Mięśnie brzucha

• część tułowia ograniczona od góry łukami żebrowymi, wierzchołkami
obu dolnych żeber oraz brzegiem dolnym 12 żebra,
od dołu grzebieniami kości biodrowych, bruzdą pachwinową i górnym
brzegiem spojenia kości łonowych

• zewnętrzne granice nie pokrywają się z wewnętrznymi

• właściwa mięśniówka przednio-bocznej ściany tułowia dzieli się na
trzy warstwy

Boczne i przednie mięśnie brzucha

• m. skośny brzucha zewnętrzny (obliquus abdominis externus)
- płaski, czworokątny, szeroki
- z przodu znacznie szerszy niż z tyłu
- położony w części przedniej i bocznej brzucha
- między 5 żebrem a kością miedniczną
- rozpoczyna się 8 wiązkami na powierzchni zewnętrznej 5 - 12
żebra
- 5 górnych zębów wchodzi między wiązki m. zębatego przedniego
- włókna przebiegają skośnie do przodu i ku dołowi

- kończy się: górna, największa część jako rozcięgno, które przebiega
do przodu od m. prostego brzucha i wchodzi w skład przedniej
blaszki pochewki m. prostego brzucha
- włókna ścięgniste krzyżują się z włóknami m. z przeciwnej strony
i wytwarzają kresę białą
- dolne pęczki mięśniowe przechodzą w więzadło pachwinowe
- włókna mięśniowe rozpoczynające się najbardziej z tyłu kończą się
na wardze zewnętrznej grzebienia kości biodrowej

• m. skośny brzucha zewnętrzny jest najbardziej powierzchownym
- mięśniem brzucha

• kąt mięśniowy odpowiadający tzw. punktowi Mc Burneya

• czynność
- jednostronnie zgina kręgosłup i klatkę piersiową w stronę boczną
i obraca tułów w stronę przeciwną
- obustronnie zgina kręgosłup do przodu i pociąga klatkę piersiową
ku dołowi
- mięsień wydechowy
- jeżeli klatka piersiowa ustalona to dźwiga miednicę

• m. skośny brzucha wewnętrzny (m. obliquus abdominis internus)
- płaski, czworokątny
- z przodu znacznie dłuższy niż z tyłu
- włókna są skierowane odwrotnie niż poprzedniego,
od okolicy lędźwiowo-biodrowej do tylnych żeber
- położony jest bezpośrednio pod m. skośnym zewnętrznym

- rozpoczyna się na powierzchni tylnej blaszek powięzi lędźwiowo
grzbietowej, na kresie pośredniej grzebienia kości biodrowej
i na bocznych 2/3 częściach więzadła pachwinowego
- kończy się: włókna tylne na brzegach dolnych 10-12 żebra
- górne włókna głównej masy mięśniowej przyczepiają się do
10 - 8 chrząstki żebrowej
- włókna nie przyczepiające się do żeber przechodzą w płaskie,
szerokie rozcięgno które w górnych 2/3 częściach dzieli się na
dwie blaszki, tworzą one pochewkę m. prostego brzucha,
w dolnej trzeciej części wszystkie włókna przechodzą do przodu
od m. prostego
- z włóknami m. poprzecznego brzucha wytwarza
m. dźwigacz jądra u mężczyzn, a u kobiet dochodzi do więzadła
obłego macicy

• czynność
- obustronnie: zgina tułów do przodu, pociąga klatkę piersiową
ku dołowi (wydech)
- jednostronnie: obraca tułów w te sama stronę

• m. poprzeczny brzucha (m. transversus abdominis)
- poprzeczny kierunek włókien
- położony pod poprzednim
- szeroki, płaski, poprzeczny pas, ścięgnisty u obu końców
- rozciąga się od kręgosłupa do kresy białej
- rozpoczyna się: sześcioma zębami na powierzchni wewnętrznej
7 - 12 chrząstki żebrowej, wzdłuż linii połączenia obu blaszek
powięzi lędźwiowo-grzbietowej, od wargi wewnętrznej grzebienia
kości biodrowej, od bocznej trzeciej części więzadła pachwinowego
- kończy się: włókna biegną do linii półksiężycowatej, przechodzą
w rozcięgno i biorą udział w wytwarzaniu pochewki m. prostego
(w 2/3 górnych do tyłu od m. prostego, w 1/3 dolnej do przodu)
i kresy białej

- powierzchnia zewnętrzna przykryta przez mm. Skośne
- powierzchnia wewnętrzna jest wysłana powięzią poprzeczną
brzucha, która oddziela mięsień od otrzewnej

• czynność
- zbliża żebra do płaszczyzny pośrodkowej
- zwęża klatkę piersiową (wydech)
sznurowanie ścian brzucha, główny mięsień biorący udział
w wytwarzaniu tłoczni brzusznej

• m. prosty brzucha (m. rectus abdominis)
- symetrycznie po obu stronach linii pośrodkowej
- rozpięty między mostkiem a kością łonową
- szerszy i cieńszy u góry niż u dołu
- rozpoczyna się: na powierzchni przedniej 5 - 7 chrząstki żebrowej
i wyrostku mieczykowatym mostka oraz na więzadle żebrowo
mieczykowym
- włókna biegną równolegle ku dołowi, przedzielone poprzecznie
pasmami ścięgnistymi (smugi ścięgniste) w liczbie 3 lub 4
- kończy się: na górnej gałęzi kości łonowej i na powierzchni
przedniej spojenia łonowego

• czynność
- zgina tułów do przodu, opuszcza żebra (wydech)
- wzmacnia tłocznię brzuszną
- jest najsilniejszym antagonistą prostownika grzbietu

• m. stożkowaty (pyramidalis)
- mały, płaski
- położony po obu linii pośrodkowej w dolnej,
przedniej części brzucha
- jest to mięsień szczątkowy, bardzo zmienny
- rozpoczyna się na ramieniu górnym kości łonowej i na spojeniu
kości łonowych
- kończy się w kresie białej
- mięsień znajduje się w pochewce m. prostego brzucha

• czynność
- napina smugę białą

Tylne mięśnie brzucha

• zaliczamy do nich:
- mięśnie międzypoprzeczne boczne lędźwi (omówiona)
- m. czworoboczny lędźwi

• m. czworoboczny lędźwi (m. quadratus lumborum)
- spłaszczony, czworoboczny
- rozpięty między grzebieniem kości biodrowej a dwunastym
żebrem
warstwa przednia:
- rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych 5 - 2 kręgu
lędźwiowego
- kończy się na brzegu dolnym 12 żebra oraz na tronie 12 kręgu
piersiowego
warstwa tylna
- rozpoczyna się na wardze wewnętrznej kości biodrowej i więzadle
biodrowo-lędźwiowym
- kończy się na wyrostkach poprzecznych 4 - 1 kręgu lędźwiowego
i na dolnym brzegu 12 żebra

• czynność
- kurcząc się jednostronnie zgina tułów do boku
- oba mięśnie w napięciu spoczynkowym ustalają część
lędźwiową kręgosłupa
- skurcz obustronny obniża 12 żebra

Rozcięgna mięśni brzucha

• pochewka m. prostego brzucha
- składa się z dwóch blaszek
- blaszka przednia pokrywa cała powierzchnię przednią,
jest zrośnięta ze smugami ścięgnistymi
- u góry jest cienka i służy za przyczep dla m. piersiowego większego
- u dołu grubsza
- blaszka tylna jest krótsza, kończy się nieco poniżej pępka wklęsłym
brzegiem - linią półkolistą

• kresa biała
- pasmo łącznotkankowe rozpięte od wyrostka mieczykowatego
mostka do spojenia kości łonowych
- poszerza się od góry do pępka 1-1.5cm do 2-2.5cm
- włókna ścięgniste przeciwległych stron krzyżują się więc
w miejscu skrzyżowania powstają otworki, jeżeli te szczeliny
poszerzą się pod naporem trzew to powstaje przepuklina kresy
białej

• pępek
- pierścieniowata przerwa w obrębie kresy białej
- jest to blizna po pępowinie
- na wysokości 3 - 4 kręgu lędźwiowego
- pierścień pępkowy (przerwa w warstwie ścięgnistej) jest to
miejsce zmniejszonego oporu, w tym miejscu może powstawać
przepuklina pępkowa (może być wrodzona lub nabyta)

Powięzie mięśni brzucha

• powięź powierzchowna brzucha
- dość gruba
- do góry łączy się z powięzią m. piersiowego większego,
ku środkowi z kresa białą, do dołu ściśle zrasta się z więzadłem
pachwinowym

• powięź poprzeczna
- pokrywa powierzchnie tylną m. poprzecznego brzucha
i jego przednie rozcięgno
- znajduje się między nim a otrzewną
- przez kanał pachwinowy wysyła palcowatą wypustkę,
która wytwarza osłonkę pochwową wspólną jądra i powrózka
nasiennego, u kobiet podobna osłonka obejmuje więzadło obłe
macicy
- wejście do powyższej wypustki, które stanowi otwór wewnętrzny
kanału pachwinowego i znajduje się bezpośrednio pod otrzewną
nosi nazwę pierścienia pachwinowego podotrzewnowego

• kanał pachwinowy
- powyżej części przyśrodkowej więzadła pachwinowego
ściana brzucha jest skośnie przebita przez kanał pachwinowy
- kat między więzadłem pachwinowym a osią kanału wynosi
15 stopni
- długość kanału 4 - 5 cm
- powrózek nasienny wypełnia kanał pachwinowy
- u kobiet przez kanał pachwinowy przechodzi więzadło obłe
macicy