Zwyrodnienie plamki

związane

z wiekiem AMD - groźna

choroba cywilizacyjna

Dr hab.n.med. Lidia Puchalska-

Niedbał

Retinopatia w postaci

proliferacyjnego zwyrodnienia

plamki związanego z wiekiem

/AMD/ jest jedną z

najczęstszych na świecie

przyczyn ślepoty

• AMD

- choroba związana z

procesem starzenia

Osoby 60+ to najszybciej
powiększająca się grupa wiekowa
na świecie

1.2 billiona w roku
2025

12 billionów w
roku

2050

Etiologia

AMD

nie jest

całkowicie poznana

• AMD porównuje się do kompleksu

chorób,

w których geny i czynniki

środowiskowe odgrywają rolę w
patogenezie

Czynniki ryzyka AMD

• Wiek

między 50 a 65 r.ż. choruje 2%

populacji

między 66 a 74 r.ż. - 10%
między 75 a 85 r.ż. - 30%

• Uwarunkowania genetyczne

• Nadciśnienie tętnicze

• Miażdżyca

• Palenie papierosów

• Niedobór antyoksydantów

Plamka żółta siatkówki

• To okrągły obszar

zlokalizowany

w tylnym biegunie siatkówki
o średnicy ok. 5,5 mm,

zawierający barwnik

dołek

Błona

Brucha

oddziela warstwę

nabłonka barwnikowego siatkówki
od warstwy choriokapilar

Zmiany w tej błonie odgrywają
ważną rolę w wielu chorobach
siatkówki

AMD i lipidy

• W błonie Brucha dochodzi wraz z

wiekiem do odkładania lipidów

• złogi lipidowe niszczą strukturę tej

błony (druzy)

• Gromadzenie lipidów w błonie Brucha

jest związane z tworzeniem
druzenoidu tzn. uniesienia nabłonka
barwnikowego

AMD

wczesne stadium

Druzy

[depozyty lipofuscyny]

Większość ludzi z tymi zmianami ma dobry
wzrok
Większe ryzyko, kiedy druzy powiększają się i
wzrasta ich liczba oraz tworzą się
nieprawidłowości w nabłonku barwnikowym
pod plamką

Prawidłowa

siatkówka

Pogrubienie błony Brucha i rozwój

druzów

Progresja AMD

rozwój druzów

Genentech, Inc. Data on file.

plamka

fotoreceptory

RPE

naczyniówka

AMD -

późne stadia

postać „

sucha

”

postać

„mokra”

(90% przypadków) (10% przypadków)

Zanik geograficzny wylewy w tylnym

biegunie

gałki

ocznej

Rozwój nowych, nieprawidłowych

naczyń i penetracja przez błonę

Brucha

Genentech, Inc. Data on file.

Nowe naczynia

krwionośne

Przeciekanie krwi

Progresja AMD

przecieki i tworzenie się błony naczyniowo-

włóknistej Neovaskularyzacja (CNV)

Zaawansowana postać

„mokra”

AMD

włóknisto-naczyniowa blizna

Genentech, Inc. Data on file.

Blizna w tylnym biegunie dna

oka

Objawy AMD

• zniekształcenie oglądanych

przedmiotów (metamorfopsje,
mikropsje, makropsje)

• Pogorszenie ostrości wzroku
(niewyraźne, zamazane widzenie)

• Obniżenie poczucia kontrastu

• trudności w rozpoznawaniu barw

( barwy
wydają się bledsze, mniej wysycone)

Objawy AMD

• w zaawansowanym stadium AMD w środku

pola widzenia pojawia się

ciemna plama

• pojawiają się trudności w czytaniu, pisaniu,

prowadzeniu samochodu, odczytywaniu godziny na
zegarze i w wykonywaniu podstawowych
codziennych czynności

• Widzenie w zaćmie • Widzenie w jaskrze

Wczesne wykrywanie zaburzeń

widzenia

• regularne sprawdzanie centralngo

widzenia każdym okiem oddzielnie

• niepokojące objawy: widzenie za

mgłą, zniekształcenia obrazu,
nierówność linii, ciemne puste pole w
centrum

• zaleca się posiadanie

testu Amslera

w

domu

Angiografia fluoresceinowa

• Wśród metod badania

największe znaczenie w
diagnostyce i monitorowaniu
leczenia

Rola barwników plamkowych:

luteiny i zeaksantyny

• wykazują właściwości

antyoksydacyjne

• filtrują światło niebieskie

• z wiekiem dochodzi do stopniowego

obniżania stężeń barwników w
siatkówce, szczególnie silnie jest to
wyrażone u pacjentów z AMD

Ophthalmology 2002;109(10);1780-7

Dieta

• Niedostateczna podaż

antyoksydantów, nadmierne
spożywanie alkoholu oraz
pokarmów bogatych w
nasycone kwasy tłuszczowe i
cholesterol sprzyja
powstawaniu wolnych
rodników tlenowych
uszkadzających siatkówkę

Zalecenia dietetyczne w

profilaktyce AMD oraz dla

pacjentów z AMD

Zadbać o dostarczenie z dietą

substancji o działaniu
antyoksydacyjnym:

• luteiny i zeaksantyny
• witamin C i E
• składników mineralnych (cynk,

selen)

• wielonienasyconych kwasów

tłuszczowych z grupy omega-3

Praktyczne zalecenia żywieniowe

dla osób dorosłych

• Ograniczaj spożycie soli kuchennej
• Umiar w jedzeniu cukru i

słodyczy (więcej owoców)

• W ramach profilaktyki AMD

codziennie spożywać
przynajmniej dwie porcje warzyw

i owoców zawierających luteinę

• Dawkowanie witamin Zalecane

przez AREDS (Age-Related Eye Disease

Study):

»Vitamin C 500mg / dzień

»Vitamin E 400IU / dzień

»Vitamin A 15mg / dzień

»Zinc

80mg / dzień

• Zaobserwowano wzrost

występowania rozwiniętych
postaci AMD u osób po
chirurgicznym leczeniu zaćmy

Art. Ophthalmol 2002;120(11);1551-8
Ophthalmol 2002;120(11);1551-8

Obecność zmian charakterystycznych

dla AMD w jednym oku stanowi duże

ryzyko pojawienia się schorzenia w

drugim oku

AMD w drugim oku w ciągu 5 lat

określane na poziomie:

• 26% - 42% dla postaci

wysiękowej

• 25% dla postaci zanikowej

Pacjenci nie rozumieją istoty

choroby AMD

• nie orientują się jaką mają postać

choroby - „suchą”, czy „mokrą”

• stabilizacja widzenia jest dobrym

wynikiem, zamiast oczekiwć
poprawy

• nie rozumieją potrzeb wizyt

okulistycznych

(wszystkie terapie wymagają

powtarzania leczenia)

Dziękuję za
uwagę!