ROŚLINY LECZNICZE
ROŚLINY LECZNICZE
STOSOWANE W
STOSOWANE W
STOMATOLOGII
STOMATOLOGII
by Piotr
Kaczor
Gr 3
1. Rumianek
1. Rumianek
2. Pięciornik (Kurze ziele)
2. Pięciornik (Kurze ziele)
3. Szałwia
3. Szałwia
4. Dębianka
4. Dębianka
Koszyczek Rumianku
Koszyczek Rumianku
(Anthodium Chamommillae)
(Anthodium Chamommillae)
Surowiec stanowią
Surowiec stanowią
koszyczki rumianku
koszyczki rumianku
pospolitego
pospolitego
Zawierają one
Zawierają one
0,3% olejku
0,3% olejku
eterycznego
eterycznego
Olejek zawiera:
Olejek zawiera:
Związki seskwiterpenowe (Bisabolol,
Związki seskwiterpenowe (Bisabolol,
Chamazulen)
Chamazulen)
Zw. Poliacetylenowe; spiroeter
Zw. Poliacetylenowe; spiroeter
Flawonoidy
Flawonoidy
Kumaryny
Kumaryny
Śluz
Śluz
Działanie
Działanie
przeciwzapalne
przeciwzapalne
na błony śluzowe
na błony śluzowe
przewodu pokarmowego
przewodu pokarmowego
spazmolityczne
spazmolityczne
, głównie na mięśnie jelit -
, głównie na mięśnie jelit -
przywracaj prawidłowe ruchy
przywracaj prawidłowe ruchy
perystaltyczne
perystaltyczne
Związki czynne są wydalane z moczem,
Związki czynne są wydalane z moczem,
dzięki czemu wywierają słabe działanie
dzięki czemu wywierają słabe działanie
przeciwzapalne na kłębuszki nerkowe,
przeciwzapalne na kłębuszki nerkowe,
moczowody i pęcherz.
moczowody i pęcherz.
Zastosowanie
Zastosowanie
Wewnetrznie:
Wewnetrznie:
Napary z rumianku stosowane sa w chorobach
Napary z rumianku stosowane sa w chorobach
przewodu pokarmowego, dróg moczowych i
przewodu pokarmowego, dróg moczowych i
żółciowych
żółciowych
Zewnętrznie:
Zewnętrznie:
do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i
do płukania w stanach zapalnych jamy ustnej i
gardła, kąpieli niemowląt
gardła, kąpieli niemowląt
!
!
Nie stwierdzono niepożądanych
Nie stwierdzono niepożądanych
działań ubocznych, nawet u
działań ubocznych, nawet u
niemowląt. Przed zastosowaniem
niemowląt. Przed zastosowaniem
preparatów zawierających
preparatów zawierających
wyciągi z rumianku należy się
wyciągi z rumianku należy się
jednak upewnić, czy pacjent nie
jednak upewnić, czy pacjent nie
jest uczulony na ten surowiec !!
jest uczulony na ten surowiec !!
Napar: 1 łyżkę rumianku zalać 1
Napar: 1 łyżkę rumianku zalać 1
szklanką wrzątku, nakryć i odstawić
szklanką wrzątku, nakryć i odstawić
na 10 minut pod przykryciem.
na 10 minut pod przykryciem.
Odcedzić i pić kilka razy dziennie po
Odcedzić i pić kilka razy dziennie po
szklance.
szklance.
Kłącze pięciornika
Kłącze pięciornika
(Kłącze kurzego ziela)
(Kłącze kurzego ziela)
Rhizoma Tormentillae
Rhizoma Tormentillae
Surowcem jest
Surowcem jest
kłącze pięciornika
kłącze pięciornika
zebrane jesienią
zebrane jesienią
lub wczesną
lub wczesną
wiosną i
wiosną i
zawierające nie
zawierające nie
mniej niż 15%
mniej niż 15%
garbników.
garbników.
Związki czynne
Związki czynne
Garbniki katechinowe (skondensowane)
Garbniki katechinowe (skondensowane)
kwas elagowy
kwas elagowy
związki trójterpenowe: kwas chinowy i
związki trójterpenowe: kwas chinowy i
tormentozyd.
tormentozyd.
Działanie
Działanie
pobudza wydzielanie soku żołądkowego
pobudza wydzielanie soku żołądkowego
właściwości przeciwbiegunkowe
właściwości przeciwbiegunkowe
hamuje nieznaczne krwawienia
hamuje nieznaczne krwawienia
dość silne działanie przeciwskurczowe
dość silne działanie przeciwskurczowe
Zewnętrznie: do płukania w zapaleniu
Zewnętrznie: do płukania w zapaleniu
dziąseł, jamy ustnej i gardła oraz do
dziąseł, jamy ustnej i gardła oraz do
pędzlowania i płukanek w opryszczkowym
pędzlowania i płukanek w opryszczkowym
zapaleniu jamy ustnej, jak również do
zapaleniu jamy ustnej, jak również do
okładów i kompresów na owrzodzenia,
okładów i kompresów na owrzodzenia,
czyraki, obrażenia skórne w postaci odwaru:
czyraki, obrażenia skórne w postaci odwaru:
15-20 g surowca zalać 1 szklanką wody,
15-20 g surowca zalać 1 szklanką wody,
gotować 15 minut. Odstawić do ostudzenia,
gotować 15 minut. Odstawić do ostudzenia,
odcedzić i stosować tylko zewnętrznie do
odcedzić i stosować tylko zewnętrznie do
okładów i pędzlowania. Bez rozcieńczenia.
okładów i pędzlowania. Bez rozcieńczenia.
Liś
Liść
szałwii
szałwii
Folium Salviae
Folium Salviae
Surowcem są liście i ulistnione szczyty
Surowcem są liście i ulistnione szczyty
pędów szałwi lekarskiej, zebrane z roślin
pędów szałwi lekarskiej, zebrane z roślin
niekwitnących, zawierające nie mniej niż
niekwitnących, zawierające nie mniej niż
1% olejku eterycznego.
1% olejku eterycznego.
Olejek eteryczny zawiera
Olejek eteryczny zawiera
Tujon
Tujon
Cyneol
Cyneol
Kamfora
Kamfora
Borneol
Borneol
Pinen
Pinen
katechinowe
katechinowe
trójterpeny
trójterpeny
flawonoidy
flawonoidy
gorycze
gorycze
Działanie
Działanie
przeciwpotne
przeciwpotne
hamowanie rozwoju
hamowanie rozwoju
drobnoustrojów
drobnoustrojów
przeciwzapalne
przeciwzapalne
hamowanie krwawienia z
hamowanie krwawienia z
drobnych ran w przewodzie
drobnych ran w przewodzie
pokarmowym
pokarmowym
pobudzanie wydzielania soku
pobudzanie wydzielania soku
żołądkowego
żołądkowego
przywraca prawidłową
przywraca prawidłową
perystaltykę jelit
perystaltykę jelit
działanie odkażające
działanie odkażające
obniżanie (nieznacznie) poziom
obniżanie (nieznacznie) poziom
cukru we krwi
cukru we krwi
Wskazania
Wskazania
Nadmierna potliwość,
Nadmierna potliwość,
stany zapalne i nieżytowe w
stany zapalne i nieżytowe w
przewodzie pokarmowym
przewodzie pokarmowym
Pomocniczo w mieszankach
Pomocniczo w mieszankach
przeciwcukrzycowych
przeciwcukrzycowych
Zewnętrznie w stanach
Zewnętrznie w stanach
zapalnych jamy ustnej i
zapalnych jamy ustnej i
gardła
gardła
Uwagi:
Uwagi:
Duże dawki wyciągu
Duże dawki wyciągu
podawane doustnie przez
podawane doustnie przez
dłuższy czas mogą wołać
dłuższy czas mogą wołać
wymioty, otępienie, a nawet
wymioty, otępienie, a nawet
skurcze kloniczne. Jest to
skurcze kloniczne. Jest to
związane z obecnością
związane z obecnością
tujonu w olejku eterycznym.
tujonu w olejku eterycznym.
Dębianka
Dębianka
Dębianka
Dębianka
Galla
Galla
patologiczna narośl
patologiczna narośl
występująca na
występująca na
pączkach
.
.
Powstaje w wyniku
Powstaje w wyniku
rozrostu tkanki
rozrostu tkanki
merystematycznej,
merystematycznej,
spowodowanego
spowodowanego
złożeniem w niej jaj
złożeniem w niej jaj
przez samicę
przez samicę
(
(
Andricus
Andricus
).
).
Dębianki są
Dębianki są
bogatym źródłem
bogatym źródłem
.
.
Otrzymuje się z nich
Otrzymuje się z nich
oraz nalewki
(Tinctura Gallae)
(Tinctura Gallae)
wykorzystywane w
wykorzystywane w
lecznictwie jako
lecznictwie jako
środek ściągający i
środek ściągający i
osłaniający.
osłaniający.
Szeroko stosowana w
Szeroko stosowana w
stomatologii
stomatologii
–
–
do pędzlowania dziąseł oraz w
do pędzlowania dziąseł oraz w
rozcieńczeniu wodnym,
rozcieńczeniu wodnym,
przeważnie w mieszankach
przeważnie w mieszankach
używanych do płukania jamy
używanych do płukania jamy
ustnej i gardła (stany zapalne
ustnej i gardła (stany zapalne
dziąseł, jamy ustnej, stany po
dziąseł, jamy ustnej, stany po
zabiegach stomatologicznych)
zabiegach stomatologicznych)