Podstawowe polecenia

Linuksa

Paweł Dąbrowski

[e-mail]

WSHE

Łódź 2002

Podstawowe polecenia Linuks
a

2

Ogólna postać poleceń (komenda i

polecenie będą w tym dokumencie
używane zamiennie) linuksowych :

polecenie opcje_polecenia
argumenty_polecenia
 

Jeżeli opcje_polecenia lub

argumenty_polecenia zostały
umieszczone w nawiasach
kwadratowych, oznacza to że dane
polecenie do poprawnego działania nie
wymaga użycia opcji lub argumentu.

Podstawowe polecenia Linuks
a

3

ls [ opcje ] [ pliki ]

 

Umożliwia wyświetlenie zawartości

katalogów albo wyliczenie podanych plików. Jeśli
nie zostały podane pliki to zostanie wyświetlona
zawartość katalogu bieżącego.

Podstawowe opcje
- a

wyświetla wszystkie pliki, także pliki ukryte

- F

dodanie do każdego pliku znaku

określającego typ pliku
- l

długi format wyświetlania informacji o

pliku(prawa dostępu, itp.)
-R

rekurencyjne wyświetlanie podkatalogów

wraz z zawartością
-s

wyświetla przed każdą nazwą wielkość pliku

w kilobajtach

Podstawowe polecenia Linuks
a

4

mkdir nazwa_katalogu

 

Umożliwia stworzenie nowego katalogu.

 

Podstawowe opcje

 - m prawa_dostępu

stworzenie katalogu z wyszczególnionymi

prawami dostępu

- p

jeżeli zostaje podana ścieżka w której

poszczególne

katalogi

nie istnieją to zostaną one

także utworzone

Podstawowe polecenia Linuks
a

5

rmdir nazwa_katalogu

 

Umożliwia kasowanie pustego katalogu

cd [ katalog ]

 

Umożliwia zmianę katalogu bieżącego. Jeśli nie

podamy katalogu to domyślnie przyjmowany jest
katalog domowy aktualnie zalogowanego użytkownika.
 

pwd

 

Powoduje wyświetlenie bezwzględnej ścieżki do

katalogu bieżącego.

Podstawowe polecenia Linuks
a

6

touch [ opcje ] pliki

 

Umożliwia zmianę daty i/lub czasu ostatniego

dostępu lub modyfikacji plików. Jeśli plik nie istnieje to
jest tworzony pusty.
 

Podstawowe opcje

-c

zakazanie tworzenia pustych plików, gdy nie

istniej
-r plik

skopiowanie czasu z podanego pliku odniesienia

-t wartość

ustawienie daty i czasu dostępu oraz modyfikacji

pliku na podaną w formacie MMDDhhmm wartość

Podstawowe polecenia Linuks
a

7

cat [ opcje ] [ pliki ]

 

Umożliwia wyświetlenie zawartości jednego lub

wielu plików na ekran monitora. Wyjście tego
polecenia jest często przeadresowywane z użyciem
znaku > .
 

Podstawowe opcje

-b

numeruje wszystkie niepuste wiersze pliku

-n

numeruje wszystkie wiersze

-s

zastąpienie kilku kolejnych pustych wierszy

jednym

Podstawowe polecenia Linuks
a

8

cp [ opcje ] plik1 plik2 lub cp [ opcje ] pliki
katalog

 

Umożliwia skopiowanie pliku1 do pliku2, lub

podanych plików do wyszczególnionego katalogu.
Jeżeli plik docelowy istniej to poprzednia jego
zawartość zostanie nadpisana.
 

Podstawowe opcje

-b utworzenie kopii plików przed zniszczeniem ich
zawartości
-d zachowanie dowiązań twardych i symbolicznych
podczas kopiowania
-f wymuszenie kopiowania i zniszczenia zawartości
istniejących plików
-i pytanie o potwierdzenie przed zniszczeniem
zawartości istniejącego pliku
-r rekurencyjne kopiowanie podkatalogów wraz z
zawartością   

Podstawowe polecenia Linuks
a

9

dif [ opcje ] plik1 plik2

 

Umożliwia porównanie dwóch plików albo

wszystkich plików w dwóch katalogach. Na ekranie
wyświetlane są wiersze występujące tylko w jednym
pliku, albo te które się różnią.
 

Podstawowe opcje

-a wszystkie pliki potraktowane są jako tekstowe i
porównywane wiersz po wierszu
-b ignorowanie różnic w liczbie spacji
-i pominięcie różnic małych i wielkich liter
-q stwierdzenie czy pliki się różnią
-w ignorowanie spacji i tabulacji

Podstawowe polecenia Linuks
a

10

file [ opcje ] pliki

 

Powoduje wyświetlenie typów podanych plików.

Rozpoznawanie dokonywane jest miedzy innymi na
podstawie pliku magic.
 

Podstawowe opcje

-f plik

sprawdzenie plików których nazwy wymienione

są w pliku
-z

próbuje zaglądać do plików skompresowanych

Podstawowe polecenia Linuks
a

11

find ścieżka warunki

 

Polecenie umożliwia rekurencyjne

poszukiwanie w drzewie katalogów plików
spełniających warunki. Lista warunków jest
wyznaczona od lewej do prawej. Każdy warunek
może być zanegowany znakiem ! .
 
  Podstawowe opcje

-depth przetwarzanie plików znajdujących się

w katalogu przed samym katalogiem

-follow przechodzenie do katalogów na które

wskazują dowiązania symboliczne

Podstawowe polecenia Linuks
a

12

Niektóre dostępne warunki polecenia

find
 

-amin n

pliki otwierane w ciągu

ostatnich n minut

-anewer plik

pliki otwierane później niż

podany plik

-group grupa

pliki należące do danej

grupy użytkowników

-name wzorzec pliki, których nazwy pasują

do podanego wzorca

-user użytkownik pliki, należące do

podanego użytkownika

-perm nnn pliki, których prawa dostępu są

ósemkowo równe

nnn

-nouser

pliki, których właściciela nie ma

w pliku

/etc/passwd

-nogroup

pliki, których grupy nie ma w

pliku /etc/group
 

Podstawowe polecenia Linuks
a

13

head [ opcje ] [ pliki ]

 

Powoduje wyświetlenie domyślnie 10

pierwszych linii plików. Gdy podamy kilka plików,
nazwa każdego z nich będzie poprzedzała jego
zawartość.
 
Podstawowe opcje
-n N wypisz pierwsze N linii
-q

nie wypisuj nazwy pliku

-c n [b|k|m] wypisanie pierwszych n bajtów (opcja b),
kilobajtów

(k), megabajtów (m)

Podstawowe polecenia Linuks
a

14

tail [ opcje ] [ pliki ]

 

Powoduje wyświetlenie domyślnie 10 ostatnich

linii plików. Gdy podamy kilka plików, nazwa każdego
z nich będzie poprzedzała jego zawartość.
 

Podstawowe opcje

-n N wypisz ostatnie N linii
-q

nie wypisuj nazwy pliku

-c n [b|k|m] wypisanie ostatnich n bajtów (opcja b),
kilobajtów

(k), megabajtów (m)

 

Podstawowe polecenia Linuks
a

15

wc [ opcje ] [ pliki ]

 

Zlicza liczbę znaków, słów i wierszy w

podanym pliku tekstowym.
 
Podstawowe opcje
-c

tylko liczba znaków

-l

tylko liczba wierszy

-w

tylko liczba słów

 
 

Podstawowe polecenia Linuks
a

16

useradd [ opcje ]

nazwa_użytkownika
 

Polecenie dodaje do systemu

konto nowego użytkownika którego login to
nazwa_użytkownika wraz z domyślnym katalogiem
domowym /home/nazwa_użytkownika.

Podstawowe opcje

 

-d katalog_domowy

opcja tworzy katalog

domowy użytkownika w podanym katalogu
-g grupa_początkowa
grupa początkowa do której
dodany zostanie użytkownik. Musi istnieć w
systemie. Jeśli nie użyjemy tego parametru zostanie
stworzona grupa o takiej samej nazwie jak konto
użytkownika.

Podstawowe polecenia Linuks
a

17

cd. polecenia useradd

-G grupa, grupa1, ...

użytkownik dodany zostanie do
podanych grup. Grupy muszą istnieć w systemie.

-s shell ustawia shell ( interpreter poleceń )
użytkownika

Podstawowe polecenia Linuks
a

18

userdel [ opcje ] nazwa_użytkownika
 
Polecenie usuwa konto użytkownika

nowy_uzytkownik, musi on istnieć w systemie.

 
Podstawowe opcje
 -r zostanie usunięty katalog domowy użytkownika

wraz z całą zawartością.

 groupadd grupa
 
Polecenie tworzy w systemie nową grupę.

Podstawowe polecenia Linuks
a

19

groupdel grupa

 

Komenda usuwa z systemu grupę o podanej

nazwie, musi ona istnieć w systemie. Nie można
usunąć grupy jeśli jest ona grupą początkową dla
istniejącego w systemie użytkownika.
 

passwd [ użytkownik ]

Polecenie modyfikuje hasło podanego

użytkownika. Jeśli nie podamy nazwy użytkownika,
wówczas zmodyfikowane zostanie hasło aktualnie
zalogowanego użytkownika.

Podstawowe polecenia Linuks
a

20

finger [ użytkownik ] [

użytkownik@host]
 

Polecenie umożliwia

wyświetlenie informacji o użytkowniku typu: nazwa,
czas ostatniego logowania w systemie itp. Jeżeli
użyjemy polecenia bez żadnych argumentów
otrzymamy listę aktualnie zalogowanych w systemie
użytkowników.

Podstawowe polecenia Linuks
a

21

chfn [ opcje ] [ nazwa_użytkownika ]

 

Polecenie pozwala na modyfikowanie danych

dotyczących podanego użytkownika, który
wyświetlane są poleceniem finger. Użyte bez nazwy
użytkownika przechodzi w tryb interaktywny i
modyfikuje dane zalogowanego użytkownika.
 
Podstawowe opcje
-f

modyfikuje imię i nazwisko

-o

telefon służbowy

-h

telefon domowy

Podstawowe polecenia Linuks
a

22

w [ opcje ] [ użytkownicy ]

 

Umożliwia wyświetlenie wszystkich aktualnie

zalogowanych użytkowników i ich działań w
systemie. Jeśli podamy nazwę użytkownika zostaną
wyświetlone informacje dotyczące tylko jego.
 
Podstawowe opcje
 -h

nie wyświetla wiersza tytułowego

-f

nie wyświetla pola from, oznaczającego

maszynę zdalną z której logował się użytkownik
-s

wyświetla skróconą informację

Podstawowe polecenia Linuks
a

23

who [ opcje ]

 
Kolejne polecenie wyświetlające informacje o

zalogowanych użytkownikach.

 
Podstawowe opcje
 am i

wypisanie informacji o sobie

-H

wyświetlenie nagłówków kolumn

-q

wyświetlenie tylko nazwy użytkowników i

ich liczby

 

Podstawowe polecenia Linuks
a

24

chown [ opcje ] właściciel [ : | . grupa ] pliki
 
Umożliwia zmianę właściciela i opcjonalnie
grupy dla podanych plików.
 
Podstawowe opcje
 -c

wyświetlanie plików których właściciel się

zmienił
-f

nie wyświetla komunikatów o błędach

-R

zmiana właściciela plików w podkatalogach

-v

wyświetla opis każdej zmiany

Podstawowe polecenia Linuks
a

25

chgrp [ opcje ] grupa pliki

 

Powoduje zmianę przynależności plików do

grupy. Polecenie to może wykonać administrator
systemu lub też właściciel plików.
 
Podstawowe opcje
-c

wyświetlanie plików których zmieniła się grupa

-f

nie wyświetla komunikatów o błędach

-R

zmiana przynależność plików do grupy w

podkatalogach
-v

wyświetla opis każdej zmiany

 

Podstawowe polecenia Linuks
a

26

chmod [ opcje ] prawa_dostępu pliki

 

Polecenie umożliwia zmianę praw_dostępu

do podanych plików. Polecenia może używać
administrator lub właściciel plików. Prawa_dostępu
mogą być podane numerycznie w formacie
ósemkowym albo w postaci ciągu poleceń, który
może składać się z oznaczenia właściciela (u),
grupy (g) lub też pozostałych użytkowników,
dodania (+), usunięcia (-) albo ustawienia (=) praw
czytania (r), pisania (w) i wykonywania (x).
 

Podstawowe polecenia Linuks
a

27

cd. chmod

Podstawowe opcje
-c

wyświetlanie nazwy plików których

zmieniły się prawa

dostępu

-f

nie wyświetla komunikatów o błędach

-R

zmiana praw dostępu w podkatalogach

-v

wyświetla opis każdej zmiany