PRAWO PRACY
PRAWO PRACY
Urlopy pracownicze
Urlopy pracownicze
Urlop wypoczynkowy jest zwolnieniem
Urlop wypoczynkowy jest zwolnieniem
pracownika z obowiązku świadczenia pracy
pracownika z obowiązku świadczenia pracy
w celu regeneracji jego sió fizycznych i
w celu regeneracji jego sió fizycznych i
psychicznych przy jednoczesnym
psychicznych przy jednoczesnym
zapewnieniu mu za ten czas wynagrodzenia.
zapewnieniu mu za ten czas wynagrodzenia.
Prawo pracownika do urlopu jest jednym z
Prawo pracownika do urlopu jest jednym z
jego podstawowych uprawnień. Wynika ono
jego podstawowych uprawnień. Wynika ono
z przepisów Kodeksu pracy (art. 14, 152-
z przepisów Kodeksu pracy (art. 14, 152-
173) oraz z norm wyższego rzędu -
173) oraz z norm wyższego rzędu -
Konstytucja RP (art. 66 ust. 2) oraz
Konstytucja RP (art. 66 ust. 2) oraz
Europejska Karta Społeczna (art. 2 pkt 3).
Europejska Karta Społeczna (art. 2 pkt 3).
Każdy pracownik ma prawo do urlopu:
Każdy pracownik ma prawo do urlopu:
- corocznego, co oznacza, że po nabyciu
- corocznego, co oznacza, że po nabyciu
prawa do pierwszego urlopu pracownikowi
prawa do pierwszego urlopu pracownikowi
przysługuje urlop w każdym kolejnym roku
przysługuje urlop w każdym kolejnym roku
kalendarzowym zatrudnienia;
kalendarzowym zatrudnienia;
- płatnego, co oznacza, że za czas urlopu
- płatnego, co oznacza, że za czas urlopu
przysługuje mu wynagrodzenie, jakie by
przysługuje mu wynagrodzenie, jakie by
otrzymywał, gdyby w tym czasie pracował;
otrzymywał, gdyby w tym czasie pracował;
- nieprzerwanego, co oznacza ograniczoną
- nieprzerwanego, co oznacza ograniczoną
możliwość dzielenia urlopu i odwołania
możliwość dzielenia urlopu i odwołania
przez pracodawcę z niego.
przez pracodawcę z niego.
Urlop jest prawem osobistym pracownika, co
Urlop jest prawem osobistym pracownika, co
oznacza, że nie może on tego uprawnienia
oznacza, że nie może on tego uprawnienia
przenieść na inną osobę, np. na kolegę z
przenieść na inną osobę, np. na kolegę z
pracy.
pracy.
Umowa między pracodawcą a pracownikiem
Umowa między pracodawcą a pracownikiem
w tym zakresie jest nieważna. Nawet gdyby
w tym zakresie jest nieważna. Nawet gdyby
doszło do zawarcia i wykonania tego typu
doszło do zawarcia i wykonania tego typu
umowy, w której pracownik przeniósłby na
umowy, w której pracownik przeniósłby na
inną osobę swoje prawo do urlopu lub
inną osobę swoje prawo do urlopu lub
zrzekłby się dobrowolnie urlopu, to nadal
zrzekłby się dobrowolnie urlopu, to nadal
przysługiwać mu będzie urlop wypoczynkowy
przysługiwać mu będzie urlop wypoczynkowy
w zakresie określonym w Kodeksie pracy.
w zakresie określonym w Kodeksie pracy.
Pracownik nie może zrzec się prawa
Pracownik nie może zrzec się prawa
do urlopu, zarówno bieżącego, jak i
do urlopu, zarówno bieżącego, jak i
zaległego, jeśli jeszcze może go
zaległego, jeśli jeszcze może go
wykorzystać.
wykorzystać.
Od tej zasady prawo pracy nie
Od tej zasady prawo pracy nie
przewiduje wyjątków.
przewiduje wyjątków.
Prawo pracownika do urlopu nie jest
Prawo pracownika do urlopu nie jest
uzależnione od rodzaju umowy o
uzależnione od rodzaju umowy o
pracę.
pracę.
Pracownik w roku kalendarzowym, w
Pracownik w roku kalendarzowym, w
którym podejmuje pracę po raz
którym podejmuje pracę po raz
pierwszy w życiu, nabywa prawo do
pierwszy w życiu, nabywa prawo do
urlopu po każdym miesiącu pracy, a
urlopu po każdym miesiącu pracy, a
prawo do urlopów kolejnych nabywa z
prawo do urlopów kolejnych nabywa z
dniem 1 stycznia każdego następnego
dniem 1 stycznia każdego następnego
roku kalendarzowego.
roku kalendarzowego.
W związku z tym w przypadku
W związku z tym w przypadku
śmierci pracownika nabyte prawo do
śmierci pracownika nabyte prawo do
urlopu ulega przekształceniu w
urlopu ulega przekształceniu w
roszczenie majątkowe ze stosunku
roszczenie majątkowe ze stosunku
pracy.
pracy.
Nabycie prawa do
Nabycie prawa do
pierwszego urlopu
pierwszego urlopu
wypoczynkowego
wypoczynkowego
Pracownik podejmujący po raz pierwszy w
Pracownik podejmujący po raz pierwszy w
swym życiu zawodowym pracę nabywa
swym życiu zawodowym pracę nabywa
pierwszego urlopu z upływem każdego
pierwszego urlopu z upływem każdego
miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru
miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru
przysługującego mu po przepracowaniu
przysługującego mu po przepracowaniu
roku.
roku.
Taki sposób nabywania prawa do
Taki sposób nabywania prawa do
pierwszego urlopu obowiązuje w tym roku
pierwszego urlopu obowiązuje w tym roku
kalendarzowym, w którym pracownik
kalendarzowym, w którym pracownik
podjął pierwszą pracę.
podjął pierwszą pracę.
Tego rodzaju urlop cząstkowy
Tego rodzaju urlop cząstkowy
przysługuje w pierwszym roku pracy,
przysługuje w pierwszym roku pracy,
a nie przez pierwszy pracy.
a nie przez pierwszy pracy.
Oznacza to, że prawo do kolejnego
Oznacza to, że prawo do kolejnego
urlopu pracownik nabywa z dniem 1
urlopu pracownik nabywa z dniem 1
stycznia kolejnego roku
stycznia kolejnego roku
kalendarzowego.
kalendarzowego.
Z końcem pierwszego miesiąca
Z końcem pierwszego miesiąca
zatrudnienia będzie więc mógł
zatrudnienia będzie więc mógł
skorzystać z urlopu wypoczynkowego
skorzystać z urlopu wypoczynkowego
w wymiarze 1/12 wymiaru
w wymiarze 1/12 wymiaru
przysługującego mu po
przysługującego mu po
przepracowaniu roku (20 dni).
przepracowaniu roku (20 dni).
Nie ma jednak przepisu, który
Nie ma jednak przepisu, który
pozwalałby ten ułamkowy wynik 1.66
pozwalałby ten ułamkowy wynik 1.66
dnia zaokrąglać do pełnego dnia, tak
dnia zaokrąglać do pełnego dnia, tak
jak to jest w przypadku urlopu
jak to jest w przypadku urlopu
kolejnego pracowników
kolejnego pracowników
zatrudnionych na niepełnym etacie
zatrudnionych na niepełnym etacie
lub przy ustalaniu urlopu
lub przy ustalaniu urlopu
proporcjonalnego.
proporcjonalnego.
Zgodnie z regułą, urlopu udziela się w wymiarze
Zgodnie z regułą, urlopu udziela się w wymiarze
godzinowym, toteż wypoczynek pracownika
godzinowym, toteż wypoczynek pracownika
rozpoczynającego karierę zawodową po
rozpoczynającego karierę zawodową po
jednym miesiącu pracy wynosić będzie
jednym miesiącu pracy wynosić będzie
13
13
godzin i 17
godzin i 17
minut
minut
, bo:
, bo:
-
-
1,66 dnia x 8 godzin (jeden dzień urlopu
1,66 dnia x 8 godzin (jeden dzień urlopu
odpowiada 8 godzinom pracy) = 13,28;
odpowiada 8 godzinom pracy) = 13,28;
-
-
0,28 x 60 minut = 16,8 minuty
0,28 x 60 minut = 16,8 minuty
(końcówkę tego działania 0,28 należy
(końcówkę tego działania 0,28 należy
pomnożyć przez 60 minut, bo jedna
pomnożyć przez 60 minut, bo jedna
godzina wynosi 60 minut).
godzina wynosi 60 minut).
W praktyce można przyjąć - chociaż
W praktyce można przyjąć - chociaż
nie ma przepisu, który uprawniałby
nie ma przepisu, który uprawniałby
do tego - metodę zaokrąglania
do tego - metodę zaokrąglania
wymiaru urlopu do pełnego dnia z
wymiaru urlopu do pełnego dnia z
korzyścią dla pracownika.
korzyścią dla pracownika.
Będzie to więc zamiast 1,66 dnia - 2
Będzie to więc zamiast 1,66 dnia - 2
dni, tak jednak, by w roku
dni, tak jednak, by w roku
kalendarzowym wymiar urlopu
kalendarzowym wymiar urlopu
pracownika nit przekroczył 20 dni.
pracownika nit przekroczył 20 dni.
Istotne jest, że urlop przysługuje z
Istotne jest, że urlop przysługuje z
upływem miesiąca pracy, a nie miesiąca
upływem miesiąca pracy, a nie miesiąca
kalendarzowego.
kalendarzowego.
Jeżeli pracownik zostanie zatrudniony
Jeżeli pracownik zostanie zatrudniony
pierwszego dnia miesiąca, to miesięczny
pierwszego dnia miesiąca, to miesięczny
okres zatrudnienia upływa z ostatnim
okres zatrudnienia upływa z ostatnim
dniem tego miesiąca, np. pracownik został
dniem tego miesiąca, np. pracownik został
zatrudniony 1 kwietnia, to miesiąc
zatrudniony 1 kwietnia, to miesiąc
pozostawania w zatrudnieniu upływa 30
pozostawania w zatrudnieniu upływa 30
kwietnia.
kwietnia.
W praktyce często jednak zdarza się, że
W praktyce często jednak zdarza się, że
pracownik rozpoczyna pracę w trakcie
pracownik rozpoczyna pracę w trakcie
danego miesiąca, np. od polowy
danego miesiąca, np. od polowy
miesiąca, wtedy ustalenie terminu
miesiąca, wtedy ustalenie terminu
upływu miesiąca pracy mającego wpływ
upływu miesiąca pracy mającego wpływ
na nabycie prawa do pierwszego urlopu
na nabycie prawa do pierwszego urlopu
wypoczynkowego następuje z upływem
wypoczynkowego następuje z upływem
dnia w następnym miesiącu
dnia w następnym miesiącu
kalendarzowym, który nazwą lub datą
kalendarzowym, który nazwą lub datą
poprzedza dzień nawiązania stosunku
poprzedza dzień nawiązania stosunku
pracy.
pracy.
Przykład
Przykład
Pracownik rozpoczął pierwszą pracę
Pracownik rozpoczął pierwszą pracę
15 stycznia 2011 r.
15 stycznia 2011 r.
Prawo do pierwszego urlopu
Prawo do pierwszego urlopu
wypoczynkowego w wymiarze 1/12
wypoczynkowego w wymiarze 1/12
wymiaru przysługującego mu po
wymiaru przysługującego mu po
przepracowaniu roku nabędzie z
przepracowaniu roku nabędzie z
dniem 14 lutego 2011 r.
dniem 14 lutego 2011 r.
Jeżeli pracownik pozostaje u jednego
Jeżeli pracownik pozostaje u jednego
pracodawcy w stosunku pracy przez część
pracodawcy w stosunku pracy przez część
miesiąca a następnie dochodzi do
miesiąca a następnie dochodzi do
rozwiązania umowy o pracę i nawiązania
rozwiązania umowy o pracę i nawiązania
kolejnego stosunku pracy
kolejnego stosunku pracy
z innym pracodawcą, wtedy miesięczny
z innym pracodawcą, wtedy miesięczny
okres zatrudnienia uprawniający do
okres zatrudnienia uprawniający do
nabycia prawa
nabycia prawa
do pierwszego urlopu ustala się z upływem
do pierwszego urlopu ustala się z upływem
30 dni zatrudnienia.
30 dni zatrudnienia.
Przykład
Przykład
Pracownik pozostawał w zatrudnieniu
Pracownik pozostawał w zatrudnieniu
od 2 do 15 stycznia 2011 r., a
od 2 do 15 stycznia 2011 r., a
następnie od 4 maja 2011 r.
następnie od 4 maja 2011 r.
Miesięczny okres zatrudnienia
Miesięczny okres zatrudnienia
uprawniający do pierwszego urlopu
uprawniający do pierwszego urlopu
wypoczynkowego upłynął 19 maja
wypoczynkowego upłynął 19 maja
2011 r., czyli 30 dnia pracy.
2011 r., czyli 30 dnia pracy.
Prawo do urlopów
Prawo do urlopów
kolejnych
kolejnych
W następnym roku kalendarzowym,
W następnym roku kalendarzowym,
następującym po roku, w którym
następującym po roku, w którym
pracownik podjął pierwszą pracę,
pracownik podjął pierwszą pracę,
nabywa on prawo do kolejnego urlopu,
nabywa on prawo do kolejnego urlopu,
jeżeli oczywiście w tym czasie pozostaje
jeżeli oczywiście w tym czasie pozostaje
w zatrudnieniu. Pracownik nabywa więc
w zatrudnieniu. Pracownik nabywa więc
prawo do kolejnego urlopu niejako „z
prawo do kolejnego urlopu niejako „z
góry" w dniu 1 stycznia, o ile w tym dniu
góry" w dniu 1 stycznia, o ile w tym dniu
pozostaje w zatrudnieniu.
pozostaje w zatrudnieniu.
Jeżeli pracownik podejmuje kolejne
Jeżeli pracownik podejmuje kolejne
zatrudnienie w trakcie roku kalendarzowego,
zatrudnienie w trakcie roku kalendarzowego,
np. 15 lipca, to dniem nabycia prawa do
np. 15 lipca, to dniem nabycia prawa do
kolejnego urlopu jest dzień, stanowiący
kolejnego urlopu jest dzień, stanowiący
początek zatrudnienia w danym roku
początek zatrudnienia w danym roku
kalendarzowym.
kalendarzowym.
Gdy zaś pracownik zmienia pracodawcę, a
Gdy zaś pracownik zmienia pracodawcę, a
ustanie zatrudnienia i nawiązanie kolejnego
ustanie zatrudnienia i nawiązanie kolejnego
ma miejsce w różnych latach kalendarzowych -
ma miejsce w różnych latach kalendarzowych -
to nabywa on u nowego pracodawcy urlop
to nabywa on u nowego pracodawcy urlop
wypoczynkowy na zasadzie proporcjonalności.
wypoczynkowy na zasadzie proporcjonalności.
Ten, kto rozpoczął pracę w 2010 r.,
Ten, kto rozpoczął pracę w 2010 r.,
prawo do kolejnego urlopu nabędzie
prawo do kolejnego urlopu nabędzie
z dniem 1 stycznia 2011 r. i to
z dniem 1 stycznia 2011 r. i to
niezależnie od tego, w jakim
niezależnie od tego, w jakim
miesiącu 2010 r. rozpoczął
miesiącu 2010 r. rozpoczął
zatrudnienie: styczniu, maju czy
zatrudnienie: styczniu, maju czy
październiku.
październiku.
Okresy warunkujące
Okresy warunkujące
nabycie prawa i wymiar
nabycie prawa i wymiar
urlopu
urlopu
Prawo do urlopu i jego wymiar zależą
Prawo do urlopu i jego wymiar zależą
od ogólnego stażu pracy pracownika.
od ogólnego stażu pracy pracownika.
Ustala się go sumując wszystkie
Ustala się go sumując wszystkie
okresy zatrudnienia bez względu na
okresy zatrudnienia bez względu na
sposób ustania stosunku pracy u
sposób ustania stosunku pracy u
kolejnych pracodawców oraz przerwy
kolejnych pracodawców oraz przerwy
między poszczególnymi okresami
między poszczególnymi okresami
zatrudnienia.
zatrudnienia.
Zaliczenie danego okresu
Zaliczenie danego okresu
zatrudnienia do stażu pracy nie jest
zatrudnienia do stażu pracy nie jest
niczym uwarunkowane ani
niczym uwarunkowane ani
ograniczone.
ograniczone.
Poprzednie okresy zatrudnienia mają
Poprzednie okresy zatrudnienia mają
wpływ na prawo i również na wymiar
wpływ na prawo i również na wymiar
urlopu wypoczynkowego.
urlopu wypoczynkowego.
Do okresu pracy, od którego zależy
Do okresu pracy, od którego zależy
wymiar urlopu, oprócz okresów
wymiar urlopu, oprócz okresów
zatrudnienia, wlicza się okresy nauki,
zatrudnienia, wlicza się okresy nauki,
jednak pod warunkiem jej ukończenia.
jednak pod warunkiem jej ukończenia.
Warunkiem zaliczenia okresu nauki
Warunkiem zaliczenia okresu nauki
jest przedstawienie pracodawcy
jest przedstawienie pracodawcy
świadectwa (dyplomu) ukończenia
świadectwa (dyplomu) ukończenia
danego rodzaju szkoły.
danego rodzaju szkoły.
Okresy nauki wpływające na
Okresy nauki wpływające na
wymiar urlopu
wymiar urlopu
wypoczynkowego:
wypoczynkowego:
Do okresu zatrudnienia wliczeniu
Do okresu zatrudnienia wliczeniu
podlega okres pobierania nauki w
podlega okres pobierania nauki w
szkole wyższej jedynie pod
szkole wyższej jedynie pod
warunkiem otrzymania dyplomu
warunkiem otrzymania dyplomu
ukończenia studiów wyższych,
ukończenia studiów wyższych,
potwierdzających uzyskanie
potwierdzających uzyskanie
odpowiedniego tytułu zawodowego
odpowiedniego tytułu zawodowego
(uzyskanie dyplomu magistra lub
(uzyskanie dyplomu magistra lub
równorzędnego).
równorzędnego).
Nie wystarcza tzw. absolutorium.
Nie wystarcza tzw. absolutorium.
Datą ukończenia studiów jest data złożenia
Datą ukończenia studiów jest data złożenia
egzaminu dyplomowego, w przypadku
egzaminu dyplomowego, w przypadku
kierunków: lekarskiego, lekarsko-
kierunków: lekarskiego, lekarsko-
dentystycznego i weterynarii - data złożenia
dentystycznego i weterynarii - data złożenia
ostatniego wymaganego planem studiów
ostatniego wymaganego planem studiów
egzaminu, a w przypadku kierunku farmacja -
egzaminu, a w przypadku kierunku farmacja -
data zaliczenia ostatniej, przewidzianej
data zaliczenia ostatniej, przewidzianej
planem studiów praktyki fan 167 ust. 2
planem studiów praktyki fan 167 ust. 2
ustawy z 27 lipca 2005 r, - Prawo o
ustawy z 27 lipca 2005 r, - Prawo o
szkolnictwie wyższym. Dz. U. Nr 164, póź.
szkolnictwie wyższym. Dz. U. Nr 164, póź.
1365 z póżn. zm.).
1365 z póżn. zm.).
Fakt ukończenia studiów potwierdza
Fakt ukończenia studiów potwierdza
dyplom.
dyplom.
Aby pracodawca zaliczył naukę i
Aby pracodawca zaliczył naukę i
prawidłowo ustalił wymiar urlopu,
prawidłowo ustalił wymiar urlopu,
musi otrzymać dyplom, świadectwo
musi otrzymać dyplom, świadectwo
potwierdzające ukończenie nauki.
potwierdzające ukończenie nauki.
Inne okresy wpływające na
Inne okresy wpływające na
wymiar urlopu
wymiar urlopu
Od lutego 2009 r. obowiązują nowe
Od lutego 2009 r. obowiązują nowe
bardziej korzystne dla pracowników
bardziej korzystne dla pracowników
zasady zaliczania okresów pracy za
zasady zaliczania okresów pracy za
granicą do stażu pracy (art. 86 ustawy
granicą do stażu pracy (art. 86 ustawy
z 20 kwietnia 2004 r. o promocji
z 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku
zatrudnienia i instytucjach rynku
pracy, tekst jedn. Dz. U.
pracy, tekst jedn. Dz. U.
z
z
2008 r. Nr
2008 r. Nr
69, póz. 415 z późn. zm. wynikającą z
69, póz. 415 z późn. zm. wynikającą z
Dz. U. z 2009 r. Nr 6. póz. 33).
Dz. U. z 2009 r. Nr 6. póz. 33).
Do stażu pracy, od którego zależą
Do stażu pracy, od którego zależą
uprawnienia pracownicze, m.in.
uprawnienia pracownicze, m.in.
wymiar urlopu wypoczynkowego
wymiar urlopu wypoczynkowego
należy zaliczać udokumentowane
należy zaliczać udokumentowane
okresy pracy za granicą, niezależnie
okresy pracy za granicą, niezależnie
od obywatelstwa pracownika i od
od obywatelstwa pracownika i od
faktu w jakim państwie pracownik
faktu w jakim państwie pracownik
wykonywał pracę.
wykonywał pracę.
Zniesiono także obowiązek opłacania
Zniesiono także obowiązek opłacania
składek na Fundusz Pracy.
składek na Fundusz Pracy.
Obecnie w zakresie uprawnień
Obecnie w zakresie uprawnień
pracowniczych do stażu pracy zalicza
pracowniczych do stażu pracy zalicza
się wszystkie udokumentowane
się wszystkie udokumentowane
okresy zatrudnienia, przebyte za
okresy zatrudnienia, przebyte za
granicą u pracodawcy zagranicznego
granicą u pracodawcy zagranicznego
niezależnie od tego gdzie praca była
niezależnie od tego gdzie praca była
wykonywana.
wykonywana.
Okresy wliczane do okresu pracy, od
Okresy wliczane do okresu pracy, od
których zależy nabycie prawa do
których zależy nabycie prawa do
urlopu.
urlopu.
Do stażu pracy, od którego zależą
Do stażu pracy, od którego zależą
uprawnienia pracownicze, w tym
uprawnienia pracownicze, w tym
uprawnienia urlopowe, nie wlicza się
uprawnienia urlopowe, nie wlicza się
okresów wykonywania pracy na
okresów wykonywania pracy na
podstawie umów cywilnoprawnych, np.
podstawie umów cywilnoprawnych, np.
zlecenia, o dzieło oraz prowadzenia
zlecenia, o dzieło oraz prowadzenia
działalności gospodarczej.
działalności gospodarczej.
Natomiast przepisy wewnętrzne
Natomiast przepisy wewnętrzne
obowiązujące u danego pracodawcy,
obowiązujące u danego pracodawcy,
np. układ zbiorowy pracy mogą
np. układ zbiorowy pracy mogą
przewidywać w tym zakresie
przewidywać w tym zakresie
rozwiązania bardziej korzystne dla
rozwiązania bardziej korzystne dla
pracowników.
pracowników.
Wtedy takie okresy mogą zostać
Wtedy takie okresy mogą zostać
zaliczone do okresu zatrudnienia
zaliczone do okresu zatrudnienia
wpływającego na wymiar urlopu
wpływającego na wymiar urlopu
Urlop w dodatkowym
Urlop w dodatkowym
zatrudnieniu
zatrudnieniu
Jeżeli pracownik jest zatrudniony
Jeżeli pracownik jest zatrudniony
równolegle na dwóch etatach u
równolegle na dwóch etatach u
dwóch pracodawców, to urlop jest
dwóch pracodawców, to urlop jest
liczony oddzielnie dla każdego
liczony oddzielnie dla każdego
stosunku pracy.
stosunku pracy.
Każdy pracodawca powinien więc
Każdy pracodawca powinien więc
ustalić jego uprawnienia urlopowe
ustalić jego uprawnienia urlopowe
uwzględniając wymiar czasu
uwzględniając wymiar czasu
pracownika i staż.
pracownika i staż.
Do stażu wymaganego do nabycia
Do stażu wymaganego do nabycia
prawa, jak i wymiaru urlopu
prawa, jak i wymiaru urlopu
wypoczynkowego wlicza się także
wypoczynkowego wlicza się także
okres poprzedniego nieskończonego
okres poprzedniego nieskończonego
zatrudnienia w części przypadającej
zatrudnienia w części przypadającej
przed nawiązaniem drugiego lub
przed nawiązaniem drugiego lub
kolejnego stosunku pracy.
kolejnego stosunku pracy.
Urlop uzupełniający
Urlop uzupełniający
Urlop uzupełniający stanowi różnicę pomiędzy
Urlop uzupełniający stanowi różnicę pomiędzy
wykorzystanym, przysługującym za dany rok
wykorzystanym, przysługującym za dany rok
kalendarzowy urlopem a jego podwyższonym
kalendarzowy urlopem a jego podwyższonym
wymiarem. Pracownik uzyskuje prawo do urlopu w
wymiarem. Pracownik uzyskuje prawo do urlopu w
wyższym wymiarze wskutek zajścia następujących
wyższym wymiarze wskutek zajścia następujących
zdarzeń:
zdarzeń:
- upływu odpowiedniego stażu pracy (np. 10 lat);
- upływu odpowiedniego stażu pracy (np. 10 lat);
- ukończenia szkoły w trakcie zatrudnienia i
- ukończenia szkoły w trakcie zatrudnienia i
zaliczenia okresu nauki do stażu pracy;
zaliczenia okresu nauki do stażu pracy;
- nawiązania w trakcie roku kalendarzowego
- nawiązania w trakcie roku kalendarzowego
stosunku pracy z pracodawcą, u którego
stosunku pracy z pracodawcą, u którego
obowiązują korzystniejsze wymiary urlopu niż
obowiązują korzystniejsze wymiary urlopu niż
ustalone w k.p.
ustalone w k.p.
Urlop uzupełniający należy odróżnić
Urlop uzupełniający należy odróżnić
od urlopu dodatkowego.
od urlopu dodatkowego.
Urlop uzupełniający wykorzystywany
Urlop uzupełniający wykorzystywany
jest według tych samych zasad, jak
jest według tych samych zasad, jak
każdy urlop wypoczynkowy.
każdy urlop wypoczynkowy.
Urlop uzupełniający dotyczy tylko
Urlop uzupełniający dotyczy tylko
urlopów kolejnych, nie zaś pierwszego
urlopów kolejnych, nie zaś pierwszego
w życiu zawodowym urlopu.
w życiu zawodowym urlopu.
Pracownikowi, który nabył prawo do
Pracownikowi, który nabył prawo do
urlopu uzupełniającego, np. pod
urlopu uzupełniającego, np. pod
koniec roku, w listopadzie, bo wtedy
koniec roku, w listopadzie, bo wtedy
upływa 10-letni okres jego pracy,
upływa 10-letni okres jego pracy,
należy przyznać ten urlop w pełnym
należy przyznać ten urlop w pełnym
wymiarze (6 dni).
wymiarze (6 dni).
Zgodnie bowiem z obowiązującymi
Zgodnie bowiem z obowiązującymi
przepisami (§ 3 rozp. Ministra Pracy i Polityki
przepisami (§ 3 rozp. Ministra Pracy i Polityki
Socjalne] z 8 stycznia 1997 r. w sprawie
Socjalne] z 8 stycznia 1997 r. w sprawie
szczegółowych zasad udzielania urlopu
szczegółowych zasad udzielania urlopu
wypoczynkowego, ustalania i wypłacania
wypoczynkowego, ustalania i wypłacania
wynagrodzenia za czas urlopu oraz
wynagrodzenia za czas urlopu oraz
ekwiwalentu pieniężnego za urlop), wymiar
ekwiwalentu pieniężnego za urlop), wymiar
urlopu proporcjonalnego w roku
urlopu proporcjonalnego w roku
kalendarzowym, w którym pracownik nabył u
kalendarzowym, w którym pracownik nabył u
danego pracodawcy prawo do urlopu
danego pracodawcy prawo do urlopu
wypoczynkowego w wyższym wymiarze,
wypoczynkowego w wyższym wymiarze,
ustala się uwzględniając ten wyższy wymiar.
ustala się uwzględniając ten wyższy wymiar.
Przykład
Przykład
Pracownik 1 sierpnia nabył prawo do urlopu
Pracownik 1 sierpnia nabył prawo do urlopu
uzupełniającego, bo wtedy właśnie mija 10 lat jego
uzupełniającego, bo wtedy właśnie mija 10 lat jego
stażu pracy w zakresie ustalania wymiaru urlopu (8
stażu pracy w zakresie ustalania wymiaru urlopu (8
lat z tytułu ukończenia studiów wyższych i 2 lata
lat z tytułu ukończenia studiów wyższych i 2 lata
pracy w firmie
pracy w firmie
X).
X).
W październiku dochodzi do rozwiązania stosunku
W październiku dochodzi do rozwiązania stosunku
pracy w tej firmie.
pracy w tej firmie.
Ustalając uprawnienia urlopowe tego pracownika u
Ustalając uprawnienia urlopowe tego pracownika u
pracodawcy
pracodawcy
X
X
należy brać wyższy wymiar urlopu,
należy brać wyższy wymiar urlopu,
czyli 26 dni.
czyli 26 dni.
W związku z tym pracownik będzie miał prawo do 20
W związku z tym pracownik będzie miał prawo do 20
dni urlopu z tytułu pracy do końca września (9/12 x
dni urlopu z tytułu pracy do końca września (9/12 x
26 dni = 19,5 po zaokrągleniu 20 dni).
26 dni = 19,5 po zaokrągleniu 20 dni).
Wymiar urlopu
Wymiar urlopu
wypoczynkowego
wypoczynkowego
Wymiar urlopu pracowników
Wymiar urlopu pracowników
młodocianych
młodocianych
Pracownik młodociany nabywa prawo
Pracownik młodociany nabywa prawo
do pierwszego w swej karierze
do pierwszego w swej karierze
zawodowej urlopu wypoczynkowego
zawodowej urlopu wypoczynkowego
w wymiarze 12 dni roboczych z
w wymiarze 12 dni roboczych z
upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia
upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia
pierwszej pracy.
pierwszej pracy.
Z upływem roku od dnia rozpoczęcia
Z upływem roku od dnia rozpoczęcia
pierwszej pracy przysługuje mu urlop
pierwszej pracy przysługuje mu urlop
wymiarze 26 dni roboczych.
wymiarze 26 dni roboczych.
W sumie więc wymiar urlopu
W sumie więc wymiar urlopu
pracownika młodocianego po
pracownika młodocianego po
przepracowaniu 12 miesięcy wynosi
przepracowaniu 12 miesięcy wynosi
38 dni roboczych.
38 dni roboczych.
Dzieje się tak dlatego, że urlop należny
Dzieje się tak dlatego, że urlop należny
młodocianemu po pół roku pracy nie
młodocianemu po pół roku pracy nie
jest wliczany do wymiaru urlopu
jest wliczany do wymiaru urlopu
przysługującego mu po roku pracy (nie
przysługującego mu po roku pracy (nie
jest to tzw. urlop zaliczkowy).
jest to tzw. urlop zaliczkowy).
Liczba dni urlopu podlega zsumowaniu i
Liczba dni urlopu podlega zsumowaniu i
po roku zatrudnienia wymiar urlopu
po roku zatrudnienia wymiar urlopu
wypoczynkowego pracownika
wypoczynkowego pracownika
młodocianego wynosi 38 dni roboczych.
młodocianego wynosi 38 dni roboczych.
Wymiar urlopów kolejnych
Wymiar urlopów kolejnych
młodocianego wynosi 26 dni
młodocianego wynosi 26 dni
roboczych.
roboczych.
Prawo do takich urlopów pracownik
Prawo do takich urlopów pracownik
młodociany nabywa z początkiem
młodociany nabywa z początkiem
każdego następnego roku
każdego następnego roku
kalendarzowego, tj. z dniem 1
kalendarzowego, tj. z dniem 1
stycznia każdego roku.
stycznia każdego roku.
W roku kalendarzowym, w którym
W roku kalendarzowym, w którym
młodociany ukończy 18 lat, wymiar
młodociany ukończy 18 lat, wymiar
jego urlopu wypoczynkowego ulega
jego urlopu wypoczynkowego ulega
zmianie i wynosi 20 dni, pod
zmianie i wynosi 20 dni, pod
warunkiem jednak że prawo do
warunkiem jednak że prawo do
urlopu nabył przed ukończeniem 18
urlopu nabył przed ukończeniem 18
lat.
lat.
Wymiar urlopu pracownika
Wymiar urlopu pracownika
tymczasowego
tymczasowego
Uprawnienia urlopowe pracownika
Uprawnienia urlopowe pracownika
tymczasowego reguluje w sposób
tymczasowego reguluje w sposób
odrębny ustawa z 9 lipca 2003 r. o
odrębny ustawa z 9 lipca 2003 r. o
zatrudnianiu pracowników
zatrudnianiu pracowników
tymczasowych (Dz. U. Nr 166, poz. 1608
tymczasowych (Dz. U. Nr 166, poz. 1608
z
z
późn. zm.).
późn. zm.).
W związku z tym należy rozróżnić:
W związku z tym należy rozróżnić:
- nabycie prawa do urlopu i jego wymian
- nabycie prawa do urlopu i jego wymian
- możliwość wykorzystania urlopu w
- możliwość wykorzystania urlopu w
naturze.
naturze.
Pracownik tymczasowy nabywa
Pracownik tymczasowy nabywa
prawo do urlopu wypoczynkowego w
prawo do urlopu wypoczynkowego w
wymiarze 2 dni za każdy miesiąc
wymiarze 2 dni za każdy miesiąc
pozostawania do dyspozycji jednego
pozostawania do dyspozycji jednego
lub więcej niż jednego pracodawcy
lub więcej niż jednego pracodawcy
użytkownika.
użytkownika.
Urlopu udziela się pracownikowi
Urlopu udziela się pracownikowi
tymczasowemu w dni, które były dla
tymczasowemu w dni, które były dla
niego dniami pracy, gdyby nie
niego dniami pracy, gdyby nie
korzystał z urlopu.
korzystał z urlopu.
Jest to regulacja szczególna i nie
Jest to regulacja szczególna i nie
znajdzie tu zastosowania, wyrażona w
znajdzie tu zastosowania, wyrażona w
k.p., zasada udzielania urlopu w
k.p., zasada udzielania urlopu w
wymiarze godzinowym, gdzie jeden
wymiarze godzinowym, gdzie jeden
dzień urlopu odpowiada 8 godzinom
dzień urlopu odpowiada 8 godzinom
pracy.
pracy.
Urlop nie będzie przysługiwał za
Urlop nie będzie przysługiwał za
okres, za który pracownik
okres, za który pracownik
tymczasowy wykorzystał u
tymczasowy wykorzystał u
poprzedniego pracodawcy urlop
poprzedniego pracodawcy urlop
wypoczynkowy przysługujący mu na
wypoczynkowy przysługujący mu na
podstawie odrębnych przepisów.
podstawie odrębnych przepisów.
Przy ustalaniu okresu
Przy ustalaniu okresu
uprawniającego do nabycia prawa do
uprawniającego do nabycia prawa do
urlopu wypoczynkowego uwzględnia
urlopu wypoczynkowego uwzględnia
się wszystkie kalendarzowe dni
się wszystkie kalendarzowe dni
pozostawania przez pracownika w
pozostawania przez pracownika w
dyspozycji pracodawcy użytkownika
dyspozycji pracodawcy użytkownika
Urlopy dodatkowe
Urlopy dodatkowe
Przepisy szczególne mogą dla danej grupy
Przepisy szczególne mogą dla danej grupy
pracowników przewidywać zwiększony w
pracowników przewidywać zwiększony w
stosunku do ogólnego wynikającego z k.p.
stosunku do ogólnego wynikającego z k.p.
wymiar urlopu.
wymiar urlopu.
Urlop taki może zostać udzielony łącznie z
Urlop taki może zostać udzielony łącznie z
urlopem podstawowym lub osobno.
urlopem podstawowym lub osobno.
Urlop dodatkowy może wynikać również z
Urlop dodatkowy może wynikać również z
przepisów wewnętrznych obowiązujących
przepisów wewnętrznych obowiązujących
u danego pracodawcy, np. z regulaminu
u danego pracodawcy, np. z regulaminu
pracy, układu zbiorowego pracy.
pracy, układu zbiorowego pracy.
Osobie zaliczonej do znacznego lub
Osobie zaliczonej do znacznego lub
umiarkowanego stopnia
umiarkowanego stopnia
niepełnosprawności przysługuje oprócz
niepełnosprawności przysługuje oprócz
„zwykłego", kodeksowego dodatkowy
„zwykłego", kodeksowego dodatkowy
urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni
urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni
roboczych w roku kalendarzowym.
roboczych w roku kalendarzowym.
Wynika to z przepisów ustawy
Wynika to z przepisów ustawy
z 27
z 27
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i
sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i
społecznej oraz zatrudnianiu osób
społecznej oraz zatrudnianiu osób
niepełnosprawnych.
niepełnosprawnych.
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego
Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego
pracownik niepełnosprawny nabywa po
pracownik niepełnosprawny nabywa po
przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do
przepracowaniu roku po dniu zaliczenia go do
jednego z dwóch, tj. umiarkowanego lub
jednego z dwóch, tj. umiarkowanego lub
znacznego stopnia niepełnosprawności.
znacznego stopnia niepełnosprawności.
Niepełnosprawność potwierdza się orzeczeniem,
Niepełnosprawność potwierdza się orzeczeniem,
m.in. o zakwalifikowaniu do jednego z trzech
m.in. o zakwalifikowaniu do jednego z trzech
stopni niepełnosprawności.
stopni niepełnosprawności.
O niepełnosprawności orzekają powiatowe
O niepełnosprawności orzekają powiatowe
zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności
zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności
(l instancja) oraz wojewódzkie zespoły do spraw
(l instancja) oraz wojewódzkie zespoły do spraw
orzekania o niepełnosprawności (II inslancja).
orzekania o niepełnosprawności (II inslancja).
Pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w
Pracownikowi socjalnemu zatrudnionemu w
ośrodku pomocy społecznej lub w powiatowym
ośrodku pomocy społecznej lub w powiatowym
centrum pomocy rodzinie, do którego obowiązków
centrum pomocy rodzinie, do którego obowiązków
należy praca socjalna oraz przeprowadzanie
należy praca socjalna oraz przeprowadzanie
rodzinnych wywiadów środowiskowych,
rodzinnych wywiadów środowiskowych,
przysługuje raz na 2 lata urlop dodatkowy w
przysługuje raz na 2 lata urlop dodatkowy w
wymiarze 10 dni roboczych.
wymiarze 10 dni roboczych.
Dodatkowym warunkiem jest przepracowanie
Dodatkowym warunkiem jest przepracowanie
nieprzerwanie i faktycznie w wymienionej
nieprzerwanie i faktycznie w wymienionej
jednostce organizacyjnej pomocy społecznej co
jednostce organizacyjnej pomocy społecznej co
najmniej 5 lat.
najmniej 5 lat.
Dodatkowy urlop wypoczynkowy powinien zostać
Dodatkowy urlop wypoczynkowy powinien zostać
wykorzystany w sposób nieprzerwany.
wykorzystany w sposób nieprzerwany.
Urlop dodatkowy w wymiarze 6 dni roboczych po 10
Urlop dodatkowy w wymiarze 6 dni roboczych po 10
latach pracy oraz w wymiarze 12 dni roboczych po 20
latach pracy oraz w wymiarze 12 dni roboczych po 20
latach pracy przysługuje również:
latach pracy przysługuje również:
- sędziom sądów powszechnych, przy czym do okresu
- sędziom sądów powszechnych, przy czym do okresu
pracy, od którego zależy wymiar urlopu
pracy, od którego zależy wymiar urlopu
dodatkowego, wlicza się wszystkie okresy
dodatkowego, wlicza się wszystkie okresy
zatrudnienia w prokuraturze lub sądzie na
zatrudnienia w prokuraturze lub sądzie na
stanowiskach: prokuratorów i sędziów, aplikantów,
stanowiskach: prokuratorów i sędziów, aplikantów,
asesorów, a także okresy wykonywania zawodu
asesorów, a także okresy wykonywania zawodu
adwokata, radcy prawnego lub zajmowania
adwokata, radcy prawnego lub zajmowania
samodzielnego stanowiska w organach władzy
samodzielnego stanowiska w organach władzy
publicznej, z którym związana była praktyka
publicznej, z którym związana była praktyka
prawnicza, oraz inne okresy pracy, jeżeli z tytułu lego
prawnicza, oraz inne okresy pracy, jeżeli z tytułu lego
zatrudnienia przysługiwał zwiększony wymiar urlopu;
zatrudnienia przysługiwał zwiększony wymiar urlopu;
- prokuratorom - do okresu pracy, od którego
- prokuratorom - do okresu pracy, od którego
zależy wymiar urlopu dodatkowego, wlicza
zależy wymiar urlopu dodatkowego, wlicza
się wszystkie okresy zatrudnienia w
się wszystkie okresy zatrudnienia w
prokuraturze lub sądzie na stanowiskach:
prokuraturze lub sądzie na stanowiskach:
prokuratorów i sędziów, aplikantów,
prokuratorów i sędziów, aplikantów,
asesorów, a także okresy wykonywania
asesorów, a także okresy wykonywania
zawodu adwokata, radcy prawnego lub
zawodu adwokata, radcy prawnego lub
zajmowania samodzielnego stanowiska w
zajmowania samodzielnego stanowiska w
organach władzy publicznej, z którym
organach władzy publicznej, z którym
związana była praktyka prawnicza, oraz
związana była praktyka prawnicza, oraz
inne okresy pracy, jeżeli z tytułu tego
inne okresy pracy, jeżeli z tytułu tego
zatrudnienia przysługiwał zwiększony
zatrudnienia przysługiwał zwiększony
wymiar urlopu;
wymiar urlopu;
- członkom personelu dyplomatyczne-
- członkom personelu dyplomatyczne-
koń s ulanego - liczy się staż
koń s ulanego - liczy się staż
pozostawania w służbie dyplomatycznej;
pozostawania w służbie dyplomatycznej;
ponadto w okresie służby w placówce
ponadto w okresie służby w placówce
zagranicznej w miejscu o klimacie
zagranicznej w miejscu o klimacie
szczególnie szkodliwym dla zdrowia
szczególnie szkodliwym dla zdrowia
przysługuje urlop dodatkowy w
przysługuje urlop dodatkowy w
wymiarze 5 dni roboczych rocznie w
wymiarze 5 dni roboczych rocznie w
okresie służby w tej placówce;
okresie służby w tej placówce;
- pracownikom NIK wykonującym lub
- pracownikom NIK wykonującym lub
nadzorującym czynności kontrolne -
nadzorującym czynności kontrolne -
wymiar dodatkowego urlopu jest
wymiar dodatkowego urlopu jest
zależny od stażu pracy w NIK przy
zależny od stażu pracy w NIK przy
wykonywaniu lub nadzorowaniu
wykonywaniu lub nadzorowaniu
czynności kontrolnych.
czynności kontrolnych.
Obowiązująca od marca 2009 r. nowa ustawa
Obowiązująca od marca 2009 r. nowa ustawa
2
2
21
21
listopada 2003 r. o służbie cywilnej przywraca
listopada 2003 r. o służbie cywilnej przywraca
prawo urzędników służby cywilnej do
prawo urzędników służby cywilnej do
dodatkowego urlopu wypoczynkowego (art. 105
dodatkowego urlopu wypoczynkowego (art. 105
ustawy o służbie cywilnej).
ustawy o służbie cywilnej).
Pracownikom tym przysługuje corocznie dodatkowy
Pracownikom tym przysługuje corocznie dodatkowy
urlop wypoczynkowy w wymiarze wynoszącym:
urlop wypoczynkowy w wymiarze wynoszącym:
- po 5 latach zatrudnienia w służbie cywilnej - 1
- po 5 latach zatrudnienia w służbie cywilnej - 1
dzień.
dzień.
- w każdym kolejnym roku będzie wzrastał o 1 dzień
- w każdym kolejnym roku będzie wzrastał o 1 dzień
- aż do osiągnięcia 12 dni.
- aż do osiągnięcia 12 dni.
Ustalanie wymiaru urlopu
Ustalanie wymiaru urlopu
proporcjonalnie do czasu pracy
proporcjonalnie do czasu pracy
zatrudnionego w niepełnym wymiarze
zatrudnionego w niepełnym wymiarze
pracownika może dać wynik ułamkowy.
pracownika może dać wynik ułamkowy.
Zgodnie z wyraźnym brzmieniem
Zgodnie z wyraźnym brzmieniem
przepisu (art. 154 § 2 k p ) niepełny
przepisu (art. 154 § 2 k p ) niepełny
dzień urlopu zaokrągla się w górę do
dzień urlopu zaokrągla się w górę do
pełnego dnia, np. 3/4 etatu x 26 =
pełnego dnia, np. 3/4 etatu x 26 =
19,5 po zaokrągleniu w górę
19,5 po zaokrągleniu w górę
otrzymamy wynik 20 dni urlopu.
otrzymamy wynik 20 dni urlopu.
Urlopu udziela się tylko na dni, które
Urlopu udziela się tylko na dni, które
są dla pracownika dniami pracy
są dla pracownika dniami pracy
zgodnie z obowiązującym go
zgodnie z obowiązującym go
rozkładem czasu pracy.
rozkładem czasu pracy.
W tym znaczeniu dniami pracy mogą
W tym znaczeniu dniami pracy mogą
być dla konkretnego pracownika np.
być dla konkretnego pracownika np.
niedziele, jeżeli zgodnie z
niedziele, jeżeli zgodnie z
obowiązującym go rozkładem czasu
obowiązującym go rozkładem czasu
pracy w te dni świadczy pracę.
pracy w te dni świadczy pracę.
Urlopu należy udzielać w wymiarze
Urlopu należy udzielać w wymiarze
godzinowym, odpowiadającym
godzinowym, odpowiadającym
dobowemu wymiarowi czasu pracy
dobowemu wymiarowi czasu pracy
pracownika w danym dniu przyjmując
pracownika w danym dniu przyjmując
założenie, że jeden dzień urlopu
założenie, że jeden dzień urlopu
odpowiada 8 godzinom pracy.
odpowiada 8 godzinom pracy.
Gdy pracownik zatrudniony na część etatu
Gdy pracownik zatrudniony na część etatu
zgodnie
zgodnie
z
z
obowiązującym go
obowiązującym go
harmonogramem świadczy pracę przez 5 dni
harmonogramem świadczy pracę przez 5 dni
w tygodniu, w zmniejszonej w stosunku do
w tygodniu, w zmniejszonej w stosunku do
normy podstawowej, dobowej normie czasu
normy podstawowej, dobowej normie czasu
pracy, to urlopu wypoczynkowego udziela mu
pracy, to urlopu wypoczynkowego udziela mu
się na dni, które są dla niego dniami pracy, a
się na dni, które są dla niego dniami pracy, a
jeden dzień urlopu takiego pracownika
jeden dzień urlopu takiego pracownika
odpowiada dobowemu wymiarowi czasu
odpowiada dobowemu wymiarowi czasu
pracy pracownika w danym dniu.
pracy pracownika w danym dniu.
Ważne !
Ważne !
Urlopu udziela się na dni, a rozlicza się
Urlopu udziela się na dni, a rozlicza się
go w godzinach!
go w godzinach!
Zgodnie z zasadą corocznego urlopu
Zgodnie z zasadą corocznego urlopu
wypoczynkowego, pracodawca ma
wypoczynkowego, pracodawca ma
obowiązek udzielić pracownikowi
obowiązek udzielić pracownikowi
urlopu w tym roku kalendarzowym, w
urlopu w tym roku kalendarzowym, w
którym pracownik nabył do niego
którym pracownik nabył do niego
prawo.
prawo.
Obowiązek ten spoczywa na tym
Obowiązek ten spoczywa na tym
pracodawcy, u którego pracownik
pracodawcy, u którego pracownik
nabył prawo do urlopu.
nabył prawo do urlopu.
Odstępstwa od tej zasady są dopuszczalne w przypadku:
Odstępstwa od tej zasady są dopuszczalne w przypadku:
- przejścia zakładu pracy lub jego części na innego
- przejścia zakładu pracy lub jego części na innego
pracodawcę (art. 23
pracodawcę (art. 23
1
1
k.p.), w tej sytuacji nowy pracodawca
k.p.), w tej sytuacji nowy pracodawca
przejmuje zobowiązania urlopowe wobec przejętych
przejmuje zobowiązania urlopowe wobec przejętych
pracowników, pod warunkiem że do chwili przejścia
pracowników, pod warunkiem że do chwili przejścia
pracownik jeszcze urlopu nie wykorzystał,
pracownik jeszcze urlopu nie wykorzystał,
- urlopu bezpłatnego udzielonego w celu wykonywania pracy
- urlopu bezpłatnego udzielonego w celu wykonywania pracy
u innego pracodawcy (art. 174
u innego pracodawcy (art. 174
1
1
k.p.) przez okres ustalony w
k.p.) przez okres ustalony w
zawartym w tym celu porozumieniu między pracodawcami:
zawartym w tym celu porozumieniu między pracodawcami:
porozumienie może też zawierać ustalenie, że obowiązek
porozumienie może też zawierać ustalenie, że obowiązek
udzielenia urlopu obciąży pracodawcę, który przejął
udzielenia urlopu obciąży pracodawcę, który przejął
czasowo pracownika,
czasowo pracownika,
- rozwiązania stosunku pracy na mocy wzajemnego
- rozwiązania stosunku pracy na mocy wzajemnego
porozumienia pomiędzy pracownikiem i pracodawcami,
porozumienia pomiędzy pracownikiem i pracodawcami,
wtedy nowy pracodawca może też przejąć zobowiązania
wtedy nowy pracodawca może też przejąć zobowiązania
urlopowe w stosunku do takiego pracownika.
urlopowe w stosunku do takiego pracownika.
W praktyce przyjmuje się, że
W praktyce przyjmuje się, że
udzielenie urlopu przez pracodawcę
udzielenie urlopu przez pracodawcę
musi być wyraźne, tzn. akceptacja
musi być wyraźne, tzn. akceptacja
rozpoczęcia urlopu w zaplanowanym
rozpoczęcia urlopu w zaplanowanym
terminie nie może budzić wątpliwości.
terminie nie może budzić wątpliwości.
W praktyce najpopularniejszym
W praktyce najpopularniejszym
sposobem udzielania urlopu jest
sposobem udzielania urlopu jest
wystąpienie przez pracownika z
wystąpienie przez pracownika z
wnioskiem urlopowym i jego
wnioskiem urlopowym i jego
potwierdzenie przez pracodawcę.
potwierdzenie przez pracodawcę.
Urlop może zostać podzielony na części (jest to wyjątek od
Urlop może zostać podzielony na części (jest to wyjątek od
zasady nieprzerwanego urlopu), pod warunkiem, że:
zasady nieprzerwanego urlopu), pod warunkiem, że:
-
-
z
z
wnioskiem o podzielenie urlopu wystąpi pracownik.
wnioskiem o podzielenie urlopu wystąpi pracownik.
- podział urlopu nie może być dowolny,
- podział urlopu nie może być dowolny,
-
-
urlop powinien zostać podzielony tak, aby przynajmniej
urlop powinien zostać podzielony tak, aby przynajmniej
jedna jego część obejmowała co najmniej 14 kolejnych dni
jedna jego część obejmowała co najmniej 14 kolejnych dni
kalendarzowych (a więc włącznie z dniami ustawowo
kalendarzowych (a więc włącznie z dniami ustawowo
wolnymi od pracy, czyli niedzielami, świętami oraz dniami
wolnymi od pracy, czyli niedzielami, świętami oraz dniami
wolnymi wynikającymi z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym
wolnymi wynikającymi z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym
tygodniu pracy przypadającymi w trakcie urlopu i
tygodniu pracy przypadającymi w trakcie urlopu i
bezpośrednio po jego zakończeniu. Wymienione dni
bezpośrednio po jego zakończeniu. Wymienione dni
uwzględnia się również, jeżeli przypadają bezpośrednio
uwzględnia się również, jeżeli przypadają bezpośrednio
przed udaniem się przez pracownika na urlop).
przed udaniem się przez pracownika na urlop).
Jeżeli powyższe warunki nie zostaną spełnione, urlop powinien
Jeżeli powyższe warunki nie zostaną spełnione, urlop powinien
zostać udzielony w całości.
zostać udzielony w całości.
Urlopy wypoczynkowe powinny być
Urlopy wypoczynkowe powinny być
ustalane z kilkumiesięcznym
ustalane z kilkumiesięcznym
wyprzedzeniem.
wyprzedzeniem.
Służy temu plan urlopów - dokument,
Służy temu plan urlopów - dokument,
w którym uwzględnione są wszystkie
w którym uwzględnione są wszystkie
przewidywane u pracodawcy w
przewidywane u pracodawcy w
danym roku kalendarzowym urlopy.
danym roku kalendarzowym urlopy.
Pracodawca ustala taki plan
Pracodawca ustala taki plan
samodzielnie biorąc pod uwagę
samodzielnie biorąc pod uwagę
wnioski pracowników i konieczność
wnioski pracowników i konieczność
zapewnienia normalnego toku pracy.
zapewnienia normalnego toku pracy.
Plan urlopów w zasadzie powinien
Plan urlopów w zasadzie powinien
obejmować cały rok kalendarzowy,
obejmować cały rok kalendarzowy,
ale dopuszczalne jest zaplanowanie
ale dopuszczalne jest zaplanowanie
urlopów na półrocze, a nawet
urlopów na półrocze, a nawet
kwartalnie.
kwartalnie.
W planie urlopów pracodawca
W planie urlopów pracodawca
powinien uwzględnić zarówno urlopy
powinien uwzględnić zarówno urlopy
kolejne, jak i pierwsze (nabywane w
kolejne, jak i pierwsze (nabywane w
trakcie roku kalendarzowego).
trakcie roku kalendarzowego).
Plan urlopów powinien być podany do
Plan urlopów powinien być podany do
wiadomości pracowników w sposób
wiadomości pracowników w sposób
zwyczajowo przyjęty u danego
zwyczajowo przyjęty u danego
pracodawcy, np. wywieszenie na
pracodawcy, np. wywieszenie na
tablicy ogłoszeń, rozesłanie w
tablicy ogłoszeń, rozesłanie w
Intranecie itp.
Intranecie itp.
Ustalenia dotyczące terminu
Ustalenia dotyczące terminu
rozpoczęcia i trwania urlopu zawarte
rozpoczęcia i trwania urlopu zawarte
w planie urlopowym mają ten skutek,
w planie urlopowym mają ten skutek,
że pracodawca nie ma już obowiązku
że pracodawca nie ma już obowiązku
dodatkowego powiadomienia
dodatkowego powiadomienia
pracownika o przewidzianym w
pracownika o przewidzianym w
planie terminie urlopu, np. poprzez
planie terminie urlopu, np. poprzez
wydanie kart) urlopowej.
wydanie kart) urlopowej.
Pracodawca nie ma w ogóle obowiązku
Pracodawca nie ma w ogóle obowiązku
ustalania planu urlopów w
ustalania planu urlopów w
przypadku, gdy:
przypadku, gdy:
- nie działa u niego zakładowa
- nie działa u niego zakładowa
organizacja związkowa;
organizacja związkowa;
- działa u niego zakładowa organizacja
- działa u niego zakładowa organizacja
związkowa, ale wyraziła zgodę na
związkowa, ale wyraziła zgodę na
nieustalanie takiego planu.
nieustalanie takiego planu.
W takiej sytuacji termin urlopu ustala
W takiej sytuacji termin urlopu ustala
pracodawca w porozumieniu z
pracodawca w porozumieniu z
pracownikiem uwzględniając, jak w
pracownikiem uwzględniając, jak w
przypadku tworzenia planu urlopów,
przypadku tworzenia planu urlopów,
konieczność zapewnienia normalnego
konieczność zapewnienia normalnego
toku pracy.
toku pracy.
Pracodawca powinien uwzględnić
Pracodawca powinien uwzględnić
wniosek pracownika, ale nie jest nimi
wniosek pracownika, ale nie jest nimi
związany.
związany.
Jednak są sytuacje, gdy pracodawca
Jednak są sytuacje, gdy pracodawca
zobowiązany jest do udzielenia urlopu
zobowiązany jest do udzielenia urlopu
wypoczynkowego, jeśli:
wypoczynkowego, jeśli:
- o urlop wypoczynkowy wnioskuje pracownica
- o urlop wypoczynkowy wnioskuje pracownica
przebywająca do tej pory na urlopie
przebywająca do tej pory na urlopie
macierzyńskim - pracodawca nie może
macierzyńskim - pracodawca nie może
odmówić udzielenia jej urlopu
odmówić udzielenia jej urlopu
wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie
wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie
macierzyńskim (to uprawnienie dotyczy też
macierzyńskim (to uprawnienie dotyczy też
pracownika - ojca korzystającego z urlopu
pracownika - ojca korzystającego z urlopu
macierzyńskiego);
macierzyńskiego);
- pracownik zamierza skorzystać z
- pracownik zamierza skorzystać z
przysługującego mu urlopu „na
przysługującego mu urlopu „na
żądanie";
żądanie";
- pracownik młodociany uczęszcza do
- pracownik młodociany uczęszcza do
szkoły, wtedy - pracodawca jest
szkoły, wtedy - pracodawca jest
zobligowany do udzielenia mu urlopu w
zobligowany do udzielenia mu urlopu w
okresie ferii szkolnych.
okresie ferii szkolnych.
Ustalenie terminu urlopu w porozumieniu
Ustalenie terminu urlopu w porozumieniu
między pracodawcą a pracownikiem nie
między pracodawcą a pracownikiem nie
dotyczy 4 dni urlopu „na żądanie".
dotyczy 4 dni urlopu „na żądanie".
Pracodawca nie może samodzielnie
Pracodawca nie może samodzielnie
jednostronnie nakazać pracownikowi
jednostronnie nakazać pracownikowi
korzystania z urlopu.
korzystania z urlopu.
Może jedynie sugerować
Może jedynie sugerować
pracownikom wykorzystanie urlopów
pracownikom wykorzystanie urlopów
w dogodnym dla pracodawcy
w dogodnym dla pracodawcy
terminie.
terminie.
W jednej tylko sytuacji pracodawca
W jednej tylko sytuacji pracodawca
może nakazać pracownikowi
może nakazać pracownikowi
korzystanie z urlopu w wyznaczonym
korzystanie z urlopu w wyznaczonym
przez siebie terminie.
przez siebie terminie.
Ma to miejsce, gdy zgodnie z art. 167
Ma to miejsce, gdy zgodnie z art. 167
1
1
k.p. pracownik jest zobowiązany do
k.p. pracownik jest zobowiązany do
wykorzystania przysługującego mu
wykorzystania przysługującego mu
urlopu w okresie wypowiedzenia, gdy
urlopu w okresie wypowiedzenia, gdy
pracodawca takiego urlopu mu udzieli.
pracodawca takiego urlopu mu udzieli.
Urlop na żądanie
Urlop na żądanie
Pracodawca ma obowiązek udzielania
Pracodawca ma obowiązek udzielania
pracownikowi w każdym roku
pracownikowi w każdym roku
kalendarzowym do 4 dni urlopu w
kalendarzowym do 4 dni urlopu w
terminie wskazanym przez pracownika.
terminie wskazanym przez pracownika.
Nie jest to rodzaj urlopu dodatkowego,
Nie jest to rodzaj urlopu dodatkowego,
tęcz część urlopu wypoczynkowego (nie
tęcz część urlopu wypoczynkowego (nie
więcej niż 4 dni), w ramach
więcej niż 4 dni), w ramach
przysługującego pracownikowi wymiaru
przysługującego pracownikowi wymiaru
w danym roku kalendarzowym.
w danym roku kalendarzowym.
Jego istotne cechy przejawiają się w tym, że:
Jego istotne cechy przejawiają się w tym, że:
- łączny wymiar urlopu nie może przekroczyć 4 dni w roku kalendarzowym,
- łączny wymiar urlopu nie może przekroczyć 4 dni w roku kalendarzowym,
jeżeli więc u dotychczasowego pracodawcy pracownik wykorzystał już 4 dni
jeżeli więc u dotychczasowego pracodawcy pracownik wykorzystał już 4 dni
urlopu na żądanie, to kolejny pracodawca nie ma już obowiązku udzielania
urlopu na żądanie, to kolejny pracodawca nie ma już obowiązku udzielania
mu urlopu na żądanie w tym właśnie roku;
mu urlopu na żądanie w tym właśnie roku;
- pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu;
- pracodawca jest zobowiązany do udzielenia urlopu;
- termin jego rozpoczęcia wskazuje pracownik;
- termin jego rozpoczęcia wskazuje pracownik;
- pracownik może zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu jego
- pracownik może zgłosić żądanie udzielenia urlopu najpóźniej w dniu jego
rozpoczęcia w dowolnej formie (np. za pośrednictwem poczty internetowej,
rozpoczęcia w dowolnej formie (np. za pośrednictwem poczty internetowej,
telefonicznie ilp.);
telefonicznie ilp.);
- urlop ten nie jest obejmowany w planie urlopów na dany rok ani w ustaleniach
- urlop ten nie jest obejmowany w planie urlopów na dany rok ani w ustaleniach
między stronami co do terminu urlopu;
między stronami co do terminu urlopu;
- nie dotyczy go zasada proporcjonalności udzielania urlopu, gdyż pracownikowi
- nie dotyczy go zasada proporcjonalności udzielania urlopu, gdyż pracownikowi
zmieniającemu pracodawcę w tym samym roku kalendarzowym, kolejny
zmieniającemu pracodawcę w tym samym roku kalendarzowym, kolejny
pracodawca powinien udzielić tyle dni urlopu na żądanie, aby w sumie w
pracodawca powinien udzielić tyle dni urlopu na żądanie, aby w sumie w
danym roku urlop ten wynosił 4 dni:
danym roku urlop ten wynosił 4 dni:
- nie dotyczy go zasada, że urlopu niewykorzystanego w danym roku
- nie dotyczy go zasada, że urlopu niewykorzystanego w danym roku
kalendarzowym należy udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału roku
kalendarzowym należy udzielić najpóźniej do końca pierwszego kwartału roku
następnego, niewykorzystana w danym roku część urlopu na żądanie staje
następnego, niewykorzystana w danym roku część urlopu na żądanie staje
się w dniu 1 stycznia następnego roku kalendarzowego, urlopem do którego
się w dniu 1 stycznia następnego roku kalendarzowego, urlopem do którego
stosuje się takie same zasady wykorzystania jak do pozostałej części urlopu.
stosuje się takie same zasady wykorzystania jak do pozostałej części urlopu.
Sąd Najwyższy w wyroku z 15 listopada 2006 r. (l PK 128/06)
Sąd Najwyższy w wyroku z 15 listopada 2006 r. (l PK 128/06)
wyjaśnił:
wyjaśnił:
„
„
pracownik powinien zgłosić wniosek o udzielenie urlopu na
pracownik powinien zgłosić wniosek o udzielenie urlopu na
żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, ale przed
żądanie najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu, ale przed
rozpoczęciem swojego dnia pracy (przed godziną, od której
rozpoczęciem swojego dnia pracy (przed godziną, od której
powinien pracować według obowiązującego go rozkładu
powinien pracować według obowiązującego go rozkładu
czasu pracy). Nie jest również wykluczone, że sposób
czasu pracy). Nie jest również wykluczone, że sposób
udzielania urlopów na żądanie - ze względu na nikłość
udzielania urlopów na żądanie - ze względu na nikłość
regulacji ustawowej -zostanie ustalony u danego
regulacji ustawowej -zostanie ustalony u danego
pracodawcy (albo w określonym zakładzie pracy) w drodze
pracodawcy (albo w określonym zakładzie pracy) w drodze
zwyczaju, pewnej praktyki, stosowanej faktycznie przez
zwyczaju, pewnej praktyki, stosowanej faktycznie przez
pewien czas w jednakowym stopniu w odniesieniu do
pewien czas w jednakowym stopniu w odniesieniu do
wszystkich pracowników. Zwyczaj taki (praktyka zakładowa)
wszystkich pracowników. Zwyczaj taki (praktyka zakładowa)
może być źródłem praw i obowiązków stron stosunków
może być źródłem praw i obowiązków stron stosunków
pracy art. 354 k.c. w zw. z art. 300 k.p.)".
pracy art. 354 k.c. w zw. z art. 300 k.p.)".
Wynika z tego, że gdy pracownik złoży wniosek o taki
Wynika z tego, że gdy pracownik złoży wniosek o taki
urlop później, tzn. już po rozpoczęciu pracy, to
urlop później, tzn. już po rozpoczęciu pracy, to
pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu".
pracodawca nie ma obowiązku udzielenia urlopu".
Jednakże zupełnie odmienne stanowisko Sąd
Jednakże zupełnie odmienne stanowisko Sąd
Najwyższy zaprezentował w wyroku z 7 lutego 2008
Najwyższy zaprezentował w wyroku z 7 lutego 2008
r.
r.
(II
(II
PK 162/07). Wynika z niego, że żądanie
PK 162/07). Wynika z niego, że żądanie
udzielenia urlopu może być zgłoszone przez
udzielenia urlopu może być zgłoszone przez
pracownika nawet pod koniec dnia pracy (gdy chodzi
pracownika nawet pod koniec dnia pracy (gdy chodzi
o urlop na ten właśnie dzień). Sąd Najwyższy uznał,
o urlop na ten właśnie dzień). Sąd Najwyższy uznał,
że samowolne opuszczenie przez pracownika miejsca
że samowolne opuszczenie przez pracownika miejsca
pracy w takiej sytuacji:
pracy w takiej sytuacji:
„
„
nie uprawnia jeszcze pracodawcy do rozwiązania z
nie uprawnia jeszcze pracodawcy do rozwiązania z
nim umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art.
nim umowy o pracę bez wypowiedzenia w trybie art.
52 § 1 pkt 1 k.p., jeśli sprawcy nie da się przypisać
52 § 1 pkt 1 k.p., jeśli sprawcy nie da się przypisać
winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa".
winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa".
Urlop bezpłatny
Urlop bezpłatny
Urlop bezpłatny jest przerwą w
Urlop bezpłatny jest przerwą w
świadczeniu przez pracownika pracy
świadczeniu przez pracownika pracy
bez prawa do wynagrodzenia. W czasie
bez prawa do wynagrodzenia. W czasie
urlopu bezpłatnego stosunek pracy nie
urlopu bezpłatnego stosunek pracy nie
ustaje, lecz ulega zawieszeniu.
ustaje, lecz ulega zawieszeniu.
Zawieszeniu ulegają też wynikające stąd
Zawieszeniu ulegają też wynikające stąd
prawa i obowiązki stron. Urlop
prawa i obowiązki stron. Urlop
bezpłatny nie jest instytucją
bezpłatny nie jest instytucją
jednorodną.
jednorodną.
Wśród tego typu urlopów można wyróżnić:
Wśród tego typu urlopów można wyróżnić:
1) urlopy udzielane na podstawie przepisów k. p.;
1) urlopy udzielane na podstawie przepisów k. p.;
2) urlopy udzielane na podstawie przepisów
2) urlopy udzielane na podstawie przepisów
szczególnych (pozakodeksowych).
szczególnych (pozakodeksowych).
W obrębie pierwszej grupy urlopów wymienić
W obrębie pierwszej grupy urlopów wymienić
należy:
należy:
- urlop bezpłatny udzielany na zasadach ogólnych;
- urlop bezpłatny udzielany na zasadach ogólnych;
- urlop bezpłatny w celu wykonywania pracy u
- urlop bezpłatny w celu wykonywania pracy u
innego pracodawcy;
innego pracodawcy;
- urlop pracownika młodocianego udzielany w
- urlop pracownika młodocianego udzielany w
okresie ferii szkolnych.
okresie ferii szkolnych.
Urlopy udzielane na podstawie
Urlopy udzielane na podstawie
przepisów szczególnych stanowią
przepisów szczególnych stanowią
dużą grupę i większości przypadków
dużą grupę i większości przypadków
okres takiego urlopu jest
okres takiego urlopu jest
pracownikowi zaliczany do
pracownikowi zaliczany do
pracowniczego stażu, od którego
pracowniczego stażu, od którego
zależą uprawnienia pracownicze.
zależą uprawnienia pracownicze.
W tej grupie należy wymienić:
W tej grupie należy wymienić:
- urlop bezpłatny w celu wykonywania
- urlop bezpłatny w celu wykonywania
działalności związkowej;
działalności związkowej;
- urlop w celu pełnienia funkcji radnego;
- urlop w celu pełnienia funkcji radnego;
- urlop w celu pełnienia funkcji posła lub
- urlop w celu pełnienia funkcji posła lub
senatora;
senatora;
- urlop na czas trwania dziennych studiów
- urlop na czas trwania dziennych studiów
doktoranckich;
doktoranckich;
- urlop udzielany w związku z pełnieniem
- urlop udzielany w związku z pełnieniem
służby konsularno-dyplomatycznej itp.
służby konsularno-dyplomatycznej itp.
Pracodawca może udzielić urlopu
Pracodawca może udzielić urlopu
pracownikowi na jego pisemny
pracownikowi na jego pisemny
wniosek.
wniosek.
Fakultatywność jest cechą
Fakultatywność jest cechą
charakterystyczną tego urlopu, co
charakterystyczną tego urlopu, co
oznacza, że pracodawca nie ma
oznacza, że pracodawca nie ma
obowiązku udzielić pracownikowi
obowiązku udzielić pracownikowi
urlopu bezpłatnego.
urlopu bezpłatnego.
Z drugiej strony, pracodawca nie może
Z drugiej strony, pracodawca nie może
też zmusić pracownika do korzystania
też zmusić pracownika do korzystania
z urlopu. Takie działanie jest sprzeczne
z urlopu. Takie działanie jest sprzeczne
z przepisami prawa pracy i dawałoby
z przepisami prawa pracy i dawałoby
pracownikowi możliwość wystąpienia z
pracownikowi możliwość wystąpienia z
roszczeniem o dopuszczenie do pracy.
roszczeniem o dopuszczenie do pracy.
Udzielenie urlopu bezpłatnego z
Udzielenie urlopu bezpłatnego z
inicjatywy pracodawcy, bez wniosku
inicjatywy pracodawcy, bez wniosku
pracownika jest w świetle prawa
pracownika jest w świetle prawa
bezskuteczne.
bezskuteczne.
Decyzja o udzieleniu urlopu bezpłatnego
Decyzja o udzieleniu urlopu bezpłatnego
jest pozostawiona wyłącznemu uznaniu
jest pozostawiona wyłącznemu uznaniu
pracodawcy.
pracodawcy.
Jeśli odmówi on udzielenia urlopu, to nie
Jeśli odmówi on udzielenia urlopu, to nie
musi swojej decyzji uzasadniać. Jest to
musi swojej decyzji uzasadniać. Jest to
zarazem decyzja ostateczna, wobec
zarazem decyzja ostateczna, wobec
czego pracownik z reguły nie może jej
czego pracownik z reguły nie może jej
zaskarżyć.
zaskarżyć.
Odmowna decyzja pracodawcy nie może
Odmowna decyzja pracodawcy nie może
jednak dyskryminować pracownika.
jednak dyskryminować pracownika.
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu
bezpłatnego, pod warunkiem że:
bezpłatnego, pod warunkiem że:
- urlop bezpłatny został udzielony na okres
- urlop bezpłatny został udzielony na okres
dłuższy niż 3 miesiące;
dłuższy niż 3 miesiące;
- przy udzielaniu urlopu strony przewidziały
- przy udzielaniu urlopu strony przewidziały
możliwość odwołania pracownika z urlopu
możliwość odwołania pracownika z urlopu
(najlepiej w formie pisemnej);
(najlepiej w formie pisemnej);
- odwołanie pracownika może nastąpić tylko z
- odwołanie pracownika może nastąpić tylko z
ważnych przyczyn.
ważnych przyczyn.
Wszystkie te warunki muszą być spełnione
Wszystkie te warunki muszą być spełnione
łącznie, brak któregokolwiek z nich powoduje,
łącznie, brak któregokolwiek z nich powoduje,
że odwołanie nie będzie dopuszczalne.
że odwołanie nie będzie dopuszczalne.
Po zakończeniu urlopu bezpłatnego
Po zakończeniu urlopu bezpłatnego
pracownik ma obowiązek niezwłocznie
pracownik ma obowiązek niezwłocznie
zgłosić się do pracy. Niestawienie się
zgłosić się do pracy. Niestawienie się
pracownika i nieusprawiedliwienie swej
pracownika i nieusprawiedliwienie swej
nieobecności może zostać uznane przez
nieobecności może zostać uznane przez
pracodawcę za naruszenie podstawowych
pracodawcę za naruszenie podstawowych
obowiązków pracowniczych i skutkować
obowiązków pracowniczych i skutkować
rozwiązaniem stosunku pracy w trybie
rozwiązaniem stosunku pracy w trybie
natychmiastowym.
natychmiastowym.
Po stawieniu się pracownika do pracy
Po stawieniu się pracownika do pracy
po upływie terminu urlopu,
po upływie terminu urlopu,
pracodawca powinien zatrudnić go
pracodawca powinien zatrudnić go
na stanowisku zajmowanym
na stanowisku zajmowanym
poprzednio przed urlopem.
poprzednio przed urlopem.
Jeśli jest to utrudnione, pracodawca może: - czasowo
Jeśli jest to utrudnione, pracodawca może: - czasowo
(do 3 miesięcy) powierzyć pracownikowi
(do 3 miesięcy) powierzyć pracownikowi
wykonywanie innej pracy;
wykonywanie innej pracy;
- praca musi odpowiadać kwalifikacjom i nic może
- praca musi odpowiadać kwalifikacjom i nic może
spowodować obniżenia dotychczasowego
spowodować obniżenia dotychczasowego
wynagrodzenia pracownika;
wynagrodzenia pracownika;
- po tym terminie zaproponować pracownikowi nowe
- po tym terminie zaproponować pracownikowi nowe
stanowisko pracy dokonując wypowiedzenia
stanowisko pracy dokonując wypowiedzenia
zmieniającego dotychczasowe warunki pracy i płacy.
zmieniającego dotychczasowe warunki pracy i płacy.
Urlop bezpłatny, który trwał dłużej niż jeden miesiąc,
Urlop bezpłatny, który trwał dłużej niż jeden miesiąc,
będzie miał wpływ na długość przysługującego
będzie miał wpływ na długość przysługującego
pracownikowi w danym roku urlopu
pracownikowi w danym roku urlopu
wypoczynkowego.
wypoczynkowego.
Urlop bezpłatny w celu
Urlop bezpłatny w celu
wykonywania pracy u innego
wykonywania pracy u innego
pracodawcy
pracodawcy
Urlop w celu wykonywania pracy u innego
Urlop w celu wykonywania pracy u innego
pracodawcy różni się od „zwykłego" urlopu
pracodawcy różni się od „zwykłego" urlopu
bezpłatnego przede wszystkim celem, dla
bezpłatnego przede wszystkim celem, dla
którego jest udzielony.
którego jest udzielony.
Jego funkcją jest czasowe świadczenie
Jego funkcją jest czasowe świadczenie
przez pracownika pracy u innego podmiotu
przez pracownika pracy u innego podmiotu
niż macierzysty pracodawca.
niż macierzysty pracodawca.
Możliwość korzystania z pracowników
Możliwość korzystania z pracowników
zatrudnionych przez innego pracodawcę
zatrudnionych przez innego pracodawcę
przewidują również przepisy o zatrudnieniu
przewidują również przepisy o zatrudnieniu
pracowników tymczasowych.
pracowników tymczasowych.
Urlopy szkoleniowe
Urlopy szkoleniowe
W dniu 16 lipca 2 010 r. weszły w życie
W dniu 16 lipca 2 010 r. weszły w życie
przepisy Kodeksu pracy dotyczące
przepisy Kodeksu pracy dotyczące
zasad udzielania pracownikom
zasad udzielania pracownikom
podnoszącym kwalifikacje zawodowe
podnoszącym kwalifikacje zawodowe
urlopów szkoleniowych. Zmianę
urlopów szkoleniowych. Zmianę
wprowadziła ustawa z 20 maja 2010 r.
wprowadziła ustawa z 20 maja 2010 r.
o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz
ustawy o podatku dochodowym od
ustawy o podatku dochodowym od
osób licznych (Dz. U. Nr 105, poz. 655).
osób licznych (Dz. U. Nr 105, poz. 655).
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, podnoszenie kwalifikacji zawodowych oznacza
zdobywanie lub
zdobywanie lub
uzupełnianie przez pracownika wiedzy i umiejętności z inicjatywy pracodawcy lub za jego
uzupełnianie przez pracownika wiedzy i umiejętności z inicjatywy pracodawcy lub za jego
zgodą – art.
zgodą – art.
1031 § 1 k.p.
1031 § 1 k.p.
Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:
Pracownikowi podnoszącemu kwalifikacje zawodowe przysługują:
–
–
urlop szkoleniowy,
urlop szkoleniowy,
–
–
zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć
zwolnienie z całości lub części dnia pracy, na czas niezbędny, by punktualnie przybyć
na obowiązkowe
na obowiązkowe
zajęcia i na czas ich trwania.
zajęcia i na czas ich trwania.
Wymiar urlopu szkoleniowego jest zróżnicowany od rodzaju egzaminu, do którego
Wymiar urlopu szkoleniowego jest zróżnicowany od rodzaju egzaminu, do którego
przystępuje pracownik
przystępuje pracownik
i wynosi:
i wynosi:
–
–
6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminów eksternistycznych,
–
–
6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego,
–
–
6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje
6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje
zawodowe,
zawodowe,
–
–
2 1 dni na ostatnim roku studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz na
2 1 dni na ostatnim roku studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz na
przygotowanie się
przygotowanie się
i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.
Pracodawca udziela urlopu szkoleniowego w dni, które są dla pracownika
Pracodawca udziela urlopu szkoleniowego w dni, które są dla pracownika
dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.
Pracodawca może również przyznać pracownikowi podnoszącemu
Pracodawca może również przyznać pracownikowi podnoszącemu
kwalifikacje zawodowe inne świadczenia, np. pokryć opłaty za
kwalifikacje zawodowe inne świadczenia, np. pokryć opłaty za
kształcenie, pomoce naukowe, koszty przejazdu, koszty zakwaterowania.
kształcenie, pomoce naukowe, koszty przejazdu, koszty zakwaterowania.
Wzajemne prawa i obowiązki stron związane z dokształcaniem się
Wzajemne prawa i obowiązki stron związane z dokształcaniem się
pracownika powinny zostać uregulowane w umowie. Umowa musi mieć
pracownika powinny zostać uregulowane w umowie. Umowa musi mieć
formę pisemną. Jednak pracodawca nie ma obowiązku zawarcia umowy,
formę pisemną. Jednak pracodawca nie ma obowiązku zawarcia umowy,
jeżeli nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w
jeżeli nie zamierza zobowiązać pracownika do pozostawania w
zatrudnieniu po zakończeniu nauki.
zatrudnieniu po zakończeniu nauki.
Na podstawie nowych przepisów pracodawcy zostaną zwolnieni z obowiązku
Na podstawie nowych przepisów pracodawcy zostaną zwolnieni z obowiązku
odprowadzania podatku od kosztów poniesionych w związku z
odprowadzania podatku od kosztów poniesionych w związku z
podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, z wyjątkiem jednak
podnoszeniem kwalifikacji zawodowych pracowników, z wyjątkiem jednak
wynagrodzeń otrzymywanych przez pracowników za czas zwolnienia z
wynagrodzeń otrzymywanych przez pracowników za czas zwolnienia z
całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.
całości lub części dnia pracy oraz za czas urlopu szkoleniowego.
Zgodnie z przepisem przejściowym do pracowników, którzy rozpoczęli
Zgodnie z przepisem przejściowym do pracowników, którzy rozpoczęli
dokształcanie w okresie przejściowym, stosuje się zasady i warunki
dokształcanie w okresie przejściowym, stosuje się zasady i warunki
podnoszenia kwalifikacji zawodowych obowiązujące przed 11 kwietnia
podnoszenia kwalifikacji zawodowych obowiązujące przed 11 kwietnia
2010 r.
2010 r.