Międzynarodowe

konwencje i umowy

transportowe

Michał Beyger

Marek Szczepański

Transport drogowy jest jedną z bardziej

uregulowanych prawnie sfer działalności
człowieka. Jest obiektem regulacji szeregu ,
jak również prawodawstwa krajowego.

Najważniejsze konwencje i regulacje
międzynarodowe

:

1. Konwencje wiedeńskie

a) Konwencja o ruchu drogowym sporządzona w Wiedniu w dniu 8

listopada 1968 r.
b) Konwencja o znakach i sygnałach drogowych Wiedeń 8 listopada
1968r.

2. Konwencja CMR - Genewa w 1956 r.
3. Konwencja ADR - Genewa 30 września
1957r.
4. Konwencja TIR - z 14 listopada 1975
5. Konwencja ATP - Genewa 1 września 1970
r.
6. Umowa AETR – Genewa 11 lipca 1970 r.
7. Umowa INTERBUS – Bruksela 11 grudnia
2000 r. 

 

1. Konwencje wiedeńskie

Konwencje te nie dotyczą bezpośrednio

przedsiębiorstw transportowych, nie mniej
jednak zgodnie z wyżej wymienionymi
konwencjami ich strony zgodziły się na
ujednolicenie podstawowych zasad ruchu
drogowego zawartych w przepisach krajowych, w
celu ułatwienia ruchu międzynarodowego.

•

Kierowca (przewoźnik) zobowiązany jest stosować

się do przepisów krajowych obowiązujących w

danym państwie

•

Można się spodziewać iż podstawowe zasady ruchu

drogowego będą takie same, jak zasady przyjęte w

kraju z którego pochodzi

Wyjątki:
dopuszczalna prędkości pojazdów, dopuszczalny

poziom zawartości alkoholu w organizmie

kierującego pojazdem itp.

•

Jednym z praktycznych aspektów tej konwencji jest

to, że policja drogowa nie ma prawa nakładania

mandatu na kierowców samochodów

zagranicznych, wyposażonych zgodnie z wykazem

wynikającym z rodzimego prawa o ruchu

drogowym

2. Konwencja CMR

Konwencja CMR jest bardzo istotnym aktem

prawnym umożliwiającym wykonywanie
międzynarodowego transportu drogowego, która
została podpisana w Genewie w 1956 r. Polska
ratyfikowała ją w 1962 r.

Konwencja CMR reguluje:

-         obowiązki i odpowiedzialność nadawcy wobec

przewoźnika,

-         obowiązki przewoźnika za dokumentację lub jej

niewłaściwe

użycie,

-         prawa nadawcy do rozporządzania towarem,
-         prawa rozporządzania towarem przysługujące odbiorcy,
-         warunki wydania towaru odbiorcy,
-         możliwość odmowy przyjęcia ładunku przez odbiorcę,
-         postępowanie przewoźnika z ładunkiem nieodebranym,
-         odpowiedzialność przewoźnika za ładunek oraz wyjątki

zwalniające go,

-         reklamacje i roszczenia wynikające z przewozu, tryb i

ich przedawnienie,

-         wykonywanie przewozów kolejno przez kilku

przewoźników.

Konwencji CMR nie stosuje się:

-         do przewozów wykonywanych na

podstawie

międzynarodowych

konwencji pocztowych,

-         do przewozów zwłok,
-         do przewozów rzeczy przesiedlenia.

3. Konwencje ADR

W międzynarodowym transporcie drogowym

istotną jest umowa dotycząca międzynarodowego
przewozu towarów niebezpiecznych

Aktualna wersja Umowy ADR pochodzi z 1997r.

Składa się ona z Umowy właściwej oraz z
załączników A i B, będących jej integralną
częścią.

Załącznik A dzieli wszystkie produkowane w

świecie materiały na dziewięć klas
niebezpieczeństwa

Klasa 2 - Gazy,

Klasa 3 - Materiały ciekłe zapalne,

Klasa 4

4.1. Materiały stałe zapalne,

4.2. Materiały samozapalne,

4.3. Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne,

Klasa 5

5.1. Materiały utleniające,

5.2. Nadtlenki organiczne,

Klasa 6

6.1. Materiały trujące,

6.2. Materiały zakaźne,

Klasa 7 - Materiały promieniotwórcze

Klasa 8 - Materiały żrące

Klasa 9 - Różne materiały i przedmioty niebezpieczn

Załącznik B określa:



warunki przewozu poszczególnych materiałów
niebezpiecznych, warunki techniczne pojazdów
samochodowych, przyczep, naczep, cystern i
kontenerów,



warunki oznakowania pojazdów i dodatkowe ich
wyposażenie,



warunki załadunku i wyładunku poszczególnych
materiałów,



zakazy ładowania ładunków razem w jednym
pojeździe,



wymagania dotyczące osób uczestniczących w
przewozie, niezbędną dokumentację przy tych
przewozach.

4. Konwencja TIR

TIR ( od  fr. Transport International Routier –

Międzynarodowy Transport Drogowy) -
pozwalająca uprościć procedury na  i w , celem
większej skuteczności przewozów drogowych.

Zalety Konwencji TIR:



Samochód ciężarowy poruszający się na karnecie
TIR wyjeżdżający z jednego państwa jest sprawdzany i
plombowany, a zostaje odplombowany i skontrolowany
dopiero w państwie docelowym

5. Konwencja ATP

umowa o międzynarodowych przewozach szybko

psujących się artykułów żywnościowych i o
specjalnych środkach transportu przeznaczonych
do tych przewozów, w skrócie zwana ATP.

Postanowienia umowy stosuje się do:



każdego przewozu wykonywanego wyłącznie
transportem kolejowym lub samochodowym bądź
obydwoma tymi rodzajami transportu,



do przewozów morskich na odległość mniejszą niż 150
km

Pojazdy muszą spełniać określone normy:



izolowany cieplnie środek transportu



środek transportu chłodzony w sposób inny niż
mechaniczny przy wykorzystaniu źródła zimna w postaci
lodu naturalnego, płyt eutektycznych, suchego lodu lub
gazów skroplonych pozwala obniżyć temperaturę
wewnątrz nadwozia



środek transportu chłodzony mechanicznie (agregat
sprężarkowy, urządzenie absorbcyjne)



ogrzewany środek transportu

6. Umowa AETR

Umowa AETR określa wiek

kierowcy, czas prowadzenia
pojazdu,

przerwy,

czas

odpoczynku

kierowcy,

obowiązek montowania i
używania

urządzenia

kontrolnego,

obowiązek

homologacji

i

kontroli

urządzenia

kontrolnego

itd.

Umowa AETR została sporządzona w celu

:



rozwoju i usprawnienia międzynarodowych przewozów drogowych
pasażerów i ładunków, 



zwiększenia bezpieczeństwa ruchu drogowego,



uregulowania niektórych warunków zatrudnienia w międzynarodowym
transporcie drogowym



wspólnego ustalenia niektórych środków zapewniających jej
przestrzeganie

Umowa AETR określa:



minimalny wiek kierowców przydzielonych do przewozów towarów,



całkowity okres prowadzenia pojazdu zwany dalej "dziennym okresem
prowadzenia", który nie może przekroczyć 9 godzin a wyjątkowo może być
przedłużony do 10 godzin dwa razy w tygodniu,



przerwy w prowadzeniu pojazdu,



dzienny i tygodniowy czas odpoczynku,



nakaz montowania i używania w pojazdach urządzenia kontrolnego,

Urządzenie kontrolne musi rejestrować następujące

parametry takie jak:

1)     odległość przebytą przez pojazd,
2)     prędkość pojazdu,
3)     czas prowadzenia,
4)     inne czasy pracy i czasy dyspozycyjności,
5)     przerwy od pracy i dzienne czasy odpoczynku,
6)     otwarcie skrzynki, zawierającej kartę kontrolną.

7. Umowa INTERBUS 

 

Umowa INTERBUS dotyczy międzynarodowego

okazjonalnego przewozu pasażerów autokarami
i autobusami

Celem tej umowy jest:



ujednolicenie

procedur,

formularzy

i

międzynarodowych przepisów transportowych
państw należących do Unii Europejskiej wymaganych
przy realizacji przewozów pasażerskich,



dostosowanie do standardów unijnych przewozów
pasażerskich,



zapewnienie odpowiednich warunków socjalnych
kierowcom,

którzy

wykonują

takiego

rodzaju

przewozy,



zapewnienie wysokiego stopnia harmonizacji
warunków technicznych pojazdów wykorzystywanych
do przewozów pasażerskich,



liberalizacja

określonych

rodzajów

międzynarodowych okazjonalnych przewozów osób.

Nakłada ona na przewoźnika

wdrożenia dyrektyw
dotyczących m.in.:



montowania urządzeń rejestrujących i

ograniczających prędkość pojazdów,



dostępu do zawodu przewoźnika,



dopuszczalnych parametrów
określających maksymalne naciski osi
pojazdów, wymiary i masy,



badań technicznych pojazdów.

Transport morski



Konwencja Międzynarodowa tzw. Reguły Haskie z
1924 r., zmienione Protokołami z 1968 r. i 1979 r.



Konwencja Narodów Zjednoczonych o Przewozie
Towarów Morzem - tzw. Reguły Hamburskie z
1978 r.



Obowiązujący jedynie w W Polsce - Kodeks
Morski z 18 września 2001 r.



Umowa o transporcie morskim między Wspólnotą
Europejską i jej państwami członkowskimi, z
jednej strony, a rządem Chińskiej Republiki
Ludowej, z drugiej strony. Umowa podpisana w
maju 1985 r.

Transport Lotniczy



Międzynarodowe przewozy lotnicze
podlegają Konwencj Warszawskiej z 1929 roku
lub podpisanej w 1999 roku Konwencji
Montrealskiej.



Między przewoźnikami obowiązują uchwały
Zrzeszenia Międzynarodowego Transportu
Lotniczego - IATA, oraz



Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa
Cywilnego - ICAO.

Transport kolejowy

W europejskim międzynarodowym

transporcie kolejowym funkcjonują dwa
systemy prawno-przewozowe:

1)CIM, oparty na Konwencji z 1980 roku, o

międzynarodowym przewozie kolejowym
COTIF.

1)SMGS, oparty na umowie o

międzynarodowej kolejowej komunikacji
towarowej z 1951 roku -obowiązuje
głównie w krajach byłego WNP.

Bibliografia:



Towary niebezpieczne. Transport w praktyce. Krzysztof
Grzegorczyk. Wyd. ADeR 2009



Transport miedzynarodowy – Janusz Neider, Wydawca: PWE,
rok 2011



Samochodowy transport krajowy i międzynarodowy.
Kompendium wiedzy praktycznej- Dariusz Starkowski, Krzysztof
Bieńczak, Wyd: Systherm, rok 2011