Urazy narządu ruchu,

a wiek człowieka

lek. med. Tomasz Rawo

Klinika Ortopedii i Rehabilitacji II WL

Wojewódzki Szpital Bródnowski

Kierownik:

prof. dr hab. med. Jarosław Deszczyński

Ciągłość życia

•

Okres okołoporodowy

•

Okres dziecięcy

•

Okres dorosłości

•

Wiek podeszły

Ciągłość życia

Okres okołoporodowy

•

Dynamiczny wzrost

•

Adaptacja do życia

pozałonowego

•

Miękki szielet, dużo elementów

chrzęstnych

•

Szybkie formowanie kostniny

Urazy okołoporodowe

•

Akcja porodowa

•

Zabiegi położnicze

•

Duża masa urodzeniowa

Urazy okołoporodowe

objawy

•

Niedowłady rzekome

–

Deficyt odruchu Moro

–

Deficyt odruchu chwytnego

•

Konieczność wykluczenia

posocznicy

Urazy okołoporodowe

•

Złamania kości długich

–

Obojczyk (najczęściej)

–

Kość ramienna

–

Kość udowa

Urazy okołoporodowe

złamanie obojczyka

Urazy okołoporodowe

złamanie kości ramiennej

Urazy okołoporodowe

kości długie

Leczenie

Leczenie
•

Obojczyk

–

7-10 dni miękkiego unieruchomienia

–

Niekiedy przypadkowe wykrycie kostniny

po około 2 tygodniach

•

Kość ramienna

–

2 tygodnie miękkiego unieruchomienia

•

Kość udowa

–

Wyciąg plastrowy lub rozwórka Koszli na

2-3 tygodnie

Urazy okołoporodowe

kości długie

W leczeniu ważne jest

uzyskanie

jedynie styku odłamów

kostnych,

zrost z przebudową kostną

postępuje szybko

Urazy okołoporodowe

•

Urazy splotu barkowgo

Przyczyną jest nadmierne

zgięcie boczne szyi w

trakcie akcji porodowej

Urazy okołoporodowe

urazy splotu barkowego

Urazy okołoporodowe

anatomia splotu barkowgo

Urazy okołoporodowe

splot barkowy

•

typu Erba

–

Uszkodzenie korzeni C5 i C6

–

„

kelner biorący napiwek”

–

porażenie zginaczy i odwodzicieli

ramienia

Urazy okołoporodowe

splot barkowy

•

typu Klumpkego

–

Bardzo rzadkie

–

Uszkodzenie korzeni C8 i Th1

–

Ręka opadająca

–

Brak odruchu chwytnego

Urazy okołoporodowe

splot barkowy

•

W leczeniu fizjoterapia

Okres dziecięcy

•

Duża dynamika gojenia złamania

–

Preferowane leczenie zachowawcze

•

Obecność chrząstki wzrostowej

–

Aktywność odwrotnie proporcjonalna do

wieku (im dziecko młodsze tym wzrost

szybszy)

–

Chrząstka nasadowa jest miejscem

zmniejszonej odporności mechanicznej

•

Silny aparat więzadłowy

•

Gruba i mocna okostna

Okres dziecięcy

chrząstka wzrostowa i jądro

kostnienia w obrazie rtg

Okres dziecięcy

•

Złamania typowe dla dzieci

–

Złuszczenia nasad

–

Złamania awulsyjne

–

Złamania podokostnowe

(typu „zielonej gałązki)

Okres dziecięcy

Złamania podokostnowe

Okres dziecięcy

Złamania podokostnowe

Okres dziecięcy

Złamania podokostnowe

Okres dziecięcy

Złuszczenie głowy k.

udowej

Okres dziecięcy

•

Klasyfikacja Saltera

–

Dotyczy złamań w obrębie chrząstki

wzrostowej

–

Ocena ryzyka wystąpienia zaburzeń

wzrastania (I i II typ – ryzyko niskie

tzw. Złuszczenia łagodne)

•

Klasyfikacja Neera i Horowitza

–

Klasyfikacja przemieszczenia

Okres dziecięcy

klasyfikacja Saltera

•

Typ I – złuszczenie bez przemieszczenia

•

Typ II – złamanie przechodzące przez

chrząstkę wzrostową i fragment

przynasady

•

Typ III – złamanie nasady wraz z

uszkodzeniem chrząstki wzrostowej

•

Typ IV – złamanie przechodzące przez

przynasadę, chrząstkę wzrostową i

fragent nasady

•

Typ V – kompresyjny uraz chrząstki

nasadowej bez złamania

Okres dziecięcy

klasyfikacja Saltera

Okres dziecięcy

klasyfikacja Neera i

Horowitza

•

Typ I - <5mm przemieszczenia

•

Typ II – 5mm do 33%

•

Typ III– 33-66%

•

Typ IV - >66%

Okres dziecięcy

zasady repozycji

•

Do 12 r.ż praktycznie każde ustawienie

złamania (z wyjątkiem przemieszczeń

rotacyjnych) jest akceptowalne

•

Przemieszczenia kątowe ponad 20

stopni u dzieci starszych nie dają

gwarancji wystąpienia przebudowy

•

Złamania śródstawowe zawsze

wymagają anatomicznego nastawienia

•

Złamania z uszkodzeniem chrząstki

wzrostowej mogą powikłać się

asymetrią kończyny

Okres dziecięcy

leczenie operacyne

•

Berniger i wsp (1999) Akron

Children’s Hospital – 9 lat obserwacji

46 pacjentów z dużym

przemieszczeniem – brak różnicy

pomiędzy wynikami leczenia

operacyjnego i zachowawczego

•

Baxter i Willey – 2 lata obserwacji 57

pacjentów – maksymalne skrócenie

kończyny wynosiło 2 cm niezależnie

od rodzaju leczenia

Okres dziecięcy

leczenie operacyne

•

Wskazania do leczenia operacyjnego

–

Złamania otwarte

–

Złamania wielomiejscowe

–

Złamania szyjki kości udowej (w

większości przypadków są to złamania

patologiczne)

–

Złamania nadkłykci kości ramiennej

(ryzyko wystąpienia przykurczu

Volkmanna)

–

Złamanie Monteggia

Okres dziecięcy

złamanie Monteggia

Okres dziecięcy

złamanie nadkłykciowe k. ramiennej

zespolone grotami Kirschnera

Okres dziecięcy

złamanie międzykłykciowe

k. udowej u 14-latka

Okres dziecięcy

złamanie międzykłykciowe

k. udowej u 14-latka

zespolone wkrętem i grotem Kirschnera

Dziecko maltretowane

•

Liczne zasinienie i wybroczyny

•

Obrażenia zewnętrzne w różnych

stadiach gojenia

•

Naderwane uszy

•

Ubytki włosów

•

Złamania kości czaszki

•

Liczne złamania żeber

•

Liczne złamania nasad i przynasad

Dziecko maltretowane

obraz CT z licznymi

krwiakami

Dziecko maltretowane

liczne złamania miednicy i

nasady k. udowej u 2-latka

Dziecko maltretowane

liczne złamania żeber

Dziecko maltretowane

mnogie złamania

przynasady kości udowej

Złamania patologiczne u

dzieci

•

Wady genetyczne – osteogenesis

imperfecta

•

W miejscu torbieli samtnej

•

W miejscu dysplazji włóknistej

•

W miejscu chrzęstniaka

Złamania patologiczne u

dzieci

osteogenesis imperfecta

Samotna torbiel kostna

Dysplazja włóknista

Wiek podeszły

•

Osteoporoza

•

Upadki

•

Obciążenia ogólne

•

Demencja

Wiek podeszły -

osteoporoza

Układowa choroba szkieletu,

charakteryzująca się

zmniejszoną masą kostną,

upośledzoną mikroarchitekturą

tkanki kostnej i w konsekwencji –

zwiększoną jej łamliwością

WHO 1994

Wiek podeszły -

osteoporoza

Wiek podeszły -

osteoporoza

Wzrost częstości

złamań

osteoporotyczny

ch w Finlandii

w końcu lat 80-

tych

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Rozpoznanie

–

DEXA (Dual Energy X-Ray

Absobtiometry) – dwuenergetyczna

absobcjometria rentgenowska

–

BMD (Bone Mineral Density) –

gęstość mineralna kości

–

SD (Standard Deviation) – odchylenie

standardowe od szczytowej wartości

BMD, określane jako T-Score

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Rozpoznanie wg WHO (T-score)

–

T-score < -2,5 SD – OSTEOPOROZA

–

T-score -1,0 - -2,5 – OSTEOPENIA

–

T-score > -1,0 - NORMA

Wiek podeszły -

osteoporoza

Ryzyko złamania bliższego końca

kości udowej w wieku 65 lat przy

T-Score = -2,5 wynosi 3,2%,

i rośnie o 1,6 – 2,0 na każde 5 lat,

co oznacza, że ryzyko złamania

bliższego końca k. udowej w 80

r.ż wynosi 14,1%

Wiek podeszły -

osteoporoza

Życiowe ryzyko złamania

osteoporotycznego dla kobiet

wynosi 46,4%

Życiowe ryzyko złamania

osteoporotycznego dla mężczyzn

wynosi 22,4%

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania typowe dla osteoporozy

–

Kompresyjne złamania kręgosłupa

•

W większości przypadków bezobjawowe

•

U co 4 kobiety po 50 r.ż

•

U co 2 kobiety po 80 r.ż

•

12% osób po 50 r.ż obojga płci

–

Prowadzą do przewlekłych zespołów

bólowych, oraz obniżenia wzrostu i

pogłębienia kyfozy piersiowej (wdowi garb)

–

Śmiertelność po złamaniu kręgosłupa

wzrsata o 15-20% w ciągu 7 lat

Wiek podeszły –

osteoporoza

kompresyjne złamanie L1

Wiek podeszły –

osteoporoza

kompresyjne złamanie L1

w obrazie CT (widoczna

stenoza)

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania typowe dla osteoporozy

–

Złamania żeber

•

Błahe urazy, złamania spontaniczne

•

Niewidoczne na radiogramach

•

Nie przemieszczają się

•

Objawiają się silnym bólem i tkliwością

w miejscu złamania

•

Wymagają leczenia przeciwbólowego

(niekiedy przewlekłego)

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania typowe dla osteoporozy

–

Złamania bliższego końca kości

promieniowej

•

Najczęstsze

•

Niestabilne – częste kontrole

•

30% - powikłanie w postaci zespołu Sudecka

•

Często wikła się zespołem cieśni nadgarstka

–

Zwykle leczone opatrunkiem gipsowym,

rzadziej operacyjne

Wiek podeszły –

osteoporoza

wieloodłamowe zł. dalszej

nasady k. promieniowej

Wiek podeszły –

osteoporoza

wieloodłamowe zł. dalszej

nasady k. promieniowej

Wiek podeszły – osteoporoza

wieloodłamowe zł. dalszej nasady k.

Promieniowej zespolone wiązką grotów

Kirschnera

Wiek podeszły – osteoporoza

wieloodłamowe zł. dalszej nasady k.

Promieniowej zespolone wiązką grotów

Kirschnera i stabilizatorem

zewnętrznym

Wiek podeszły –

osteoporozazł. dalszej

nasady k. Promieniowej

stabilizator zewnętrzny

Wiek podeszły – osteoporoza

zł. dalszej nasady k. promieniowej

stabilizator zewnętrzny DYNASTAB N

Wiek podeszły – osteoporoza

zł. dalszej nasady k. promieniowej

stabilizator zewnętrzny DYNASTAB N

Wiek podeszły – osteoporoza

zł. dalszej nasady k. promieniowej

stabilizator zewnętrzny DYNASTAB N

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania bliższego końca kości

udowej

–

Najpoważniejszy problem

osteoporozy

–

Średnio u 2,5 kobiet / 1000

–

Ryzyko wynosi

•

0,2% w 35 r.ż,

•

17% w 50 r.ż

•

30% po 85 r.ż,

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania bliższego końca kości

udowej

–

śmiertelność sięga 40% (w ciągu roku

umiera 20% kobiet i 25% mężczyzn po

złamaniu bliższego końca kości udowej)

–

Skrócenie życia po złamaniu szyjki kości

udowej wynosi około 9 lat.

–

Ilość chorych, którzy powracają do

pełnego zdrowia nie przekracza 25%

–

ponad 50% wymaga dalszej opieki

–

20% stałej pielęgnacji

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania bliższego końca kości udowej

–

Złamania szyjki kości udowej

–

Leczenie operacyjne leczeniem z wyboru

–

Po 70 r.ż konieczna proteza – te złamania nie goją się

z uwagi na złe ukrwienie głowy

–

Przed 70 r.ż możliwe uzyskanie zrostu po zespoleniu,

ale w wypadku licznych obciążeń internistycznych

leczeniem z wyboru jest hemialloplastyka

–

Złamania przy, przez i podkrętarzowe

–

Leczenie operacyjne leczeniem z wyboru

–

Zespolenia dynamiczne (gwóźdź gamma, DHS)

•

KONECZNA WCZESNA PIONIZACJA!

Wiek podeszły –

osteoporoza

typy złamań bliższego

końca kości udowej

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie szyjki kości

udowej

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie szyjki kości

udowej

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie szyjki kości

udowej

obraz CT

Wiek podeszły –

osteoporoza

proteza Austin - Moore

Wiek podeszły –

osteoporoza

proteza Feniks

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie szyjki kości

udowej

stan po implantacji protezy

bipolarnej

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie szyjki kości

udowej

stan po zespoleniu

wkrętami

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie przezkrętarzowe

Wiek podeszły –

osteoporoza

płytka DHS

(Dynamic Hip Screw)

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamanie podkrętarzowe

gwóźdź gamma

Wiek podeszły – osteoporoza

złamanie podkrętarzowe

płytka kątowa

(aktualnie używana bardzo

rzadko)

Wiek podeszły -

osteoporoza

•

Złamania bliższego końca kości

ramiennej

–

Zwykle bez przemieszczenia

–

Znaczne ograniczenie ruchomości

niezależnie od sposobu leczenia

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamania szyjki k.

ramiennej

Wiek podeszły –

osteoporoza

złamania szyjki k.

ramiennej

Wiek podeszły –

osteoporoza

proteza stawu ramiennego

Wiek podeszły - upadki

•

90% złamań kończyn w wieku

podeszłym jest wynikiem upadku

•

1/3 osób po 65 r.ż upada

przynajmniej raz w roku, z czego

3-5% kończy się złamaniem

•

Kobiety upadają częściej niż

mężczyźni

Wiek podeszły - upadki

• Przyczyny upadków

– 50% - poślizgnięcie lub potknięcie
– 10% - omdlenie, zasłabnięcie
– 10% - zaburzenia świadomości
– 20-30% - problemy z utrzymaniem

równowagi

Wiek podeszły - upadki

•

Przyczyny bezpośrednie

–

Zmniejszona siła mięśniowa

–

Zaburzenia chodu

–

Osłabienie wzroku

–

Obniżenie aktywności fizycznej

–

Używanie środków uspokajająco -

nasennych

Wiek podeszły

– obciążenia ogólne

•

Choroby wewnętrzne zwiększające

ryzyko zgonu po złamaniu, oraz w

okresie okołooperacyjnym

–

Choroba niedokrwienna serca

–

Przewlekła niewydolność krążenia

–

Napadowe i Utrwalone migotanie

przedsionków

–

Przewlekła obturacyjna choroba płuc

–

Cukrzyca

Dziękuję

za uwagę

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30
Slide 31
Slide 32
Slide 33
Slide 34
Slide 35
Slide 36
Slide 37
Slide 38
Slide 39
Slide 40
Slide 41
Slide 42
Slide 43
Slide 44
Slide 45
Slide 46
Slide 47
Slide 48
Slide 49
Slide 50
Slide 51
Slide 52
Slide 53
Slide 54
Slide 55
Slide 56
Slide 57
Slide 58
Slide 59
Slide 60
Slide 61
Slide 62
Slide 63
Slide 64
Slide 65
Slide 66
Slide 67
Slide 68
Slide 69
Slide 70
Slide 71
Slide 72
Slide 73
Slide 74
Slide 75
Slide 76
Slide 77
Slide 78
Slide 79
Slide 80
Slide 81
Slide 82
Slide 83
Slide 84
Slide 85
Slide 86
Slide 87
Slide 88
Slide 89
Slide 90

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Urazy narządu ruchu
3. URAZY NARZĄDU RUCHU, Anatomia, Chirurgia, chirurgia1
URAZY narzadu ruchu
Rany, krwotoki, urazy narządu ruchu
URAZY NARZĄDU RUCHU
URAZY NARZĄDU RUCHU
Urazy narządu ruchu
Urazy narządu ruchu
3. URAZY NARZĄDU RUCHU, Anatomia, Chirurgia, chirurgia1
URAZY NARZĄDU RUCHU
Urazy narządu ruchu powiklania
Siły działające w narządzie ruchu człowieka, Medycyna

więcej podobnych podstron

Urazy narządu ruchu, a wiek człowieka(1)

Document Outline