Krzysztof Paszuda
Ochrona Środowiska

Ustawa - jest to akt prawny o

charakterze powszechnie
obowiązującym, najczęściej obecnie
uchwalany przez parlament
(w niektórych państwach zatwierdzany
później przez organ władzy
wykonawczej).
W porządkach prawnych różnych
państw występują ustawy: zasadnicze
(konstytuje), organiczne i zwykłe.

Ochrona środowiska – to całokształt działań (także

zaniechanie działań) mających na celu właściwe
wykorzystanie oraz odnawianie zasobów i składników
środowiska naturalnego, zarówno jego składników
abiotycznych, jak i żywych (ochrona przyrody). Nauka o
ochronie środowiska
to sozologia.

Sposoby ochrony środowiska:



racjonalne kształtowanie środowiska i gospodarowanie
zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego
rozwoju,



Przeciwdziałanie zanieczyszczeniom,



utrzymywanie i przywracanie elementów przyrodniczych do
stanu właściwego.

Obowiązek ochrony środowiska reguluje ustawa z dnia 27

kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U.Nr

62 poz.627 z późniejszymi zmianami).

Kwestia ochrony środowiska jest często wykorzystywana

jako argument w walce rdzennych ludów przeciw

(efektowi) globalizacji ingerującej w ich życie. Nauka

stosowana o ochronie środowiska dzieli się na dwa nurty:

główny „antropocentryczny” lub hierarchiczny, i bardziej

radykalny "ekocentryczny" lub egalitarny. Termin ochrona

środowiska jest związany z innymi współczesnymi

terminami takimi jak: edukacja ekologiczna,

ekozarządzanie, wydajność w gospodarowaniu zasobami

środowiska i minimalizacja zanieczyszczeń,

odpowiedzialność środowiskowa oraz ekoetyka.

Podstawowe akt prawne regulujące zasady

dostępu do informacji publicznej i dostępu do

informacji o środowisku w Polsce.

1) Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o

dostępie do informacji publicznej (Dz.U.

2001 nr 112 poz. 1198)

2) Ustawa z dnia 9 listopada 2000 r. o dostępie

do informacji o środowisku i jego ochronie

oraz o ocenach oddziaływania na

środowisko

(Dz.U.2000.109.1157 z dnia 13 grudnia 2000 r.)

Ad.1) Rozdział 1 Przepisy ogólne

Art. 2. 1. Każdemu przysługuje, z zastrzeżeniem art. 5,

prawo dostępu do informacji publicznej, zwane dalej

"prawem do informacji publicznej".

2. Od osoby wykonującej prawo do informacji publicznej nie

wolno żądać wykazania interesu prawnego lub

faktycznego.

Art. 3. 1. Prawo do informacji publicznej obejmuje

uprawnienia do:

1) uzyskania informacji publicznej, w tym uzyskania

informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to

szczególnie istotne dla interesu publicznego,

2) wglądu do dokumentów urzędowych,

3) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy

publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.

2. Prawo do informacji publicznej obejmuje uprawnienie do

niezwłocznego uzyskania informacji publicznej

zawierającej aktualną wiedzę o sprawach publicznych.

Ad.2) Rozdział 1 Przepisy ogólne.

Art. 1.Ustawa określa zasady:
1) udostępniania informacji o środowisku i jego
ochronie,
2) udziału społeczeństwa w postępowaniu w sprawie
ochrony środowiska,
3) postępowania w sprawie oceny oddziaływania na
środowisko.
Rozdział 2 Dostęp do informacji
Art. 4. Każdy ma prawo do informacji o środowisku i
jego ochronie na warunkach określonych ustawą.

Art. 5. 1. Organy administracji publicznej są obowiązane

udostępniać każdemu informacje o środowisku i jego ochronie

znajdujące się w ich posiadaniu.

2. Udostępnieniu, podlegają m.in.:

1) wnioski z zakresu przepisów o ochronie i kształtowaniu

środowiska:

a) decyzje ustalające rodzaj i ilość substancji zanieczyszczających

dopuszczonych do wprowadzania do powietrza,

b) decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu przenikającego do

środowiska,

c) zezwolenia na usunięcie drzew lub krzewów,

d) zezwolenia na zamierzone uwolnienie genetycznie

zmodyfikowanych organizmów do środowiska w celach

eksperymentalnych lub wprowadzenie do obrotu produktu

zawierającego organizmy genetycznie zmodyfikowane lub

składającego się z takich organizmów albo ich części,

e) wykazy rodzajów i ilości zanieczyszczeń wprowadzonych do

powietrza,

2) z zakresu przepisów o odpadach:

a) zezwolenia na wytwarzanie odpadów,
b) zezwolenia na usuwanie, wykorzystywanie lub
unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych,
c) dokumenty sporządzane na potrzeby ewidencji
odpadów,
d) decyzje o wymiarze, odroczeniu terminu płatności i
rozłożeniu na raty kar pieniężnych za składowanie
odpadów w miejscu na ten cel nie wyznaczonym lub
niezgodnie z wymaganiami określonymi w decyzji o
pozwoleniu na budowę składowiska odpadów,

Art. 6. Nie udostępnia się informacji, o których mowa w art.

5, jeżeli ich udostępnienie mogłoby naruszyć przepisy o

ochronie informacji niejawnych lub danych jednostkowych

oraz nie udostępnia się informacji, dotyczących:

1) spraw objętych toczącym się postępowaniem sądowym,

dyscyplinarnym lub karnym, jeżeli ujawnienie informacji

mogłoby zakłócić przebieg postępowania,

2) spraw będących przedmiotem praw autorskich oraz

patentowych, jeżeli udostępnienie akt mogłoby naruszyć

te prawa,

3) dokumentów lub danych dostarczonych przez osoby

trzecie, jeżeli nie miały one obowiązku ich dostarczenia i

złożyły zastrzeżenie o ich nieudostępnianiu,

4) dokumentów lub danych, których ujawnienie mogłoby

spowodować zagrożenie środowiska.

Najnowsze zmiany w ustawie – Prawo ochrony środowiska obejmują nowelizację

przepisów dotyczących dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie.

Projektowana regulacja dostosowuje polskie przepisy prawne do norm

obowiązujących w innych krajach Unii Europejskiej oraz doprecyzowuje

istniejące przepisy.

Projekt zawiera także zmiany o charakterze porządkującym i uściślającym

relacje między Prawem ochrony środowiska a ustawą o dostępie do informacji

publicznej.

Informacje o środowisku

W związku z przyjętym w dyrektywie istotnym rozszerzeniem zakresu pojęcia informacji

o środowisku i jego ochronie, w projekcie ustawy proponuje się doprecyzowanie

pojęcia „środowisko”. Poprzez ten zabieg zostanie rozszerzony zakres informacji o

środowisku określony w art. 19 ust. 3 pkt 1 ustawy.

I tak nowymi informacjami podlegającymi udostępnieniu są: informacje dotyczące emisji

oraz odpadów, które mogą mieć wpływ na środowisko; informacje dotyczące

podejmowanych środków i działań mogących wpływać na środowisko lub

podejmowanych w celu jego ochrony – chodzi o takie środki, jak: polityki, programy,

przepisy prawne, plany, porozumienia; raporty na temat realizacji przepisów

prawnych z zakresu ochrony środowiska; informacje dotyczące stanu środowiska;

informacje geologiczne (koncesje geologiczne, dane z księgi rejestrowej rejestru

zakładów górniczych, karty informacyjne złóż kopalin); decyzje odmawiające

udostępnienia informacji.

Informacja w sieci

W związku z wprowadzeniem przez art. 7 dyrektywy obowiązku gromadzenia

i udostępniania, w tym aktywnego rozpowszechniania informacji w formie

elektronicznej w projekcie zaproponowano zmiany mające na celu

wprowadzenie takich obowiązków lub uściślenie już istniejących.

Udostępnienie różnego rodzaju informacji o środowisku za pomocą Biuletynu

Informacji Publicznej (BIP) zastosowano również w innych sytuacjach,

uregulowanych przez inne istniejące lub proponowane przepisy. Do

prowadzenia BIP organy są zobowiązane na podstawie ustawy o dostępie do

informacji publicznej, umieszczenie więc w nim dodatkowych informacji

(które są jednocześnie informacjami o środowisku i informacjami

publicznymi) jest najbardziej efektywnym i najprostszym sposobem

wypełnienia wymagań dyrektywy dotyczących elektronicznego

rozpowszechniania informacji. Rozwiązanie to zastosowano w odniesieniu do

baz danych z art. 30 POŚ, których elektroniczne rozpowszechnianie już

obecnie jest ustawowo wymagane. Z praktyki wynika jednak, że o ile BIP jest

prowadzony przez organy, to linki do baz danych z art. 30 POŚ można znaleźć

na bardzo nielicznych stronach organów zobowiązanych do ich prowadzenia.

W ostatnich dwudziestu latach filmy o tematyce
ekologicznej wyprodukowane przez wielkie
studia filmowe z Hollywood okazały się
komercyjnym sukcesem. Od 1991 roku
Environmental Media Association (organizacja
promująca ochronę środowiska poprzez media,
działająca
od 1989 w Stanach Zjednoczonych) przyznaje
nagrody dla najlepszych filmów i seriali
telewizyjnych niosących przesłanie o ekologii.