STOPY CYNKU

Surowce do

wytwarzania stopów

cynku

Surowce :

 Cynk rektyfikowany ( N – >99.995% Zn )
 Cynk elektrolityczny ( E - >99.95% Zn )
 Cynk rafinowany ( Raf. - > 98.5% Zn )
 Cynk hutniczy ( H - > 97.5% Zn),
Do produkcji stopów odlewniczych
cynku stosujemy cynk gatunku N i E.

STOSOWANE STOPY

ODLEWNICZE

      stopy ZnAl,
     stopy ZnAlCu
      stopy ZnMnCu,
znane w technice pod nazwą
„ ZNALE ”.

WPŁYW PIERWIASTKÓW

STOPOWYCH

- Al ( 3.5 – 40,0% ) – polepsza lejność,

ogranicza rozpuszczalność żelaza w

stopie i podwyższa wytrzymałość stopu,

nie podwyższa odporności na korozję

- Cu ( 0.7-5.5% ) – zwiększa

wytrzymałość na rozciąganie, twardość

i odporność na korozję. Zwiększa

skłonność

stopów

do

starzenia.

Znaczna

zmiana

objętości

stopu

spowodowana

jest

wydzielaniem

związku międzykrystalicznego CuZn

3

.

WPŁYW PIERWIASTKÓW

STOPOWYCH

 -

Mg

(

do

0.06%

)

–

przeciwdziała korozji między-
krystalicznej .

 - Pb, Cd, Sn – ujemnie wpływają

na właściwości stopu

  - Fe (do 0.03%) – nie wpływa

ujemnie na właściwości.

ZAKRES

ZASTOSOWANIA

  -

Temperatura pracy odlewów poniżej 70

o

C

   -Odlewy ciśnieniowe dla przemysłu

precyzyjnego,

elektrotechnicznego

i

budowy

maszyn

(

duża

dokładność

wymiarowa , cienkie ścianki ),

 -Odlewy o dużej wytrzymałości lecz małej

dokładności wymiarowej,

    - Odlewne matryce i tłoczniki,
    - Odlewy armatury,
  - Panewki mało obciążonych łożysk

( P<20MPa, temperatura pracy <100

o

C )

Wykres równowagi Zn-

Al

TECHNOLOGIA

TOPIENIA

STOPÓW Zn - Al

Najlepsze do topienia stopów
cynku są piece elektryczne indukcyjne
ponieważ istnieje małe niebezpieczeństwo
przegrzania stopu ( topienie prowadzimy w
tyglach grafitowych, żeliwnych lub stalowych
pokrytych powłoką ochronną )

PARAMETRY PROCESU

Temperatura przegrzania – maks. 500

o

C

Temperatura odlewania:

 Forma piaskowa i kokila

– 420-

480

o

C,

   Odlewanie ciśnieniowe

- 400 –

450

o

C

 

Topniki ochronne i

rafinujące

 



   Węgiel

drzewny

(topnik

ochronny )



 Chlorek cynku + chlorek

amonu

(topnik rafinujący)

 

OZNACZENIA STOPÓW



Z40A – ZnAl14A



Z40 - ZnAl14

Al.=3.5-30%



Z41A- ZnAl14Cu1A

Cu=0.7-5.8%



Z43A- ZnAl14Cu3A

Mg=0.03-0.06%



Z43 - ZnAl14Cu3



Z82 – ZnAl18Cu2



Z105 – ZnAl10Cu5



Z284 – ZnAl28Cu4

WŁAŚCIWOŚCI
MECHANICZNE



R

m

= 200-310 MPa



A

5

= 0.5-2.0%



HB = 70-100