URAZY
NARZĄDU
RUCHU-
POWIKŁANIA
Dr n.med. Małgorzata Łukowicz
POWIKŁANIA WYSTĘPUJĄCE PO
URAZACH:
Przykurcze stawowe, zrosty
Zesztywnienia stawowe
Pewne zespoły chorobowe: zespół
Volkmanna, zespół Sudecka, w których
na czoło objawów wysuwają się
przykurcze i zesztywnienia
PRZYKURCZ STAWU OZNACZA OGRANICZENIE
RUCHU STAWU W PEWNEJ PŁASZCZYŹNIE.
Wyróżniamy:
przykurcz w zgięciu
przykurcz w odwiedzeniu
przykurcz w przywiedzeniu
rzadko w wyproście
przykurcz mieszany
PODZIAŁ ANATOMICZNY PRZYKURCZY:
skórne (po oparzeniach, ranach)
powięziowe (martwica powięzi po
urazie)
mięśniowe (po urazach, zabiegach
operacyjnych, długotrwałym
unieruchomieniu)
neurogenne (reflektoryczne, po
uszkodzeniu nerwów obwodowych)
stawowe (zrosty błony maziowej,
zbliżenie torebki, więzadeł)
ZASZTYWNIENIE STAWU
POWSTAJE NA SKUTEK WEWNĄTRZSTAWOWYCH
LUB ZEWNĄTRZSTAWOWYCH PROCESÓW ZAPALNYCH. RUCHOMOŚĆ STAWU ULEGA
ZNIESIENIU.
Wyróżniamy zestywnienia:
wrodzone (wrodzony zrost promieniowo-
łokciowy)
w chorobach układowych (RZS, hemofilia)
nabyte (zmiany pourazowe, zwyrodnieniowe,
choroby kości)
z nieczynności
Zesztywnienie stawu może być kostne albo
włókniste.
Najczęściej zesztywnienie powstaje jako
następstwo urazów, np. złamań sródstawowych,
głębokich ran stawu.
SKOSTNIENIE POZASZKIELETOWE
Pourazowe rozwija się po urazach
narządu ruchu,
tępych, najczęściej w mięśniach uda,
ramienia,
po rozerwaniu mięśni,
po zwichnięciach stawu biodrowego lub
łokciowego
Mogą się rozwijać w miejscu dotkniętym
urazem lub od niego odległym.
MYOSITIS OSSIFICANS
W przypadku heterotopowego kościotworzenia po
urazach tzw. myositis ossificans posttraumatica czyli
paraosteopatii Dejerine, którego pierwszy opis
pochodzi z 1883 r. (Ridl), dochodzi do powstawania
nacieku zapalnego mięśni i odkładania się beleczek
kostnych pomiędzy włóknami mięśniowymi, przy czym
blaszki kostne odkładają się głównie na obwodzie
mięśnia.
Nawet, jeśli proces odbywa się w pobliżu stawu, szpara
stawowa i torebka stawowa pozostają nie zmienione.
Kostnina zawiera komórki szpiku kostnego, osteoblasty,
kość beleczkową oraz kość dojrzałą z kanałami
Haversa i naczyniami krwionośnymi.
Tkanka mięśniowa jest oddzielona od skostnienia
tkanką łączną.
ROZWÓJ SKOSTNIEŃ
Skostnienia rozwijają się w okolicy urazu lub w
miejscu od niej oddalonym. Podłożem są krwiaki
towarzyszące urazowi.
Od wielkości i lokalizacji kostniny zależy stopień
dysfunkcji stawu i kończyny – czasem może dojść
zrośnięcia w postaci mostu kości tworzących staw i
jego pozastawowego unieruchomienia.
W przypadku kostnienia heterotopowego,
wikłającego operacje na stawach biodrowych, a
zwłaszcza zabiegi alloplastyki (3 – 30%), obserwuje
się zwiększoną częstość tego powikłania u mężczyzn,
a jednocześnie widoczna jest pewna predyspozycja do
wytwarzania kostniny: u 90% pacjentów, u których
przy poprzednim zabiegu wystąpiły skostnienia, to
powikłanie wystąpi przy następnej operacji.
KLASYFIKACJA OBRAZU
RADIOLOGICZNEGO SKOSTNIEŃ WG
BROOKERA.
wysepki kostne w okolicy stawu
wypustki skostnień wychodzące z
miednicy i bliższej nasady kości udowej,
pomiędzy którymi znajduje się pas
wolny do skostnień
wypustki skostnień jak w poprzednim
stopniu, ale bez 1 cm rozgraniczenia
pomost kostny pomiędzy miednicą a
bliższą nasadą kości udowej.
OBRAZ RTG
Pierwsze zmiany radiologiczne w 90 %
przypadków pojawiają się w pierwszych
3 miesiącach po operacji, około 6
miesięcy po zabiegu są wyraźnie
widoczne na zdjęciach, a po roku od
operacji nie pojawiają się nowe
skostnienia
MYOSITIS OSSIFICANS
TRAUMATICA (MOT)
Jest wg Jacobsena [14]
nienowotworowym procesem
dotyczącym tkanek miękkich, zwłaszcza
mięśni, ścięgien, rozcięgien i powięzi, a
najczęściej spotykane jest u młodych
sportowców, uczestniczących w
sportach kontaktowych i narażonych na
pojedyncze lub powtarzające się urazy.
Etiologia schorzenia nie jest poznana.
Jedna z teorii mówi o stymulowanej
poprzez uraz metaplazji komórek
mezenchymalnych tkanki łącznej w
fibroblasty i osteoblasty.
WG NICKOLASA W ROZWOJU SKOSTNIEŃ
OKOŁOSTAWOWYCH WYRÓŻNIA SIĘ CZTERY
OKRESY:
Brak objawów radiologicznych, obrzęk tkanek
miękkich, podwyższone stężenie fosfatazy
alkalicznej we krwi
Stężenie fosfatazy alkalicznej ulega dalszemu
wzrostowi, utrzymuje się obrzęk tkanek, w obrazie
rtg pojawiają się słabo wysycone zmiany
okołostawowe
Utrzymuje się podwyższone stężenie fosfatazy
alkalicznej, objawy radiologiczne narastają,
występuje ograniczenie ruchu w stawie, ustępuje
obrzęk tkanek miękkich
występują wyraźne, dobrze wysycone zmiany
radiologiczne, poziom fosfatazy alkalicznej obniża
się, pozostaje zniekształcenie zarysu stawu.
LECZENIE
Przede wszystkim z a p o b i e g a n i e –
wyłączenie bodźców bólowych,
unieruchomienie stawu na okres około
3 tygodni, łagodne ciepło.
Zaleca się forsowne redresje
Ćwiczenia zwiększające ruch w stawach
Farmakologiczne
Fizykoterapia
Leczenie operacyjne
Naświetlania RTG
URAZOWE USZKODZENIA
NERWÓW OBWODOWYCH
URAZOWE USZKODZENIA
NERWÓW OBWODOWYCH
Stany, w których wyniku działania siły
doszło do uszkodzenia całkowitego lub
częściowego jakiegoś elementu
obwodowego neuronu ruchowego –
korzenia rdzeniowego, splotu, pnia
nerwu obwodowego
Zaburzenia maja zwykle charakter
mieszany ze względu na budowę nerwu
obwodowego (włókna ruchowe,
czuciowe, wegetatywne)