Polityka społeczno-gospodarcza
Polityka to:
Polityka to:
sztuka rządzenia państwem;
sztuka rządzenia państwem;
świadoma i celowa działalność określonych podmiotów
świadoma i celowa działalność określonych podmiotów
(władzy państwowej, partii politycznej, klasy społecznej,
(władzy państwowej, partii politycznej, klasy społecznej,
związku zawodowego, organizacji społecznej, organizacji
związku zawodowego, organizacji społecznej, organizacji
międzynarodowej, grupy społecznej, osoby) zmierzająca do
międzynarodowej, grupy społecznej, osoby) zmierzająca do
wywarcia określonego wpływu na tok spraw publicznych;
wywarcia określonego wpływu na tok spraw publicznych;
działalność władz państwowych w kształtowaniu stosunków
działalność władz państwowych w kształtowaniu stosunków
wewnętrznych w państwie oraz stosunków państwa z
wewnętrznych w państwie oraz stosunków państwa z
zagranicą;
zagranicą;
wszelka działalność służąca wpływaniu na sprawy publiczne, i
wszelka działalność służąca wpływaniu na sprawy publiczne, i
to bez względu na to, kto ją prowadzi.
to bez względu na to, kto ją prowadzi.
Biorąc pod uwagę przedmiot polityki, czyli rodzaj spraw,
Biorąc pod uwagę przedmiot polityki, czyli rodzaj spraw,
których ta działalność dotyczy, możemy wyróżnić m. in.
których ta działalność dotyczy, możemy wyróżnić m. in.
politykę
politykę
:
:
wewnętrzną,
gospodarczą
(ekonomiczną),
zagraniczną,
wewnętrzną,
gospodarczą
(ekonomiczną),
zagraniczną,
kulturalną, wojskową, społeczną, edukacyjną, zdrowotną,
kulturalną, wojskową, społeczną, edukacyjną, zdrowotną,
bezpieczeństwa itd.
bezpieczeństwa itd.
Polityka społeczno-gospodarcza
Twórcą nazwy
polityka społeczna
polityka społeczna
jest francuski
ekonomista i socjolog
Francois Marie Fourier
(1772 –
1837).
W swojej pracy „
Kurs filozofii pozytywnej
” (1837 r.)
pisał: „
Polityka społeczna
Polityka społeczna
to metoda za pomocą
to metoda za pomocą
której można rozwiązać wszystkie schorzenia
której można rozwiązać wszystkie schorzenia
społeczne
społeczne
(brak
pracy,
biedę,
wyzysk,
(brak
pracy,
biedę,
wyzysk,
kilkunastogodzinny czas pracy,
zatrudnianie
kilkunastogodzinny czas pracy,
zatrudnianie
nieletnich dzieci itp.)”.
nieletnich dzieci itp.)”.
Termin ten ugruntował się na trwałe w Niemczech po
założeniu w 1872 r. Związku Polityki Społecznej.
Skupiał on uczonych z kręgu historyków i ekonomistów,
którzy dostrzegali ścisły związek pomiędzy sytuacją
ekonomiczną kraju a kwestią społeczną (
im wyższy
im wyższy
poziom rozwoju gospodarczego kraju, tym mniej kwestii
poziom rozwoju gospodarczego kraju, tym mniej kwestii
społecznych – większy dobrobyt, mniejszy poziom
społecznych – większy dobrobyt, mniejszy poziom
bezrobocia, lepsza ochrona zdrowia itp.
bezrobocia, lepsza ochrona zdrowia itp.
).
).
Polityka społeczno-gospodarcza
Polityka społeczno-gospodarcza jest określeniem o podwójnym
Polityka społeczno-gospodarcza jest określeniem o podwójnym
znaczeniu:
znaczeniu:
1.
1.
Polityka społeczno-gospodarcza jako działalność
Polityka społeczno-gospodarcza jako działalność
określonych
określonych
podmiotów polityki społecznej, których celem jest rozwój
podmiotów polityki społecznej, których celem jest rozwój
gospodarczy i rozwiązywanie kwestii socjalnych.
gospodarczy i rozwiązywanie kwestii socjalnych.
2.
2.
Polityka społeczna i gospodarcza jako samodzielne dyscypliny
Polityka społeczna i gospodarcza jako samodzielne dyscypliny
naukowe
naukowe
, to teorie polityki gospodarczej i społecznej – ściśle ze sobą
, to teorie polityki gospodarczej i społecznej – ściśle ze sobą
związane.
związane.
Polityka społeczno-gospodarcza jako działalność, to:
Polityka społeczno-gospodarcza jako działalność, to:
1)celowa i świadoma działalność państwa i organizacji pozapaństwowych w dziedzinie
rozwoju gospodarczego, kształtowania warunków życia i pracy ludności oraz stosunków
społecznych, zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, zaspokojenie potrzeb wyższego
rzędu (rozwoju intelektualnego, kulturalnego, zaspokojenia potrzeb estetycznych i
emocjonalnych) oraz zapewnienie ładu społecznego;
2)celowa działalność państwa i innych podmiotów w dziedzinie kształtowania warunków
życia ludności (warunki egzystencji, warunki pracy) i stosunków międzyludzkich (w
środowisku pracy i zamieszkania).
Ogólnie – polityka społeczno-gospodarcza jako działalność, to:
Ogólnie – polityka społeczno-gospodarcza jako działalność, to:
Celowe i świadome oddziaływanie władz państwowych oraz
Celowe i świadome oddziaływanie władz państwowych oraz
pozapaństwowych, a także organizacji międzynarodowych na
pozapaństwowych, a także organizacji międzynarodowych na
gospodarkę, jej dynamikę, strukturę, funkcjonowanie i stosunki
gospodarkę, jej dynamikę, strukturę, funkcjonowanie i stosunki
społeczno-ekonomiczne - zmierzające do pomnażania bogactwa
społeczno-ekonomiczne - zmierzające do pomnażania bogactwa
kraju,
zapewnienia
warunków
i
środków
niezbędnych
do
kraju,
zapewnienia
warunków
i
środków
niezbędnych
do
biologicznego i psychicznego życia człowieka.
biologicznego i psychicznego życia człowieka.
Polityka społeczno-gospodarcza
Polityka społeczno-gospodarcza, to:
Polityka społeczno-gospodarcza, to:
1.
1.
Zestaw dwóch samodzielnych dyscyplin naukowych, ściśle od
Zestaw dwóch samodzielnych dyscyplin naukowych, ściśle od
siebie zależnych –
siebie zależnych –
polityki społecznej
polityki społecznej
i
i
polityki gospodarczej
polityki gospodarczej
;
;
2.
2.
Nauki interdyscyplinarne korzystające z osiągnięć naukowych
Nauki interdyscyplinarne korzystające z osiągnięć naukowych
wielu dyscyplin, m. in. z: socjologii, mikro- i makroekonomii,
wielu dyscyplin, m. in. z: socjologii, mikro- i makroekonomii,
statystyki, historii, politologii, demografii, prawa, pedagogiki,
statystyki, historii, politologii, demografii, prawa, pedagogiki,
medycyny a także dziennikarstwa (media oddziałują na kształt
medycyny a także dziennikarstwa (media oddziałują na kształt
polityki społeczno-gospodarczej).
polityki społeczno-gospodarczej).
3.
3.
Dyscypliny teoretyczne z właściwą metodologią i zespołem
Dyscypliny teoretyczne z właściwą metodologią i zespołem
metod badawczych, które zajmują się zagadnieniami teorii
metod badawczych, które zajmują się zagadnieniami teorii
rozwoju
ekonomicznego
oraz
poszukiwanie
rozwiązań
rozwoju
ekonomicznego
oraz
poszukiwanie
rozwiązań
wzmacniających działania państwa i innych podmiotów polityki
wzmacniających działania państwa i innych podmiotów polityki
w zakresie gromadzenia środków niezbędnych do zaspokajania
w zakresie gromadzenia środków niezbędnych do zaspokajania
elementarnych
potrzeb
materialnych,
zdrowotnych,
elementarnych
potrzeb
materialnych,
zdrowotnych,
edukacyjnych i kulturalnych;
edukacyjnych i kulturalnych;
4.
4.
System wiedzy o gospodarce, procesach jej rozwoju i
System wiedzy o gospodarce, procesach jej rozwoju i
działaniach zmierzających do wyrównywania położenia
działaniach zmierzających do wyrównywania położenia
życiowego ludzi najsłabszych socjalnie.
życiowego ludzi najsłabszych socjalnie.
Polityka społeczno-gospodarcza
Główny cel polityki społeczno-gospodarczej:
Główny cel polityki społeczno-gospodarczej:
Dynamiczny rozwój gospodarczy kraju dla optymalnego zaspokajania
Dynamiczny rozwój gospodarczy kraju dla optymalnego zaspokajania
potrzeb indywidualnych i zbiorowych (p. wyżywienia, snu, odpoczynku,
potrzeb indywidualnych i zbiorowych (p. wyżywienia, snu, odpoczynku,
bezpieczeństwa, wolności, nauki, pracy itp.), poprzez efektywne użycie
bezpieczeństwa, wolności, nauki, pracy itp.), poprzez efektywne użycie
środków
materialnych
wytworzonych
w
procesie
produkcji
oraz
środków
materialnych
wytworzonych
w
procesie
produkcji
oraz
wykorzystywanie instrumentów politycznych (ustawodawstwo).
wykorzystywanie instrumentów politycznych (ustawodawstwo).
Cele i wartości w polityce społeczno-gospodarczej:
Cele i wartości w polityce społeczno-gospodarczej:
1.
1.
Rozwój gospodarczy
Rozwój gospodarczy
(bogata gospodarka), to m.in.: wysoki wskaźnik produkcji,
(bogata gospodarka), to m.in.: wysoki wskaźnik produkcji,
wysoki wskaźnik eksportu, wysoki wskaźnik dochodu narodowego w przeliczeniu na 1
wysoki wskaźnik eksportu, wysoki wskaźnik dochodu narodowego w przeliczeniu na 1
mieszkańca, niska inflacja, niskie zadłużenie zagraniczne itp.;
mieszkańca, niska inflacja, niskie zadłużenie zagraniczne itp.;
2.
2.
Bezpieczeństwo socjalne
Bezpieczeństwo socjalne
obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji
obejmuje zapewnienie dochodów i usług w sytuacji
wystąpienia ryzyka socjalnego: choroby, wypadku, inwalidztwa, starości, śmierci,
wystąpienia ryzyka socjalnego: choroby, wypadku, inwalidztwa, starości, śmierci,
bezrobocia. Rozumiane jako stan wolny od niedostatku materialnych środków
bezrobocia. Rozumiane jako stan wolny od niedostatku materialnych środków
utrzymania, istnienie realnych gwarancji pełnego rozwoju jednostki.
utrzymania, istnienie realnych gwarancji pełnego rozwoju jednostki.
3.
3.
Inwestycje w człowieka
Inwestycje w człowieka
obejmują: tworzenie równych szans rozwoju ludzi (równy
obejmują: tworzenie równych szans rozwoju ludzi (równy
dostęp do wyżywienia, zdrowia, mieszkania, edukacji oraz pomoc materialna w
dostęp do wyżywienia, zdrowia, mieszkania, edukacji oraz pomoc materialna w
przypadku zdarzeń losowych i niezdolności do pracy) i kształcenie młodego pokolenia.
przypadku zdarzeń losowych i niezdolności do pracy) i kształcenie młodego pokolenia.
4.
4.
Pokój społeczny,
Pokój społeczny,
który jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w
który jest podstawą stabilizacji życiowej ludzi, współpracy w
osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi. Wartość pokoju społecznego rośnie
osiąganiu celów, tolerancji różnic między ludźmi. Wartość pokoju społecznego rośnie
wraz z osiąganiem dobrobytu i stabilizacji politycznej.
wraz z osiąganiem dobrobytu i stabilizacji politycznej.
5.
5.
Życie rodzinne.
Życie rodzinne.
Wychowanie przyszłych pokoleń wymaga wsparcia rodzin, nie tylko
Wychowanie przyszłych pokoleń wymaga wsparcia rodzin, nie tylko
ubogich i nie tylko materialnego. Gwarantowanie praw dla rodziców, dla dzieci, dla
ubogich i nie tylko materialnego. Gwarantowanie praw dla rodziców, dla dzieci, dla
rodziny jako podstawowej komórki społecznej.
rodziny jako podstawowej komórki społecznej.
Polityka społeczno-gospodarcza
Rodzaje celów polityki społeczno-gospodarczej:
Rodzaje celów polityki społeczno-gospodarczej:
1)
1)
ogólne,
ogólne,
2)
2)
ekonomiczne,
ekonomiczne,
3)
3)
społeczne,
społeczne,
4)
4)
ekologiczne,
ekologiczne,
5)
5)
militarno-obronne.
militarno-obronne.
Cele ogólne:
Cele ogólne:
1.
1.
Zapewnienie suwerenności państwa.
Zapewnienie suwerenności państwa.
2.
2.
Tworzenie warunków sprawiedliwości społecznej.
Tworzenie warunków sprawiedliwości społecznej.
3.
3.
Postęp społeczny.
Postęp społeczny.
4.
4.
Przestrzeganie praw i wolności człowieka.
Przestrzeganie praw i wolności człowieka.
Cele ekonomiczne:
Cele ekonomiczne:
1.
1.
Pomnażanie bogactwa kraju.
Pomnażanie bogactwa kraju.
2.
2.
Powiększanie zakresu dobrobytu.
Powiększanie zakresu dobrobytu.
3.
3.
Efektywne wykorzystanie zasobów oraz wzrost gospodarczy.
Efektywne wykorzystanie zasobów oraz wzrost gospodarczy.
4.
4.
Przemiany strukturalne.
Przemiany strukturalne.
5.
5.
Równowaga gospodarcza.
Równowaga gospodarcza.
6.
6.
Wzrost przedsiębiorczości.
Wzrost przedsiębiorczości.
7.
7.
Wzrost udziału w międzynarodowym podziale pracy.
Wzrost udziału w międzynarodowym podziale pracy.
Polityka społeczno-gospodarcza
Cele społeczne:
Cele społeczne:
1.
1.
Zagwarantowanie praw i wolności obywatelskich.
Zagwarantowanie praw i wolności obywatelskich.
2.
2.
Zagwarantowanie zatrudnienia odpowiadającego kwalifikacjom.
Zagwarantowanie zatrudnienia odpowiadającego kwalifikacjom.
3.
3.
Zagwarantowanie dochodu z pracy uwzględniającego obciążenia rodzinne.
Zagwarantowanie dochodu z pracy uwzględniającego obciążenia rodzinne.
4.
4.
Zapewnienie pomocy społecznej osobom i rodzinom znajdującym się w trudnych
Zapewnienie pomocy społecznej osobom i rodzinom znajdującym się w trudnych
sytuacjach życiowych.
sytuacjach życiowych.
5.
5.
Zagwarantowanie bezpieczeństwa indywidualnego i zbiorowego.
Zagwarantowanie bezpieczeństwa indywidualnego i zbiorowego.
6.
6.
Zagwarantowanie mieszkania zapewniającego kulturalne warunki życia.
Zagwarantowanie mieszkania zapewniającego kulturalne warunki życia.
7.
7.
Zabezpieczenie na wypadek niemożności zarobkowania.
Zabezpieczenie na wypadek niemożności zarobkowania.
8.
8.
Zagwarantowanie ochrony zdrowia i pomocy w chorobie.
Zagwarantowanie ochrony zdrowia i pomocy w chorobie.
9.
9.
Zapewnienie wypoczynku po pracy.
Zapewnienie wypoczynku po pracy.
10.
10.
Zapewnienie warunków do nauki (zdobycie zawodu, wykształcenie, możliwość
Zapewnienie warunków do nauki (zdobycie zawodu, wykształcenie, możliwość
przekwalifikowania się).
przekwalifikowania się).
11.
11.
Ochrona środowiska.
Ochrona środowiska.
12.
12.
Przeciwdziałanie i walka z patologiami społecznymi.
Przeciwdziałanie i walka z patologiami społecznymi.
Cele ekologiczne:
Cele ekologiczne:
1.
1.
Ochrona środowiska naturalnego.
Ochrona środowiska naturalnego.
2.
2.
Rekultywacja (przywracanie terenom zniszczonym ich pierwotnego charakteru).
Rekultywacja (przywracanie terenom zniszczonym ich pierwotnego charakteru).
Cele obronno-militarne:
Cele obronno-militarne:
1.
1.
Powiększanie potencjału przemysłowego (gałęzi) o znaczeniu obronnym.
Powiększanie potencjału przemysłowego (gałęzi) o znaczeniu obronnym.
2.
2.
Zapewnienie niezbędnych rezerw mocy produkcyjnych i środków produkcji.
Zapewnienie niezbędnych rezerw mocy produkcyjnych i środków produkcji.
Polityka społeczno-gospodarcza
! Przedmiot polityki społeczno-gospodarczej:
! Przedmiot polityki społeczno-gospodarczej:
Przedmiotem polityki społeczno-gospodarczej są
Przedmiotem polityki społeczno-gospodarczej są
kwestie społeczne
kwestie społeczne
!
!
Kwestie społeczne to:
Kwestie społeczne to:
1)
1)
problemy o szczególnym wysokim stopniu dotkliwości dla życia i
problemy o szczególnym wysokim stopniu dotkliwości dla życia i
współdziałania ludzi;
współdziałania ludzi;
2)
2)
problemy, które nie są możliwe do rozwiązania siłami
problemy, które nie są możliwe do rozwiązania siłami
pojedynczych osób czy grup ludzkich;
pojedynczych osób czy grup ludzkich;
3)
3)
przeszkody, które blokują możliwość zaspokajania podstawowych
przeszkody, które blokują możliwość zaspokajania podstawowych
potrzeb człowieka (zbiorowości ludzkich).
potrzeb człowieka (zbiorowości ludzkich).
Kwestię społeczną można rozpatrywać w trzech
Kwestię społeczną można rozpatrywać w trzech
wymiarach
wymiarach
:
:
1)
1)
lokalnym (gmina, parafia, powiat, region),
lokalnym (gmina, parafia, powiat, region),
2)
2)
narodowym,
narodowym,
3)
3)
globalnym.
globalnym.
Polityka społeczno-gospodarcza
Wymiar lokalny kwestii społecznej
Wymiar lokalny kwestii społecznej
sprowadza się do
małej, ograniczonej przestrzeni społecznej (wieś,
miasto, gmina, powiat), w której występują nierozwiązane
problemy zamieszkującej ją ludności. Kwestia społeczna w
wymiarze lokalnym to: brak szkół, sklepów, ośrodków zdrowia
lub szpitali, brak przedszkoli, brak zakładów pracy,
zanieczyszczenie środowiska, regiony narażone na powódź itp.
Wymiar narodowy kwestii społecznej
Wymiar narodowy kwestii społecznej
sprowadza się do
kwestii społecznych występujących w danym państwie, np.
kwestie społeczne w Rosji, kwestie społeczne w Polsce, kwestie
społeczne w USA, kwestie społeczne w Grecji itp.
Wymiar globalny kwestii społecznej
Wymiar globalny kwestii społecznej związany jest z
problemami społecznymi występującymi
w skali świata
, np.:
problem głodu, asymetria bogactwa i nędzy, asymetria
zacofania i rozwoju, analfabetyzm, bezrobocie, patologie
społeczne (narkomania, alkoholizm, zabójstwa, przestępczość,
terroryzm), zagrożenia ekologiczne, zagrożenia nuklearne itp.
Polityka społeczno-gospodarcza
A zatem, przedmiotem polityki społeczno-gospodarczej jest:
A zatem, przedmiotem polityki społeczno-gospodarczej jest:
1)
1)
zagwarantowanie dochodów niezbędnych do życia (płacy),
zagwarantowanie dochodów niezbędnych do życia (płacy),
2)
2)
zapewnienie zatrudnienie (pracy),
zapewnienie zatrudnienie (pracy),
3)
3)
zagwarantowanie ochrony zdrowia,
zagwarantowanie ochrony zdrowia,
4)
4)
ochrona środowiska naturalnego,
ochrona środowiska naturalnego,
5)
5)
zagwarantowanie ustawowego czasu pracy,
zagwarantowanie ustawowego czasu pracy,
6)
6)
zapewnienie odpoczynku po pracy,
zapewnienie odpoczynku po pracy,
7)
7)
zapewnienie pomocy społecznej,
zapewnienie pomocy społecznej,
8)
8)
zagwarantowanie ubezpieczeń społecznych (emerytalne, rentowe,
zagwarantowanie ubezpieczeń społecznych (emerytalne, rentowe,
chorobowe, wypadkowe, zdrowotne),
chorobowe, wypadkowe, zdrowotne),
9)
9)
zapewnienie warunków nabycia mieszkania,
zapewnienie warunków nabycia mieszkania,
10)
10)
zapewnienie warunków edukacji (stworzenie równych szans
zapewnienie warunków edukacji (stworzenie równych szans
kształcenia),
kształcenia),
11)
11)
przeciwdziałanie zagrożeniom (patologie społeczne, wojny,
przeciwdziałanie zagrożeniom (patologie społeczne, wojny,
terroryzm, zagłada ekologiczna),
terroryzm, zagłada ekologiczna),
12)
12)
przeciwdziałanie asymetrii społecznej (biedni i bogaci, zdrowi i
przeciwdziałanie asymetrii społecznej (biedni i bogaci, zdrowi i
chorzy, nierówne prawa obywateli, dyskryminacja ras, płci itp.),
chorzy, nierówne prawa obywateli, dyskryminacja ras, płci itp.),
13)
13)
kształtowanie solidarności społecznej.
kształtowanie solidarności społecznej.
Polityka społeczno-gospodarcza
Uwarunkowania polityki społeczno-gospodarczej:
Uwarunkowania polityki społeczno-gospodarczej:
to czynniki mające wpływ na poczynania organów państwowych w
to czynniki mające wpływ na poczynania organów państwowych w
odniesieniu do działalności społeczno-gospodarczej.
odniesieniu do działalności społeczno-gospodarczej.
Podział uwarunkowań polityki społeczno-gospodarczej:
Podział uwarunkowań polityki społeczno-gospodarczej:
1.
1.
Uwarunkowania wewnętrzne.
Uwarunkowania wewnętrzne.
2.
2.
Uwarunkowania zewnętrzne.
Uwarunkowania zewnętrzne.
Uwarunkowania wewnętrzne:
Uwarunkowania wewnętrzne:
1.
1.
Ustrój społeczno-gospodarczy.
Ustrój społeczno-gospodarczy.
2.
2.
Struktury państwowo-administracyjne i społeczne.
Struktury państwowo-administracyjne i społeczne.
3.
3.
Stosunki narodowościowe.
Stosunki narodowościowe.
4.
4.
Układ sił politycznych w kraju.
Układ sił politycznych w kraju.
5.
5.
Stosunek społeczeństwa do władzy.
Stosunek społeczeństwa do władzy.
6.
6.
Możliwości ekonomiczne kraju:
Możliwości ekonomiczne kraju:
1)
1)
środowisko naturalne
środowisko naturalne
– czynniki przyrodnicze: zasoby surowców mineralnych,
– czynniki przyrodnicze: zasoby surowców mineralnych,
wody, gleby, lasy, użytki zielone, powietrze, przestrzeń, krajobraz, klimat;
wody, gleby, lasy, użytki zielone, powietrze, przestrzeń, krajobraz, klimat;
2)
2)
czynniki ludzkie
czynniki ludzkie
:
:
liczba i struktura ludności kraju, struktura narodowościowa,
liczba i struktura ludności kraju, struktura narodowościowa,
prognozy demograficzne (liczba urodzeń, liczba zgonów, stan zdrowia, ochrona
prognozy demograficzne (liczba urodzeń, liczba zgonów, stan zdrowia, ochrona
zdrowia, rozwój oświaty, zatrudnienie itd.) oraz społeczno-kulturowy dorobek
zdrowia, rozwój oświaty, zatrudnienie itd.) oraz społeczno-kulturowy dorobek
(kultura narodowa, tradycje, moralność, stan wiedzy i techniki, dyscyplina,
(kultura narodowa, tradycje, moralność, stan wiedzy i techniki, dyscyplina,
rzetelność, odpowiedzialność);
rzetelność, odpowiedzialność);
1)
1)
czynniki materialne
czynniki materialne – majątek trwały produkcyjny i infrastrukturalny w kraju.
– majątek trwały produkcyjny i infrastrukturalny w kraju.
Polityka społeczno-gospodarcza
Uwarunkowania zewnętrzne polityki społeczno-gospodarczej:
Uwarunkowania zewnętrzne polityki społeczno-gospodarczej:
1.
1.
Otoczenie międzynarodowe – ma ogromny wpływ na możliwości i
Otoczenie międzynarodowe – ma ogromny wpływ na możliwości i
ograniczenia polityki ekonomicznej. Położenie geograficzne
ograniczenia polityki ekonomicznej. Położenie geograficzne
wpływa na sytuację geopolityczną, a tym samym na możliwości
wpływa na sytuację geopolityczną, a tym samym na możliwości
współpracy z innymi krajami.
współpracy z innymi krajami.
2.
2.
Przynależność
do
określonych
ugrupowań
militarnych,
Przynależność
do
określonych
ugrupowań
militarnych,
politycznych i gospodarczych – wiąże się to z przyjęciem na siebie
politycznych i gospodarczych – wiąże się to z przyjęciem na siebie
określonych zobowiązań.
określonych zobowiązań.
3.
3.
Międzynarodowa
sytuacja
gospodarcza
(pozycja
w
Międzynarodowa
sytuacja
gospodarcza
(pozycja
w
międzynarodowym podziale pracy).
międzynarodowym podziale pracy).
4.
4.
Restrykcje importowo – eksportowe (możliwości eksportowo-
Restrykcje importowo – eksportowe (możliwości eksportowo-
importowe: zakaz wywozu lub przywozu określonych towarów,
importowe: zakaz wywozu lub przywozu określonych towarów,
ograniczenia kredytowe i walutowe).
ograniczenia kredytowe i walutowe).
5.
5.
Ochrona środowiska naturalnego.
Ochrona środowiska naturalnego.
6.
6.
Zadłużenie wobec zagranicy oraz wynikające z nich warunki
Zadłużenie wobec zagranicy oraz wynikające z nich warunki
regulowania tychże zobowiązań.
regulowania tychże zobowiązań.
7.
7.
Stan i struktura zagospodarowania regionów przygranicznych
Stan i struktura zagospodarowania regionów przygranicznych
krajów sąsiednich (rozwój wymiany i usług, rozwój turystyki,
krajów sąsiednich (rozwój wymiany i usług, rozwój turystyki,
ochrona środowiska, walka z przestępczością, zatrudnienie itp.).
ochrona środowiska, walka z przestępczością, zatrudnienie itp.).
Polityka społeczno-gospodarcza
Dziedziny polityki społeczno-gospodarczej:
Dziedziny polityki społeczno-gospodarczej:
Dziedziny polityki społecznej:
Dziedziny polityki społecznej:
1.
1.
Polityka promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu.
Polityka promocji zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu.
2.
2.
Polityka ubezpieczeń społecznych.
Polityka ubezpieczeń społecznych.
3.
3.
Polityka zabezpieczenia społecznego.
Polityka zabezpieczenia społecznego.
4.
4.
Polityka rodzinna.
Polityka rodzinna.
5.
5.
Polityka ludnościowa.
Polityka ludnościowa.
6.
6.
Polityka wobec ludzi starych.
Polityka wobec ludzi starych.
7.
7.
Polityka edukacyjna.
Polityka edukacyjna.
8.
8.
Polityka ochrony zdrowia.
Polityka ochrony zdrowia.
9.
9.
Polityka przeciwdziałania ubóstwu.
Polityka przeciwdziałania ubóstwu.
10.
10.
Polityka przeciwdziałania patologiom społecznym.
Polityka przeciwdziałania patologiom społecznym.
11.
11.
Polityka mieszkaniowa.
Polityka mieszkaniowa.
12.
12.
Polityka wobec osób niepełnosprawnych.
Polityka wobec osób niepełnosprawnych.
13.
13.
Polityka ochrony środowiska.
Polityka ochrony środowiska.
14.
14.
Polityka bezpieczeństwa.
Polityka bezpieczeństwa.
15.
15.
Polityka migracyjna.
Polityka migracyjna.
16.
16.
Polityka rolna.
Polityka rolna.
Polityka społeczno-gospodarcza
Dziedziny polityki gospodarczej:
Dziedziny polityki gospodarczej:
I. Ze względu na podział ekonomii na makroekonomię i mikroekonomię:
I. Ze względu na podział ekonomii na makroekonomię i mikroekonomię:
1.
1.
Polityka makroekonomiczna
Polityka makroekonomiczna
– obejmuje oddziaływania państwa, które dotyczą całokształtu
– obejmuje oddziaływania państwa, które dotyczą całokształtu
społecznego procesu gospodarczego i prowadzone są głównie za pośrednictwem podstawowych
społecznego procesu gospodarczego i prowadzone są głównie za pośrednictwem podstawowych
mechanizmów jego regulacji – pieniądza i budżetu państwa.
mechanizmów jego regulacji – pieniądza i budżetu państwa.
2.
2.
Polityka mikroekonomiczna –
Polityka mikroekonomiczna –
zajmuje się
zajmuje się
regulacją konkretnych zagadnień gospodarki, jej
regulacją konkretnych zagadnień gospodarki, jej
poszczególnych gałęzi, rodzajów produkcji, rynków na określone towary i usługi.
poszczególnych gałęzi, rodzajów produkcji, rynków na określone towary i usługi.
II. Ze względu na problemy, jakimi zajmuje się:
II. Ze względu na problemy, jakimi zajmuje się:
1.
1.
Polityka wzrostu gospodarczego.
Polityka wzrostu gospodarczego.
2.
2.
Polityka strukturalna.
Polityka strukturalna.
3.
3.
Polityka regionalna.
Polityka regionalna.
4.
4.
Polityka ekologiczna.
Polityka ekologiczna.
III. Ze względu na przedmiot oddziaływania państwa na gospodarkę:
III. Ze względu na przedmiot oddziaływania państwa na gospodarkę:
1.
1.
Polityka sektorowa: przemysłowa, rolna, handlowa, komunikacyjna, komunalna, społeczna
Polityka sektorowa: przemysłowa, rolna, handlowa, komunikacyjna, komunalna, społeczna
(oświatowa, ochrony zdrowia, mieszkaniowa), demograficzna, migracyjna, infrastruktury.
(oświatowa, ochrony zdrowia, mieszkaniowa), demograficzna, migracyjna, infrastruktury.
IV. Ze względu na rodzaje sposobów, mechanizmów i czynników, których używa się w
IV. Ze względu na rodzaje sposobów, mechanizmów i czynników, których używa się w
oddziaływaniu na gospodarkę (kryterium instrumentacji):
oddziaływaniu na gospodarkę (kryterium instrumentacji):
1.
1.
Polityka pieniężna (monetarna): emisyjna i kredytowa.
Polityka pieniężna (monetarna): emisyjna i kredytowa.
2.
2.
Polityka ubezpieczeń.
Polityka ubezpieczeń.
3.
3.
Polityka cenowo-dochodowa: ceny, płace i dochody.
Polityka cenowo-dochodowa: ceny, płace i dochody.
4.
4.
Polityka skarbowa (fiskalna).
Polityka skarbowa (fiskalna).
5.
5.
Polityka celna.
Polityka celna.
6.
6.
Polityka inwestycyjna.
Polityka inwestycyjna.
7.
7.
Polityka zatrudnienia.
Polityka zatrudnienia.
8.
8.
Polityka naukowa i innowacyjna.
Polityka naukowa i innowacyjna.
Polityka społeczno-gospodarcza
Polityka społeczno-gospodarcza
Prawo w polityce społecznej
Prawo w polityce społecznej
1.
1.
Polska nie posiada jednolitego prawa socjalnego.
Polska nie posiada jednolitego prawa socjalnego.
2.
2.
Prawo w polityce społecznej reguluje: prawa i wolności obywateli, zasady przyznawania
Prawo w polityce społecznej reguluje: prawa i wolności obywateli, zasady przyznawania
świadczeń i usług socjalnych; komu i kiedy należy przyznać pomoc społeczną (pieniężną lub
świadczeń i usług socjalnych; komu i kiedy należy przyznać pomoc społeczną (pieniężną lub
niepieniężną) itp.
niepieniężną) itp.
3.
3.
Polityka społeczna państwa i organizacji pozapaństwowych opiera się na przepisach prawa
Polityka społeczna państwa i organizacji pozapaństwowych opiera się na przepisach prawa
karnego, prawa administracyjnego, prawa pracy, prawa rodzinnego, prawa ubezpieczeń
karnego, prawa administracyjnego, prawa pracy, prawa rodzinnego, prawa ubezpieczeń
społecznych i prawa ochrony zdrowia, prawa międzynarodowego.
społecznych i prawa ochrony zdrowia, prawa międzynarodowego.
Międzynarodowe akty socjalne obowiązujące w Unii Europejskiej:
Międzynarodowe akty socjalne obowiązujące w Unii Europejskiej:
1.
1.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ (1948)
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka ONZ (1948)
2.
2.
Europejska Konwencja Praw Człowieka Rady Europy (1950)
Europejska Konwencja Praw Człowieka Rady Europy (1950)
3.
3.
Konwencja nr 102 MOP ONZ 1952, polityka społeczna i zabezpieczenie społeczne)
Konwencja nr 102 MOP ONZ 1952, polityka społeczna i zabezpieczenie społeczne)
4.
4.
Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską (1957)
Traktat Ustanawiający Wspólnotę Europejską (1957)
5.
5.
Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego Rady Europy (1964)
Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego Rady Europy (1964)
6.
6.
Pakty Praw Człowieka ONZ (1966)
Pakty Praw Człowieka ONZ (1966)
7.
7.
Konwencja o Prawach Dziecka ONZ (1989)
Konwencja o Prawach Dziecka ONZ (1989)
8.
8.
Wspólnotowa Karta Podstawowych Praw Społecznych Pracowników (1989)
Wspólnotowa Karta Podstawowych Praw Społecznych Pracowników (1989)
9.
9.
Traktat o Unii Europejskiej (1992)
Traktat o Unii Europejskiej (1992)
10.
10.
Europejska Karta Społeczna Rady Europy (zrewidowana w 1996)
Europejska Karta Społeczna Rady Europy (zrewidowana w 1996)
11.
11.
Traktat Amsterdamski (1997)
Traktat Amsterdamski (1997)
12.
12.
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2000)
Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej (2000)
13.
13.
Strategia Lizbońska (2000)
Strategia Lizbońska (2000)
W Polsce obowiązują akty prawne:
W Polsce obowiązują akty prawne:
1.
1.
Konstytucja RP (1997) –
Konstytucja RP (1997) –
Ustawa zasadnicza
Ustawa zasadnicza
.
.
2.
2.
Ustawy związane z realizacją zadań poszczególnych polityk społecznych.
Ustawy związane z realizacją zadań poszczególnych polityk społecznych.