Polityka spójności w
systemie finansów
publicznych UE

2

Źródła prawa finansowego
UE



Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej



MFF - 312



Procedura budżetowa - 310[268], 313-316[270 – 273], 320[277]



Finansowanie budżetu – zasoby własne - 311[269]



Wykonywanie i kontrola wykonania budżetu - 317-319[274 – 276], 321[278]



Zwalczanie nadużyć - 325[280]



Spotkania trialogu - 324



Dodatkowe postanowienia - 322[279], 323



Traktat o Unii Europejskiej (przepisy dotyczące II i III filaru,

możliwość uściślenia współpracy)



Prawo wtórne



Decyzja w sprawie systemu środków własnych (own resources system) i

przepisy wykonawcze



Regulacja finansowa i przepisy wykonawcze



Regulacja dotycząca MFF



Regulacje dotyczące dyscypliny budżetowej



Regulacja ustanawiająca fundusz gwarancyjny



Porozumienie międzyinstytucjonalne

3

Porozumienie
międzyinstytucjonalne (IIA)



Zawierane przez instytucje mogące zgodnie
z Traktatem zaciągać zobowiązania, stanowi
wyraz ogólnej zasady true and honest
cooperation



Struktura



Część I – określenie perspektywy finansowej
(financial framework) i zasad jej



Część II – ulepszenia w procedurze budżetowej



Część III – postanowienia dotyczące sound
financial management

Ramy finansowe Unii



Decyzja w sprawie systemu zasobów własnych określa limit
zasobów przeznaczonych na finansowanie payment
appropriations w każdym roku obowiązywania oraz limit
całkowitych committment appropriations w każdym roku
obowiązywania – w stosunku do GNI (w cenach rynkowych)
Unii



Od 2000 r. limity pozostają na poziomie niezmienionym (w
zasadzie)



od 2002 w związku ze zmianą GDP na GNI nastąpiło przeszacowanie limitów
do poziomu 1,24% dla zasobów oraz 1,31% dla committment
appropriations



od 2010 – w związku z włączeniem FISIM do GNI – nastąpiło przeszacowanie
limitów do poziomu 1,23% dla zasobów oraz 1,31% dla committment
appropriations

4

Wieloletnie ramy
finansowe w Traktacie



Od 2009 instytucja traktatowa – art. 312



MFF zapewniają uporządkowany „rozwój” wydatków w
granicach limitów zasobów własnych



Opracowywane są przynajmniej na 5 lat



Budżet musi być zgodny z MFF



MFF określa roczne plafony committment appropriations wg
kategorii wydatków odpowiadających głównym obszarom
działalności Unii oraz roczne plafony payment appropriations



MFF zawiera postanowienia usprawniające przebieg
procedury budżetowej



W ramach procedury opracowywania MFF Parlament, Rada i
Komisja podejmują wszelkie działania ułatwiające jej
przyjęcie

5

6

Struktura perspektywy
finansowej

1.

Rolnictwo

A.

CAP

B.

Rozwój wiejski

2.

Operacje strukturalne

A.

Fundusze strukturalne

B.

Fundusz Spójności

3.

Polityki wewnętrzne

4.

Działania zagraniczne

5.

Administracja

6.

Rezerwy

A.

Monetarny reserve

B.

Emergency aid reserve

C.

Guarantee reserve covering

loans to non-member countries

7.

Pomoc przedakcesyjna

1.

Sapard

2.

ISPA

3.

PHARE

1.

Zrównoważony wzrost

A.

Konkurencyjność dla

wzrostu i zatrudnienia

B.

Spójność dla wzrostu i

zatrudnienia

2.

Ochrona i zarządzanie

zasobami naturalnymi

3.

Obywatelstwo, wolność,

bezpieczeństwo i

sprawiedliwość

A.

Wolność,

bezpieczeństwo i

sprawiedliwość

B.

Obywatelstwo

4.

EU jako global player

5.

Administracja

6.

Kompensacje

7

Perspektywa finansowa
2007-2013

8

Znaczenie wieloletnich
ram finansowych



Średniookresowe ramy gospodarki finansowej UE



Limity operacji



Dla wpływów określone w decyzji dotyczącej środków własnych



Dla wydatków określone MFF



Limity wydatków obejmują



Limity commitment appropriations ustalone dla poszczególnych kategorii

(headings)



Ogólny limit payment appropriation



Roczne limity wydatków określone w MFF muszą być

respektowane w każdym roku budżetowym



Całkowite appropriations for payments – z uwzględnieniem

dostosowań technicznych oraz innych dostosowań i zmian – nie

mogą prowadzić do ustalenia stopy call-in, która prowadziłaby do

wpływów większych niż wynikające z limitu określonego w decyzji

9

Limity wydatków



Ogólny limit appropriations for commitments stanowi

sumę limitów dla poszczególnych kategorii



Ogólny limit appropriations for payments stanowi

iloczyn limitu appropriations for commitments oraz

oszacowanego stosunku payments i commitments



Limit appropriations for payments ustalony kwotowo

może być wyrażony w stosunku do prognozowanego EU

GNP i porównywany z limitem własnych środków



Margin for unforeseen expenditure między limitem

własnych środków a limitem appropriations for

payments umożliwia



Zmianę perspektywy finansowej – poniesienie

nieprzewidzianych wydatków



Złagodzenie skutków nieprzewidzianie niskiego poziomu

wzrostu gospodarczego

10

Limity commitments
appropriations



Na poziomie każdej subkategorii
(subheading) określony jest roczny
górny (nieprzekraczalny) limit wydatków



Dla kategorii 1b (2 – w perspektywie
2000-2006) limit ma charakter
expenditure target (wprowadza się go
do budżetu)

Wyjątki



Poza limitami określonymi w MFF
mogą być wprowadzane do budżetu
committment appropriations
finansowane w ramach:



Emergency Aid Reserve



Funduszu Solidarności



Flexibility Instrument



European Globalisation Adjustment Fund

11

12

Fundusz Solidarności UE



Regulacja 2012/2002



Pomoc finansowa udzielana w przypadku klęsk żywiołowych
(major disasters, regional disasters) na terytorium państwa
członkowskiego lub kandydackiego (rekonstrukcja infrastruktury
technicznej i społecznej, tymczasowe mieszkania dla ludności,
zabezpieczenie infrastruktury ochronnej, porządkowanie)



Major disaster – straty większe niż 3 mld euro względnie 0,6%
GNI danego kraju



Roczny limit – EUR 1 mld; niewprowadzona do budżetu część
limitu nie może być przesuwana na rok następny



Co najmniej ¼ rocznej alokacji powinna być dostępna 1
października każdego roku



Raport roczny

13

Europejski Fundusz Adaptacji do
Globalizacji



European Globalisation Adjustment Fund – pomoc

udzielana pracownikom ponoszącym ciężar

dostosowań strukturalnych indukowanych przez trendy

w światowym handlu w celu ich reintegracji zawodowej



Roczny limit EUR 500 mln



Finansowany z niewykorzystanego limitu całkowitych

wydatków w roku poprzednim oraz skasowanych

commitment appropriations z dwóch lat ubiegłych z

wyjątkiem appropriations w kategorii 1B perspektywy



Appropriatons wprowadzane do budżetu jako prowizje

w ramach zwykłej procedury budżetowej, niezwłocznie

po zidentyfikowaniu przez Komisję wolnego marginesu

albo skasowanych commitment appropriations

Co to jest?



Regulacje 1927/2006 oraz 546/2009



Wsparcie workers made redundant wskutek istotnych zmian
strukturalnych w wymianie handlowej w związku z globalizacją



Kryteria interwencji: wzrost importu lub zmniejszenie udziału EU w
rynku lub delokalizacja skutkujące spadkiem zatrudnienia w 1
przedsiębiorstwie (w ciągu 4 miesięcy) lub sektorze w 1 regionie (w
ciągu 9 miesięcy)



Finansowanie skoordynowanego pakietu spersonalizowanych usług
w celu reintegracji redundant workers na rynku pracy



Zmiany w ramach EERP



Zmniejszenie progu liczby „redundant workers” z 1000 do 500



Wydłużenie okresu realizacji z 12 do 24 miesięcy



Zwiększenie stopy dofinansowania z 50% do 75%



Objęcie wsparciem pracowników, którzy utracili pracę wskutek kryzysu



Raport roczny

14

15

Dostosowania perspektywy
finansowej



Dostosowania techniczne (technical adjustments)



Komisja dostosowuje limity wydatków ustalone w cenach stałych (z

roku 2004 – dla IIA 2006) do cen bieżących; dostosowanie następuje na

początku roku n dla roku n+1 (według stałego deflatora 2% rocznie –

dla IIA 2006)



Komisja przelicza wielkość dostępnego marginesu (różnicy między

limitem wynikającym z decyzji a limitem appropriations for payments)



Dostosowania związane z wykonaniem (implementation

adjustments)



błąd w oszacowaniu stosunku payments i commitments może

wymagać zmian limitów payments (np. commitments nie są rozliczane

tak szybko, jak przewidywano) – Komisja proponuje, budget authority

podejmuje decyzję do 1 maja każdego roku



dla operacji strukturalnych – w przypadku opóźnień w przyjęciu

programów operacyjnych budgetary authority na wniosek Komisji

wyraża zgodę na przesunięcie appropriations nie wykorzystanych w

2000 na lata późniejsze, ponad odpowiednie limity

Pozostałe dostosowania



Dostosowanie wydatków na finansowanie

polityki spójności



Ewentulane dostosowanie w przypadku

uruchomienia procedury nadmiernego deficytu



Ewentualne dostosowanie w przypadku zmiany

Traktatu skutkującej taką koniecznością



Ewentualne dostosowanie w przypadku

przyjęcia nowych członków



Financial Framework 2011

16

Dostosowanie wydatków
na finansowanie polityki
spójności



Wyjątkowo i tylko w roku 2011



Jeżeli w czasie dostosowania technicznego okaże się, że
skumulowany GDP niektórych państw członkowskich w
latach 2007-2009 różnił się o więcej niż 5% niż
szacowano w 2005 (ustalanie envelopes dla państw
członkowskich na okres 2007-2013), Komisja dokona
dostosowania envelopes z zachowaniem zasad:



Całkowity efekt netto dostosowania nie przekroczy 3 mld EUR



Jeśli całkowity efekt netto będzie pozytywny, dodatkowe kwoty
ograniczone są poziomem under-spending w stosunku do limitu w
subkategorii 1b w latach 2007-2010



Dostosowanie będzie rozłożone na równe części w latach 2011-2013, a
limity określone w MFF w tych latach odpowiednio zwiększone



MFF po zmianach

17

Dostosowanie w przypadku
uruchomienia procedury
nadmiernego deficytu



W przypadku zawieszenia budgetary
commitments dotyczących Funduszu Spójności w
zakresie procedury nadmiernego deficytu, Rada
na wnioskek Komisji podejmuje decyzję o
przeniesieniu zawieszonych commitments na
kolejne lata



Zawieszone commitmenst dla roku n nie mogą
być rebudżetowane poza rok n+2

18

19

Zmiana perspektywy
finansowej



Na wniosek Komisji obydwa ramiona budget authority

mogą zmienić ramy nie naruszając limitu wpływów

określonego w decyzji dotyczącej środków własnych



Zmiana musi być przyjęta przed rozpoczęciem pierwszego

z lat, których dotyczy



Jeżeli zmiana przekracza 0,03% EU GNI w zakresie

marginesu na nieprzewidziane wydatki, decyzję podejmuje

budgetary authorit w ramach procedury budżetowej



Zmiana musi być poprzedzona analizą możliwości

dokonania realokacji appropriations w ramach kategorii

(np. w razie niższego od zakładanego wykorzystania

appropriations) oraz offsettingu appropriations pomiędzy

kategoriami



Zmiana musi zachowywać odpowiedni stosunek

commitments i payments

Zmiany perspektywy
2007-2013



Zmiana w 2007: dofinansowanie
GNSS Galileo – kompensowane
zmniejszeniem appropriation for
commitment w kategorii 2 w 2007;
MFF po zmianie



Zmiany w 2009: finansowanie
EERP; MFF po zmianach

20

21

Znaczenie perspektywy
finansowej



Nie narusza zasady roczności w odniesieniu do

wydatków



Określa zasady polityki budżetowej w średnim okresie

zwiększając jej stabilność i przewidywalność



Łagodzi konflikty między ramionami budget authority

(np. poprzez określenie non compulsory expenditure)



Wymusza średniookresowe (obecnie pięcioletnie)

programowanie wydatków przez Komisję (w celu

sprawdzenia zgodności z perspektywą), co z kolei



Umożliwia formułowanie propozycji Komisji dotyczących

kolejnej perspektywy finansowej na podstawie racjonalnych i

dość szczegółowych prognoz potrzeb finansowych Wspólnoty



Sprzyja upowszechnieniu zasad zarządzania

średniookresowego, efektywnego i opartego na celach, przy

założeniu regularnej ewaluacji programów

22

Przegląd ważniejszych
programów



1A Competitiveness for growth and employment



7 program ramowy



TEN & Marco Polo II



Galileo



Lifelong Learning Programme (Comenius, Erasmus,

Leonardo da Vinci, Grundtvig)



Erasmus Mundus II



Competitiveness and Innovation Framework Programme



PROGRESS



Nuclear Decommissioning



Fiscalis 2013, Customs 2013



Instrumenty finansowe: Risk Sharing Finance Facility (EBI),

High Growth and Innovative SME Facility (GIF), SME

Guarantee Facility (EIF), Loan Guarantee Instrument (EBI)

23

Przegląd ważniejszych programów
– c.d.



2 Preservation and management of
natural resources



CAP



Rural development



Common Fisheries Policy



LIFE+

24

Przegląd ważniejszych programów
– c.d.



3A Freedom, Security and Justice



European External Borders Fund



European Refugee Fund, European Return
Fund



Second Security Programme



Finansowanie agencji wykonawczych:
Agency for Fundamental Rights, Agency
for the Management of Operational
Cooperation at the External Borders

25

Przegląd ważniejszych programów
– c.d.



3B Citizenship



Youth in Action



Media 2007



Culture 2007

26

Przegląd ważniejszych programów
–c.d.



4 Europe as a global player



Instrument for Pre-accession



European Neighbourhood and
Partnership Programme



Development Cooperation Instrument



European Instrument for Democracy
and Human Rights



Humanitarian Aid Instrument

27

Limity perspektywy a
roczne budżety

28

Źródła finansowania
Wspólnoty



Without prejudice to other revenue,
the budget shall be financed wholly
from own resources (art. 311)



Tradycyjne środki własne



Udział w VAT



Odpis od GNI



Korekta brytyjska

29

Ewolucja systemu



Tradycyjne środki własne - do 1970
jedyne źródło finansowania



Od 1970 – udziały w VAT
(systematycznie rosnące



Od – korekta brytyjska



Od 1995 – odpisy od GNP/GNI
(systematycznie wypierające udziały
w VAT)

30

Nowa decyzja



Została ratyfikowana przez państwa członkowskie w

2009, weszła w życie z mocą wsteczną od 2007



Dotychczasowe limity



Limit środków własnych Wspólnoty – 1,24(1,23)% GNI

państw członkowskich



Limit appropriations for commitments – 1,31(1,29)% GNI

państw członkowskich



Rada na szczycie w Brukseli w grudniu 2005

pozstanowiła, że limity pozostają niezmienione w

okresie 2007-2013



Prymat słuszności (overall objective of equity) –

żadne państwo nie powinno ponosić ciężarów

nieodpowiadających jego zamożności

Wykonywanie budżetu



Metody implementacji



Scentralizowana (on a centralized basis) – realizowana

przez departamenty Komisji albo przez agencje

wykonawcze (regulowane przez prawo wspólnotowe)

lub inne jednostki ustanowione przez Wspólnotę



Zarządzanie podzielone (shared management) –

implementacja powierzona państwom członkowskim



Zarządzanie zdecentalizowane (decentralized

management) – implementacja powierzona państwom

trzecim (nie będącym członkami Wspólnoty)



Zarządzanie wspólne (joint management) - z

organizacjami międzynarodowymi

Co naprawdę oznacza shared
management?



Art. 14 regulacji 1083/2006 (Podział zarządzania):



Budżet Unii Europejskiej alokowany na fundusze jest wykonywany w

ramach podziału zarządzania między państwa członkowskie i Komisję,

zgodnie z art. 53 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Rady (WE, Euratom) nr

1605/2002 z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie rozporządzenia

finansowego mającego zastosowanie do budżetu ogólnego Wspólnot

Europejskich, z wyjątkiem pomocy technicznej, o której mowa w art. 45

niniejszego rozporządzenia



Zarządzanie podzielone obejmuje obecnie Sekcję Gwarancji EAGGF oraz

fundusze strukturalne i Fundusz Spójności



Zarządzanie podzielone w odniesieniu do funduszy podlega ogólnym

regułom, z wyjątkiem



Płatności dokonywanych przez Komisję



Procedury decommitments



Wyboru projektów i zarządzania projektami



W powyższym zakresie stosuje się przepisy regulacji dotyczących

funduszy



W zakresie wydatków operacyjnych finansowanych z funduszy Komisja

może dokonywać transferów między tytułami, o ile nie zmienia celu

appropriation (objective) określonego w regulacjach dotyczących funduszy

Reguły i wyjątki



Płatności dokonywane na podstawie
appropriations w ten sposób, że płatność
następuje w ciężar najwcześniej otwartego
budget commitment dla danego Funduszu



Pierwsze budget commitment ma być
dokonane przez zatwierdzeniem przez
Komisję programu operacyjnego; kolejne
budget commitments następują corocznie
na podstawie decyzji o udziale finansowym
Funduszu (automatycznie)

Zaliczki (pre-financing)



Kraje które przystąpiły do Unii nie wcześniej

niż 1.5.2004 otrzymują zaliczki na poczet

programów operacyjnych w ratach:



W odniesieniu do fs 2007 – 2% wkładu w

finansowanie programy operacyjnego, 2008 –

3%, 2009 - 2%



W odniesieniu do CF – 2007 – 2,5% wkładu w

finansowanie programu operacyjnego, 2008 –

4%, 2009 – 4%



Pierwsze wnioski o płatność powinny wpłynąć

nie później niż w ciągu 24 miesięcy od

wypłaty pierwszej raty zaliczki

Płatności bieżące (interim
payments)



Wnioski powinny być grupowane i przedstawiane

Komisji, o ile to tylko możliwe, 3 razy w ciągu roku,

przy czym ostatnia grupa wniosków o płatność w

danym roku powinna być przedstawiona do końca

października



Wniosek o płatność i rachunek wydatków



Maksymalna kwota wsparcia dla danej osi priorytetowej

danego programu operacyjnego nie została wypłacona



Komisja otrzymała ostatnie aktualne sprawozdanie z realizacji



Komisja nie ma uzasadnionej opinii w sprawie naruszenia

Traktatu w odniesieniu do działań sfinansowanych wydatkami

objętymi wnioskiem



Komisja dokonuje płatności w ciągu dwóch tygodni od

zarejestrowania wniosku o płatność

Automatyczne
commitments



Budget commitment w odniesieniu do

funduszy strukturalnych – alokacja rocznej

transzy środków w budżecie Wspólnoty

(budgetary commitment w ratach)



Pierwsza rata budget commitment – decyzja

zatwierdzająca program operacyjny



Kolejne roczne budget commitments w

wysokości określonej w planach finansowych

programów operacyjnych dokonywane są

przez Komisję automatycznie na początku

każdego roku kalendarzowego (nie później

niż 30 kwietnia) – automatic commitment

Automatyczne
decommitment



Reguła ogólna



Automatycznemu decommitment podlega ta część budget

commitment w zakresie danego programu operacyjnego, która nie

została pokryta płatnością zaliczkową lub płatnościami bieżącymi, lub

też w odniesieniu do której wniosek o płatność nie został przesłany do

końca drugiego roku następującego po roku, w którym nastąpiło

budget commitment



Wyjątek



W przypadku krajów członkowskich, których GDP w okresie 2001-2003

był niższy niż 85% średniego GDP dla EU-25 w tym okresie – termin

decommitement jest wydłużony o rok, ale tylko dla budget

commitment dokonanych do końca 2010



Decommitment oznacza zmniejszenie wkładu z funduszy w

finansowanie programu operacyjnego; państwo członkowskie

powinno w ciągu dwóch miesięcy od daty decommitment

przedstawić Komisji zrewidowany plan finansowy ze

zmniejszonym wsparciem dla wybranych osi priorytetowych; w

przeciwnym razie Komisja zmniejszy wsparcie dla wszystkich osi

proporcjonalnie

Przykłady



Państwo Członkowskie, które do końca roku n+2 złożyło wnioski

o płatność opiewające na kwotę mniejszą niż roczna zobowiązań

na rok n, bezpowrotnie traci kwotę różnicy



W budżecie wspólnotowym na rok n zapisano commitment do

przeznaczenia kwoty 1 mln EUR na program operacyjny PO w

Polsce. Jeśli do dnia 31 grudnia roku n+2 Instytucja Płatnicza

przedstawi wnioski płatnicze w tym programie na kwotę 0,9 mln

EUR – kwota 0,1 EUR ulegnie automatycznemu anulowaniu.



W programie operacyjnym PO realizowany jest projekt P. Umowę

o dofinansowanie projektu P podpisano w roku n. W umowie

przewidziano, iż projekt będzie realizowany przez 3 lata i ostatni

wniosek o płatność zostanie złożony przez projektodawcę w n+3

r. Projektodawcy nie dotyczą obowiązki związane z regułą n+2



Dla projektodawcy obowiązującym najpóźniejszym terminem

złożenia ostatniego wniosku o płatność w projekcie, czyli wniosku

o płatność salda końcowego, jest dzień wyznaczony w umowie

dofinansowania projektu

Powtórne wykorzystanie



Art. 157 Rozporządzenia Finansowego (1605/2002/WE)

przewiduje tylko wyjątkowe powtórne wykorzystanie

anulowanych środków dotyczące zobowiązań z

wcześniejszych lat



Rozpatrując wnioski o powtórne wykorzystanie

anulowanych środków, Komisja bada zaistnienie siły

wyższej (definiowanej jako okoliczności, na które osoba

zgłaszająca zaistnienie siły wyższej nie ma wpływu,

które są niezwykłe i niemożliwe do przewidzenia i

których skutków nie można było uniknąć, pomimo

dochowania należytej staranności). Ponadto przepisy o

sile wyższej można stosować tylko w przypadku

poważnych reperkusji w odniesieniu do wdrażania

pomocy, popartych dowodem bezpośredniego

powiązania pomiędzy siłą wyższą a tymi reperkusjami

Procedura decommitment



30 kwietnia n+2: ostateczny termin składania prognoz płatności na mocy art. 32

ust.7 rozporządzenia 1260/1999



Maj n+2: na podstawie otrzymanych prognoz, Komisja informuje Państwa

Członkowskie o programach zagrożonych automatycznym anulowaniem



1 października n+2: ostateczny termin przedkładania przez beneficjentów wniosków

o płatność, jeżeli ma ona być uiszczona do dnia 31 grudnia n+2



Początek listopada n+2: na podstawie otrzymanych wniosków o płatność, Komisja

informuje Państwa Członkowskie o programach zagrożonych anulowaniem



31 grudnia n+2: ostateczny termin, w którym Państwa Członkowskie mogą przesyłać

wnioski pocztą i wprowadzenia do systemu obiegu dokumentów (SFC)



Koniec lutego n+3: Komisja powiadomi zainteresowane Państwa Członkowskie

o wszystkich zobowiązaniach z roku n, które nie znalazły pokrycia w dokonanych

wydatkach lub nie zostały wsparte możliwymi do zaakceptowania wnioskami do dnia

31 grudnia n+2; Komisja przyzna Państwom Członkowskim 2 miesiące na zaskarżenie

wyliczeń Komisji i na przedstawienie koniecznych usprawiedliwień.



Koniec kwietnia n+3: Ostateczny termin odpowiedzi Państw Członkowskich

i przedstawienia poprawionego planu finansowania.



Koniec maja n+3: Komisja powiadamia Państwo Członkowskie o kwocie anulowanej,

podając przyczyny odmowy w odniesieniu do jakiejkolwiek części odpowiedzi Państwa

Członkowskiego. Zmienia także decyzję programową, tak aby wziąć pod uwagę środki

finansowe, które mają zostać anulowane, zgodnie z wnioskiem Państwa

Członkowskiego lub, w braku takiego wniosku, proporcjonalnie zmniejszając środki na

wszystkie priorytety dla danego roku

Wydatki z funduszy
strukturalnych i Funduszu
Spójności



W układzie perspektywy –
subheading 1b



W układzie ABB – tytuł 4 oraz tytuł
13

Sub-heading 1b Spójność dla
wzrostu i zatrudnienia - ca

Subheading 1b –
porównanie ca i pa

COMMITMENTS

PAYMENTS

SF

CF

SF

CF

mEUR
38.365

mEUR
7.122

mEUR
32.843

mEUR
4.947



Commitments dla PA



zaliczki (i tylko zaliczki) – commitments w nowej

perspektywie



RAL dla programów 2000-2006 (mEUR 27.222 dla

SF, mEUR 3.250 dla CF)



RAL dla programów przed 2000 (SF)

Tytuł 13. Polityka regionalna -
rozdziały

Tytuł 4. Zatrudnienie i sprawy
socjalne

Środki na realizację polityki
spójności 2007-2013



Ramy finansowe, zgodnie z rozporządzeniem 1083/2006:

€ 308.041.000.000 (w cenach 2004, corocznie indeksowane

o 2%)



cel „konwergencja”: € 251.163.134.221 (81,54%) z czego



€ 177.083.601.004 (70,51%) – dla kwalifikujących się NUTS 2 (SF)



€ 58 308 243 811 (23,22%) – dla kwalifikujących się państw (CF)



€ 12 521 289 405 (4,99%) – wsparcie przejściowe dla NUTS 2 (SF)



€ 3.250.000.000 (1,29%) – wsparcie przejściowe dla państw (CF)



Cel „regionalna konkurencyjność i zatrudnienie”:

49.127.784.318 (15,95%) z czego



€ 38.742.477.688 (78,86%)– dla kwalifikujących się NUTS



€ 10 385 306 630 (21,14%) – wsparcie przejściowe



Cel „europejska współpraca terytorialna”: 7.750.081.461

(2,52%), z czego



€ 5.576.358.149 (73,86%) – współpraca transgraniczna



€ 1 581 720 322 (20,95%) – współpraca transnarodowa



€ 392 002 991 (5,19%) – współpraca międzyregionalna

Środki na realizację polityki
spójności 2007-2013

Alokacja środków na państwa
członkowskie – cel
„konwergencja”



Zasady



Kwota bazowa = Liczba ludności regionu * (GDP pc ppp

regionu – EU-25 GDP pc)



+ 4,25% kwoty bazowej dla regionów w państwach

członkowskich, których poziom GNI pc jest niższy niż

82% średniej unijnej



+ € 700 * (liczba bezrobotnych – liczba bezrobotnych

obliczona przy zastosowaniu średniego poziomu

bezrobocia we wszystkich regionach celu

„konwergencja”



Kwoty:



Decyzja Komisji z 4 sierpnia 2006 ustalająca

indykatywną alokację commitment appropriations dla

celu „konwergencja” na okres 2007-2013

(2006/594/EC)

Polityka spójności w
systemie finansów
publicznych w Polsce

Wpływ polityki rozwoju na
planowanie finansowe



WPFP jako kroczący plan dochodów i wydatków, w
tym na realizację działań rozwojowych (?) wg
priorytetów i kierunków interwencji określonych w
SRK (z wyszczególnieniem zagadnień
przestrzennych i regionalnych objętych
kontraktami wojewódzkimi), z uwzględnieniem
podziału na źródła finansowania



Docelowo WPFP



ma zawierać zestawienie programów rozwojowych



ma określać limity środków na rozwój w całym SFP (%
PKB lub zestawienie efektów rzeczowych) wg priorytetów

Wpływ polityki rozwoju na sposób
konstruowania ustawy budżetowej



Określanie wydatków na inwestycje i dotacji na
finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji
inwestycji, wydatków na programy wieloletnie, wykaz
programów finansowanych z udziałem środków
europejskich, wykaz wieloletnich limitów zobowiązań w
kolejnych latach realizacji programów realizowanych z
udziałem środków europejskich wraz z wykazem
wieloletnich limitów wydatków realizowanych w ich ramach



Docelowo - wyodrębnienie w osobnej części wydatków na
realizację polityki rozwoju w układzie priorytetów
określonych w WPFP (czyli SRK), a w ramach priorytetów –
na realizację programów operacyjnych, programów rozwoju
oraz pozostałych wydatków rozwojowych

Wpływ zarządzania rozwojem
państwa na sposób konstruowania
ustawy budżetowej



W przypadku niemożności podziału limitów określonych w
WPFP na programy – rezerwa tworzona dla poszczególnych
priorytetów



Na podstawie analiz skuteczności realizacji programów i
wydatków rozwojowych przeprowadzanych do października
– przeniesienia między programami w ramach priorytetów
oraz podział rezerwy



Określenie rzeczowych wskaźników realizacji programów a
dzięki temu stopniowe wprowadzanie budżetu zadaniowego



Określenie na nowo roli kontraktu wojewódzkiego



Ujednolicenie i uelastycznienie zasad wdrożeniowych i
zmniejszenie liczby pozycji klasyfikacji budżetowej

Wpływ polityki rozwoju na
programy wieloletnie



Wymóg opiniowania przez MRR



Programy wieloletnie konstruowane wg
analogicznych reguł, jak inne programy
rozwoju



Powinny mieć charakter sektorowy i
odzwierciedlać cele strategii sektorowych



Opinia MRR o planowanych wydatkach na
inwestycje budowlane i dotacje celowe na
dofinansowanie inwestycji, których wartość
kosztorysowa przekracza 300 mln PLN

Budżet państwa – budżet
środków europejskich



Budżet środków europejskich - roczny plan

dochodów i wydatków podlegających refundacji

przeznaczonych na realizację programów

finansowanych z udziałem środków

europejskich, z wyłączeniem środków

przeznaczonych na realizację projektów pomocy

technicznej



Środki na realizację programów finansowanych z

udziałem środków europejskich



Środki na finansowanie - budżet środków europejskich



Środki na współfinansowanie – budżet państwa



Niezależnie od tego, programy finansowane z

udziałem środków europejskich są ujmowane w

załącznikach do ustawy budżetowej

Systematyka środków z UE,
EFTA i innych pomocowych



Środki europejskie:



środki pochodzące z funduszy strukturalnych, CF i EFF, z wyjątkiem

środków przeznaczonych na finansowanie programów ETC oraz EINP



środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie EFTA (NFM

2009-2014, EEA FM 2009-2014, Szwajcarsko-Polski Program

Współpracy)



środki na realizację Wspólnej Polityki Rolnej (Europejski Fundusz

Ukierunkowania i Gwarancji Rolnej Sekcja Gwarancji, Europejski

Fundusz Rolniczy Gwarancji, Europejski Fundusz Rolniczy Rozwoju

Obszarów Wiejskich)



Pozostałe środki z UE i EFTA – środki na realizację:



programów przedakcesyjnych oraz Transition Facilities



programów w ramach celu ETC



ENPI



NFM 2004-2009



EEA FM 2004-2009



Inne środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające

zwrotowi

Struktura budżetu środków
europejskich



Dochody z tytułu realizacji programów finansowanych z

udziałem środków europejskich w podziale na



części klasyfikacji budżetowej (jedna część – 87 dochody budżetu

środków europejskich)



programy finansowane z udziałem środków europejskich



Wydatki na realizację programów finansowanych z

udziałem środków europejskich w części podlegającej

refundacji w podziale na



części i działy klasyfikacji wydatków;



programy finansowane z udziałem środków europejskich w

ramach części i działów klasyfikacji wydatków



Rezerwa celowa na wydatki związane z realizacją

programów finansowanych z udziałem środków

europejskich w zakresie, w jakim wydatki te

podlegają refundacji

Czemu służy budżet środków
europejskich?



Różnica pomiędzy dochodami a wydatkami budżetu

środków europejskich stanowi odpowiednio

nadwyżkę albo deficyt tego budżetu



Deficyt budżetu środków europejskich albo

nadwyżka środków europejskich nie są wliczane do,

odpowiednio, deficytu albo nadwyżki budżetu

państwa



Deficyt budżetu środków europejskich jest

finansowany w ramach potrzeb pożyczkowych

budżetu państwa



Nadwyżka budżetu środków europejskich jest

źródłem spłaty zobowiązań budżetu państwa

zaciągniętych na pokrycie deficytu budżetu

środków europejskich

Wykazy dotyczące środków z
UE i innych pomocowych



Wykaz programów finansowanych z udziałem środków UE i

innych pomocowych (17) wraz z limitami wydatków budżetu

państwa przeznaczonych na finansowanie tych programów



Wykaz wieloletnich limitów zobowiązań (16.1) w kolejnych

latach realizacji programów finansowanych z udziałem środków

europejskich wraz z wykazem wieloletnich limitów wydatków

(16.2) realizowanych w ich ramach (w tym także WPR [16.3])



Plan wydatków budżetu państwa w roku budżetowym (w

szczegółowości klasyfikacji budżetowej: część, dział, rozdział) na:



realizację projektów pomocy technicznej programów finansowanych

z udziałem środków europejskich i pozostałych środków pomocowych



realizację programów współfinansowanych z udziałem środków

europejskich i wpłat do wspólnych budżetów pomocy technicznej

programów finansowanych z udziałem pozostałych środków

pomocowych



realizację programów NFM oraz EEA FM 2004-2009

Wykaz programów
finansowanych z udziałem
środków europejskich



Odrębnie dla każdego programu:



Instytucja zarządzająca



Środki na realizację programu, w tym:



środki europejskie



środki pochodzące z budżetu państwa



środki pochodzące z budżetów JST



inne publiczne środki krajowe



inne środki



Kategorie interwencji funduszy strukturalnych;



Planowane w roku budżetowym i kolejnych dwóch latach dochody

budżetu państwa z tytułu wpływu środków europejskich (naprawdę:

dochody dwóch budżetów)



Planowane w roku budżetowym i kolejnych dwóch latach wydatki

na realizację programu, w podziale na środki finansujące (15.1)



Plan wydatków budżetu państwa (naprawdę: dwóch budżetów) w

roku budżetowym na finansowanie programu (? – w praktyce w

podziale na części) – 15.2

Ustawa budżetowa a NSRF



„Zobowiązania” w wykazach stanowiących
załączniki do ustawy odpowiadają
appropriations ustalonym w decyzji Komisji
i podzielonym na programy stosownie do
indykatywnego planu zawartego w NSRF



Przeliczenie euro na PLN dokonywane jest
wg prognozowanego (założenia
makroekonomiczne) kursu euro w danym
roku

Zasady wykonywania
budżetu środków
europejskich



Wydatki na realizację programów i projektów finansowanych

z udziałem środków UE, EFTA i innych pomocowych mogą być

przeznaczone na:



realizację projektów przez PJB (płatności dokonywane przez BGK

bezpośrednio na rzecz wykonawców na podstawie zleceń

płatności wystawianych przez PJB



płatności w ramach programów finansowanych z udziałem

środków europejskich



dotacje celowe dla beneficjentów



realizację projektów finansowanych w ramach Programu Środki

Przejściowe



realizację Wspólnej Polityki Rolnej zgodnie z odrębnymi ustawami



Za obsługę płatności w ramach programów finansowanych z

udziałem środków europejskich odpowiada MF



MRR sprawuje nadzór i kontrolę nad realizacją programów

finansowanych z udziałem środków europejskich

Dotacje celowe związane z
polityką spójności i WPR



Środki na współfinansowanie realizacji programów

finansowanych z udziałem środków europejskich



Środki na realizację projektów pomocy technicznej

finansowanych z udziałem środków europejskich i

pozostałych środków UE



Środki na realizację programów finansowanych z

udziałem innych środków pochodzących ze źródeł

zagranicznych niepodlegających zwrotowi,

wydatkowane przez podmioty realizujące te programy,

inne niż PJB



Środki na realizację programów finansowanych z

udziałem środków NFM i EEA 2004-2009



Wyprzedzające finansowanie WPR w części podlegającej

refundacji ze środków Unii Europejskiej

Płatności a dotacje celowe



Płatności – wydatki
finansowane ze środków
europejskich



Wydatki kwalifikowane



W formie zaliczki i refundacji



Brak zasady roczności



Zlecenie płatności
wystawiane przez IZ (IP, IW)
za zgodą dysponenta części
budżetowej



Obsługę prowadzi BGK



Dotacje celowe – wkład
krajowy (współfinansowanie),
pomoc techniczna, NFM 04-
09, EEA 04-09



Wydatki kwalifikowane



W formie zaliczki i refundacji



Zasada roczności



Zlecenie płatności wystawiane
przez IZ (IP, IW) za zgodą
dysponenta części budżetowej



Obsługę może prowadzić BGK

Umowa o dofinansowanie
a umowa dotacji celowej



Szczegółowe warunki dofinansowania projektu określa umowa o

dofinansowanie (porozumienie z PJB), określająca:



opis projektu, cel, na jaki przyznano środki, termin realizacji



harmonogram dokonywania wydatków na co najmniej jeden kwartał

(aktualizacja harmonogramu nie wymaga zmiany umowy)



wysokość przyznanych środków



zobowiązanie do poddania się kontroli i tryb kontroli realizacji

projektu



termin i sposób rozliczenia projektu oraz ewentualnych zaliczek



formy zabezpieczeń należytego wykonania zobowiązań

wynikających z umowy (nie dotyczy JSFP, fundacji SP i BGK)



warunki rozwiązania umowy ze względu na nieprawidłowości

występujące w trakcie realizacji projektu



warunki i terminy zwrotu środków nieprawidłowo wykorzystanych

lub pobranych w nadmiernej wysokości lub w sposób nienależny



Umowa dotacji celowej na zasadach ogólnych

Różnice z punktu widzenia
beneficjenta realizującego projekt



Dwie formy płatności (płatność, dotacja celowa) z dwóch różnych
źródeł (budżet środków europejskich, budżet państwa), choć z
jednego banku (BGK)



Jednakowy reżim zwrotu środków nieprawidłowo wydatkowanych -
art. 207 ufp



Brak zasady roczności dla płatości niewydatkowanych, zasada
roczności dla dotacji niewydatkowanych (możliwość „niewygasów”)



Zakaz prowadzenia egzekucji administracyjnej w stosunku do
środków wypłacanych w ramach płatności i w ramach dotacji jako
zaliczka (refundacja jako zwrot środków nie podlega ochronie)



W przypadku konieczności zwrotu – niepodatkowe należności
budżetowe (płatności i dotacje)



zmiana płatnika (na BGK) nie wymaga aneksowania umowy (art.
101 ust. 3 przepisów wprowadzających ufp)

BGK jako płatnik



MF przekazuje na rachunki w Banku Gospodarstwa Krajowego

środki na płatności na rzecz beneficjentów



Kwota tych środków nie może być wyższa niż łączny limit

wydatków dla programów finansowanych z udziałem środków

europejskich, określony w budżecie środków europejskich



Bank Gospodarstwa Krajowego może prowadzić obsługę wypłat

na współfinansowanie realizacji programów i projektów

finansowanych z udziałem środków europejskich, w ramach

umowy zawartej z właściwym dysponentem części budżetowej



MRR przekazuje MF kwartalne prognozy płatności w ramach

programów finansowanych z udziałem środków europejskich w

terminie do 15 dnia miesiąca poprzedzającego dany kwartał



MF informuje MRR o kwocie środków wypłaconych przez Bank

Gospodarstwa Krajowego beneficjentom w ramach programów

finansowanych z udziałem środków europejskich w terminie do

15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym

dokonano płatności

Zlecenie płatności



Podstawą dokonania płatności na rzecz beneficjenta jest zlecenie

płatności wystawione przez instytucję, z którą beneficjent zawarł

umowę o dofinansowanie projektu (wydał decyzję), oraz pisemna

zgoda dysponenta części budżetowej na dokonanie płatności;

dysponent części budżetowej może upoważnić na piśmie IZ (IP,

IW), do wydawania zgody na dokonywanie płatności



W przypadku gdy projekt realizuje instytucja zarządzająca lub

instytucja pośrednicząca będąca zarządem województwa lub

przez zarząd województwa upoważniona, zlecenia płatności są

wystawiane przez zarząd województwa



IZ (IP, IW) informuje właściwego dysponenta części budżetowej o

zleceniach płatności przekazywanych do BGK, a w przypadku

programów finansowanych z udziałem środków europejskich, dla

których instytucją zarządzającą lub pośredniczącą jest zarząd

województwa, także zarząd województwa



Płatności mogą być przekazywane na rachunek beneficjenta,

podmiotu upoważnionego przez beneficjenta lub wykonawcy

RPO



W przypadku RPO zlecenie płatności dotyczy tylko
płatności z budżetu środków europejskich



Współfinansowanie krajowe jest przekazywane przez
dysponenta (MRR) na rachunek IZ RPO (zarząd
województwa) w formie dotacji celowej, następnie IZ
dokonuje odpowiedniego przelewu (w formie dotacji
celowej na współfinansowanie) na rzecz beneficjentów

Rozporządzenie
wykonawcze



MF, w porozumieniu z MRR oraz MR ma określić, w

drodze rozporządzenia:



wzór zlecenia płatności



zakres, terminy i tryb przekazywania przez Bank Gospodarstwa

Krajowego informacji dotyczących płatności



wzory, zakres, terminy i tryb przekazywania informacji przez IZ (IP,

IW) do dysponenta części budżetowej lub do zarządu województwa

- mając na względzie sprawność realizacji płatności, wymogi

prowadzenia przez dysponentów części budżetowych ewidencji

księgowej wydatków w ramach programów oraz zapewnienie

skutecznej kontroli nad środkami przekazanymi do Banku

Gospodarstwa Krajowego

Harmonogramy wydatków



IZ (IP, IW) przekazuje dysponentowi części

budżetowej lub do zarządu województwa, w

terminie do 5 dnia każdego miesiąca, zbiorcze

harmonogramy wydatków wynikających z

podpisanych umów o dofinansowanie (decyzji)



W przypadku gdy beneficjentem projektu

finansowanego ze środków europejskich jest

jednostka sektora finansów publicznych, każdy

wydatek kwalifikowalny powinien zostać ujęty

we wniosku o płatność przekazywanym

właściwej instytucji w terminie do 3 miesięcy od

dnia jego poniesienia

Limity zobowiązań



Jednostki realizujące program finansowany z udziałem

środków europejskich (m.in. IZ, IP, IW) mogą zaciągać

zobowiązania, rozumiane jako suma limitów wydatków

wynikających z decyzji o dofinansowaniu lub umów z

beneficjentami programów finansowanych z udziałem

środków europejskich, do wysokości łącznej kwoty

wydatków określonych dla całego programu, z

uwzględnieniem wieloletnich limitów zobowiązań w

kolejnych latach realizacji programów finansowanych z

udziałem środków europejskich oraz wieloletnich limitów

wydatków realizowanych w ich ramach



Na wniosek IZ, MRR w porozumieniu z MF, może wyrazić

zgodę na zaciągnięcie zobowiązań przekraczających

łączną kwotę wydatków programu; o wyrażonej zgodzie

MRR informuje Radę Ministrów

Limity zobowiązań – c.d.



MRR przedstawia Radzie Ministrów, w terminie do końca

miesiąca następującego po zakończeniu kwartału,

informacje o wysokości zobowiązań wynikających z

zawartych z beneficjentami umów w ramach

poszczególnych programów, wysokości środków

przekazanych beneficjentom i planowanych do

przekazania do końca roku budżetowego



Rada Ministrów, na wniosek MF zaopiniowany przez

MRR, może podjąć decyzję o wstrzymaniu zaciągania

zobowiązań w ramach danego programu w przypadku

zagrożenia wykonania planu dochodów budżetu z tytułu

realizacji programów finansowanych ze środków

europejskich, określonych w ustawie budżetowej

Zwrot dofinansowania



W przypadku gdy środki przeznaczone na realizację

programów finansowanych z udziałem środków

europejskich (zarówno płatności, jak i dotacje celowe) są



wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem



wykorzystane z naruszeniem obowiązujących procedur



pobrane nienależnie lub w nadmiernej wysokości

- podlegają zwrotowi przez beneficjenta wraz z odsetkami w

wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych



W przypadku stwierdzenia ww okoliczności IZ (IP, IW) wzywa

beneficjenta do zwrotu środków lub do wyrażenia zgody na

pomniejszenie kolejnych płatności; zwrot powinien nastąpić

w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania



Po bezskutecznym upływie terminu IZ (IP, IW) wydaje

decyzję określającą kwotę przypadającą do zwrotu i termin,

od którego nalicza się odsetki, oraz sposób zwrotu środków

Wykluczenie



Beneficjent zostaje wykluczony z możliwości otrzymania

środków przeznaczone na realizację programów finansowanych

z udziałem środków europejskich w przypadku gdy



otrzymał płatność na podstawie przedstawionych jako autentyczne

dokumentów podrobionych lub przerobionych lub dokumentów

potwierdzających nieprawdę lub



na skutek okoliczności leżących po stronie beneficjenta nie

zrealizował pełnego zakresu rzeczowego projektu w przypadku

projektów infrastrukturalnych lub nie zrealizował celu projektu, lub



nie zwrócił środków w terminie



okoliczności uzasadniające zwrot wystąpiły wskutek popełnienia

przestępstwa przez beneficjenta, partnera, podmiot upoważniony

do dokonywania wydatków, a w przypadku gdy podmioty te nie są

osobami fizycznymi - osobę uprawnioną do wykonywania w

ramach projektu czynności w imieniu beneficjenta, przy czym fakt

popełnienia przestępstwa przez wyżej wymienione podmioty został

potwierdzony prawomocnym wyrokiem sądowym

Wykluczenie – c.d.



Okres wykluczenia rozpoczyna się od dnia, kiedy decyzja o

zwrocie stała się ostateczna, zaś kończy się z upływem trzech

lat od dnia dokonania zwrotu tych środków



Wykluczenie nie dotyczy podmiotów, które na podstawie

odrębnych przepisów realizują zadania interesu publicznego,

jeżeli spowoduje to niemożność wdrożenia działania w

ramach programu lub znacznej jego części, oraz do jednostek

samorządu terytorialnego



Od decyzji w sprawie zwrotu środków wydanej przez

instytucję pośredniczącą lub instytucję wdrażającą

beneficjent może złożyć odwołanie do właściwej instytucji

zarządzającej; w przypadku wydania decyzji w pierwszej

instancji przez instytucję zarządzającą beneficjent może

zwrócić się do tej instytucji z wnioskiem o ponowne

rozpatrzenie sprawy