Model równowagi

Model równowagi

ekonomicznej w ujęciu

ekonomicznej w ujęciu

ekonomii keynesowskiej i

ekonomii keynesowskiej i

neoklasycznej

neoklasycznej

Wykład 3

Wykład 3

Ekononia podaży - definicja

Ekononia podaży - definicja

•

Związana jest z ekonomią klasyczną.

Związana jest z ekonomią klasyczną.

Klasyczny model ekonomiczny dotyczy

Klasyczny model ekonomiczny dotyczy

długiego okresu czasu, w którym płace

długiego okresu czasu, w którym płace

i ceny są doskonale elastyczne.

i ceny są doskonale elastyczne.

Gospodarka funkcjonuje na poziomie

Gospodarka funkcjonuje na poziomie

tzw. produkcji potencjalnej tzn. takiej,

tzw. produkcji potencjalnej tzn. takiej,

gdy wszystkie czynniki produkcji są w

gdy wszystkie czynniki produkcji są w

pełni wykorzystane.

pełni wykorzystane.

Model keynesowski

Model keynesowski

•

Służy on do opisu zmian w

Służy on do opisu zmian w

gospodarce w krótkim okresie czasu,

gospodarce w krótkim okresie czasu,

w którym płace i ceny są

w którym płace i ceny są

nieelastyczne (sztywne). Równowaga

nieelastyczne (sztywne). Równowaga

w gospodarce następuje przy

w gospodarce następuje przy

niepełnym wykorzystaniu czynników

niepełnym wykorzystaniu czynników

produkcji. O skali produkcji i

produkcji. O skali produkcji i

zatrudnienia decyduje popyt rynkowy.

zatrudnienia decyduje popyt rynkowy.

Cel wykładu:

Cel wykładu:

•

Opanowanie analizy przejścia

Opanowanie analizy przejścia

gospodarki od równowagi krótkiego

gospodarki od równowagi krótkiego

okresu do równowagi długiego

okresu do równowagi długiego

okresu.

okresu.

Analiza makroekonomiczna

Analiza makroekonomiczna

•

W ramach tej analizy badamy działanie

W ramach tej analizy badamy działanie

trzech rynków: dóbr, pieniądza i pracy.

trzech rynków: dóbr, pieniądza i pracy.

•

Na rynku dóbr działa mechanizm zmian

Na rynku dóbr działa mechanizm zmian

stopy procentowej, który zapewnia

stopy procentowej, który zapewnia

równowagę inwestycji i oszczędności.

równowagę inwestycji i oszczędności.

•

Na rynku pracy działa mechanizm zmian

Na rynku pracy działa mechanizm zmian

płac realnych, gwarantując równowagę przy

płac realnych, gwarantując równowagę przy

pełnym zatrudnieniu.

pełnym zatrudnieniu.

•

Na rynku pieniądza zmiany cen oraz stopy

Na rynku pieniądza zmiany cen oraz stopy

procentowe dopasowują popyt na pieniądz

procentowe dopasowują popyt na pieniądz

do podaży pieniądza.

do podaży pieniądza.

•

Zwolennicy ekonomii klasycznej uważali

Zwolennicy ekonomii klasycznej uważali

że poszczególne rynki można analizować

że poszczególne rynki można analizować

oddzielnie, gdyż między rynkiem

oddzielnie, gdyż między rynkiem

pieniądza, dóbr i pracy nie ma żadnych

pieniądza, dóbr i pracy nie ma żadnych

związków.

związków.

•

Keynes wskazywał na istnienie

Keynes wskazywał na istnienie

oddziaływań pomiędzy poszczególnymi

oddziaływań pomiędzy poszczególnymi

rynkami umożliwiające osiągnięcie

rynkami umożliwiające osiągnięcie

równowagi przy niepełnym zatrudnieniu.

równowagi przy niepełnym zatrudnieniu.

Model IS-LM

Model IS-LM

•

Model ten miał w założeniu połączyć

Model ten miał w założeniu połączyć

tezy klasyków z twierdzeniami

tezy klasyków z twierdzeniami

Keynesa. Jego autorem jest Hicks,

Keynesa. Jego autorem jest Hicks,

który opracował założenia modelu IS-

który opracował założenia modelu IS-

LM w latach 30. XX wieku.

LM w latach 30. XX wieku.

Model IS-LM

Model IS-LM

•

Jest to narzędzie analizy równowagi

Jest to narzędzie analizy równowagi

makroekonomicznej i polityki

makroekonomicznej i polityki

ekonomicznej z tym związanej.

ekonomicznej z tym związanej.

Cechą tego modelu jest ukazywanie

Cechą tego modelu jest ukazywanie

wzajemnych oddziaływań na siebie

wzajemnych oddziaływań na siebie

procesów zachodzących na rynku

procesów zachodzących na rynku

dóbr i pieniądza.

dóbr i pieniądza.

•

Stopa procentowa ustalana na rynku

Stopa procentowa ustalana na rynku

pieniądza, oddziałuje na rynek

pieniądza, oddziałuje na rynek

towarowy i dochód narodowy przez

towarowy i dochód narodowy przez

kształtowanie popytu. Z drugiej

kształtowanie popytu. Z drugiej

strony dochód narodowy wpływa na

strony dochód narodowy wpływa na

rynek pieniężny i stopę procentową.

rynek pieniężny i stopę procentową.

•

Model IS-LM pokazuje ponadto rolę

Model IS-LM pokazuje ponadto rolę

polityki pieniężnej i fiskalnej w

polityki pieniężnej i fiskalnej w

kształtowaniu stopy procentowej i

kształtowaniu stopy procentowej i

dochodu narodowego.

dochodu narodowego.

Równowaga na rynku

Równowaga na rynku

towarowym Krzywa IS

towarowym Krzywa IS

•

Oznacza to sytuację, przy której

Oznacza to sytuację, przy której

popyt na towary jest równy ich

popyt na towary jest równy ich

podaży. Zakładamy, że gospodarka

podaży. Zakładamy, że gospodarka

jest zamknięta: planowane

jest zamknięta: planowane

inwestycje są równe planowanym

inwestycje są równe planowanym

oszczędnościom.

oszczędnościom.

I

I

p

p

= S

= S

p

p

Inwestycje

Inwestycje

•

Inwestycje są malejącą funkcją stopy

Inwestycje są malejącą funkcją stopy

procentowej

procentowej

r.

r.

Przy wyższej stopie

Przy wyższej stopie

procentowej planowane inwestycje

procentowej planowane inwestycje

maleją, zaś wzrastają lokaty w

maleją, zaś wzrastają lokaty w

bankach komercyjnych.

bankach komercyjnych.

I = I

I = I

a

a

- ω

- ω

i

i

r

r

•

ω

ω

i

i

– wrażliwość inwestycji na zmiany

– wrażliwość inwestycji na zmiany

stopy procentowej,

stopy procentowej,

ω

ω

i

i

> 0.

> 0.

Oszczędności

Oszczędności

•

Oszczędności są częścią dochodu, nie

Oszczędności są częścią dochodu, nie

wydatkowaną na konsumpcję, czyli:

wydatkowaną na konsumpcję, czyli:

S = Y – C

S = Y – C

Ponieważ C = Ca + Ksk*Y, to:

Ponieważ C = Ca + Ksk*Y, to:

S = Y – Ca – Ksk*Y = -Ca + Y – Ksk*Y =

S = Y – Ca – Ksk*Y = -Ca + Y – Ksk*Y =

-Ca +(1 – Ksk)*Y

-Ca +(1 – Ksk)*Y

Po podstawieniu do wzoru S = I, mamy:

Po podstawieniu do wzoru S = I, mamy:

- Ca + (1 – Ksk) Y = Ia - ω

- Ca + (1 – Ksk) Y = Ia - ω

i

i

r

r

- C

- C

a

a

+ (1 – Ksk)*Y = I

+ (1 – Ksk)*Y = I

a

a

- ω

- ω

i

i

r

r

po przekształceniu:

po przekształceniu:

Y = (C

Y = (C

a

a

+ I

+ I

a

a

- ω

- ω

i

i

r)/ (1 – Ksk)

r)/ (1 – Ksk)

Równanie to ma dwie zmienne

Równanie to ma dwie zmienne

endogeniczne: dochód i stopę procentową.

endogeniczne: dochód i stopę procentową.

Stąd rozwiązaniem tego równania są różne

Stąd rozwiązaniem tego równania są różne

kombinacje dochodu i stopy procentowej.

kombinacje dochodu i stopy procentowej.

Kombinacje te charakteryzują się tym, że

Kombinacje te charakteryzują się tym, że

zapewniają równość inwestycji i

zapewniają równość inwestycji i

oszczędności, a więc zapewniają równość

oszczędności, a więc zapewniają równość

popytu i podaży na rynku towarowym.

popytu i podaży na rynku towarowym.

Wyznaczenie graficzne krzywej

Wyznaczenie graficzne krzywej

IS

IS

45

o

r

I=I

a

-w

i

*r

I

I

1

I

2

r

2

r

1

I=S

S

2

S

1

S

Y

2

Y

1

S=S

a

+(1-Ksk)*Y

IS

Y

Ćwiartka II

Ćwiartka II

•

Funkcja inwestycji – nachylenie tej

Funkcja inwestycji – nachylenie tej

funkcji zależy od

funkcji zależy od

ω

ω

i

i

.

.

Im jest ono

Im jest ono

większe, tym krzywa jest bardziej

większe, tym krzywa jest bardziej

płaska. Położenie funkcji inwestycji

płaska. Położenie funkcji inwestycji

wyznacza parametr inwestycji

wyznacza parametr inwestycji

autonomicznych

autonomicznych

I

I

a

a

.

.

Gdy inwestycje

Gdy inwestycje

autonomiczne rosną, krzywa

autonomiczne rosną, krzywa

przesuwa się w lewo (oddala się).

przesuwa się w lewo (oddala się).

Ćwiartka III

Ćwiartka III

Pokazuje ona równość inwestycji i

Pokazuje ona równość inwestycji i

oszczędności (nachylenie jej to 45’).

oszczędności (nachylenie jej to 45’).

Ćwiartka IV

Ćwiartka IV

S = - Ca + (1 – Ksk)*Y

S = - Ca + (1 – Ksk)*Y

•

Pokazuje ona oszczędności jako funkcję

Pokazuje ona oszczędności jako funkcję

dochodu narodowego. Nachylenie tej funkcji

dochodu narodowego. Nachylenie tej funkcji

zależy od (1 – KSK), czyli od KSO. Im KSO

zależy od (1 – KSK), czyli od KSO. Im KSO

większa, tym krzywa oszczędności jest

większa, tym krzywa oszczędności jest

bardziej stroma. Położenie tej krzywej

bardziej stroma. Położenie tej krzywej

wyznaczają autonomiczne wydatki

wyznaczają autonomiczne wydatki

konsumpcyjne

konsumpcyjne

C

C

a

a

.

.

Spadek

Spadek

C

C

a

a

to przesunięcie

to przesunięcie

krzywej w lewo, wzrost – w prawo.

krzywej w lewo, wzrost – w prawo.

•

Równowaga na rynku towarowym może wystąpić

Równowaga na rynku towarowym może wystąpić

przy różnych poziomach dochodu narodowego.

przy różnych poziomach dochodu narodowego.

Zależy to od poziomu stopy procentowej.

Zależy to od poziomu stopy procentowej.

•

Przy niskiej stopie procentowej inwestycje są

Przy niskiej stopie procentowej inwestycje są

większe, więc osiągnięcie równowagi wymaga

większe, więc osiągnięcie równowagi wymaga

wyższych oszczędności, które przekształcają się w

wyższych oszczędności, które przekształcają się w

inwestycje. Poziom oszczędności zależy od dochodu

inwestycje. Poziom oszczędności zależy od dochodu

narodowego.

narodowego.

•

Punkty leżące na prawo od krzywej IS oznaczają

Punkty leżące na prawo od krzywej IS oznaczają

istnienie nadwyżki podaży nad popytem. Punkty

istnienie nadwyżki podaży nad popytem. Punkty

leżące na lewo od IS – nadwyżka popytu nad

leżące na lewo od IS – nadwyżka popytu nad

podażą.

podażą.

•

Nachylenie krzywej IS jest tym większe, im mniejszy

Nachylenie krzywej IS jest tym większe, im mniejszy

jest parametr w

jest parametr w

i

i

oraz im większy jest parametr KSO

oraz im większy jest parametr KSO

– a więc mniejszy jest mnożnik.

– a więc mniejszy jest mnożnik.

•

Położenie krzywej IS jest zdeterminowane

Położenie krzywej IS jest zdeterminowane

położeniem krzywych inwestycji i oszczędności.

położeniem krzywych inwestycji i oszczędności.

Zależą one z kolei od poziomu autonomicznych

Zależą one z kolei od poziomu autonomicznych

wydatków. Im są one wyższe, tym krzywa IS jest

wydatków. Im są one wyższe, tym krzywa IS jest

bardziej przesunięta w prawo.

bardziej przesunięta w prawo.

•

Jeżeli w analizie jest państwo – to warunek

Jeżeli w analizie jest państwo – to warunek

równowagi jest następujący:

równowagi jest następujący:

•

I + G = S + T

I + G = S + T

•

Wtedy nachylenie krzywej IS zależy od mnożnika,

Wtedy nachylenie krzywej IS zależy od mnożnika,

który ma postać 1/ 1 – KSO(1-t)

który ma postać 1/ 1 – KSO(1-t)

Krzywa LM

Krzywa LM

•

Jest to warunek równowagi na rynku pieniądza.

Jest to warunek równowagi na rynku pieniądza.

Popyt na pieniądz jest równy podaży.

Popyt na pieniądz jest równy podaży.

•

Popyt na pieniądz – suma popytu transakcyjnego i

Popyt na pieniądz – suma popytu transakcyjnego i

spekulacyjnego

spekulacyjnego

•

Popyt transakcyjny – związany z koniecznością

Popyt transakcyjny – związany z koniecznością

dokonywania bieżących transakcji towarowych –

dokonywania bieżących transakcji towarowych –

zależy od dochodu.

zależy od dochodu.

•

Popyt spekulacyjny – związany ze spekulacjami

Popyt spekulacyjny – związany ze spekulacjami

aktywami finansowym i rzeczowymi – zależy

aktywami finansowym i rzeczowymi – zależy

ujemnie od poziomu stopy procentowej

ujemnie od poziomu stopy procentowej

L = L

L = L

t

t

+ L

+ L

s

s

•

Podaż pieniądza – ilość pieniądza w obiegu +

Podaż pieniądza – ilość pieniądza w obiegu +

depozyty na żądanie. Zakładamy, że w określonym

depozyty na żądanie. Zakładamy, że w określonym

czasie podaż pieniądza (M) jest stała.

czasie podaż pieniądza (M) jest stała.

•

Zatem poziom równowagi na rynku popytu i podaży

Zatem poziom równowagi na rynku popytu i podaży

pieniądza wyznaczają kombinacje stopy

pieniądza wyznaczają kombinacje stopy

procentowej i dochodu. Graficznym obrazem tej

procentowej i dochodu. Graficznym obrazem tej

równowagi jest krzywa LM.

równowagi jest krzywa LM.

•

Krzywa LM jest rosnąca – wyższym poziomom r

Krzywa LM jest rosnąca – wyższym poziomom r

odpowiadają wyższe poziomy Y. Przy wyższym r

odpowiadają wyższe poziomy Y. Przy wyższym r

spada popyt spekulacyjny, co musi być

spada popyt spekulacyjny, co musi być

równoważone wzrostem popytu transakcyjnego, a

równoważone wzrostem popytu transakcyjnego, a

to wymaga wysokiego Y.

to wymaga wysokiego Y.

Graficzna konstrukcja krzywej

Graficzna konstrukcja krzywej

LM

LM

r

L

s

LM

Y

L

t

F=M

0

/P

0

L

t

=w

Y

*Y

L

s

=L

sa

– w

s

*r

L

s1

L

s2

Y

1

Y

2

L

t1

L

t2

r

2

r

1

•

Krzywa LM pokazuje wszystkie możliwe kombinacje

Krzywa LM pokazuje wszystkie możliwe kombinacje

stopy procentowej i dochodu, przy których rynek

stopy procentowej i dochodu, przy których rynek

pieniądza jest w równowadze. Nachylenie krzywej LM

pieniądza jest w równowadze. Nachylenie krzywej LM

zależy od ilorazu dwóch czynników:

zależy od ilorazu dwóch czynników:

•

Wrażliwości popytu spekulacyjnego na zmiany stopy

Wrażliwości popytu spekulacyjnego na zmiany stopy

procentowej i

procentowej i

•

Wrażliwości popytu transakcyjnego na zmiany dochodu

Wrażliwości popytu transakcyjnego na zmiany dochodu

•

Krzywa LM jest płaska, gdy w

Krzywa LM jest płaska, gdy w

s

s

jest większe i w

jest większe i w

y

y

jest

jest

mniejsze

mniejsze

•

Krzywa LM jest stroma, gdy w

Krzywa LM jest stroma, gdy w

s

s

jest mniejsze i w

jest mniejsze i w

y

y

jest

jest

większe.

większe.

Y

s

w

w

dr

dY



•

Położenie LM zależy od zmiany

Położenie LM zależy od zmiany

determinant popytu i podaży pieniądza,

determinant popytu i podaży pieniądza,

inne niż stopa % i dochód, np. zmiana

inne niż stopa % i dochód, np. zmiana

popytu transakcyjnego – zmiana

popytu transakcyjnego – zmiana

obyczajów płatniczych.

obyczajów płatniczych.

•

Położenie LM zależy także od rozmiarów

Położenie LM zależy także od rozmiarów

i zmian podaży pieniądza (M

i zmian podaży pieniądza (M

0

0

). Jeżeli

). Jeżeli

realna podaż pieniądza spada – LM

realna podaż pieniądza spada – LM

przesuwa się w lewo, gdy rośnie – w

przesuwa się w lewo, gdy rośnie – w

prawo.

prawo.

Równowaga w gospodarce

Równowaga w gospodarce

zamkniętej

zamkniętej

•

Krzywa IS – równowaga na rynku

Krzywa IS – równowaga na rynku

towarowym

towarowym

•

Krzywa LM – równowaga na rynku pieniądza

Krzywa LM – równowaga na rynku pieniądza

•

IS = LM – równowaga na obu rynkach

IS = LM – równowaga na obu rynkach

•

Jest to taka sytuacja, gdy popyt na pieniądz

Jest to taka sytuacja, gdy popyt na pieniądz

jest równy podaży, a popyt na towary jest

jest równy podaży, a popyt na towary jest

równy ich podaży.

równy ich podaży.

r

Y

LM

IS

I

II

III

IV

E

Interpretacja modelu IS-LM

Interpretacja modelu IS-LM

•

obszar I – nadwyżka podaży na rynku dóbr i

obszar I – nadwyżka podaży na rynku dóbr i

pieniądza

pieniądza

•

obszar II – nadwyżka popytu na rynku dóbr i

obszar II – nadwyżka popytu na rynku dóbr i

nadwyżka podaży na rynku pieniądza

nadwyżka podaży na rynku pieniądza

•

obszar III – nadwyżka popytu na rynku dóbr i

obszar III – nadwyżka popytu na rynku dóbr i

nadwyżka popytu na rynku pieniądza

nadwyżka popytu na rynku pieniądza

•

obszar IV – nadwyżka podaży na rynku dóbr i

obszar IV – nadwyżka podaży na rynku dóbr i

nadwyżka popytu na rynku pieniądza

nadwyżka popytu na rynku pieniądza

Odchylenia od punktu

Odchylenia od punktu

równowagi

równowagi

•

M

M

echanizmy popychające

echanizmy popychające

gospodarkę w kierunku równowagi.

gospodarkę w kierunku równowagi.

Zależą one od tego, w którym z

Zależą one od tego, w którym z

wymienionych obszarów znajduje się

wymienionych obszarów znajduje się

gospodarka.

gospodarka.

Oddziaływanie ekspansywnej polityki

Oddziaływanie ekspansywnej polityki

fiskalnej na równowagę w modelu IS-

fiskalnej na równowagę w modelu IS-

LM

LM

•

Rząd chce ożywić gospodarkę za pośrednictwem

Rząd chce ożywić gospodarkę za pośrednictwem

ekspansywnej polityki fiskalnej, finansowanej

ekspansywnej polityki fiskalnej, finansowanej

emisją obligacji. Krzywa IS przesuwa się w

emisją obligacji. Krzywa IS przesuwa się w

prawo. Ustala się nowy punkt równowagi, przy

prawo. Ustala się nowy punkt równowagi, przy

wyższym Y i stopie procentowej.

wyższym Y i stopie procentowej.

•

Wzrost dochodu oznacza wzrost popytu na

Wzrost dochodu oznacza wzrost popytu na

pieniądz (transakcyjnego), co przy stałej podaży

pieniądz (transakcyjnego), co przy stałej podaży

prowadzi do wzrostu stopy %. Wzrost r obniża

prowadzi do wzrostu stopy %. Wzrost r obniża

inwestycję sektora prywatnego – dochód spada.

inwestycję sektora prywatnego – dochód spada.

Jest to efekt wypychania sektora prywatnego z

Jest to efekt wypychania sektora prywatnego z

rynku pod wpływem wzrostu wydatków

rynku pod wpływem wzrostu wydatków

rządowych.

rządowych.

Warunek skuteczności

Warunek skuteczności

polityki fiskalnej:

polityki fiskalnej:

•

Zasadniczym jest pytanie czy taka polityka

Zasadniczym jest pytanie czy taka polityka

jest skuteczna?, czy prowadzi do wzrostu

jest skuteczna?, czy prowadzi do wzrostu

PKB? Zależy to od nachylenia krzywych IS

PKB? Zależy to od nachylenia krzywych IS

oraz LM.

oraz LM.

•

Skuteczność oznacza tutaj względni

Skuteczność oznacza tutaj względni

większy wzrost dochodu narodowego, od

większy wzrost dochodu narodowego, od

wzrostu stopy procentowej.

wzrostu stopy procentowej.

Kiedy polityka fiskalna jest

Kiedy polityka fiskalna jest

skuteczna?

skuteczna?

•

Polityka fiskalna jest skuteczna, gdy LM jest

Polityka fiskalna jest skuteczna, gdy LM jest

płaska, a IS stroma. Wówczas następuje znaczny

płaska, a IS stroma. Wówczas następuje znaczny

wzrost dochodu, a niewielki wzrost stopy % i

wzrost dochodu, a niewielki wzrost stopy % i

niewielki spadek inwestycji.

niewielki spadek inwestycji.

LM

IS1

IS2

Y

r

Oddziaływanie ekspansywnej

Oddziaływanie ekspansywnej

polityki monetarnej na równowagę

polityki monetarnej na równowagę

w modelu IS-LM

w modelu IS-LM

•

Ekspansywna polityka monetarna

Ekspansywna polityka monetarna

•

Np. wzrost podaży pieniądza – LM

Np. wzrost podaży pieniądza – LM

przesuwa się w prawo. Następuje

przesuwa się w prawo. Następuje

spadek stopy % - wzrost popytu na

spadek stopy % - wzrost popytu na

pieniądz, wzrost inwestycji i dochodu

pieniądz, wzrost inwestycji i dochodu

narodowego. Prowadzi to do wzrostu

narodowego. Prowadzi to do wzrostu

dochodu i obniżki stopy procentowej.

dochodu i obniżki stopy procentowej.

Warunek skuteczności

Warunek skuteczności

polityki monetarnej:

polityki monetarnej:

•

Skuteczność polityki monetarnej zależ

Skuteczność polityki monetarnej zależ

y

y

również,

również,

jak fiskalnej od nachylenia IS i LM. Polityka

jak fiskalnej od nachylenia IS i LM. Polityka

monetarna jest skuteczna, gdy LM jest stroma, a

monetarna jest skuteczna, gdy LM jest stroma, a

IS – płaska. Stroma LM daje duży spadek stopy

IS – płaska. Stroma LM daje duży spadek stopy

procentowej, płaska IS – duży wzrost inwestycji i

procentowej, płaska IS – duży wzrost inwestycji i

dochodu.

dochodu.

IS

LM1

LM2

Y

r

•

Instrumenty polityki gospodarczej

Instrumenty polityki gospodarczej

powinny umożliwiać: szybkość

powinny umożliwiać: szybkość

podjęcia decyzji, szybkość

podjęcia decyzji, szybkość

oddziaływania, elastyczność,

oddziaływania, elastyczność,

przewidywalność, neutralność.

przewidywalność, neutralność.

•

W praktyce występują opóźnienia

W praktyce występują opóźnienia

informacyjne, decyzyjne oraz

informacyjne, decyzyjne oraz

wpływu.

wpływu.

Kryteria oceny skuteczności

Kryteria oceny skuteczności

polityki fiskalnej i

polityki fiskalnej i

monetarnej:

monetarnej:

•

Elastyczność – konieczność dostosowania skali

Elastyczność – konieczność dostosowania skali

podejmowanej decyzji do sytuacji rzeczywistej.

podejmowanej decyzji do sytuacji rzeczywistej.

•

Przewidywalność – możliwość oceny a priori

Przewidywalność – możliwość oceny a priori

skutków podejmowanych decyzji, zwiększa to

skutków podejmowanych decyzji, zwiększa to

skuteczność

skuteczność

•

Neutralność – rozumiana jako brak

Neutralność – rozumiana jako brak

dyskryminacji w przypadku, gdy przedmiotem

dyskryminacji w przypadku, gdy przedmiotem

oddziaływania jest zagregowany popyt.

oddziaływania jest zagregowany popyt.

Skuteczność polityki

Skuteczność polityki

monetarnej:

monetarnej:

•

Polityka monetarna – jest szybka, ale

Polityka monetarna – jest szybka, ale

szybkość oddziaływania jest mała.

szybkość oddziaływania jest mała.

Oddziałuje na inwestycje (efekty od 6 do

Oddziałuje na inwestycje (efekty od 6 do

18 mcy). Elastyczność – duża – rozmiary

18 mcy). Elastyczność – duża – rozmiary

operacji otwartego rynku mogą ulegać

operacji otwartego rynku mogą ulegać

zmianom z dnia na dzień. Jest neutralna,

zmianom z dnia na dzień. Jest neutralna,

ale oddziałuje bardziej na te podmioty,

ale oddziałuje bardziej na te podmioty,

które korzystają z kredytów, a mniej na

które korzystają z kredytów, a mniej na

te, które korzystają z samofinansowania.

te, które korzystają z samofinansowania.

Skuteczność polityki

Skuteczność polityki

fiskalnej

fiskalnej

•

Polityka fiskalna – większe opóźnienie

Polityka fiskalna – większe opóźnienie

decyzyjne, mniejsze opóźnienie

decyzyjne, mniejsze opóźnienie

oddziaływania (procedura

oddziaływania (procedura

parlamentarna). Jest mało elastyczna, a

parlamentarna). Jest mało elastyczna, a

jej rezultaty są w ograniczonym stopniu

jej rezultaty są w ograniczonym stopniu

przewidywalne. Nie jest ona także w

przewidywalne. Nie jest ona także w

pełni neutralna. Wybór określonego

pełni neutralna. Wybór określonego

narzędzia wynika z jego oceny z punktu

narzędzia wynika z jego oceny z punktu

widzenia najważniejszej cechy.

widzenia najważniejszej cechy.

•

Wiąże się to z fazą cyklu. Polityka

Wiąże się to z fazą cyklu. Polityka

monetarna może być skuteczna w

monetarna może być skuteczna w

przerwaniu dużej dynamiki popytu – groźba

przerwaniu dużej dynamiki popytu – groźba

inflacji, w czym polityka fiskalna byłaby zbyt

inflacji, w czym polityka fiskalna byłaby zbyt

wolna. Z kolei w okresie recesji, przy braku

wolna. Z kolei w okresie recesji, przy braku

optymistycznych perspektyw reakcja

optymistycznych perspektyw reakcja

inwestorów na politykę pieniężną byłaby

inwestorów na politykę pieniężną byłaby

zbyt wolna, skuteczniej można dynamizować

zbyt wolna, skuteczniej można dynamizować

popyt przez politykę fiskalną.

popyt przez politykę fiskalną.

•

Możemy rozpatrywać każdy możliwy

Możemy rozpatrywać każdy możliwy

poziom cen (oraz rozmiary

poziom cen (oraz rozmiary

pieniądza), co powoduje przesunięcia

pieniądza), co powoduje przesunięcia

krzywej LM. Przesunięcia LM

krzywej LM. Przesunięcia LM

wyznaczają taki zbiór punktów, który

wyznaczają taki zbiór punktów, który

wyznacza wykres funkcji

wyznacza wykres funkcji

makroekonomicznego popytu.

makroekonomicznego popytu.

LM

0

LM

1

IS

0

IS

1

E

0

E

1

E

2

r

P

Y

Y

Y

0

Y

1

Y

2

MDS’

MDS

E

1

E

2

E

0

•

Funkcja makroekonomicznego popytu opisuje

Funkcja makroekonomicznego popytu opisuje

różne kombinacje poziomu cen i dochodu

różne kombinacje poziomu cen i dochodu

realnego, przy których planowane wydatki są

realnego, przy których planowane wydatki są

równe faktycznej produkcji, przy stopie

równe faktycznej produkcji, przy stopie

procentowej odpowiadającej równowadze na

procentowej odpowiadającej równowadze na

rynku pieniądza.

rynku pieniądza.

•

Krzywa ta ma nachylenie ujemne, spadek cen

Krzywa ta ma nachylenie ujemne, spadek cen

prowadzi do wzrostu realnej podaży pieniądza,

prowadzi do wzrostu realnej podaży pieniądza,

obniżki stopy procentowej równoważącej

obniżki stopy procentowej równoważącej

rynek oraz do wzrostu popytu globalnego.

rynek oraz do wzrostu popytu globalnego.

•

Położenie MDS zależy od zmian

Położenie MDS zależy od zmian

popytu globalnego oraz zmian

popytu globalnego oraz zmian

wielkości realnych (przesunięcie IS).

wielkości realnych (przesunięcie IS).

•

Na położenie MDS wpływa także

Na położenie MDS wpływa także

przesunięcie LM (na skutek wzrostu

przesunięcie LM (na skutek wzrostu

nominalnej podaży pieniądza).

nominalnej podaży pieniądza).

•

Krzywa MDS pokazuje w jaki sposób

Krzywa MDS pokazuje w jaki sposób

niższe ceny zwiększają popyt

niższe ceny zwiększają popyt

globalny, poprzez wzrost realnej

globalny, poprzez wzrost realnej

podaży pieniądza i obniżkę stopy

podaży pieniądza i obniżkę stopy

procentowej. Wzrost popytu

procentowej. Wzrost popytu

wywołany spadkiem cen nazywa się

wywołany spadkiem cen nazywa się

efektem realnych zasobów pieniądza

efektem realnych zasobów pieniądza

w gospodarce.

w gospodarce.

Rynek dóbr a rynek pracy

Rynek dóbr a rynek pracy

AS

MDS

MDS’

E

E’

Y

p

P

Y

P

0

P

1

Krzywa podaży globalnej AS
obrazuje wielkość produkcji,
którą przy każdym poziomie
cen przedsiębiorstwa są
skłonne wytworzyć. Wielkośc
produkcji nie zależy od cen, a
krzywa podaży globalnej
przebiega pionowo na
poziomie produkcji
potencjalnej.
Punkt E – równowaga na
wszystkich rynkach: pieniądza
dóbr i pracy.

Poziom cen zależy od położenia funkcji MDS i AS. Położenie AS zależy od zmian
liczby ludności, zasobów kapitału rzeczowego i technologii.

Ekonomia podażowa

Ekonomia podażowa

•

Ekonomia podażowa jest teoretycznym

Ekonomia podażowa jest teoretycznym

uzasadnieniem polityki gospodarczej, której

uzasadnieniem polityki gospodarczej, której

celem jest stymulowanie globalnej podaży, a

celem jest stymulowanie globalnej podaży, a

nie pobudzanie popytu.

nie pobudzanie popytu.

•

W praktyce nie następuje, jak to określa model

W praktyce nie następuje, jak to określa model

klasyczny, natychmiastowe dostosowanie płac

klasyczny, natychmiastowe dostosowanie płac

do poziomu pełnego zatrudnienia. Wynika to

do poziomu pełnego zatrudnienia. Wynika to

ze specyfiki rynku pracy – długoterminowe

ze specyfiki rynku pracy – długoterminowe

umowy o pracę, związki zawodowe.

umowy o pracę, związki zawodowe.

Dostosowanie płac w

Dostosowanie płac w

gospodarce

gospodarce

•

Następuje ono stopniowo. Obniżki cen

Następuje ono stopniowo. Obniżki cen

pociągają za sobą konieczność redukcji płac.

pociągają za sobą konieczność redukcji płac.

Jednak z uwagi na umowy długookresowe,

Jednak z uwagi na umowy długookresowe,

firmy są często zmuszane do redukcji

firmy są często zmuszane do redukcji

zatrudnienia. Dopiero spadek płac w stopniu

zatrudnienia. Dopiero spadek płac w stopniu

umożliwiającym odbudowanie popytu na

umożliwiającym odbudowanie popytu na

pracę, wynikające z rosnącego popytu

pracę, wynikające z rosnącego popytu

globalnego, może doprowadzić do stanu

globalnego, może doprowadzić do stanu

pełnego zatrudnienia.

pełnego zatrudnienia.

Dostosowanie płac i cen

Dostosowanie płac i cen

SAS

SAS

1

SAS

2

Y

p

Y

P

W

Y

WW

2

WW

1

WW

Y

p

A

B

A

2

A

B

A

2

Wnioski: krzywa krótkookresowej podaży globalnej SAS przebiega stosunkowo płasko.
Wynika stąd, że zmiany globalnego popytu spowodują w krótkim okresie raczej
zmiany produkcji, a nie zmiany poziomu cen ( podejście keynesowskie).
Odchylenia od stanu pełnego zatrudnienia będą w miarę upływu czasu stopniowo
wymuszać zmianę płac i cen. W ten sposób gospodarka powróci do pełnego
zatrudnienia (element klasyczny).

Dziękuję!

Dziękuję!