ALEKSANDER RONIKIER
ALEKSANDER RONIKIER
WPŁYW AKTYWNOŚCI
WPŁYW AKTYWNOŚCI
FIZYCZNEJ W PROFILAKTYCE
FIZYCZNEJ W PROFILAKTYCE
ZDROWIA
ZDROWIA
WYDZIAŁ REHABILITACJI
WYDZIAŁ REHABILITACJI
AKADEMIA WYCHOWANIA
AKADEMIA WYCHOWANIA
FIZYCZNEGO -WARSZAWA
FIZYCZNEGO -WARSZAWA
POLA ZDROWIA
POLA ZDROWIA
CZYNNIKI
CZYNNIKI
BAGAŻ GENETYCZNY,
BAGAŻ GENETYCZNY,
BIOLOGICZNE -
BIOLOGICZNE -
PREDYSPOZYCJE WRODZONE , IMMUNOLOGIA, CECHY
PREDYSPOZYCJE WRODZONE , IMMUNOLOGIA, CECHY
FIZJOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE,
FIZJOLOGICZNE I BIOCHEMICZNE,
MORFOLOGIA JEDNOSTKI RODZINY
MORFOLOGIA JEDNOSTKI RODZINY
CZYNNIKI
CZYNNIKI
WARUNKI MIESZKANIOWE,
WARUNKI MIESZKANIOWE,
FIZYCZNE -
FIZYCZNE -
ŚRODOWISKO PRACY I WYPOCZYNKU,
ŚRODOWISKO PRACY I WYPOCZYNKU,
WARUNK KLIMATYCZNE, OTOCZENI
WARUNK KLIMATYCZNE, OTOCZENI
ŚRODOWISKOWE
ŚRODOWISKOWE
ŚRODOWISKO
ŚRODOWISKO
STATUS SPOŁECZNY I EKONO-
STATUS SPOŁECZNY I EKONO-
PSYCHO-
PSYCHO-
MICZNY, WSPÓŁPRACA
MICZNY, WSPÓŁPRACA
SPOŁECZNE
SPOŁECZNE
SPOŁECZNA, KONFORMIZM,
SPOŁECZNA, KONFORMIZM,
PODATNOŚC NA WPŁYWY ZEWNĘTRZNE np.
PODATNOŚC NA WPŁYWY ZEWNĘTRZNE np.
REKLAMA
REKLAMA
SPOŁECZNE WSPARCIE
SPOŁECZNE WSPARCIE
ZACHOWANIA
ZACHOWANIA
ZWYCZAJE DIETETYCZNE
ZWYCZAJE DIETETYCZNE
JEDNOSTKOWE
JEDNOSTKOWE
PALENIE I PICIE ALKOHOLU,SKŁONNOŚĆ DO
PALENIE I PICIE ALKOHOLU,SKŁONNOŚĆ DO
RYZYKA,
RYZYKA,
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA,
AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA,
UNIKANIE STRESÓW (TYP A)
UNIKANIE STRESÓW (TYP A)
PROFILAKTYKA ZDROWIA
PROFILAKTYKA ZDROWIA
W ŻYCIU CODZIENNYM
W ŻYCIU CODZIENNYM
DETERMINANTY ZDROWIA
DETERMINANTY ZDROWIA
CZYNNIKI KONTROLI
CZYNNIKI KONTROLI
SUBSTANCJE CHEMICZNE
SUBSTANCJE CHEMICZNE
I JONIZUJĄCE
I JONIZUJĄCE
ŚRODOWISKO
ŚRODOWISKO
PROMIENIOWANIE ODPADY, HAŁAS,
PROMIENIOWANIE ODPADY, HAŁAS,
ŚRODOWISKO- WODA,POWIETRZE,
ŚRODOWISKO- WODA,POWIETRZE,
ŻYWNOŚĆ MIESZKANIE,
ŻYWNOŚĆ MIESZKANIE,
PRACA REKREACJA,WYPOCZYNEK
PRACA REKREACJA,WYPOCZYNEK
ZWYCZAJE ŻYCIOWE
ZWYCZAJE ŻYCIOWE
GENETYKA
GENETYKA
WYWIAD RODZINNY, FILOGENEZA
WYWIAD RODZINNY, FILOGENEZA
I ONTOGENEZA, HISTORIA
I ONTOGENEZA, HISTORIA
CHORÓB , CHOROBY RODZINNE,
CHORÓB , CHOROBY RODZINNE,
„
„
BAGAŻ GENETYCZNY”-
BAGAŻ GENETYCZNY”-
DOSTĘPNOŚĆ, KOSZTY
DOSTĘPNOŚĆ, KOSZTY
SŁUŻBA
SŁUŻBA
ORGANIZACJA , JAKOŚĆ
ORGANIZACJA , JAKOŚĆ
ZDROWIA
ZDROWIA
STAN KADRY,
STAN KADRY,
ZACHOWANIA W KONTAKTACH Z
ZACHOWANIA W KONTAKTACH Z
PACJENTEM.
PACJENTEM.
WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA
WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA
ORGANIZM
ORGANIZM
NEGATYWY POZYTYWY
NEGATYWY POZYTYWY
1.produkcja wolnych
1.produkcja wolnych
1. fizjologiczne korzyści
1. fizjologiczne korzyści
rodników
rodników
(układ ruchu, krążenia.)
(układ ruchu, krążenia.)
2. zaburzenia funkcji
2. zaburzenia funkcji
krwi (lepkość, Hb, Htc
krwi (lepkość, Hb, Htc
2. poprawa psychiki
2. poprawa psychiki
3.
3.
hipertermia .
hipertermia .
3. prewencja chorób
3. prewencja chorób
4. hipotermia
4. hipotermia
5
5
urazy sportowe
urazy sportowe
4. regulacja metabolizmu
4. regulacja metabolizmu
6. wypadki (rowery)
6. wypadki (rowery)
5. nadwaga i osteoporoza
5. nadwaga i osteoporoza
7.
7.
niewydolność serca.
niewydolność serca.
6. lepsza jakość życia
6. lepsza jakość życia
8.
8.
nagłe zgony
nagłe zgony
7. pozytywne
7. pozytywne
oddziaływanie
oddziaływanie
wysiłkowe
wysiłkowe
na rozwój ( do 20 r.życia
na rozwój ( do 20 r.życia
)
)
9. przetrenowanie
9. przetrenowanie
8. spowolnienie procesu
8. spowolnienie procesu
wycieńczenie
wycieńczenie
starzenia organizmu.
starzenia organizmu.
10. koszty i brak czasu
10. koszty i brak czasu
9. socjalna integracja
9. socjalna integracja
Światowa Organizacja Zdrowia
Światowa Organizacja Zdrowia
przewiduje ,że do roku 2025 populacja
przewiduje ,że do roku 2025 populacja
ludzi w wieku
ludzi w wieku
ponad 60 lat
ponad 60 lat
wzrośnie
wzrośnie
do 1.2 miliarda
do 1.2 miliarda
i te zmiany struktury
i te zmiany struktury
wieku ludności muszą być
wieku ludności muszą być
uwzględnione w wielu prognozach
uwzględnione w wielu prognozach
DEMOGRAFICZNYCH,
DEMOGRAFICZNYCH,
GOSPODARCZO-EKONOMICZNYCH
GOSPODARCZO-EKONOMICZNYCH
ZDROWOTNYCH
ZDROWOTNYCH
nakazując podjęcie przez
nakazując podjęcie przez
społeczeństwa różnych regionów
społeczeństwa różnych regionów
świata odpowiednich działań
świata odpowiednich działań
umożliwiających właściwą egzystencję
umożliwiających właściwą egzystencję
tych ludzi.
tych ludzi.
ZGODNIE Z DANYMI RAPORTU
ZGODNIE Z DANYMI RAPORTU
ONZ
ONZ
OGŁOSZONYM W
OGŁOSZONYM W
„
„
THE AGE DISTRIBUTION OF THE WORD
THE AGE DISTRIBUTION OF THE WORD
POPULATION
POPULATION
”
”
W OSTATNIM 15- LECIU
W OSTATNIM 15- LECIU
POLSKA MA CORAZ BARDZIEJ ZMIENIONĄ
POLSKA MA CORAZ BARDZIEJ ZMIENIONĄ
STRUKTURĘ WIEKU SWOJEJ SPOŁECZNOŚCI.
STRUKTURĘ WIEKU SWOJEJ SPOŁECZNOŚCI.
Rośnie znacząco w naszym kraju populacja
Rośnie znacząco w naszym kraju populacja
osób w
osób w
wieku 60/65 lat
wieku 60/65 lat
i więcej wywołując
i więcej wywołując
konieczność przygotowania odpowiednich
konieczność przygotowania odpowiednich
działań społecznych , socjalnych i
działań społecznych , socjalnych i
ekonomicznych uwzględniąjących tę
ekonomicznych uwzględniąjących tę
zmieniającą się strukturę wieku naszych
zmieniającą się strukturę wieku naszych
rodaków.
rodaków.
W LATACH 2000-2030 POPULACJA
W LATACH 2000-2030 POPULACJA
OSÓB POWYŻEJ 65 LAT ZWIĘKSZY SIĘ
OSÓB POWYŻEJ 65 LAT ZWIĘKSZY SIĘ
W POLSCE Z 14 % DO 20%
W POLSCE Z 14 % DO 20%
w Polsce w dekadzie
w Polsce w dekadzie
lat 1993-2003 długość
lat 1993-2003 długość
życia u kobiet uległa wydłużeniu
życia u kobiet uległa wydłużeniu
o 2.9 lata
o 2.9 lata
do średniej życia 81 lat,
do średniej życia 81 lat,
a u mężczyzn o
a u mężczyzn o
4.3 lat
4.3 lat
do długości życia 71
do długości życia 71
lat. te korzystne zmiany spowodowane
lat. te korzystne zmiany spowodowane
zostały w głównej mierze zmianą;
zostały w głównej mierze zmianą;
ZWYCZAJÓW ŻYWIENIOWYCH,
ZWYCZAJÓW ŻYWIENIOWYCH,
POPRAWIE WARUNKÓW OPIEKI
POPRAWIE WARUNKÓW OPIEKI
OKOŁOPORODOWEJ
OKOŁOPORODOWEJ
oraz skuteczniejszym propagowaniem tzw.
oraz skuteczniejszym propagowaniem tzw.
zdrowego trybu życia obejmującego wiele
zdrowego trybu życia obejmującego wiele
zachowań osobniczych, w
zachowań osobniczych, w
tym także
tym także
zwiększonej aktywności fizycznej w ramach
zwiększonej aktywności fizycznej w ramach
zajęć rekreacyjnych i wyjazdów
zajęć rekreacyjnych i wyjazdów
turystycznych.
turystycznych.
W 1996 ROKU
W 1996 ROKU
WHO
WHO
OGŁOSIŁA W
OGŁOSIŁA W
HEIDELBERGU SŁYNNĄ DEKLARACJĘ
HEIDELBERGU SŁYNNĄ DEKLARACJĘ
„
„
GUIDELINES FOR PROMOTING PHYSICAL
GUIDELINES FOR PROMOTING PHYSICAL
ACTYVITY AMONG OLDER
ACTYVITY AMONG OLDER
PERSONS”
PERSONS”
wskazując na działania i decyzje, które
wskazując na działania i decyzje, które
w istotny sposób powinny podnieść
w istotny sposób powinny podnieść
zaangażowania osób starszych w różne
zaangażowania osób starszych w różne
formy aktywności fizycznej.
formy aktywności fizycznej.
W DEKLARACJI TEJ CZYTAMY M.IN.
W DEKLARACJI TEJ CZYTAMY M.IN.
brak aktywności fizycznej i siedzący
brak aktywności fizycznej i siedzący
tryb życia zmniejsza niezależność osób
tryb życia zmniejsza niezależność osób
starszych od opieki zewnętrznej
starszych od opieki zewnętrznej
powoduje wiele chorób o charakterze
powoduje wiele chorób o charakterze
chronicznym. stan taki znacząco
chronicznym. stan taki znacząco
podnosi koszty opieki medycznej i
podnosi koszty opieki medycznej i
socjalnej nad ta populacją.
socjalnej nad ta populacją.
aktywny styl życia istotnie opóźnia
aktywny styl życia istotnie opóźnia
występowania fizycznej niesprawności i
występowania fizycznej niesprawności i
schorzeń wieku starczego znacząco
schorzeń wieku starczego znacząco
ograniczając koszty opieki medycznej nad
ograniczając koszty opieki medycznej nad
tymi ludźmi
tymi ludźmi
--
--
AKTYWNE FIZYCZNIE ŻYCIE UŁATWIA
AKTYWNE FIZYCZNIE ŻYCIE UŁATWIA
UCZESTNICTWO POPULACJI LUDZI
UCZESTNICTWO POPULACJI LUDZI
STARSZYCH W ŻYCIU SOCJALNYM,
STARSZYCH W ŻYCIU SOCJALNYM,
PODNOSI POZIOM ICH OPTYMIZMU
PODNOSI POZIOM ICH OPTYMIZMU
ŻYCIOWEGO, CHRONI PRZED
ŻYCIOWEGO, CHRONI PRZED
CHOROBAMI UKŁADU NERWOWEGO
CHOROBAMI UKŁADU NERWOWEGO
z promowania aktywnego trybu życia
z promowania aktywnego trybu życia
osób starszych korzysta także młodsza
osób starszych korzysta także młodsza
część naszego społeczeństwa bowiem
część naszego społeczeństwa bowiem
można dłużej korzystać z doświadczeń i
można dłużej korzystać z doświadczeń i
wiedzy tej grupy ludzi.
wiedzy tej grupy ludzi.
Z LICZNEGO ZESTAWU TYCH KORZYSTNYCH
Z LICZNEGO ZESTAWU TYCH KORZYSTNYCH
WPŁYWÓW ZWIĘKSZONEJ AKTYWNOŚCI
WPŁYWÓW ZWIĘKSZONEJ AKTYWNOŚCI
MOTORYCZNEJ NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
MOTORYCZNEJ NA ORGANIZM CZŁOWIEKA
ZAJMIEMY SIĘ
ZAJMIEMY SIĘ
TRZEMA PROBLEMAMI
TRZEMA PROBLEMAMI
NAJWAŻNIEJSZYMI Z PUNKTU WIDZENIA ZDROWIA,
NAJWAŻNIEJSZYMI Z PUNKTU WIDZENIA ZDROWIA,
SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI LUDZI STARSZYCH.
SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI LUDZI STARSZYCH.
1==
1==
APARATU RUCHU
APARATU RUCHU
,
,
który odpowiednio
który odpowiednio
sprawny chroni osoby starsze
sprawny chroni osoby starsze
przed upadkami
przed upadkami
spowodowanymi utratą ich sprawności
spowodowanymi utratą ich sprawności
fizycznej
fizycznej
2==
2==
UKŁADU KRĄŻENIA I ODDYCHANIA
UKŁADU KRĄŻENIA I ODDYCHANIA
,
,
których
których
osłabienie powoduje
osłabienie powoduje
obniżanie wydolności
obniżanie wydolności
i
i
przedwczesną umieralność wielu starszych
przedwczesną umieralność wielu starszych
osób
osób
3==
3==
FUNKCJĘ UKŁADU NERWOWEGO
FUNKCJĘ UKŁADU NERWOWEGO
, który w
, który w
znaczący sposób wpływa na poprawy
znaczący sposób wpływa na poprawy
jakości życia
jakości życia
tak
tak
ważnej cechy w starszym wieku
ważnej cechy w starszym wieku
opinia społeczna z pewnością nie
opinia społeczna z pewnością nie
wie że dosyć liczne przypadki
wie że dosyć liczne przypadki
upadków w tej grupie ludzi są
upadków w tej grupie ludzi są
jedną z najpoważniejszych przyczyn
jedną z najpoważniejszych przyczyn
ich przedwczesnej śmiertelności i
ich przedwczesnej śmiertelności i
powstawania bardzo poważnych
powstawania bardzo poważnych
urazów i komplikacji zdrowotnych
urazów i komplikacji zdrowotnych
wymagających czasami długiego i
wymagających czasami długiego i
kosztownego
kosztownego
LECZENIA I
LECZENIA I
REHABILITACJI
REHABILITACJI
.
.
BADANIA I OBSERWACJE ŻAKA PODCZAS OPIEKI
BADANIA I OBSERWACJE ŻAKA PODCZAS OPIEKI
REHABILITACYJNEJ I PALIATYWNEJ LUDZI W
REHABILITACYJNEJ I PALIATYWNEJ LUDZI W
STARSZYM WIEKU WYKAZAŁY, ZE ODPOWIEDNIO
STARSZYM WIEKU WYKAZAŁY, ZE ODPOWIEDNIO
PROWADZONY PROGRAM REHABILITACJI
PROWADZONY PROGRAM REHABILITACJI
ćwiczenia sensomotoryczne, równoważne ,
ćwiczenia sensomotoryczne, równoważne ,
wydolnościowe i wzmacniające siłę mięśniową)
wydolnościowe i wzmacniające siłę mięśniową)
prowadzone ambulatoryjnie i środowiskowo znacząco
prowadzone ambulatoryjnie i środowiskowo znacząco
obniżyło liczbę i ryzyko upadków tych pacjentów.
obniżyło liczbę i ryzyko upadków tych pacjentów.
OGROMNIE POZYTYWNĄ ROLĘ W OPIECE NAD
OGROMNIE POZYTYWNĄ ROLĘ W OPIECE NAD
TYMI LUDŹMI ODGRYWA TAKŻE;
TYMI LUDŹMI ODGRYWA TAKŻE;
ruchów wstecznych, korzystanie z pomocy nauka
ruchów wstecznych, korzystanie z pomocy nauka
podnoszenia się po ewentualnym upadku
podnoszenia się po ewentualnym upadku
( zachowanie kolejności ruchów, metoda dostępnych
( zachowanie kolejności ruchów, metoda dostępnych
przedmiotów itp.) umiejętności te są niezwykle
przedmiotów itp.) umiejętności te są niezwykle
przydatne w samodzielnym życiu tej coraz liczniejszej
przydatne w samodzielnym życiu tej coraz liczniejszej
grupy naszych rodaków
grupy naszych rodaków
ŻAK . M 2006- PHYSICAL REHABILITATION AFTER
ŻAK . M 2006- PHYSICAL REHABILITATION AFTER
INCIDENTAL FAILS, ADVANCES REHABILITATION
INCIDENTAL FAILS, ADVANCES REHABILITATION
VOL2
VOL2
upadki osób starszych wiążą się często z poważnym
upadki osób starszych wiążą się często z poważnym
następstwami psychospołecznymi. Means i wsp.
następstwami psychospołecznymi. Means i wsp.
obserwowali grupę
obserwowali grupę
66 osób
66 osób
, które uległy upadkowi w
, które uległy upadkowi w
okresie ostatnich
okresie ostatnich
12 MIESIĘCY I PORÓWNYWALI ICH REAKCJE
12 MIESIĘCY I PORÓWNYWALI ICH REAKCJE
PSYCHICZNE Z GRUPĄ
PSYCHICZNE Z GRUPĄ
77 OSÓB
77 OSÓB
TEGO SAMEGO
TEGO SAMEGO
PODESZŁEGO WIEKU, KTÓRE NIE PRZEŻYŁY
PODESZŁEGO WIEKU, KTÓRE NIE PRZEŻYŁY
TAKIEGO ZDARZENIA. 40% OSÓB, KTÓRE ULEGŁY
TAKIEGO ZDARZENIA. 40% OSÓB, KTÓRE ULEGŁY
UPADKOWI WYKAZYWAŁY CECHY DEPRESJI,
UPADKOWI WYKAZYWAŁY CECHY DEPRESJI,
OBNIŻONĄ SAMOOCENĘ, OBAWY PRZED
OBNIŻONĄ SAMOOCENĘ, OBAWY PRZED
SAMODZIELNYM PORUSZANIEM SIĘ I
SAMODZIELNYM PORUSZANIEM SIĘ I
OGRANICZONĄ AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNĄ. GRUPA
OGRANICZONĄ AKTYWNOŚĆ SPOŁECZNĄ. GRUPA
KONTROLNA BEZWYPADKOWA TAKICH OBAW I
KONTROLNA BEZWYPADKOWA TAKICH OBAW I
CECH NIE WYKAZYWAŁA.
CECH NIE WYKAZYWAŁA.
zastosowany program ćwiczeń fizycznych w i grupie
zastosowany program ćwiczeń fizycznych w i grupie
obejmujący ćwiczenia sprawnościowe i ruchową naukę
obejmujący ćwiczenia sprawnościowe i ruchową naukę
radzenia sobie w sytuacji upadku spowodowały
radzenia sobie w sytuacji upadku spowodowały
zmniejszenie się do 24 % liczebność tej grupy
zmniejszenie się do 24 % liczebność tej grupy
Means i wsp, 2003
Means i wsp, 2003
Psychosocial effects of an
Psychosocial effects of an
exercise program in the olderly persons who
exercise program in the olderly persons who
fall. Jour. Of Rehabilit.Research 40(1)
fall. Jour. Of Rehabilit.Research 40(1)
2.problem następny będący przyczyną największej
2.problem następny będący przyczyną największej
umieralności i szybkiego obniżania się wydolności
umieralności i szybkiego obniżania się wydolności
osób starszych to pogarszanie się wraz wiekiem
osób starszych to pogarszanie się wraz wiekiem
stanu funkcji układu krążenia i wynikające z tego
stanu funkcji układu krążenia i wynikające z tego
poważne schorzenia organiczne.
poważne schorzenia organiczne.
W LICZNYCH BADANIACH FIZJOLOGICZNYCH I
W LICZNYCH BADANIACH FIZJOLOGICZNYCH I
KLINICZNYCH WYKAZANO, ŻE U OSÓB AKTYWNYCH
KLINICZNYCH WYKAZANO, ŻE U OSÓB AKTYWNYCH
FIZYCZNIE NATURALNY PROCES UTRATY WRAZ Z
FIZYCZNIE NATURALNY PROCES UTRATY WRAZ Z
WIEKIEM SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
WIEKIEM SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
JEST WOLNIEJSZY
JEST WOLNIEJSZY
(
(
OKOŁO 2% NA DEKADĘ ŻYCIA
OKOŁO 2% NA DEKADĘ ŻYCIA
)
)
U NIE AKTYWNYCH FIZYCZNIE AŻ O 10 %.
U NIE AKTYWNYCH FIZYCZNIE AŻ O 10 %.
poprawa wydolności fizycznej mierzona
poprawa wydolności fizycznej mierzona
metabolizmem tlenowym w zakresie
metabolizmem tlenowym w zakresie
do 10 ml.
do 10 ml.
tlenu /kg/ min
tlenu /kg/ min
przedłuża nasze życie o kilka lat
przedłuża nasze życie o kilka lat
zgodnie ze zrozumiałym schematem, że ta poprawa
zgodnie ze zrozumiałym schematem, że ta poprawa
wydolności jest wynikiem zdrowego układu krążenia,
wydolności jest wynikiem zdrowego układu krążenia,
którego choroby są przecież przyczyną
którego choroby są przecież przyczyną
PONAD 50%
PONAD 50%
UMIERALNOŚCI
UMIERALNOŚCI
W NASZYM KRAJU.
W NASZYM KRAJU.
.
.
badania Kozdroń na grupie osób po 65 roku życia
badania Kozdroń na grupie osób po 65 roku życia
uczestniczących w
uczestniczących w
6 MIESIĘCZNYM PROGRAMIE AKTYWNOŚCI
6 MIESIĘCZNYM PROGRAMIE AKTYWNOŚCI
REKREACYJNEJ ( TYLKO 2 X TYG. PO 50 MIN ĆWICZEŃ)
REKREACYJNEJ ( TYLKO 2 X TYG. PO 50 MIN ĆWICZEŃ)
WYKAZAŁY ZNACZĄCĄ POPRAWĘ ICH SIŁY MIĘŚNIOWEJ,
WYKAZAŁY ZNACZĄCĄ POPRAWĘ ICH SIŁY MIĘŚNIOWEJ,
GIBKOŚCI KRĘGOSŁUPA, SIŁY RAMION. W MNIEJSZYM
GIBKOŚCI KRĘGOSŁUPA, SIŁY RAMION. W MNIEJSZYM
ZAKRESIE ZAOBSERWOWANO POPRAWĘ ICH
ZAKRESIE ZAOBSERWOWANO POPRAWĘ ICH
WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
WYDOLNOŚCI FIZYCZNEJ
w wieku starszym ( powyżej 65 roku życia) znacznie
w wieku starszym ( powyżej 65 roku życia) znacznie
łatwiej doskonalić i poprawiać takie cechy
łatwiej doskonalić i poprawiać takie cechy
motoryczne jak właśnie siła i koordynacja
motoryczne jak właśnie siła i koordynacja
mięśniowa, natomiast znacznie trudniej podczas
mięśniowa, natomiast znacznie trudniej podczas
zajęć rekreacyjnych podnosić poziom wydolności
zajęć rekreacyjnych podnosić poziom wydolności
fizycznej
fizycznej
.
.
KOZDROŃ E. 2001 Wpływ określonej aktywności ruchowej na
KOZDROŃ E. 2001 Wpływ określonej aktywności ruchowej na
stan zdrowia ludzi starych. Wyd. Pol.Radom
stan zdrowia ludzi starych. Wyd. Pol.Radom
5-letnie obserwacje prowadzone
5-letnie obserwacje prowadzone
przez Carmeliego i wsp. na licznej
przez Carmeliego i wsp. na licznej
populacji osób powyżej 65 roku
populacji osób powyżej 65 roku
życia wykazały znaczący wpływ
życia wykazały znaczący wpływ
zwiększonej aktywności fizycznej
zwiększonej aktywności fizycznej
na
na
POZIOM OSOBNICZEGO VO2 MAX.
POZIOM OSOBNICZEGO VO2 MAX.
lecz w wieku podeszłym wysiłek fizyczny w
lecz w wieku podeszłym wysiłek fizyczny w
mniejszym zakresie poprawia korzystnie
mniejszym zakresie poprawia korzystnie
poziom profilu lipidowego tych osób
poziom profilu lipidowego tych osób
.
.
CARMELI I WSP. 2003, Long-term effects
CARMELI I WSP. 2003, Long-term effects
of activity status in the olderly men.
of activity status in the olderly men.
Scientific World Journal ,3,751-761
Scientific World Journal ,3,751-761
JEŚLI OSOBY STARSZE NIE ZADBAJĄ O
JEŚLI OSOBY STARSZE NIE ZADBAJĄ O
ODPOWIEDNĄ AKTYWNOŚC RUCHOWĄ
ODPOWIEDNĄ AKTYWNOŚC RUCHOWĄ
NAJCZĘŚCIEJ POPADAJĄ W SWOISTĄ
NAJCZĘŚCIEJ POPADAJĄ W SWOISTĄ
„
„
SECENDARY DISABILITIES
SECENDARY DISABILITIES
”
”
GDZIE OBOK
GDZIE OBOK
SCHORZEŃ WIEKU STARCZEGO, UTRATY
SCHORZEŃ WIEKU STARCZEGO, UTRATY
SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI NIE SĄ W
SPRAWNOŚCI I WYDOLNOŚCI NIE SĄ W
STANIE WYKONAĆ WIELU CZYNNOŚCI ŻYCIA
STANIE WYKONAĆ WIELU CZYNNOŚCI ŻYCIA
CODZIENNEGO (
CODZIENNEGO (
ADL
ADL
) I WYMAGAJĄ
) I WYMAGAJĄ
SZEROKIEJ REHABILITACJI
SZEROKIEJ REHABILITACJI
ŚRODOWISKOWEJ
ŚRODOWISKOWEJ
TO OBNIŻANIE SIĘ MOŻLIWOŚCI
TO OBNIŻANIE SIĘ MOŻLIWOŚCI
FUNKCJONALNYCH W WIEKU STARSZYM PROWADZI
FUNKCJONALNYCH W WIEKU STARSZYM PROWADZI
DO PRZEKROCZENIA TAKŻE SWOISTEGO PROGU
DO PRZEKROCZENIA TAKŻE SWOISTEGO PROGU
”ZDOLNOŚCI FIZYCZNYCH” KONIECZNYCH DO
”ZDOLNOŚCI FIZYCZNYCH” KONIECZNYCH DO
SAMODZIELNEGO ŻYCIA. OSOBY TAKIE NA SKUTEK
SAMODZIELNEGO ŻYCIA. OSOBY TAKIE NA SKUTEK
PRZEDWCZESNEJ UTRATY ODPOWIEDNIEJ DLA
PRZEDWCZESNEJ UTRATY ODPOWIEDNIEJ DLA
WIEKU WYDOLNOŚCI POPADAJĄ W STAN OSÓB
WIEKU WYDOLNOŚCI POPADAJĄ W STAN OSÓB
„
„
OSOBNICZO ZALEŻNYCH
OSOBNICZO ZALEŻNYCH
”.
”.
OCZYWIŚCIE ŁATWO
OCZYWIŚCIE ŁATWO
WYLICZYĆ JAKIE SĄ KOSZTY SPOŁECZNE I
WYLICZYĆ JAKIE SĄ KOSZTY SPOŁECZNE I
EKONOMICZNE ZANIEDBAŃ W TYM ZAKRESIE.
EKONOMICZNE ZANIEDBAŃ W TYM ZAKRESIE.
I TRZECI ZESPÓŁ SCHORZEŃ
I TRZECI ZESPÓŁ SCHORZEŃ
,
,
który
który
jest
jest
szczególnie dotkliwy i osłabia jakość
szczególnie dotkliwy i osłabia jakość
życie osobom starszym. są to znane
życie osobom starszym. są to znane
powszechnie schorzenia
powszechnie schorzenia
degeneracyjne układu nerwowego
degeneracyjne układu nerwowego
( Alzhaimer, choroba Parkinsona,
( Alzhaimer, choroba Parkinsona,
demencje) jak wiemy tym
demencje) jak wiemy tym
schorzeniom trudno zapobiec bowiem
schorzeniom trudno zapobiec bowiem
w dużej mierze zdeterminowane są
w dużej mierze zdeterminowane są
one genetycznie. jednak często w
one genetycznie. jednak często w
wieku podeszłym pojawia się depresja
wieku podeszłym pojawia się depresja
tłumiąca radość
tłumiąca radość
i
i
jakość życia.
jakość życia.
POJĘCIE JAKOŚCI ŻYCIA ( QUALITY OF LIFE)
POJĘCIE JAKOŚCI ŻYCIA ( QUALITY OF LIFE)
WPROWADZONE ZOSTAŁO DO MEDYCYNY
WPROWADZONE ZOSTAŁO DO MEDYCYNY
W LATACH 40-TYCH PRZEZ
W LATACH 40-TYCH PRZEZ
KORNOFSKIEGO W TROSCE O WŁAŚCIWĄ
KORNOFSKIEGO W TROSCE O WŁAŚCIWĄ
OPIEKĘ NAD CHORYMI Z POWODU
OPIEKĘ NAD CHORYMI Z POWODU
NOWOTWORÓW. PODSTAWOWYMI
NOWOTWORÓW. PODSTAWOWYMI
ELEMENTAMI
ELEMENTAMI
J.Ż
J.Ż
JEST STAN SOMATYCZNY
JEST STAN SOMATYCZNY
OSOBY, SPRAWNOŚĆ I WYDOLNOŚĆ
OSOBY, SPRAWNOŚĆ I WYDOLNOŚĆ
FIZYCZNA, SAMOPOCZUCIE PSYCHICZNE,
FIZYCZNA, SAMOPOCZUCIE PSYCHICZNE,
ORAZ RELACJE SPOŁECZNE . NALEŻY
ORAZ RELACJE SPOŁECZNE . NALEŻY
PRZYZNAĆ, ŻE WSZYSTKIE TE ELEMENTY
PRZYZNAĆ, ŻE WSZYSTKIE TE ELEMENTY
SĄ OGRANICZONE I ZNACZĄCO SIĘ
SĄ OGRANICZONE I ZNACZĄCO SIĘ
POGARSZAJĄ W STARSZYM WIEKU NA
POGARSZAJĄ W STARSZYM WIEKU NA
SKUTEK OSŁABIENIA FUNKCJI
SKUTEK OSŁABIENIA FUNKCJI
ORGANICZNYCH W TYM GŁÓWNIE PRACY
ORGANICZNYCH W TYM GŁÓWNIE PRACY
UKŁADU NERWOWEGO
UKŁADU NERWOWEGO
TYLKA J. 2003 „ Czy badanie jakości
TYLKA J. 2003 „ Czy badanie jakości
życia jest dobrym kryterium oceny
życia jest dobrym kryterium oceny
skuteczności rehabilitacji. Reh.
skuteczności rehabilitacji. Reh.
Med.7(4)
Med.7(4)
ELAVSKY I WSP. OBSERWOWALI PRZEZ
ELAVSKY I WSP. OBSERWOWALI PRZEZ
OKRES
OKRES
4 LAT WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA
4 LAT WPŁYW AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ NA
STAN WIELU WSPOMNIANYCH WSKAŹNIKÓW
STAN WIELU WSPOMNIANYCH WSKAŹNIKÓW
TAKICH JAK
TAKICH JAK
STAN PSYCHICZNY, POZYTYWNE
STAN PSYCHICZNY, POZYTYWNE
EMOCJE, ZAKRES SAMOOBSŁUGI,
EMOCJE, ZAKRES SAMOOBSŁUGI,
SATYSFAKCJI I SZCZĘŚCIA
SATYSFAKCJI I SZCZĘŚCIA
I ICH UDZIAŁ W
I ICH UDZIAŁ W
KSZTAŁTOWANIU JAKOŚCI ŻYCIA LUDZI
KSZTAŁTOWANIU JAKOŚCI ŻYCIA LUDZI
STARSZYCH. UZYSKANO POZYTYWNĄ
STARSZYCH. UZYSKANO POZYTYWNĄ
KORELACJĘ TYCH ZALEŻNOŚCI WSKAZUJĄCĄ
KORELACJĘ TYCH ZALEŻNOŚCI WSKAZUJĄCĄ
NA ABSOLUTNIE KONIECZNY UDZIAŁ
NA ABSOLUTNIE KONIECZNY UDZIAŁ
AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W PLANACH
AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ W PLANACH
POPRAWY JAKOŚCI ŻYCIA TEJ POPULACJI.
POPRAWY JAKOŚCI ŻYCIA TEJ POPULACJI.
Elavsky i wsp
Elavsky i wsp
. 2005 „Physical activity
. 2005 „Physical activity
enhances long-term quality of life in older
enhances long-term quality of life in older
adults. Behavioral Med. 30(2)
adults. Behavioral Med. 30(2)
Badania prowadzone w Polce w ramach
Badania prowadzone w Polce w ramach
monitoringu realizacji
monitoringu realizacji
Narodowego
Narodowego
Programu Zdrowia
Programu Zdrowia
wykazało, że zaledwie
wykazało, że zaledwie
10% osób w wieku starszym
10% osób w wieku starszym
uprawia
uprawia
jakiekolwiek formy rekreacji fizycznej, a
jakiekolwiek formy rekreacji fizycznej, a
przecież zalecenia do takiej aktywności
przecież zalecenia do takiej aktywności
zostały zapisane na czołowym miejscu w
zostały zapisane na czołowym miejscu w
celach strategicznych i operacyjnych tego
celach strategicznych i operacyjnych tego
programu, w którym czytamy „ że
programu, w którym czytamy „ że
pierwszym etapem realizacji tego
pierwszym etapem realizacji tego
programu powinno być
programu powinno być
zwiększenie
zwiększenie
aktywności fizycznej ludności do poziomu
aktywności fizycznej ludności do poziomu
30% tej populacji”
30% tej populacji”
Autorzy opracowania na
Autorzy opracowania na
podstawie licznych obserwacji i analiz na
podstawie licznych obserwacji i analiz na
terenie całego kraju przyznają ,że cel ten
terenie całego kraju przyznają ,że cel ten
niestety nie został pomyślnie zrealizowany.
niestety nie został pomyślnie zrealizowany.
I NA ZAKOŃCZENIE MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE O
I NA ZAKOŃCZENIE MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE O
STANIE NASZEGO ZDROWIA DECYDUJĄ PRAWIE
STANIE NASZEGO ZDROWIA DECYDUJĄ PRAWIE
W RÓWNYM ZAKRESIE TRZY GŁÓWNE
W RÓWNYM ZAKRESIE TRZY GŁÓWNE
SZEROKIE WPŁYWY:
SZEROKIE WPŁYWY:
-UWARUNKOWANIE GENETYCZNE
-UWARUNKOWANIE GENETYCZNE
-ODDZIAŁYWANIE ŚRODOWISKOWE
-ODDZIAŁYWANIE ŚRODOWISKOWE
-STYL ŻYCIA
-STYL ŻYCIA
Na dwa pierwsze czynniki nie mamy zbyt
Na dwa pierwsze czynniki nie mamy zbyt
wielkiego wpływu natomiast ten trzeci zespół
wielkiego wpływu natomiast ten trzeci zespół
oddziaływań zdrowotnych jest całkowicie zależny
oddziaływań zdrowotnych jest całkowicie zależny
od nas. Czy zatem nie warto zadbać aby jak
od nas. Czy zatem nie warto zadbać aby jak
najdłużej być zdrowym i sprawnym fizycznie, nie
najdłużej być zdrowym i sprawnym fizycznie, nie
cierpieć na schorzenia chroniczne obniżające
cierpieć na schorzenia chroniczne obniżające
jakość naszego życia, przedłużyć o kilka lat
jakość naszego życia, przedłużyć o kilka lat
długość życia. Sami jesteśmy odpowiedzialni za
długość życia. Sami jesteśmy odpowiedzialni za
to czy zadbamy o tzw.” pomyślne starzenie się –
to czy zadbamy o tzw.” pomyślne starzenie się –
suuccessful ageing”
suuccessful ageing”
naszego własnego
naszego własnego
organizmu i ludzi
organizmu i ludzi
nas otaczających.
nas otaczających.