Program edukacji
zdrowotnej
w zakresie zwalczania
hipercholesterolemii
za pomocą diety
u pacjentów
z chorobami układu
krążenia
materiał szkoleniowy
Problem priorytetowy
Występowanie hipercholesterolemii wśród pacjentów z
chorobami układu krążenia.
Opis problemu: na podstawie wyników badań
laboratoryjnych, obserwacji i rozmów z 100 pacjentami
przyszpitalnej Poradni Kardiologicznej stwierdzono :
- wszyscy pacjenci mieli badane stężenie cholesterolu całk.
we krwi
- 50% badanych miało podwyższony poziom cholesterolu
całk. we krwi (ponad 200 mg% = 5.2 mmol/l)
# 60% (30 osób) spośród nich nie pamiętało o tym
# tylko 5 osób spośród tych które pamiętały o
swojej
hipercholesterolemii próbowało obniżyć stężenie
cholesterolu za pomocą diety
Uzasadnienie wyboru
priorytetu
Uzasadnienie wyboru
priorytetu
• Choroby układu krążenia są głównym problemem
zdrowotnym ze względu na ich powszechność,
stanowią pierwszą przyczynę zgonów w Polsce.
• Jedną z najważniejszych przyczyn chorób układu
krążenia jest miażdżyca, do głównych przyczyn
rozwoju miażdżycy należy hipercholesterolemia.
Cholesterol – miażdżyca – choroba układu krążenia
Przyczyny istnienia
problemu
(modyfikowalne)
Przyczyny istnienia
problemu
(modyfikowalne)
1. Spożywanie dużych ilości pokarmów
bogatych w tłuszcze nasycone.
2. Niedostateczne spożycie pokarmów
bogatych w tłuszcze nienasycone.
3. Mała aktywność fizyczna.
Cele
Cele
•
Cel główny:
znormalizowanie stężenia cholesterolu całkowitego
we krwi u pacjentów przyszpitalnej Poradni
Kardiologicznej
•
Cele szczegółowe:
- poinformować o zalecanym stężeniu cholesterolu
całk. we krwi
- wyjaśnić wpływ podwyższonego stężenia cholesterolu
na powstawanie chorób układu krążenia
- zaplanować jadłospis
- zastosować dietę niskocholesterolową, bogatą w
błonnik (warzywa, owoce) i tłuszcze nienasycone
- kontrolować stężenie cholesterolu całk. we krwi
- dokonać oceny realizacji programu
Opis programu
Opis programu
Grupa docelowa – pacjenci przyszpitalnej Poradni
Kardiologicznej, u których występuje
hipercholesterolemia
Miejsce realizacji – szpital: sala wykładowa, park obok
szpitala
Wielkość grupy – 50 osób
Czas – 1 spotkanie w tygodniu, po 40-120 minut,
w ciągu 6 miesięcy
Materiały pomocnicze – plansza (normy stęż.
cholesterolu), film (powstawanie miażdżycy, przekrój
zdrowej i zmiażdżycowanej tętnicy), foliogramy
(źródła cholesterolu)
Sposoby działania – wykłady, dyskusje, prezentacje
Harmonogram
Etapy
zajęć
Czynność
nauczyciela
Czynność
pacjentów
Uwagi
Wzbudzenie
zainteresow
ania
Powitanie pacjentów.
Podkreślenie faktu,
że przychodząc na
spotkanie zrobili
pierwszy krok w
kierunku poprawy
zdrowia.
Przedstawienie
głównego celu
programu oraz
korzyści wynikających
z jego wdrożenia.
Pytanie : Czy chcecie
państwo wiedzieć co
możecie zrobić dla
osiągnięcia ww celu?
Wypowiadają się,
zadają pytania
dotyczące
programu.
Harmonogram
Etapy
zajęć
Czynność
nauczyciela
Czynność
pacjentów
Uwagi
Skłonienie
do refleksji
Pytania:
Z jakiego powodu
trafili Państwo do
szpitala? Czy sądzą
Państwo, że
mogło to mieć
związek z
cholesterolem?
Czy mieli Państwo
badane stężenie
cholesterolu? Czy
stężenie było w
normie czy
podwyższone?
Przedstawienie
planszy.
Pacjenci porównują
swój wynik
cholesterolu z
planszą.
Dyskutują czy
podwyższone
stężenie
cholesterolu mogło
mieć wpływ na
zdarzenie sercowo-
naczyniowego które
u nich wystąpiło.
Plansza:
cholestero
l wartości
pożądane
<200 mg
%,
podwyższo
ne 200-
250mg%
wysokie
>250mg%
Harmonogram
Etapy
zajęć
Czynności
nauczyciela
Czynności
pacjentów
Uwagi
Skłonien
ie do
refleksji
Wyjaśnienie co to jest
miażdżyca i jakie
czynniki ją wywołują.
Miażdżyca – choroba
spowodowana
odkładaniem się w
tętnicach całego
organizmu blaszek
miażdżycowych,
składających się
między innymi z
cholesterolu i złogów
wapnia. Zwężenie/
zamknięcie światła
tętnicy prowadzi do
niedokrwienia/ zawału.
Przedstawienie
foliogramu lub filmu
porównującego tętnicę
zdrową ze
zmiażdżycowaną.
Dyskusja,
cholesterol
przyspiesza rozwój
miażdżycy i jej
powikłań (zawał
serca, udar mózgu,
chromanie
przestankowe).
Foliogram
lub film
przedstawi
ający
wpływ
hiperchole
ste-rolemii
na
powstawan
ie
miażdżycy,
przekrój
tętnicy
zdrowej i
dotkniętej
miażdżycą.
Harmonogram
Etapy
zajęć
Czynności nauczyciela
Czynności
pacjentów
Uwagi
Edukacj
a
Wyjaśnienie co to jest
cholesterol. Źródła
cholesterolu: egzogenny –
dostarczany w pożywieniu i
endogenny (produkowany w
wątrobie). Cholesterol jest
potrzebny do życia (biosynteza
hormonów), wchodzi w skład
lipoprotein, ale w nadmiarze
jest groźny. Powiedzieć o
najważniejszych frakcjach
lipoprotein: LDL – „złe”,
zawierają 50% chol.,
odpowiadają za tworzenie
miażdżycy i HDL – „dobre”,
zawierają 2% chol., chronią
tętnice. Uświadomienie, że
dieta ma bardzo duży,
niedoceniany wpływ na
stężenie cholesterolu.
Dyskusja
Foliogram:
Źródła
cholesterol
u
Foliogram:
Badania
kliniczne:
Indian
Study, Dart
Study –
wpływ diety
na
obniżenie
częstości
zdarzeń
sercowo-
naczyniowy
ch
Harmonogram
Etapy
zajęć
Czynności
nauczyciela
Czynności pacjentów Uwa
gi
Edukac
ja
Uświadomienie
pacjentom, że sami
mogą obniżyć stężenie
cholesterolu i
zahamować lub
spowolnić narastanie
miażdżycy.
Największy wpływ na
stężenie cholesterolu
ma spożycie nasyconych
kwasów tłuszczowych i
cholesterolu. Nasycone
kw. tłuszczowe
podnoszą stężenie
cholesterolu: prawie
wszystkie tłuszcze
zwierzęce. Nienasycone
kw. tłuszczowe obniżają
stężenie cholesterolu:
głównie oleje roślinne
Ustalają listę produktów:
Zalecane- pieczywo
ciemne, płatki
owsiane,makarony,ryż,
kasza gryczana i
jęczmienna, mleko
chude,chudy twaróg i
jogurt,chudy drób
(kurczaki,
indyki),cielęcina,dziczyzn
a,rybykrólik,chude
wędliny-polędwica
warzywa, owoce, olej
roślinny, ziemniaki,
galaretki.
Niezalecane- frytki,mleko
pełne,tłuste mięso (w
tym gęsi, kaczki) i
wędliny,pasztety, sery
pełnotłuste,czekolada,
krewetki,
masło,smalec,śmietana,lo
dy, torty,orzeszki
solone,chipsy
Ocena realizacji programu
i osiągnięcia celów
Ocena realizacji programu
i osiągnięcia celów
1. Kontrolne badanie stężenia cholesterolu
całkowitego na końcu szkolenia oraz po
6 miesiącach od jego zakończenia.
2. Anonimowa ankieta sprawdzająca wiedzę na
końcu szkolenia oraz po 6 miesiącach od jego
zakończenia.
- czy wiadomości były przedstawione w przystępny
i atrakcyjny sposób
- pożądane stężenie cholesterolu całk.
- produkty zalecane i niezalecane
- sposób odżywiania się przed i po szkoleniu
3. Obserwacja.