Pionizacja ciała; motoryka duża i

mała;

Uspołecznienie

kifoza

lordoza szyjna 3-4 m.ż.

lordoza lędźwiowa 9-12 m.ż.

Etapy pionizacji

2 m.ż. - unoszenie głowy w leżeniu na brzuchu
3 - 4 m.ż. - unoszenie głowy z podpieraniem

się rękoma

5 m.ż. - siedzenie z podtrzymywaniem
7 - 9 m.ż. - swobodne siedzenie

8 m.ż. - SAMODZIELNE SIADANIE

Stanie
6 m.ż. - stoi podtrzymywane
9 m.ż. - stoi z podparciem
10 - 12 m.ż. - stoi bez podparcia

Lokomocja
6 m.ż. - pełzanie
9 - 10 m.ż. - raczkowanie
11 - 12 m.ż. - chodzenie

Chwytanie

4 - 5 m.ż. - chwytanie przy pomocy dwóch rąk:

CHWYT ŁOKCIOWO-DŁONIOWY

5 - 6 m.ż. - chwytanie czterema palcami :

CHWYT DŁONIOWY PROSTY

7 - 8 m.ż. - chwytanie poprzez przywodzenie i

odwodzenie kciuka:
CHWYT NOŻYCOWY (

w tym okresie można zaobserwować

dominację ręki)

Od 9 m.ż. - przeciwstawienie kciuka i palca

wskazującego
CHWYT PĘSETKOWY - cecha gatunkowa rodzaju

ludzkiego !!!!

PROCES INTEGRACJI WIDZENIA. MOTORYKI I

PAMIĘCI W ROZWOJU CHWYTANIA I SIĘGANIA

WRODZONE - sięganie w kierunku spostrzeganych

przedmiotów

5 - 6 m.ż. - sięganie pod kontrolą wzroku, chwyt całą

dłonią

6 - 8 m.ż. - integracja podejmowanych czynności z

pamięcią wzrokową; poszukiwanie ukrytego
przedmiotu; przekładanie przedmiotu z jednej do
drugiej ręki;

9 - 12 m.ż. - manipulacja przy udziale obu rąk;

zróżnicowany chwyt ręki lewej i prawej

Systemy sygnalizacji społecznej

KRZYK (wewnętrznie regulowany wzorzec czynności

rytmicznej)

1. Wzorzec podstawowy: na głód. Rytm: krzyk,

wytchnienie, wdech, krzyk. Na początku słaby i
nierówny, stopniowo staje się coraz głośniejszy i
bardziej miarowy.

2. Krzyk złości. Rytm: j.w., ale donośniejszy, różni się od

wzorca krzyku na głód długością poszczególnych faz.

3. Krzyk bólu. Rozpoczyna się nagle i głośno. Rytm: długi

krzyk, długa cisza (wstrzymanie oddechu), szybkie
łapanie tchu.

- - - - - - - - - - - - - - -

4. Krzyk domagający się uwagi - około 6 - 8 tygodnia życia
5. Krzyk zorientowany na obiekt - około 7 - 8 miesiąca

życia

UŚMIECH
- Pierwszy uśmiech - około 6 tygodnia życia, bodziec

wywołujący uśmiech - oczy; uśmiech do schematu oczu

należy do dziedzicznego wyposażenia;

- Od 3 m.ż. - przyglądanie się innym elementom twarzy;
- Do 5 m.ż. - reakcja podobna na twarz uśmiechniętą,

gniewną czy płaczącą;

- Od 5 m.ż. - uśmiech częściej wywołują poruszające się,

otwarte usta niż usta nieruchome, zamknięte;

- Od 7 m.ż. - uśmiech przestaje pojawiać się na widok

wszystkich twarzy!!!!

3 etapy rozwoju uśmiechu - Gewirtz (1965)
1. Faza uśmiechu odruchowego - występuje

niezależnie od bodźców wzrokowych;

2. Faza uśmiechu społecznego - niezbędnym

bodźcem jest twarz ludzka;

3. Faza uśmiechu społecznego selektywnego -

uśmiech wywołują tylko nieliczne, wybrane
obiekty społeczne.

POCZĄTKI USPOŁECZNIENIA
3 miesiąc życia - niemowlę rozpoznaje matkę i odróżnia ją od

innych ludzi !!!
Oznacza to, że:
- ujawnia zdolność do przyswajania i zachowywania informacji
dotyczących cech zewnętrznych matki;
- ujawnia zdolność oszacowania, że pomimo percepcyjnych
zmian,

którym ulega matka - pozostaje tą samą osobą.

Oznacza to, że:
- występuje uczenie się percepcyjne (rejestrowanie cech
otoczenia dokonujące się w trakcie ekspozycji bodźców);
- rozwija się stałość percepcji (zdolność do postrzegania stałości
przedmiotów).

7 miesiąc życia - PRZYWIĄZANIE - dążenie małych dzieci do

przebywania

w fizycznej bliskości pewnych osób i

osiągania poczucia

bezpieczeństwa w ich obecności.

8 miesiąc - lęk przed obcymi

FORMY REAKCJI PRZYWIĄZANIA
5 wrodzonych wzorców zachowania (Bowlby)
- ssanie, przywieranie, podążanie za, krzyk i uśmiech.

Przykłady spośród 16 wzorców zachowania (Ainsworth)
- różnicujący krzyk - niemowlę krzyczy trzymane przez obcą

osobę, wzięte przez matkę uspokaja się;

- różnicujący uśmiech - częściej uśmiecha się w kontakcie z

matką;

- różnicująca wokalizacja - w interakcji z matką częściej

wokalizuje;

- orientacja motoryczno-wzrokowa: niemowlę ciągle spogląda

na matkę będącą w oddali;

- krzyk: gdy matka znika z pola widzenia;
- ucieczka do matki w chwili zagrożenia.

Procedura nieznanej sytuacji - badania Ainsworth na dzieciach od

12 do 18 m.ż.

- dziecko z matką
- dziecko z matką i obcą osoba
- dziecko samo z obcą osobą
- dziecko samo
- dziecko z matką
- dziecko samo
- dziecko z obcą osobą
- powrót matki

Wybór obiektu przywiązania
- liczba i charakter obiektów przywiązania - brak

dowodów na

koncepcję monotropii Bowlby’ego

(zakładająca istnienie u dziecka wrodzonej dążności
do kierowania pierwszego uczucia przywiązania do
jednej osoby);

- czynniki wyznaczające wybór: 1) wrażliwość na sygnały

niemowlęcia domagającego się uwagi; 2) suma
interakcji z dzieckiem, które dorosła osoba inicjuje;

- zjawisko odłączania się: wraz z upływem czasu dążenie

do pozostawania w bliskości staje się słabsze.

DLACZEGO DZIECKO SIĘ USPOŁECZNIA

1. HIPOTEZA WYTWARZANIA POPĘDÓW WTÓRNYCH

(zainteresowanie innymi osobnikami tego samego gatunku
wynika z tego, że inni dostarczają pożywienia)
K r y t y k a

- u ptaków „wdrukowanie” wyrażane w podążaniu za kształtuje się

bez gratyfikacji potrzeb fizycznych - pojawia się po urodzeniu i
na widok dużego, poruszającego się obiektu;

- małpki Harlowa więcej czasu spędzały z matką futrzaną niż

drucianą - dającą pokarm;

- przywiązanie może ujawnić się wobec ojca lub krewnych rzadko

zajmujących się dzieckiem i nie karmiących piersią;

- badania nie dowodzą różnic w sile przywiązania do matki w

zależności od tego, czy dziecko jest karmione piersią lub
butelką, jak długo karmione oraz na ile surowo przestrzegany
jest porządek karmienia;

- Z badań nad zwierzętami wynika, że zachowania karzące rodziców

nie osłabiają przymilnego zachowania dzieci;

- w czasie karmienia poza zaspokajaniem głodu następuje stymulacja

wzrokowa (20,3 - 20,8 cm - twarz matki), słuchowa, dotykowa.

2. HIPOTEZA OPARTA NA INTERAKCJI PERCPECYJNEJ

mówiąca o tym, że źródła uspołecznienia tkwią w
percepcyjnych kontaktach niemowlęcia z otoczeniem.

- dziecko rodzi się z wrażliwością sensoryczną na pewien rodzaj

bodźców. Jego uwagę przyciągają ludzie i odwrotnie. Ustalają się
wówczas wzory interakcji rodziców z potomkiem;

- podczas kontaktów z otoczeniem zaczynają modyfikować się

zachowania wyznaczone przez wrodzoną strukturę poznawczą,
początkowo reaguje na bodźce, potem na ludzi;

- niemowlę pozostające w kontaktach z kilkoma osobami, uczy się je

rozróżniać, tworzy wewnętrzną reprezentację tych osób i
stopniowo różnicuje swoje zachowania wobec nich.

• A teraz uwielbiana przez wszystkich
• Teoria J.Piageta
• Rozwoju poznawczego