Kompleksowa

stymulacja rozwoju

dzieci z wrodzonymi i

nabytymi dysfunkcjami

oun według

Wrocławskiego Modelu

Usprawniania (WMU).

I Katedra Pediatrii AM we Wrocławiu
Samodzielna Pracownia Rehabilitacji
Rozwojowej

Prof. dr hab. med. Ludwika
Sadowska

Wprowadzenie

Rozwój neurofizjologicznych metod
usprawniania (zwanych często
gimnastyką leczniczą) datuje się
zaledwie od 50-ciu lat.

Kierunki rozwoju wyznaczają

odkrycia naukowe

w dziedzinie

biologii, fizjologii, patologii, genetyki,
ekologii oraz

postęp techniczny

w

naukach medycznych, głównie w
dyscyplinach klinicznych.

Wprowadzenie c.d.

Metody neurorozwojowe
usprawniania dzieci z zaburzeniami
wrodzonymi i nabytymi w zakresie
rozwoju psychomotorycznego od
urodzenia dziecka wykorzystują
prawa ontogenetycznego rozwoju,
bazują na niezakończonym rozwoju
mózgu (sieci neuronalnych), jego
plastyczności rozwojowej,
pamięciowej i naprawczej.

Wprowadzenie c.d.

Dziecko postrzegane jako jedność
psychofizyczna i duchowa od swego
początku realizuje zgodnie z kodem
genetycznym rozwój swojej osoby w
wymiarze somatycznym, psychospołecznym i
duchowym w określonych warunkach
kulturowych i geograficznych na ziemi.

Coraz częściej warunki środowiskowe nie
sprzyjają rozwojowi dziecka od jego poczęcia
w okresie wewnątrzłonowym, w czasie
porodu i po urodzeniu stwarzając ryzyko
nieprawidłowego rozwoju.

Wśród metod zwanych
neurorozwojowymi
stosowanych u dzieci
ryzyka nieprawidłowego
rozwoju należy
wymienić:



filadelfijska zwana metodą Domana-

Delacato



kalifornijska sensomotoryczna Kabata-PNF



sensomotoryczna Rood



neuromotoryczna Castillo-Moralesa



neurorozwojowa-Neuro Development

Treatment NDT



neurokunezjologiczna Vojty, Bobathów



integracja sensoryczna Ayres



terapia psychomotoryczna wg modelu

francuskiego



pedagogika lecznicza Montessori



metody wspomagające:

masaż dziecięcy Shantali,

ruch rozwijający Sherborn



muzykoterapia i arteterapia



hipoterapia.

Twórcy i użytkownicy tych metod
organizują kursy i konferencje
międzynarodowe, gdzie prezentują
techniki i sprzęt stosowany w
pracy, jak też efektywność
poszczególnych sposobów
usprawniania.

W opracowaniu

współpracowano z

placówkami:

Zakład Rehabilitacji w Ginekologii, Położnictwie i
Pediatrii AWF we Wrocławiu

Katedra i Zakład Radiologii AM

Katedra i Zakład Patofizjologii AM we Wrocławiu

Instytut Pedagogiki UW we Wrocławiu

Katedra Psychologii APS w Warszawie

Ośrodek Szkolno-Wychowawczy im.J.Korczaka we
Wrocławiu

Szkoła Specjalna Nr 111 we Wrocławiu

Specjaliści lekarze:okulistyki i laryngologii

Podstawa Wrocławskiego Modelu

Usprawniania (WMU)

Podstawą WMU jest wczesna diagnostyka i
stymulacja rozwoju psychomotorycznego
obejmująca współpracę z rodzicami w
procesie pielęgnacji od urodzenia.
Stymulacja rozwoju jest realizowana głównie
przez rodziców dziecka w warunkach
domowych pod nadzorem pediatry
współpracującego ze specjalistami z zakresu
medycyny, rehabilitacji i psychopedagogiki.
Dziecko ryzyka po urodzeniu jest zgłaszane
do konsultacyjnej poradni zaburzeń
rozwojowych, gdzie ocenia się czynniki
ryzyka, stan kliniczny dziecka, warunki
rodzinne, przeprowadza diagnostykę
specjalistyczną i ustala się sposób stymulacji
rozwoju.

WMU jako własna koncepcja

wczesnej interwencji leczniczej

powstał w czasie diagnostyki

dzieci z zaburzeniami rozwoju

psychomotorycznego.

Dzieci demonstrowały różnorodne
zaburzenia rozwoju psychomotorycznego,
których etiologia obejmowała
uwarunkowania genetyczne (zespół
Downa i inne aberacje chromosomalne),
wady rozwojowe i uszkodzenia
ośrodkowego układu nerwowego powstałe
w okresie rozwoju przed-, około- i po
urodzeniu dziecka.

Program postępowania
terapeutycznego
obejmuje:

1. Pomoc w kształtowaniu więzi emocjonalnej w

rodzinie od urodzenia się dziecka.

2. Wczesna diagnostyka specjalistyczna w

zakresie:

A/Rozwojowych zaburzeń somatycznych (wady

narządowe) –USG, NMR

B/Dysfunkcji zmysłów (wzroku, słuchu) –badanie

wywołanych potencjałów korowych, pniowych,
badanie laryngologiczne i okulistyczne

C/Stanu sprawności narządu artykulacyjnego i

poziomu rozwoju mowy –badanie logopedyczne

D/Zaburzeń rozwoju psychomotorycznego -MFDR

A/

Farmakologiczna

–leki substytucyjne(hormon

tarczycy, wzrostu), enzymy trawienne, mega dawki
witamin, soli mineralnych i mikroelementów,
preparaty stymulujące przekaźnictwo
nerwowe(Cerebrum, Coenzym, Nootropil), potencje
homeopatyczne, wyciągi tkankowe i implantaty
komórek płodowych
B/

Terapia logopedyczna

od urodzenia (karmienie

piersią i właściwa pielęgnacja podczas karmienia,
noszenie i zabawy, stymulacja obszaru ustno-
twarzowego, wyzwalanie odruchu ssania i
połykania)

3. Ustalenie

terapii

3. Ustalenie terapii

c.d.

C/

Kinezyterapia

(neurostymulacja metodą

Vojty, Bobath, sensoryczna integracja-SI,
ustno-twarzowa terapia regulacyjna Castillo-
Moralesa, stymulacja wzroku-DLS i słuchu-
trening słuchowy i aparaty słuchowe)
D/

Fizykoterapia

(magnetostymulacja

aparatem Viofor, JPS-MRS 2000)
E/

Metody wspomagające kinezyterapię

(masaż Shantali, ruch rozwijający Weroniki
Sherborne, terapia manualna-ergoterapia)

4. Diagnostyka dojrzałości
społecznej (wg testów MFDR,
testów Gunzburga) i terapia
polegającą na uspołecznianiu
poprzez wypracowanie
samodzielności i umiejętności
zachowania w grupie (rodzina,
przedszkole, szkoła, turnusy
integracyjno-rehabilitacyjne).

Efektywność WMU

Ocena efektywności modelu
usprawniania została
przeprowadzona na podstawie
badań klinicznych ,
psychofizjologicznych (fale
mózgowe, potencjały wywołane,
NMR) u dzieci z zespołem Downa
i u dzieci z uszkodzeniem
ośrodkowego układu nerwowego
(ZOKN, MPD). Wyniki badań
opublikowano w następujących
pracach:

Pecyna M., Sadowska L.:Ocena psychofizyczna dzieci z ZD
stymulowanych od urodzenia metodą odruchowej lokomocji.
Zdrowie Publiczne 2000, 110: 205-210
Sadowska L., Pecyna M., Kuś A.:Wczesna i późna
neurostymulacja dzieci z ZD w świetle badań czynności
bioelektrycznej mózgu metodą CapScan EEG/EMG.
Medycyna Biologiczna 1999, 3-4, 88-94

Sadowska L., PecynaM.: Wczesna i późna neurostymulacja
dzieci z ZD wg WMU a poziom koncentracji uwagi.
Fizjoterapia Polska 2001, 1 (1), 9-16
Prusiecka Z., Sadowska L., Sliwiński Z.: Rola narządu wzroku
we wczesnej diagnostyce i rehabilitacji ośrodkowego układu
nerwowego. Fizjoterapia Polska, 2001, 1 (1), 43-44

Publikacje w

czasopismach

naukowych

Publikacje w

czasopismach

naukowych

L. Sadowska, A. Gruna-Ożarowska, M. Mysłek, E.
Wójcik, E. Masłowska: Występowanie wad wrodzonych
u dzieci z zespołem Downa (ZD) rehabilitowanych w
systemie ambulatoryjnym. Fizjoterapia Polska 2001,
1,3 254-260

M. Pecyna, L. Sadowska: Fale elktroencefalograficzne
beta i theta u dzieci z zespołem Downa po
magnetostymulacji wolnozmiennymi polami
magnetycznymi. Balneologia Polska 2001, XLIII, 1-2,
22-30

M. Skórczyńska, L. Sadowska: Postrzeganie roli
rodzica przez matki i ojców dzieci z zespołem Downa.
Szkoła Specjalna 2001, 2, 67-75

Publikacje w

czasopismach

naukowych

L. Sadowska, M. Mysłek, A. Gruna-Ożarowska: Rozwój
somatyczny dzieci z zespołem Downa (ZD) leczonych
kompleksowo w systemie ambulatoryjnym. Pediatria Polska
2002, 2(1), 21-28.

M. Skórczyńska, L. Sadowska: Postawy rodzicielskie wobec
dziecka z zespołem Downa w aspekcie potrzeby
społecznego wsparcia. Fizjoterapia 2001, 9,2, 74-81

Sadowska L., Prusiecka Z., Sliwiński Z.: Medical treatment
and rehabilitation of eyes anomalies in down children. Ital.
J. Intellect. Impair., 1998, 11:131-139

Pilecki W., Sobieszczańska-Łampika M., Jagielski J.:
Evaluation of hearing in children with Down syndrome in
light of brainstem auditory evoked potentials. Pediatria
Polska, 71(3): 217-221, 1996

Publikacje na

konferencjach

naukowych

Sadowska L., Pilecki W., Rusiecki L.: Estimation of the first
part of the auditory pathway in children with down’s
syndrome in the light of brainstem auditory evoked
potentials. IV Europejska Konferencja Zespołu Downa.
Malta, 1999, 99-100

Sadowska L., Pilecki W., Wójcik E., Kulesza A.: Sprawność
statomotoryczna dzieci z zespołem Downa a pomiary
transmisji pobudzenia w pniowej części drogi słuchowej.
XXVI Zjazd pediatrów. Białystok, 1999, 402-403

A. Choińska, L. Sadowska, A. Kuś, B. Bartosik: Umiejetności
psychomotoryczne dzieci z zespołem Downa leczonych
według Wrocławskiego Modelu Usprawniania (WMU). III
Międzynarodowe Dni Fizjoterapii, 25-26 maja 2001, Wrocław.

Publikacje na

konferencjach

naukowych

Sadowska L.: Kompleksowa stymulacja rozwoju dzieci z
wrodzonymi i nabytymi dysfunkcjami ośrodkowego układu
nerwowego wg Wrocławskiego Modelu Usprawniania
(WMU). XXI Międzynarodowa Konferencja Naukowa
„Środowisko a zdrowie dziecka”,Legnica 24-25 maja 2002,
str.32 (Zbiór prac)

Pilecki W., Sadowska L., Mysłek M.:Efektywność wczesnej
stymulacji rozwoju dzieci z zespołem Downa w świetle
wywołanych potencjałów mózgowych (WPM) bodźcami
świetlnymi i dźwiękowymi. XXI Międzynarodowa
Konferencja Naukowa „Środowisko a zdrowie
dziecka”,Legnica 24-25 maja 2002, str.66 (Zbiór prac)

Doktoraty i prace

magisterskie

T. Kaczan: Wpływ wczesnej rehabilitacji mowy na rozwój
umiejętności komunikacyjnych i językowych u dzieci z
zespołem Downa. Praca doktorska. Akademia Pedagogiki
Specjalnej. Warszawa 2000.

A. Kuś: Ocena rozwoju fizycznego dzieci z zespołem Downa w
wieku od 3 do 18 lat. Praca doktorska. AWF Wrocław 2002.

B. Nazimek: Rozwój statomotoryczny 3 letnich dzieci z mpdz
rehabilitowanych metodami neurofizjologicznymi. Praca
magisterska. AWF Wrocław 1999.

K. Gomulska: Ocena skuteczności neurofizjologicznych metod
leczenia dzieci z mpdz. Praca doktorska. Akademia Medyczna
2002.

Z. Prusiecka: Stan przedmiotowy narządu wzroku u dzieci z
uszkodzeniami oun. Praca doktorska. Akademia Medyczna
2000.