Anatomia

Nauka o budowie i kształcie żywego ustroju
Anatemnein (gr.) - rozcinać

 

 

Rys historyczny

Zamość - XVI wiek - metoda średniowieczna
Jan Ursinus pierwszy profesor anatomii Akademii Zamojskiej
„De osssibus tractatus tres” 1610 rok
Jan Leonicenus  - profesor Uniwersytetu Padewskiego

 

 

Podział materiału

Układ szkieletowy
Układ mięśniowy
Układ pokarmowy
Układ oddechowy
Układ moczowo-płciowy
Układ wewnątrzwydzielniczy
Układ naczyniowy
Układ nerwowy
Narządy zmysłów i skóra

 

 

Części ciała ludzkiego

Podział na:
- głowę
- szyję
- tułów - klatka piersiowa 
            - brzuch
            - miednica 
- kończyny górne i dolne

 

 

Tułów:
- pole przednie - okolica górna - piersiowa
                         - okolica dolna - brzuszna
-  pole grzbietowe

Okolice i pola ciała ludzkiego
 - tułów - klatka piersiowa

 

 

Układ Szkieletowy

 

 

Rola układu szkieletowego

- określa kształt i wielkość ciała ludzkiego
- ochrona narządów
- dźwiganie ciężaru ciała - rola podporowa
-  narząd ruchu
- rola krwiotwórcza

 

 

Podział kości ze względu na kształt

Kości długie - koniec bliższy, koniec dalszy, trzon

Kości płaskie

Kości krótkie

Kości różnokształtne

Kości pneumatyczne

 

 

Połączenia kości

Połączenia ścisłe: 
 - więzozrost: włónisty, sprężysty, szew, 
 - chrząstkozrost
 - kościozrost
Połączenia wolne - stawy: 
 - zawiasowy 
 - obrotowy  
 - śrubowy
 - eliptyczny 
 - siodełkowaty
 - kulisty wolny
 - kulisty panewkowaty
 - nieregularne
 - płaskie

 

 

Klatka piersiowa

Budowa kostno-chrzęstna: kręgi piersiowe, żebra, mostek

Ochrona narządów układu oddechowego i krążenia

Ruchomość klatki piersiowej - oddech

 

 

Podział okolicy piersiowej

Nieparzysta:
- okolica mostkowa
Symetryczne:
- okolica obojczykowa parzysta
- okolica podobojczykowa
- okolica sutkowa
- okolica podsutkowa
- okolica klatki piersiowej boczna

 

 

Linie określające okolice klatki piersiowej

- 

linia pośrodkowa ciała przednia

- linie mostkowe
- linie przymostkowe
- linie środkowo obojczykowe
- linie pachowe przednie
- linie pachowe środkowe
- linie pachowe tylne
- linie łopatkowe
- linia pośrodkowa ciała tylna

 

 

Budowa żebra

12 par żeber (liczba par może być zmienna)
Żebro kostne -  koniec tylny i mostkowy
Koniec tylny - główka, szyjka, guzek, grzebień główki od
                         II - X żebra, grzebień szyjki żebra - przyczep
                         więzadła żebrowo poprzecznego, guzek żebra
                         tworzy staw z wyrostkiem poprzecznym
                         odpowiedniego kręgu
                      - trzon żebra, zawiera rowek żebra w pobliżu
                         brzegu dolnego - ochrona dla naczyń i nerwów
Koniec przedni - kończy się chropowatą powierzchnia, która
                            łączy się z częścią chrząstkową żebra
Żebro chrząstkowe

 

 

Odrębności budowy żebra I i II

Żebro I:
- najbardziej wygięte, szerokie i płaskie
- guzek mięśnia pochyłego
- powierzchnia dolna pozbawiona rowka żebra
Żebro II:
- znacznie dłuższe od pierwszego
- w części środkowej chropowata guzowatość stanowiąca miejsce
   przyczepu części pierwszego i całego drugiego zęba mięśnia
   zębatego

 

 

Odrębności budowy żebra XI i XII

- nie łączą się przeważnie z innymi żebrami

- kończą się swobodnie między mięśniami brzucha

 

 

Budowa mostka

Rękojeść mostka

Trzon mostka

Wyrostek mieczykowaty

 

 

Rękojeść mostka

- czworokątna
- wcięcie szyjne mostka
- wcięcie obojczykowe
- wcięcia żebrowe

 

 

Trzon mostka

- dłuższy, węższy i cieńszy niż rękojeść mostka

- trzy poprzeczne kresy na powierzchni tylnej i przedniej

- kąt mostkowy - w miejscu połączenia z rękojeścią mostka

 

 

Wyrostek mieczykowaty

- najmniejsza część mostka, cienki, wydłużony, duża zmienność
   kształtu

 

 

Mostek jako miejsce przyczepu mięśni