (faza ugruntowania):



spółka posiada

silną pozycję na rynku

,



stałe przychody są zasadą,



zyskowność już jest lub będzie osiągnięta w

krótkim okresie czasu (

normalne ryzyko

przy

często normalnych wycenach)

dr Tadeusz Kaczmarek

13

PE /

Venture capital

•

Venture capital

(VC) jest częścią składową

private equity (PE).

•

Są to Inwestycje kapitałowe dokonywane

wspólnie z przedsiębiorcą w celu

sfinansowania przedsiębiorstwa we

wczesnym stadium jego rozwoju (tzw.

"zasiewu" i startu) lub jego dalszej ekspansji.

Czym jest VC?

dr Tadeusz Kaczmarek

14

PE / Venture capital

•

Są szansą dla przedsiębiorstw młodych, nie
posiadających wystarczających kapitałów
własnych, ale mających pomysł, który może
przynieść w przyszłości duże zyski.

•

Venture capital jest bardzo korzystnym
instrumentem finansowania przedsiębiorstw

Po co?

dr Tadeusz Kaczmarek

15

PE / Venture capital

•

Fundusze VC



Duże ryzyko inwestycyjne



Wysoka stopa zwrotu z inwestycji



Przedsięwzięcia innowacyjne i firmy o

dużym potencjale wzrostu.



Specjalizują się w inwestowaniu w małe i

średnie przedsiębiorstwa.

dr Tadeusz Kaczmarek

16

PE / Venture capital

•

Finansowanie własne:

przekazywane środki pieniężne nie mają

charakteru zobowiązań, lecz podwyższają kapitał
własny przedsiębiorstwa.

•

Inwestowanie

•

bezpośrednie

•

pośrednie

dr Tadeusz Kaczmarek

17

PE / Venture capital

•

Osiągnięcie wysokiej wartości rynkowej
posiadanych w przedsiębiorstwie udziałów.

Inwestor nie jest nastawiony na maksymalizację

bieżących zysków, lecz tworzenie efektywnej

strategii

długoterminowej

, która zaowocuje

wzrostem wartości firmy i umożliwi w przyszłości

korzystną odsprzedaż udziałów.

Cel

dr Tadeusz Kaczmarek

18

PE / Venture capital

•

Venture capital, oznacza zawsze zgodę

przedsiębiorcy na czasową współwłasność i

współudział w zarządzaniu.

dr Tadeusz Kaczmarek

19

PE / Venture capital

•

Wchodzący do przedsiębiorstwa z kapitałem
inwestorzy pełnią również funkcje doradcze w
obszarach:

•

podatkowym

•

prawnym

•

organizacyjnym

•

zarządczym

.

•

Uczestniczą oni również w kontroli realizacji
projektów, które są współfinansowane ze
środków funduszu.

dr Tadeusz Kaczmarek

20

PE / Venture capital

•

Trzy podstawowe fazy:



przygotowanie inwestycji (włącznie z

wniesieniem kapitału do przedsięwzięcia)



współpraca z przedsiębiorstwem celem

realizacji zakładanej ścieżki wzrostu
wartości



wreszcie zakończenie inwestycji, czyli

wycofanie zaangażowanego kapitału.

Cykl

inwestycyjny

dr Tadeusz Kaczmarek

21

PE / Venture capital

Badanie due diligence

Analiza biznesplanu

Projekt umowy

inwestycyjnej i innych

dokumentów prawnych

Opracowanie term

sheet i negocjowanie

warunków

Dalsze

uszczegóławianie

koncepcji biznesu

Podpisanie umowy o

poufności

Decyzja o odrzuceniu

lub kontynuacji prac

nad projektem

Kontakt uzupełniający /

prezentacja projektu

Wstępna analiza

przekazanych

materiałów

Przekazanie

streszczenia

projektu

Elementy procesu

inwestycyjnego

PE / Venture capital



Zakończenie procesu decyzyjnego - przekazanie

środków



Współpraca i monitoring inwestycji



Realizacja rund finansowania



Przygotowanie operacji wyjścia z inwestycji



Wycena



Memorandum informacyjne (dezinwestycyjne)

dokładnie prezentujące przedmiot transakcji, czyli
firmę.

dr Tadeusz Kaczmarek

23

PE / Venture capital



Poszukiwanie nabywców



Ustalanie warunków i negocjacje



Zamknięcie inwestycji poprzez np:

•

dezinwestycje

•

sprzedaż inwestorowi strategicznemu

•

wprowadzenie na giełdę

•

umorzenie (buy back)

•

wykupu menedżerskiego (buy out).

dr Tadeusz Kaczmarek

24

PE / Venture capital

•

Opis firmy i przedsięwzięcia, czyli

biznesplan.

•

Zwykle

połowa projektów

jest odrzucana

już na tym etapie

.

•

Kolejne 25%

- po bardziej wnikliwej analizie

biznesplanu.

•

Spotkanie zarządu spółki z przedstawicielami
funduszu.

Jak pozyskać

kapitał?

dr Tadeusz Kaczmarek

25

PE / Venture capital

•

Inwestor przeprowadza pogłębione badanie spółki,
czyli

due diligence

(analiza biznesowa, audyt

finansowy i prawny, analiza organizacyjna etc.).

•

Gdy wyniki badania są pozytywne dla spółki

- Zaczynają się negocjacje dot. warunków

inwestycji.

•

Podpisanie umowy

- do spółki trafia kapitał.

Przedstawiciel funduszu zasiada w radzie
nadzorczej.

dr Tadeusz Kaczmarek

26

PE / Venture capital

•

Menedżerowie funduszu wiedzą, co się dzieje w
spółce i współpracują z zarządem.

•

Na sto projektów fundusze wybierają
jeden, dwa.

dr Tadeusz Kaczmarek

27

PE / Venture capital

•

Fundusze

venture

capital

są

wybrednymi

inwestorami.

Ich zainteresowanie wzbudzą projekty, które będą

spełniały cztery elementarne przesłanki powodzenia
przedsięwzięcia:

•

będą

posiadały

istotne

tzw.

przewagi

konkurencyjne

,

zwiększające

szanse

na

dynamiczny wzrost wartości projektu (firmy) oraz

minimalizujące ryzyko

skopiowania projektu przez

konkurentów lub podjęcia innej akcji „odwetowej”

dr Tadeusz Kaczmarek

28

PE / Venture capital

•

będą realizowane przez profesjonalny, zgrany
zespół menedżerów

•

będą oferowały stopę zwrotu adekwatną do
czasu trwania inwestycji i ponoszonego ryzyka

•

dadzą funduszowi możliwość wyjścia z inwestycji
po upływie kilku lat.

dr Tadeusz Kaczmarek

29

PE / Venture capital

•

Od początku lat 90. firmy PE zainwestowały w
polskie spółki

2 mld euro

.

•

Do tej pory zrealizowały ponad trzysta inwestycji,
m.in..

•

Lukas

Bank,

Computerland,

Polfa

Kutno,

Euronet .

Liczby

dr Tadeusz Kaczmarek

30

PE / Venture capital

•

W tej chwili w portfelach funduszy private equity
znajduje się ponad

dwieście projektów

.

•

Wskaźnik wielkości inwestycji private equity w
stosunku do PKB w Polsce wynosi 0,07%

•

w Europie Środkowo-Wschodniej - 0,1%, a w
całej Europie ponad 0,3%.

Liczby

dr Tadeusz Kaczmarek

31

PE / Venture capital

•

W Polsce mamy zapotrzebowanie na kapitał
w segmencie małych i średnich firm.

W tym jednak segmencie fundusze PE osłabiły

ostatnio swoją aktywność.

Fakty

dr Tadeusz Kaczmarek

32

PE / Venture capital

•

W Europie ponad połowa kapitału zbieranego
przez fundusze pochodzi z krajowych źródeł, w
Polsce - niespełna 1%.

•

Brakuje zrozumiałych i jasnych zachęt dla
tworzenia funduszy, które inwestowałyby w
młode spółki

Fakty

dr Tadeusz Kaczmarek

33

PE / Venture capital

•

Konieczność choć ogólnego orientowania się w

świecie finansów jest obecnie warunkiem

powodzenia każdego przedsięwzięcia.

•

Polsce jest już dobre zaplecze finansowe – banki,

giełda, inwestorzy instytucjonalni, rynek

inwestorów prywatnych – warto więc wiedzieć,

jaka jest charakterystyka tych źródeł, do czego

się one najbardziej nadają, jak do nich dotrzeć i

współpracować.

dr Tadeusz Kaczmarek

34

PE / Venture capital

Dziękuję za uwagę