Wskazania do cięcia
Wskazania do cięcia
cesarskiego
cesarskiego
II Katedra i Klinika Ginekologii, Położnictwa i
Neonatologii
AM we Wrocławiu
Kierownik Kliniki : prof. dr hab. n. med. Mariusz Zimmer
Grzegorz
Myszczyszyn
wydobywanie płodu przez powłoki brzuszne wykonywano już w
wydobywanie płodu przez powłoki brzuszne wykonywano już w
starożytności ograniczając wykonywanie tego zabiegu do
starożytności ograniczając wykonywanie tego zabiegu do
przypadków ratowania dziecka po śmierci matki
przypadków ratowania dziecka po śmierci matki
Określenie „cięcie cesarskie” wprowadził Francois Rousset w 1581r
Określenie „cięcie cesarskie” wprowadził Francois Rousset w 1581r
rozwój wiedzy medycznej oraz postęp jaki dokonał się w zakresie
rozwój wiedzy medycznej oraz postęp jaki dokonał się w zakresie
techniki operacyjnej zmniejszył niebezpieczeństwo związane z
techniki operacyjnej zmniejszył niebezpieczeństwo związane z
operacją oraz umożliwił rozszerzenie wskazań do takiego
operacją oraz umożliwił rozszerzenie wskazań do takiego
zakończenia ciąży
zakończenia ciąży
Obecnie wskazania do cięcia cesarskiego w coraz większym stopniu
Obecnie wskazania do cięcia cesarskiego w coraz większym stopniu
uwzględniają dobro dziecka
uwzględniają dobro dziecka
Wykonując cięcie cesarskie omija się kanał rodny co pozwala na
Wykonując cięcie cesarskie omija się kanał rodny co pozwala na
uniknięcie niektórych powikłań towarzyszących trudnemu porodowi.
uniknięcie niektórych powikłań towarzyszących trudnemu porodowi.
Cięcie cesarskie
Cięcie cesarskie
Częstość wykonywania
Częstość wykonywania
zabiegów cięcia cesarskiego
zabiegów cięcia cesarskiego
W XX wieku ryzyko związane z cc. i
W XX wieku ryzyko związane z cc. i
towarzyszącym mu znieczuleniem
towarzyszącym mu znieczuleniem
systematycznie się zmniejszało. Z tego
systematycznie się zmniejszało. Z tego
powodu zabieg ten zaczęto wykonywać coraz
powodu zabieg ten zaczęto wykonywać coraz
częściej
częściej
Obserwujemy stały wzrost częstości
Obserwujemy stały wzrost częstości
wykonywania zabiegów cc.
wykonywania zabiegów cc.
W niektórych krajach Ameryki Południowej
W niektórych krajach Ameryki Południowej
częstość wykonywania cc sięga nawet 80%
częstość wykonywania cc sięga nawet 80%
Ryzyko dla matki związane z
Ryzyko dla matki związane z
cięciem cesarskim
cięciem cesarskim
Umieralność matek po wykonaniu cc ze wskazań nagłych jest 4 razy
Umieralność matek po wykonaniu cc ze wskazań nagłych jest 4 razy
większa niż po porodzie drogą pochwową
większa niż po porodzie drogą pochwową
Dodatkowo ryzyko zgonu związane z cc ze wskazań nagłych jest 2-
Dodatkowo ryzyko zgonu związane z cc ze wskazań nagłych jest 2-
krotnie większe niż w przypadku elektywnego cięcia cesarskiego.
krotnie większe niż w przypadku elektywnego cięcia cesarskiego.
Powikłania zagrażające życiu matki: krwotok, żylna choroba
Powikłania zagrażające życiu matki: krwotok, żylna choroba
zakrzepowo-zatorowa, zator płynem owodoniowym i zator powietrzny
zakrzepowo-zatorowa, zator płynem owodoniowym i zator powietrzny
Powikłania dotyczace przebiegu kolejnych ciąż: powikłania związane z
Powikłania dotyczace przebiegu kolejnych ciąż: powikłania związane z
łożyskiem / łożysko przodujące, łożysko przyrośnięte, ryzyko
łożyskiem / łożysko przodujące, łożysko przyrośnięte, ryzyko
przedwczesnego oddzielenia się łożyska
przedwczesnego oddzielenia się łożyska
Poród w kolejnych ciążach: wzrasta liczba cięć cesarskich z powodu
Poród w kolejnych ciążach: wzrasta liczba cięć cesarskich z powodu
ryzyka pęknięcia mięśnia macicy w kolejnej ciąży
ryzyka pęknięcia mięśnia macicy w kolejnej ciąży
Inne powikłania: zakażenia, uszkodzenie układu moczowego,
Inne powikłania: zakażenia, uszkodzenie układu moczowego,
uszkodzenie jelit, powstawanie zrostów, ryzyko niedrożności jelit
uszkodzenie jelit, powstawanie zrostów, ryzyko niedrożności jelit
Dłuższy powrót do zdrowia pacjentek po cc w porównaniu z porodem
Dłuższy powrót do zdrowia pacjentek po cc w porównaniu z porodem
droga pochwową.
droga pochwową.
Ryzyko dla płodu związane z
Ryzyko dla płodu związane z
cięciem cesarskim
cięciem cesarskim
Elektywne cięcie cesarskie związane
Elektywne cięcie cesarskie związane
jest z ryzykiem przejściowego
jest z ryzykiem przejściowego
tachyponoe noworodków /TTN/ oraz
tachyponoe noworodków /TTN/ oraz
zespołu niewydolności oddechowej
zespołu niewydolności oddechowej
/RDS/
/RDS/
Istnieje ryzyko zranienia płodu w
Istnieje ryzyko zranienia płodu w
czasie cięcia cesarskiego
czasie cięcia cesarskiego
Wskazania do cięcia
Wskazania do cięcia
cesarskiego
cesarskiego
Brak postępu porodu
Brak postępu porodu
Zagrażająca zamartwica wewnątrzmaciczna
Zagrażająca zamartwica wewnątrzmaciczna
płodu
płodu
Stan po przebytym cięciu cesarskim
Stan po przebytym cięciu cesarskim
Położenie miednicowe płodu
Położenie miednicowe płodu
Poród przedwczesny
Poród przedwczesny
Krwotok przedporodowy
Krwotok przedporodowy
Ciąża wielopłodowa
Ciąża wielopłodowa
Wypadnięcie sznura pępowinowego
Wypadnięcie sznura pępowinowego
Wskazania matczyne
Wskazania matczyne
Duża masa płodu
Duża masa płodu
Położenie poprzeczne płodu
Położenie poprzeczne płodu
Wady wrodzone płodu
Wady wrodzone płodu
Brak postępu porodu
Brak postępu porodu
niewspółmierność porodowa
niewspółmierność porodowa
nieprawidłowe ułożenie główki płodu
nieprawidłowe ułożenie główki płodu
dystocja szyjkowa
dystocja szyjkowa
nieprawdłowa czynność skurczowa
nieprawdłowa czynność skurczowa
Zagrażająca wewnątrzmaciczna
Zagrażająca wewnątrzmaciczna
zamartwica płodu
zamartwica płodu
stosując dostępne obecnie metody nadzoru nad płodem
stosując dostępne obecnie metody nadzoru nad płodem
w czasie porodu w niewielkim stopniu można rozpoznać
w czasie porodu w niewielkim stopniu można rozpoznać
rzeczywiste stany zagrożenia
rzeczywiste stany zagrożenia
wprowadzenie do sal porodowych stałego
wprowadzenie do sal porodowych stałego
elektronicznego monitorowania płodu spowodowało
elektronicznego monitorowania płodu spowodowało
zwiększenie częstości wykonywania CC z powodu
zwiększenie częstości wykonywania CC z powodu
zagrożenia płodu
zagrożenia płodu
Nowsze metody takie jak ocena zapisu EKG i
Nowsze metody takie jak ocena zapisu EKG i
pulsoksymetria płodowa mogą się przyczynić do
pulsoksymetria płodowa mogą się przyczynić do
zmniejszenia w przyszłości częstości cc.
zmniejszenia w przyszłości częstości cc.
Stan po przebytym cięciu
Stan po przebytym cięciu
cesarskim
cesarskim
W czasach wykonywania tzw. klasycznego cięcia cesarskiego stan
W czasach wykonywania tzw. klasycznego cięcia cesarskiego stan
po przebytym cięciu cesarskim uważano za bezwzględne
po przebytym cięciu cesarskim uważano za bezwzględne
wskazanie do wykonania zabiegu w kolejnych ciążach z uwagi na
wskazanie do wykonania zabiegu w kolejnych ciążach z uwagi na
ryzyko pęknięcia mięśnia macicy
ryzyko pęknięcia mięśnia macicy
Stwierdzono że cc w dolnym odcinku nie wiąże się z pęknięciem
Stwierdzono że cc w dolnym odcinku nie wiąże się z pęknięciem
macicy w kolejnej ciąży.
macicy w kolejnej ciąży.
Opublikowane dane wskazują że rozejście się blizny po cc
Opublikowane dane wskazują że rozejście się blizny po cc
występuje u około 1% pacjentek u których poród odbył się siłami
występuje u około 1% pacjentek u których poród odbył się siłami
natury.
natury.
Pomimo dużych szans odbycia porodu siłami natury po cięciu
Pomimo dużych szans odbycia porodu siłami natury po cięciu
cesarskim odsetek kobiet rodzących drogą pochwową pozostaje
cesarskim odsetek kobiet rodzących drogą pochwową pozostaje
niewielki.
niewielki.
Lekarze i rodzące zwykle preferują cc jako wygodną i bezpieczną
Lekarze i rodzące zwykle preferują cc jako wygodną i bezpieczną
metodę porodu pozwalająca uniknąć rozejścia się blizny macicy.
metodę porodu pozwalająca uniknąć rozejścia się blizny macicy.
Dostępne dane dotyczące częstości
Dostępne dane dotyczące częstości
wykonywania cc w przypadku położenia
wykonywania cc w przypadku położenia
miednicowego płodu wskazują na
miednicowego płodu wskazują na
korzystny wpływ tego zabiegu na stan
korzystny wpływ tego zabiegu na stan
zdrowia dziecka
zdrowia dziecka
Wyniki badań sugerują, że w przypadku
Wyniki badań sugerują, że w przypadku
porodu drogą pochwową ryzyko zgonu
porodu drogą pochwową ryzyko zgonu
noworodka jest 2-5 krotnie większe niż w
noworodka jest 2-5 krotnie większe niż w
przypadku wykonania cc
przypadku wykonania cc
Położenie miednicowe
Położenie miednicowe
płodu
płodu
Poród przedwczesny
Poród przedwczesny
Cięcie cesarskie należy wykonać w przypadku
Cięcie cesarskie należy wykonać w przypadku
położenia miednicowego płodu w ciąży
położenia miednicowego płodu w ciąży
niedonoszonej.
niedonoszonej.
W przypadku położenia podłużnego główkowego przy
W przypadku położenia podłużnego główkowego przy
obecności samoistnej czynności skurczowej macicy i
obecności samoistnej czynności skurczowej macicy i
braku objawów zagrożenia płodu poród siłami natury
braku objawów zagrożenia płodu poród siłami natury
w ciąży niedonoszonej jest postępowaniem z wyboru.
w ciąży niedonoszonej jest postępowaniem z wyboru.
Cięcie cesarskie w ciąży niedonoszonej jest
Cięcie cesarskie w ciąży niedonoszonej jest
zabiegiem trudnym technicznie, który nie
zabiegiem trudnym technicznie, który nie
gwarantuje łatwego wydobycia płodu i dodatkowo
gwarantuje łatwego wydobycia płodu i dodatkowo
stanowi ryzyko powikłań u matki.
stanowi ryzyko powikłań u matki.
Krwotok przedporodowy
Krwotok przedporodowy
Przedwczesne odklejenie się łożyska-
Przedwczesne odklejenie się łożyska-
wskazaniem do
wskazaniem do
natychmiastowego wykonania cc jest stan zagrożenia
natychmiastowego wykonania cc jest stan zagrożenia
zdolnego do życia płodu. Rozwijający się wstrząs i
zdolnego do życia płodu. Rozwijający się wstrząs i
zaburzenia krzepnięcia nawet wobec martwego płodu
zaburzenia krzepnięcia nawet wobec martwego płodu
stanowi wskazanie do cc
stanowi wskazanie do cc
Łożysko przodujące-
Łożysko przodujące-
gdy
gdy
płód jest dojrzały niezależnie od
płód jest dojrzały niezależnie od
stopnia przodowania łożyska zaleca się zakończenie ciąży
stopnia przodowania łożyska zaleca się zakończenie ciąży
cc. Wykonanie cc w trybie nagłym związane jest z częściej
cc. Wykonanie cc w trybie nagłym związane jest z częściej
stwierdzana niedokrwistością u noworodka oraz
stwierdzana niedokrwistością u noworodka oraz
umieralnością okołoporodową dzieci.
umieralnością okołoporodową dzieci.
Naczynia przodujące-
Naczynia przodujące-
to naczynia pępowinowe
to naczynia pępowinowe
wychodzące poza sznur pępowinowy i biegnące ponad
wychodzące poza sznur pępowinowy i biegnące ponad
ujściem wewnętrznym szyjki macicy. Pęknięcie naczyń po
ujściem wewnętrznym szyjki macicy. Pęknięcie naczyń po
pęknięciu błon płodowych prowadzi do wykrwawienia płodu.
pęknięciu błon płodowych prowadzi do wykrwawienia płodu.
Ciąża wielopłodowa
Ciąża wielopłodowa
W przypadku położenia główkowego obu płodów gdy masa ciała drugiego
W przypadku położenia główkowego obu płodów gdy masa ciała drugiego
płodu przewyższa masę pierwszego o ponad 20%.
płodu przewyższa masę pierwszego o ponad 20%.
Pierwszy bliźniak w położeniu główkowym, drugi w położeniu innym niż
Pierwszy bliźniak w położeniu główkowym, drugi w położeniu innym niż
główkowe.
główkowe.
Pierwszy bliźniak w położeniu innym niż główkowe.
Pierwszy bliźniak w położeniu innym niż główkowe.
Poród przedwczesny / poniżej 32 tyg ciązy/ lub płodów o niskiej masie ciała
Poród przedwczesny / poniżej 32 tyg ciązy/ lub płodów o niskiej masie ciała
/poniżej 1500g/.
/poniżej 1500g/.
Ciąża bliźniacza jednokosmówkowa a zwłaszcza jednoowodniowa
Ciąża bliźniacza jednokosmówkowa a zwłaszcza jednoowodniowa
/ cc w 34-35 tyg./
/ cc w 34-35 tyg./
Stan po przebytym cięciu cesarskim w ciąży bliźniaczej.
Stan po przebytym cięciu cesarskim w ciąży bliźniaczej.
Ciąże trojacze i o wyższej krotności.
Ciąże trojacze i o wyższej krotności.
Coraz większa liczba tych ciąz dotyczy kobiet w starszym wieku oraz kobiet po
Coraz większa liczba tych ciąz dotyczy kobiet w starszym wieku oraz kobiet po
zastosowaniu technik wspomaganego rozrodu stąd obawa rodziców i lekarzy o
zastosowaniu technik wspomaganego rozrodu stąd obawa rodziców i lekarzy o
stan noworodków odgrywa decydująca rolę w podejmowaniu decyzji o cc.
stan noworodków odgrywa decydująca rolę w podejmowaniu decyzji o cc.
Wypadnięcie sznura
Wypadnięcie sznura
pępowinowego
pępowinowego
W tym przypadku wskazane
W tym przypadku wskazane
jest
jest
wykonanie
wykonanie
natychmiastowego
natychmiastowego
cięcia cesarskiego
cięcia cesarskiego
Wskazania dotyczące matki
Wskazania dotyczące matki
Wskazania kardiologiczne/ wady serca/
Wskazania kardiologiczne/ wady serca/
Wskazania neurologiczne /tętniak mózgu/
Wskazania neurologiczne /tętniak mózgu/
Wskazania okulistyczne/ zmiany
Wskazania okulistyczne/ zmiany
zwyrodnieniowe siatkówki/
zwyrodnieniowe siatkówki/
Wskazania ortopedyczne /dyskopatie/
Wskazania ortopedyczne /dyskopatie/
Wskazania hematologiczne/ małoplytkowość/
Wskazania hematologiczne/ małoplytkowość/
Choroby nowotworowe/ jajnika, szyjki macicy/
Choroby nowotworowe/ jajnika, szyjki macicy/
Infekcje wirusowe/ HSV, HPV,HIV/
Infekcje wirusowe/ HSV, HPV,HIV/
Duża masa płodu / powyżej 4500g/
Duża masa płodu / powyżej 4500g/
Położenie poprzeczne płodu
Położenie poprzeczne płodu
Wady wrodzone płodu / wodogłowie,
Wady wrodzone płodu / wodogłowie,
wady powłok brzusznych. Przepuklina
wady powłok brzusznych. Przepuklina
oponowo-rdzeniowa/
oponowo-rdzeniowa/
Wskazania dotyczące
Wskazania dotyczące
płodu
płodu
zwiększa się odsetek cc wykonywanych na życzenie rodzącej kobiety
zwiększa się odsetek cc wykonywanych na życzenie rodzącej kobiety
bez konkretnych wskazań położniczych
bez konkretnych wskazań położniczych
Przeprowadzenie cc w przypadku braku klinicznych wskazań uważano
Przeprowadzenie cc w przypadku braku klinicznych wskazań uważano
w przeszłości za niewłaściwe postępowanie
w przeszłości za niewłaściwe postępowanie
Niewiele danych wskazuje na to, że elektywne cięcie cesarskie
Niewiele danych wskazuje na to, że elektywne cięcie cesarskie
wykonane w znieczuleniu miejscowym z zastosowaniem właściwej
wykonane w znieczuleniu miejscowym z zastosowaniem właściwej
profilaktyki przeciwzakrzepowej wiąże się ze zwiększona częstością
profilaktyki przeciwzakrzepowej wiąże się ze zwiększona częstością
powikłań u matki
powikłań u matki
Pojawiają się doniesienia że poród droga pochwową a zwłaszcza poród
Pojawiają się doniesienia że poród droga pochwową a zwłaszcza poród
operacyjny przyczynia się do odległych uszkodzeń dna miednicy
operacyjny przyczynia się do odległych uszkodzeń dna miednicy
Częstość cc jest większa u kobiet należących do klasy o wyższym
Częstość cc jest większa u kobiet należących do klasy o wyższym
statusie społeczno-ekonomicznym.
statusie społeczno-ekonomicznym.
Zjawisko to wskazuje na coraz większy udział ciężarnych kobiet w
Zjawisko to wskazuje na coraz większy udział ciężarnych kobiet w
podejmowaniu decyzji o czasie i sposobie ukończenia ciązy
podejmowaniu decyzji o czasie i sposobie ukończenia ciązy
Cięcie cesarskie na życzenie
Cięcie cesarskie na życzenie
matki
matki
Podsumowanie
Podsumowanie
Za wskazania do cięcia cesarskiego należy
Za wskazania do cięcia cesarskiego należy
uważać każdą sytuację, w której trzeba
uważać każdą sytuację, w której trzeba
zakończyć ciążę lub trwający poród ze względu
zakończyć ciążę lub trwający poród ze względu
na istniejące ryzyko kontynuowania dotyczące
na istniejące ryzyko kontynuowania dotyczące
zarówno zdrowia oraz życia matki jak i dziecka
zarówno zdrowia oraz życia matki jak i dziecka
Obserwowane jest zjawisko zwiększenia częstości
Obserwowane jest zjawisko zwiększenia częstości
wykonywania cc bez wskazań medycznych tylko
wykonywania cc bez wskazań medycznych tylko
ze względu na życzenie ciężarnej kobiety w
ze względu na życzenie ciężarnej kobiety w
krajach gospodarczo rozwiniętych
krajach gospodarczo rozwiniętych
Ze względu na ryzyko powikłań każdą decyzję o
Ze względu na ryzyko powikłań każdą decyzję o
cięciu cesarskim należy starannie przeanalizować
cięciu cesarskim należy starannie przeanalizować