Oprogramowanie

użytkowe

1

Oprogramowanie użytkowe

zbiór pakietów programowych lub

programów realizujących konkretne

zadania merytoryczne i spełniających

określone potrzeby poszczególnych

użytkowników komputera

2

Czynniki doboru

oprogramowania

• konfiguracja sprzętu komputerowego,

zapewniająca właściwą realizację zadań,

• klasa zastosowań oraz podstawowe

i szczegółowe wymagania użytkowe,

• stan zaawansowania prac nad

informatycznymi systemami użytkowymi,

• posiadane zasoby finansowe, kadrowe

i ograniczenia zewnętrzne.

3

Kryteria oceny

oprogramowania użytkowego

•

możliwie szeroki zakres funkcjonalny,

•

ułatwienia manipulacyjne i szkoleniowe

(oprogramowanie przyjazne dla użytkownika),

•

modularność budowy i możliwości rozbudowy,

•

sprawność i niezawodność działania (w tym coraz

istotniejsze bezpieczeństwo danych przetwarzanych

i przesyłanych),

•

zdolność do współpracy z innym oprogramowaniem,

•

koszty i warunki zakupu,

•

warunki serwisu, obsługi gwarancyjnej i

pogwarancyjnej.

4

Programy narzędziowe

Grupa programów ogólnego zastosowania.

Służą one do operowania na danych

określonego formatu np.: edytory tekstów

tworzą dokumenty tekstowe, arkusze

kalkulacyjne tworzą tabele stosowane

w różnego rodzaju kalkulacjach itp.

Programy narzędziowe to segment światowego rynku oprogramowania

o rocznych obrotach wynoszących kilka miliardów dolarów.

Największymi potentami są firmy Microsoft, Lotus, Corel.

5

Edytory tekstu

służą do tworzenia i edycji dokumentów

tekstowych. Są najpowszechniej

stosowanym typem oprogramowania

narzędziowego.

Nowoczesny edytor działa w trybie

WYSIWYG ( What you see is what you

get).

6

Podstawowe funkcje edytorów

tekstu

• edycja dokumentu polegająca na wprowadzaniu,

kasowaniu, kopiowaniu lub przenoszeniu tekstu

w inne miejsce w dokumencie,

• formatowanie wyglądu dokumentu,
• sprawdzanie poprawności gramatycznej

i ortograficznej tekstu,

• wspomaganie zarządzania strukturą dokumentu

polegające na zarządzaniu składnikami struktury

dokumentu takimi jak nagłówki i stopki stron przypisy

odnośniki, spisy treści.

7

• Zaawansowane edytory tekstu

wyposażone są także w funkcje
dodatkowe np. wspomagające prace
biurowe. Do takich funkcji należy np.:

• tworzenie etykiet adresowych,
• tworzenie tzw. korespondencji

seryjnej.

8

DTP (Desktop Publishing)

9

Wśród edytorów wyróżnia się klasę przeznaczona

do tworzenia profesjonalnych publikacji

tekstowo-graficznych. Tę klasę edytorów określa

się wspólnym mianem DTP (Desktop Publishing)

i stosuje się powszechnie w firmach

wydawniczych.

Przykładem może być Quark Xpress, MS Publisher.

Arkusze kalkulacyjne

(elektroniczne)

10

Programy wspomagające

przetwarzanie dużych zestawów

danych zorganizowanych w

formie tabeli. Są stosowane jako

narzędzie wspomagające zadania

rachunkowości, planowania,

analityki

i modelowania procesów

ekonomicznych.

Podstawowe funkcje arkuszy

kalkulacyjnych

• edycja tabeli polegająca na wprowadzaniu,

kasowaniu, kopiowaniu lub przenoszeniu danych,

formuł i komórek w inne miejsca tabeli,

• formatowanie tabeli polegające na określeniu

atrybutów poszczególnych komórek tabeli

(czcionka, kolor tła, format wyświetlania danych

itp.),

• udostępnianie standardowego zestawu funkcji

matematycznych, finansowych lub ułatwiających

wyszukiwanie danych, dzięki czemu użytkownik

może szybko zrealizować nawet bardzo

zawansowane procedury przetwarzania danych,

• tworzenie wykresów polegające na graficznej

prezentacji danych zawartych w tabeli.

11

Obecnie stosowane arkusze wyposażone są

we własny język programowania, który może

posłużyć do stworzenia na bazie arkusza

specjalistycznej aplikacji ekonomicznej.

Arkusze często są wzbogacone o moduły do

statystycznej analizy danych,

programowania liniowego, dostępu do baz

danych.

12

Systemy zarządzania bazą

danych

• Bazą danych nazywamy zbiór danych

o określonej strukturze, wykorzystywany
przez organizację i zapamiętany
w pamięciach zewnętrznych komputera.

• Oprogramowanie umożliwiające

współpracę użytkownika z bazą danych
jest nazywane systemem zarządzania
bazą danych.

13

Model relacyjny

Najbardziej rozpowszechnionym

obecnie modelem danych jest model

relacyjny. Powstał on jako

alternatywa dla modeli

hierarchicznego i sieciowego.

Podstawową koncepcję modelu

relacyjnego przedstawił w latach

siedemdziesiątych E.F. Codd.

14

Podejście relacyjne

zakłada, że pliki mogą zostać

potraktowane jako relacje

matematyczne, co pozwala

zastosować w stosunku do nich

mechanizmy znane z teorii relacji.

15

Przykładowe relacje

przedstawione w postaci tabel

16

Tabela reprezentująca relacje musi

posiadać następujące właściwości:

• nazwa tabeli jest nazwą relacji,
• uporządkowanie kolumn tabeli jest nieistotne,
• uporządkowanie krotek w tabeli jest nieistotne,
• w tabeli nie może być dwóch takich samych

krotek,

• w kolumnie zawierającej wartości atrybutu

A mogą występować wartości wyłącznie ze
zbioru zwanego dziedziną atrybutu A.

17

Dla modelu relacyjnego danych istotny

jest fakt, że każda wartość atrybutu jest

wielkością atomową (prostą,

nierozkładalną). Jeśli spełniony jest

omawiany warunek to mówimy, że

relacja jest znormalizowana lub, że

znajduje się w pierwszej postaci

normalnej (1PN).

18

Relacyjna baza danych składa się z kilku

powiązanych ze sobą tabel (relacji),

które otrzymuje się w wyniku

przeprowadzonego procesu normalizacji.

19

Operacje relacyjne

• Operacja selekcji
• Operacja projekcji
• Operacja złączenia

20

Operacja złączenia

Umożliwia łączenie wierszy z dwóch lub więcej tabel

z zastosowaniem określonego warunku łączenia.

Wynikiem połączenia jest podzbiór produktu relacji

czyli iloczynu kartezjańskiego.

21

Organizacja systemu

zarządzania bazą danych

• Scentralizowany system bazy danych
• Rozproszony system bazy danych
• Lokalna baza danych

22

Administracja systemem

zarządzania bazą danych

• przydzielanie użytkownikom praw dostępu do bazy danych

• archiwizacja bazy danych

• zmiana konfiguracji sprzętu i oprogramowania

• zabezpieczenie systemu komputerowego przed

niepowołanym dostępem

• odtwarzanie stanu bazy danych po wystąpieniu

ewentualnych awarii

• uaktualnianie oprogramowania zarządzającego bazą

danych

• dbanie o utrzymanie integralności bazy danych

• w systemach rozproszonych, przygotowanie i nadzorowanie

procedur replikacji danych

• przygotowywanie i udostępnianie użytkownikom nowego

oprogramowania pozwalającego na dostęp do bazy danych

23

Przykłady systemów

relacyjnych baz danych

• ORACLE – jest to relacyjna baza danych

firmy Oracle

http://www.oracle.com/pl/database/index.html

• SQL SERVER – jest to relacyjna baza

danych firmy Microsoft

http://www.oracle.com/pl/database/index.html

• DB/2 – producentem, której jest firma

IBM

http://www-

5.ibm.com/shop/pl/software/database.html

.

24

Pakiety graficzne

• programy ilustracji graficznej danych,
• programy opracowania schematów,
• programy przygotowania

zaawansowanych prezentacji
graficznych.

25

Pakiety zaawansowanych prezentacji

graficznych

pozwalają:

• przygotować sekwencję elementów graficznych

(slajdów) w celu demonstracji według scenariusza

opartego na indywidualnych wymaganiach i

potrzebach prezentera,

• wykorzystać standardowe scenariusze pokazów do

przyspieszenia tworzenia prezentacji,

• włączyć do pokazu elementy multimedialne,

• uzupełnić prezentowane slajdy o możliwość

drukowania notatek dla publiczności bądź prezentera,

• włączyć do pokazu interaktywne przyciski lub obiekty,

• uwzględniać czasy wyświetlania slajdów przy

synchronizacji prezentacji,

• włączać do prezentacji elementy graficzne zewnętrzne

(przygotowane za pomocą innych narzędzi).

26

Pakiety biurowe

Nazywane czasami office, to zestawy

aplikacji służące do pracy w biurze.

Zawierają one zazwyczaj: edytor tekstu,

arkusz kalkulacyjny, program graficzny,

bazę danych

i wiele innych.

Podstawową cechą tych pakietów jest

możliwość ich współdziałania,

wymienność danych i duża integracja.

27

Przykładowe pakiety

biurowe

• Microsoft Office,
• Open Office,
• Lotus Smart Suite
• 602 Suite - czeskiej firmy 602

Software

28

Microsoft Office

W każdej wersji niezależnie od licencji zawiera

aplikacje:

•Microsoft Word

•Microsoft Excel

•Microsoft Outlook

W zależności od licencji może ponadto zawierać:

•Microsoft Power Point

•Microsoft Acces

•Microsoft OneNote (robienie notatek,

dodawany do wersji

2003)

•Microsoft Publisher (tworzenie publikacji prasowych)

•Microsoft Visio (edytor schematów)

•Microsoft FrontPage (tworzenie i edycja stron WWW)

•Microsoft Project (zarządzanie projektami)

•kilka mniej popularnych aplikacji

29

Pakiety do pracy grupowej

Zasadniczym celem ich użytkowania

jest wspomaganie pracy grup

roboczych, czyli płaskich struktur

zarządzania w ramach organizacji,

zorientowanych na osiągnięcie

określonego celu.

30

Podstawowe funkcje pakietów:

• zarządzanie rozbudowanym systemem poczty

elektronicznej, umożliwiającym hierarchiczne
uporządkowanie danych o korespondentach,
śledzenie historii korespondencji i wyszukiwanie
prowadzonych w grupie roboczej tematów
dyskusji,

• zarządzanie przepływem dokumentów w

instytucji,

• zarządzanie informacjami wspólnymi dla grupy

roboczej.

Popularne pakiety to: Lotus Notes, Novell Group Wise, SharePoint

31