MISTRZOSTWO
MISTRZOSTWO
W ZAWODZIE
W ZAWODZIE
MISTRZ
MISTRZ
(def. wg
(def. wg
,,Słownika współczesnego
,,Słownika współczesnego
języka polskiego. Tom 1,2”, Przegląd
języka polskiego. Tom 1,2”, Przegląd
Reader
Reader
‘
‘
s Digest, Warszawa 1998):
s Digest, Warszawa 1998):
1)
człowiek zdecydowanie lepszy od innych w jakiejś
dziedzinie, przewyższający innych umiejętnościami,
np.. mistrz pędzla, mistrz w strzelaniu z pistoletu;
2)
człowiek uznany za przewodnika duchowego,
nauczyciela z racji swej wyższości w jakiejś dziedzinie
życia (,,wzorowanie się na swoim mistrzu”);
3)
rzemieślnik posiadający uprawnienie do
samodzielnego wykonywania zawodu lub pracownik o
określonych kwalifikacjach odpowiadający za
produkcję w danym dziale zakładu, np. mistrz
kowalski, mistrz zmiany.
MISTRZ
MISTRZ
(def. wg
(def. wg
Encyklopedii
Encyklopedii
Popularnej PWN,
Popularnej PWN,
Warszawa 1994
Warszawa 1994
)
)
1)
człowiek przewyższający
innych biegłością, umiejętnościami w
jakiejś dziedzinie;
1)
człowiek, którego obiera się na wzór;
nauczyciel;
2)
rzemieślnik mający dyplom; majster;
3)
stopień naukowy w Polsce
średniowiecznej, wyższy od stopnia
bakałarza.
MISTRZOSTWO
MISTRZOSTWO
(def. wg
(def. wg
,,Słownika współczesnego
,,Słownika współczesnego
języka polskiego. Tom 1,2”, Przegląd
języka polskiego. Tom 1,2”, Przegląd
Reader
Reader
‘
‘
s Digest, Warszawa 1998):
s Digest, Warszawa 1998):
Najwyższe
mistrzowskie
umiejętności w
jakiejś dziedzinie
(okazał duże
mistrzostwo
wykonując koncert)
ZAWÓD
ZAWÓD
(def. wg
(def. wg
,,Słownika współczesnego
,,Słownika współczesnego
języka polskiego. Tom 1,2”, Przegląd
języka polskiego. Tom 1,2”, Przegląd
Reader
Reader
‘
‘
s Digest, Warszawa 1998):
s Digest, Warszawa 1998):
Jest to zajęcie, w którym ktoś się wyspecjalizował,
którego się wyuczył i które fachowo, stale wykonuje
w celach zarobkowych;
Fach, specjalność, profesja: ciekawy, dobry, opłacalny
zawód; trudny, niewdzięczny zawód; zawód wyuczony,
wykonywany; zawód lekarza, nauczyciela, prawnika;
obrać sobie zawód; uczyć się zawodu; pracować w
zawodzie.
ZAWÓD
ZAWÓD
(def. wg
(def. wg
Encyklopedii Popularnej
Encyklopedii Popularnej
PWN, Warszawa 1994)
PWN, Warszawa 1994)
Wyodrębniony w ramach społe-
cznego podziału pracy określony
zespół czynności, wymagający
odpowiedniego wykształcenia
(kwalifikacji) wykonywany przez
jednostkę stale lub dorywczo i
stanowiący dla niej źródło
utrzymania.
Co stanowi o mistrzostwie
pedagogicznym, o jego istocie i
charakterze?
Jaka droga wiedzie w kierunku owego
zawodowego perfekcjonizmu?
,,Szkolny stan winien być stawiany na
równi z najwyższymi stanami, gdyż tylko
doskonały nauczyciel może zaszczepić
młodzieży w szkole te cnoty, na których
opierają się prawa w Rzeczypospolitej
panujące”
A. F.
Modrzewski
Na osiągnięcie mistrzostwa
Na osiągnięcie mistrzostwa
pedagogicznego maja wpływ:
pedagogicznego maja wpływ:
KOMPETENCJE
(wiedza, umieję-
tności, sprawności,
dyspozycje do wy-
konywania zawodu)
WARTOŚ
CI
MORALN
E
STOPIEŃ
AWANSU
ZAWODO-
WEGO
PRESTIŻ
CECHY
OSOBO-
WOŚCI
DOŚWIAD-
CZENIE
ZAWODOWE
POZIOM
WYKSZTAŁ-
CENIA
AUTORYTET
POSTAWY
ZAWODOWE
NAUCZYCIEL
A
SAMO-
KSZTAŁCENIE
TALENT
PEDAGOGICZN
Y
WARSZTAT
PRACY
NAUCZYCIELSKIE KOMPETENCJE
NAUCZYCIELSKIE KOMPETENCJE
(teacher
(teacher
‘
‘
s competences)
s competences)
Termin ten oznacza zbiór profesjonalnych
umiejętności,
wiedzy, wartości oraz postaw, którymi musi dyspono-
wać każdy nauczyciel, aby mógł efektywnie wykony-
wać swoją pracę.
A. Pawłucki wyróżnia 4 rodzaje nauczycielskich
kompetencji:
1)
aksjologiczne;
2)
technologiczne;
3)
komunikacyjne;
4)
realizacyjne.
(za: Śliwerski B.,
2006)
Wyniki badań wskazują na stosunkowo
duży odsetek nauczycieli, którzy trafili
do zawodu przez przypadek lub z
konieczności (prawie 25%), niski
wskaźnik identyfikacji nauczyciela z
zawodem (na poziomie 26%), a także
małe zróżnicowane sukcesy albo ich
brak.
(za: Runiński A. .)
Dobry pedagog posiada odpowiednie
Dobry pedagog posiada odpowiednie
predyspozycje, które umożliwiają mu bycie
predyspozycje, które umożliwiają mu bycie
nauczycielem,
nauczycielem,
ponieważ
ponieważ
nauczyciel to nie
nauczyciel to nie
tylko
tylko
zawód, ale przede
zawód, ale przede
wszystkim
wszystkim
powołanie.
powołanie.
Ważne jest, aby do
Ważne jest, aby do
zawodu
zawodu
nauczyciela
nauczyciela
trafili ludzie
trafili ludzie
najbardziej wartościowi, a nie z przypadku
najbardziej wartościowi, a nie z przypadku
lub ci, których gdzie indziej nie chciano
lub ci, których gdzie indziej nie chciano
;
;
ci,
ci,
którzy ,,karierę” nauczycielska wybrali
którzy ,,karierę” nauczycielska wybrali
dobrowolnie i tu chcieliby się zawodowo i
dobrowolnie i tu chcieliby się zawodowo i
osobiście zrealizować.
osobiście zrealizować.
Mistrzostwo w pracy dydakty-
Mistrzostwo w pracy dydakty-
czno-wychowawczej osiągają
czno-wychowawczej osiągają
ludzie o określonych cechach
ludzie o określonych cechach
osobowości
osobowości
.
.
Dobrym
Dobrym
nauczycielem
nauczycielem
nie może
nie może
być każdy !!!
być każdy !!!
(za: Czabański B.)
PERFEKCYJNY
PERFEKCYJNY
NAUCZYCIEL
NAUCZYCIEL
asertywność twórcze myślenie dynamiczność
wszechstronność otwartość stanowczość
innowacyjność elastyczność
indywi- zaanga-
dualność żowanie
empatia takt i kultura
pedagogiczna
pewność siebie
prawość, wyrozu- poczucie
zdatność sprawiedliwość miałość odpowiedzialności
wychowawcza
konsekwencja, wytrwałość opanowanie
Stworzenie uniwersalnego wzoru
Stworzenie uniwersalnego wzoru
nauczyciela, a więc sporządzenie
nauczyciela, a więc sporządzenie
listy zawierającej te i tylko te cechy
listy zawierającej te i tylko te cechy
osobowości oraz wiadomości i
osobowości oraz wiadomości i
umiejętności, których posiadanie
umiejętności, których posiadanie
jest konieczne i wystarczające dla
jest konieczne i wystarczające dla
osiągnięcia dobrych wyników w
osiągnięcia dobrych wyników w
zawodzie nauczycielskim jest
zawodzie nauczycielskim jest
niemożliwe.
niemożliwe.
Ideałem nauczyciela jest zdaniem W. Okonia
Ideałem nauczyciela jest zdaniem W. Okonia
człowiek:
człowiek:
-
-
wysoko zaawansowany w poznawaniu,
wysoko zaawansowany w poznawaniu,
rozumieniu
rozumieniu
i
i
wartościowaniu stosunków panujących w
wartościowaniu stosunków panujących w
świecie;
świecie;
-
-
wysoko zaawansowany w twórczym
wysoko zaawansowany w twórczym
kształtowaniu
kształtowaniu
tych stosunków.
tych stosunków.
(za: Czabański B.)
Wizja idealnego nauczyciela zawiera
Wizja idealnego nauczyciela zawiera
przymioty, które dobrze służą
przymioty, które dobrze służą
wykonywanej pracy
wykonywanej pracy
:
:
człowiek o szczególnych dyspozycjach osobowościowych,
zorientowany na humanistyczną i społeczną rolę
nauczyciela;
posiada umiejętności wychowawcze, opiekuńcze,
diagnostyczne i
terapeutyczne;
zajmuje się trudnymi sprawami z dziedziny wychowania;
człowiek, który dorasta do zadań: zawsze efektywnie
rozwija,
umacnia, pobudza, krzewi itd.;
nauczyciel, który posiada uznanie u uczniów jako ten, na
którego
można liczyć, powierzyć mu własne problemy i jemu
zaufać;
stanowi wzór osobowy dla uczniów;
posiada uznanie w oczach innych;
funkcjonuje jako mechanizm osób znaczących;
Wizja idealnego nauczyciela zawiera
Wizja idealnego nauczyciela zawiera
przymioty, które dobrze służą
przymioty, które dobrze służą
wykonywanej pracy
wykonywanej pracy
–
–
cd.
cd.
:
:
nauczyciel zadowolony z pracy, wykazujący identyfikacje z
zawodem;
rozumie i wciąż poznaje zmienności świata;
posiada motywacje do nowatorstwa;
jest autorem i kreatorem zmian;
myśli kontekstowo i przyszłościowo;
preferuje twórczość w swojej zawodowej działalności;
staje się specjalistą, który potrafi oddzielić propagandowe
slogany i pobożne życzenia teoretyków od tego, co może
osiągnąć w pracy z uczniami i co jest warte osiągnięcia;
posiada autonomię zawodową – sam wyznacza cele i środki
swojej działalności oraz analizuje osiągane wyniki.
Zawód nauczycielski ma
charakter społeczny
Perfekcyjny nauczyciel potrafi
odpowiedzieć, jaki jest sens
życia, dostrzega konieczność i
sposoby efektywnego
uczenia
się, rozumie człowieka i
proble- my, z jakimi
boryka się społe-
czeństwo, rozumie
obowiązek dokonywania
wyborów.
Niebagatelną
Niebagatelną
role w pracy
role w pracy
nauczyciela
nauczyciela
odgrywa
odgrywa
doświadczenie
doświadczenie
zawodowe.
zawodowe.
Każdy zawód polega m.in. na
zdobywaniu specyficznych,
niepowtarzalnych i
charakterystycznych tylko dla niego
doświadczeń profesjonalnych.
Doświadczenie zawodowe
Doświadczenie zawodowe
nauczyciela kształtuje się w wyniku:
nauczyciela kształtuje się w wyniku:
Różnorodnych kontaktów
osobo-
wych (uczniowie, rodzice,
inni
nauczyciele, władze
szkolne,
nadzór pedagogiczny itp.)
Różnorodnych kontaktów
przed-
miotowych (wyposażenie
szkoły,
programy, podręczniki,
możliwość
zaspokajania potrzeb
bytowych,
pozaszkolne
materialne
usytuowanie placówki
itp.)
Uczestnictwa w różnych przejawach praktyki
pedagogicznej
(w sposób aktywny, bezpośredni, specyficznie
ustrukturalizowany)
Warunek konieczny, choć nie wystarczający uznania
doświadcze-
nia za bogate, efektywne, znaczące czy mistrzowskie
(za: Jagieła J.)
Doświadczeni nauczyciele
mogą być ekspertami zarów-
no w zakresie oceny wyko-
nywania własnego zawodu,
jak i treści
profesjona-
lnego
przygotowania.
Często w kontaktach z nauczycielami słyszymy,
Często w kontaktach z nauczycielami słyszymy,
wypowiadane z dumą lub z wymownym
wypowiadane z dumą lub z wymownym
znaczeniem, stwierdzenia w rodzaju:
znaczeniem, stwierdzenia w rodzaju:
,,Mam za
,,Mam za
sobą już 30 lat pracy nauczycielskiej”
sobą już 30 lat pracy nauczycielskiej”
lub
lub
,,Od
,,Od
niemal 28 lat uczę wyłącznie historii”
niemal 28 lat uczę wyłącznie historii”
itp.
itp.
Stwierdzenia te maja być widomym dowodem
Stwierdzenia te maja być widomym dowodem
mistrzostwa pedagogicznego. Ale czy są?
mistrzostwa pedagogicznego. Ale czy są?
,,To bowiem, co odciska każdy rok pracy na
naszym życiu i indywidualnym rozwoju, w postaci
doświadczenia zawodowego, pozostanie przecież
zawsze niepowtarzalnym piętnem i świadomym
wyborem nas samych”.
(Jagieła J.,
1996)
Mistrzowskie doświadczenie pedagogiczne jest
Mistrzowskie doświadczenie pedagogiczne jest
pro-cesem
pro-cesem
(rezultatem zawiłego procesu
(rezultatem zawiłego procesu
strukturalizacji).
strukturalizacji).
Proces gromadzenia doświadczenia pedagogicznego to
sekwencja nieustannie następujących po sobie etapów:
1)
doświadczenie pierwotne;
2)
czynna refleksja (,,myślenie alternatywne”, ,,refleksja
krytyczn”);
3)
doświadczenie zrekonstruowane (krytyczne).
Gromadzenie doświadczenia krytycznego, a co za tym idzie
również proces zdobywania wprawy i mistrzostwa
pedagogi-
cznego, dokonuje się poprzez coraz to wyższe, ukierunko-
wane etapy przechodzenia z faz integracji do momentów
dezintegrujących.
(za: Jagieła J.)
Droga do perfekcjonizmu w zawodzie
Droga do perfekcjonizmu w zawodzie
nauczyciel-
nauczyciel-
skim jest bardzo złożona i
skim jest bardzo złożona i
skomplikowana.
skomplikowana.
Przypomina schemat spiralny:
1) Doświadczenie
pierwotne
2) Czynna
3) Doświadczenie refleksja
zrekonstruowane
(za: Jagieła J.)
Brak liniowego
Brak liniowego
postępu w rozwoju
postępu w rozwoju
mistrzostwa peda-
mistrzostwa peda-
gogicznego wynika
gogicznego wynika
z istnienia w tym
z istnienia w tym
procesie
procesie
2 rodzajów barier
2 rodzajów barier
:
:
WEWNĘTRZNEJ
ZEWNĘTRZNEJ
(za: Jagieła J.)
Bariery występujące w procesie rozwoju
Bariery występujące w procesie rozwoju
mistrzostwa pedagogicznego:
mistrzostwa pedagogicznego:
WEWNĘTRZNA
(granica między doświadczeniem
pierwotnym a refleksją)
ZEWNĘTRZNA
(granica między refleksją a
doświadczeniem zrekonstruowanym)
Nauczyciel:
- pozbawiony jest zdolności do krytyczne-
go i refleksyjnego myślenia o pracy;
- nie umie dokonywać analizy zjawisk
pedagogicznych oraz wyciągać wnio-
sków z bieżących zdarzeń;
- nie umie obserwować i planować zmian;
- nie ma wyobraźni potrzebnej do doko-
nywania usprawnień i ulepszeń;
- pozbawiony jest odwagi w przeciwsta-
wianiu się utartym i szablonowym roz-
wiązaniom tzw. większości.
Nauczyciel:
- jest zdolny do krytycznego myślenia, o-
ceny własnej pracy i dokonań innych;
- potrafi analizować otaczającą go rzeczy-
wistość oraz dochodzić do trafnych, rze-
telnych i uczciwych konkluzji, lecz
warunki zew. (tysiące sformalizowanych
lub zbiurokratyzowanych ograniczeń, np.
obowiązujące programy, warunki pracy,
brak środków, konstrukcja podręczników,
niekompetentni przełożeni) nie pozwalają
mu na wprowadzenie rezultatów w życie
.
(za: Jagieła J.)
Bariery występujące w procesie
Bariery występujące w procesie
rozwoju mistrzostwa
rozwoju mistrzostwa
pedagogicznego:
pedagogicznego:
WEWNĘTRZNA
ZEWNĘTRZNA
Nauczyciel staje się jednostką
zewnętrznosterowaną.
Jest biernym, bezrefleksyjnym
konsumentem nowych zarządzeń
władz i pozbawionym wyobraźni
posłusznym wykonawcą tych
poleceń.
NIGDY NIE WZNIESIE SIĘ
NA WYŻYNY MISTRZOS-
TWA NAUCZYCIELSKIEGO!
Nauczyciel w niewielkim tylko
stopniu wyrasta poza doświad-
czenie pierwotne.
Źle funkcjonuje zawodowowo;
w krańcowych przypadkach
porzuca pracę nauczycielską
(za: Jagieła J.)
Brak rozwoju w zawodzie
Brak rozwoju w zawodzie
nauczycielskim prowadzi do
nauczycielskim prowadzi do
wyjątkowo destrukcyjnych
wyjątkowo destrukcyjnych
następstw:
następstw:
- stagnacja i belferska rutyna;
- stagnacja i belferska rutyna;
- utrwalanie się lękowych i obronnych
- utrwalanie się lękowych i obronnych
zachowań;
zachowań;
- brak umiejętności
- brak umiejętności
,,posługiwania
,,posługiwania
się”
się”
swoja osobowością jako
swoja osobowością jako
narzędziem,
narzędziem,
które stanowi podstawę
które stanowi podstawę
zawodowego
zawodowego
funkcjonowania.
funkcjonowania.
Możliwość skutecznego przekraczania barier,
przeszkód na drodze do mistrzostwa
pedagogicznego jest jedynym z podstawowych
warunków decydujących o przyszłości całego
systemu oświatowego w Polsce.
(za: Jagieła J.)
Ważne jest odpowiednie przygotowanie
nauczycieli do zawo-du bardzo
odpowiedzialnego i ,,najbardziej ludzkiego z
ludz-kich”.
,,Kształcenie nauczycieli znalazło
się na rozdrożu. Z jednej strony
jest jasne, że nauczyciele potrze-
bują wysokiej jakości profesjonal-
nych umiejętności, ale z drugiej
strony nie docenia się faktu, że
potrzebują też głębokiego uświa-
domienia sobie wartości, jakie
maja przekazywać swoim
uczniom”.
(za: Niemi H.)
„
„
Aby stać się artystą ,
Aby stać się artystą ,
wcześniej trzeba
wcześniej trzeba
opanować rzemiosło”
opanować rzemiosło”
Richard I. Arends
,,Kwalifikacje
pracowników
dydaktycznych winny
być zdobywane w czasie
studiów oraz rozwijane
w systemie
dokształcania i
doskonalenia, aby
gruntownie
wykształcony nauczyciel
sprostał oczekiwaniom
społecznym, potrzebom
młodzieży i chciał
uczestniczyć w
tworzeniu szkoły
«jutra»”
(za: Kucharska
Cz.)
DOBRY NAUCZYCIEL
DOBRY NAUCZYCIEL
Wspomaga wychowanków
w rozwijaniu sfery
intelektualnej, moralnej,
sprawnościowej, uczu-
ciowej, estetycznej i
duchowej
JEST
TWÓRCZY
Nie pracuje
szablonowo
Pobudza
innych do
innowacji
i sam je
wprowadza
Wykorzystuje
spontaniczną
aktywność
swoich
wychowanków,
bezpośrednie
doświadczenie,
przeżycia i
emocje
Stwarza
sytuacje do
podejmowani
a różnych
działań
Kształci się,
doskonali,
DOCHODZI DO
MISTRZOSTWA
W ZAWODZIE
Pogłębia swoją
wiedzę pedago-
giczno-psycholo-
giczną,
uzupełnia ją,
aktualizuje
(za: Babecka B.)
NIE PRZESTAWAJ SIĘ UCZYĆ!
ODWAŻ SIĘ BYĆ MĄDRYM!
Zawód nauczycielski to zawód
artystów
nudziarzy
i
BĄDŹ ARTYSTĄ!!!
Nauczyciel jako profesjonalista to
ten,
,,kto ma
wykonywać swoje zadania
poprawnie”
,zamiast
tego,
,,kto ma wykonywać poprawne
zadania”
Niemi H.
PRAKTYKA CZYNI
MISTRZA !!!
Nawet najlepsze
wykształ-cenie nie czyni
nauczyciela doskonałym.
Dopiero
praca
zawodowa
,
w trakcie której
nauczyciel doskonali
swoje kwalifikacje,
czyni
go mistrzem
.
(za: Kucharska
Cz.)
NAUCZYCIEL
NAUCZYCIEL
–
–
MISTRZ:
MISTRZ:
realizuje najważniejsze idee współczesnej edukacji;
rozumie świat i zachodzące w nim zmiany;
kształtuje własną tożsamość;
przygotowywuje wychowanków do zdobywania coraz
lepszych kwalifikacji i rozszerzania horyzontów
myślowych;
posiada obszerna wiedze podmiotowa, społeczną,
kulturową i pedagogiczną;
posiada umiejętność przekazywania wiedzy w sposób
zrozumiały i przystępny;
rozwija intelekt uczniów i rozszerza ich
zainteresowania;
kształci umiejętności samodzielnego uczenia się;
korzysta z postępu technologicznego w pracy
dydaktycznej;
posiada motywację do nowatorstwa i zmian.
Nauczyciel-mistrz
jest dyrygentem,
którego rytm i tempo
pracy słuchacze
przyswajają
podświadomie jako
własne i
odpowiadające ich
zakresowi uwagi (a
wiec uczą się i są
nauczani bardzo
efektywnie).
Nauczyciel musi być dobrym
dyrygentem, dowód-
cą umiejącym pobudzić zespół do
wspólnego
działania.
W pracy ,,Nauczyciel – uczeń”
W pracy ,,Nauczyciel – uczeń”
wyróżnione zostały 3 elementy
wyróżnione zostały 3 elementy
składowe obrazujące osobę
składowe obrazujące osobę
nauczyciela:
nauczyciela:
1)
Czynnik fachowości –
kompetentność
nauczyciela jako specjalisty, poziom jego
profesjonalnego mistrzostwa;
2)
Czynnik emocjonalny –
ocena nauczyciela
jako wzoru osobowego, jego stosunku do
uczniów;
3)
Czynnik osobowościowy –
ocena właściwości
zewnętrznego zachowania się i
komunikatywności nauczyciela z uczniami z
punktu widzenia samych uczniów, jego stylu
bycia.
(za: Dąbrowska M., 1989)
Nauczyciel, który ma życzliwy stosunek do uczniów,
Nauczyciel, który ma życzliwy stosunek do uczniów,
który lubi swój zawód i szanuje swój przedmiot (...)
który lubi swój zawód i szanuje swój przedmiot (...)
jest
jest
mistrzem z urodzenia
mistrzem z urodzenia
.
.
Nauczyciel taki pozwala uczniom na optymalne
Nauczyciel taki pozwala uczniom na optymalne
wykorzystanie ich indywidualnych cech osobistych
wykorzystanie ich indywidualnych cech osobistych
odnośnie rytmu pracy, tempa i zakresu uwagi.
odnośnie rytmu pracy, tempa i zakresu uwagi.
Jego lekcje są bardzo efektowne i efektywne.
Jego lekcje są bardzo efektowne i efektywne.
Potrafi on przygotować i odpowiednio zorganizować
Potrafi on przygotować i odpowiednio zorganizować
pracę oraz kontrolować wyniki i korygować błędy.
pracę oraz kontrolować wyniki i korygować błędy.
(za: Czabański B.)
,,
Dobra szkoła dobrym
nauczycielem stoi.
Tak, więc od stanu
nauczycielskiego zależy
jaka to będzie szkoła,
jakie kształcenie i
wychowanie młodzieży”
,,Wiele warunków składa się na dobre wychowanie,
lecz jeden wśród nich jest szczególnej wagi:
doskonałe wychowanie może być dziełem
tylko doskonałego wychowawcy”
Wincenty Okoń
(za: Kucharska
Cz.)
Ważne jest, aby nauczyciel stał się
rzeczywistym
autorytetem
w
środowisku. Szczególnie
nauczyciele dyplomowani powinni
być najlepszymi z najlepszych.
Etapy rozwoju zawodowego
Etapy rozwoju zawodowego
nauczyciela (
nauczyciela (
,,kariery wzrostu
,,kariery wzrostu
nauczyciela”):
nauczyciela”):
Wybór zawodu nauczyciela (motywacja do
studiowania specjalności nauczycielskiej);
Profesjonalny start (nauczyciel
początkujący – stażysta);
Profesjonalna adaptacja (pierwsze lata
wykonywania zawodu nauczyciela);
Profesjonalna stabilizacja (doświadczony
Profesjonalna stabilizacja (doświadczony
nauczyciel, nauczyciel-ekspert);
nauczyciel, nauczyciel-ekspert);
Wypalenie zawodowe.
(za: Śliwerski B., 2006)
Etapy te wiążą się z efektywnością
kształcenia,
zgodnie z hipotezą, że
im wyższy jest etap
rozwoju zawodowego nauczyciela
(im
bardziej
nauczyciel jest
doświadczony
zawodowo)
tym jego praca
ma wyższą
wartość!”
Etap profesjonalnej
Etap profesjonalnej
stabilizacji (doświadczony
stabilizacji (doświadczony
nauczyciel, nauczyciel-
nauczyciel, nauczyciel-
ekspert)
ekspert)
Nauczyciel może zostać skutecznym profesjonalistą
po ok. 5 latach praktyki – po tym okresie jest już
doświadczonym specjalistą, czyli tzw.
expert
teacher
.
Nauczyciel-ekspert
posiada określone kompetencje,
które realizuje w ramach swojej aktywności
zawodowej.
(za: Śliwerski B.,
2006)
Istotną rolę w rozwoju form doskonalenia
Istotną rolę w rozwoju form doskonalenia
zawodowego nauczycieli miało wdrożenie awansu
zawodowego nauczycieli miało wdrożenie awansu
zawodowego nauczycieli. Uchwalona w dniu 18 luty
zawodowego nauczycieli. Uchwalona w dniu 18 luty
2000 r. przez Sejm RP nowelizacja ustawy – Karta
2000 r. przez Sejm RP nowelizacja ustawy – Karta
Nauczyciela wprowadziła kolejne stopnie: stażysty,
Nauczyciela wprowadziła kolejne stopnie: stażysty,
kontraktowego, mianowanego,
kontraktowego, mianowanego,
dyplomowanego
dyplomowanego
, co
, co
zobligowało nauczycieli do podejmowania
zobligowało nauczycieli do podejmowania
różnorodnych form doskonalenia w trakcie kariery
różnorodnych form doskonalenia w trakcie kariery
zawodowej. R. Więckowski (2001) pisze:
zawodowej. R. Więckowski (2001) pisze:
,,W doskonaleniu nauczycieli można wstępnie wyróżnić
kilka następujących etapów: etap inicjacji zawodowej,
naśladownictwa, innowacji, mistrzostwa w zawodzie.
Doskonalenie było i jest zawsze związane z rozwojem zawodowym
nauczyciela”.
Obecnie etapom rozwoju zawodowego odpowiadają kolejne
Obecnie etapom rozwoju zawodowego odpowiadają kolejne
stopnie
stopnie
awansu.
awansu.
(za: Korcz E.)
Wg danych Ministerstwa Edukacji
Narodowej
z 10 lipca 2001 r. już 2241 nauczycieli
uzyskało tytuł
NAUCZYCIELA DYPLOMOWANEGO
,
najwyższy
jaki można uzyskać w postępowaniu
kwalifikacyjnym,
potwierdzającym mistrzostwo
pedagogiczne.
Profesor oświaty
Profesor oświaty
(tytuł honorowy)
(tytuł honorowy)
Do 31 grudnia 2010 r. tytuł honorowy
profesora oświaty może być nadany
nauczycielowi, który legitymuję się
pięcioletnim okresem pracy jako
nauczyciel dyplomowany oraz
znaczącym i uznanym dorobkiem
zawodowym. Tytuł nadaje minister
właściwy do spraw oświaty i
wychowania na wniosek Kapituły do
spraw Profesorów Oświaty.
NAUCZYCIEL
NAUCZYCIEL
–
–
MISTRZ
MISTRZ
człowiek odpowiedzialny profesjonalnie osoba skupiająca
różne
za przyszłe kariery zawo- wykwalifikowany funkcje (wychowawca,
dowe i osobiste młodego pracownik peda- opiekun, kierownik,
pokolenia Polaków gogiczny organizator procesu
dydaktycznego,
etyk)
wzór zawodu
nauczycielskiego
kreator o wszech-
nauczyciel stronnym
działaniu
,,Europejczyk”
nauczyciel
twórca i profesjo- przyszłości
nalista o szerokich
horyzontach nauczyciel z
powołania
myślowych pasjonata
współkreator orientacji
wartościu-
życzliwy autorytet jących młodzieży
doradca dla młodzieży
,,Życie
nauczyciela jest
pedagogicznym labora-
torium. Są to
bowiem
poszukiwania, próby i
doświadczenia, które
trwają przez
całe życie.
Nauczyciel nie jest jedynie
wytworem szkoły
wyższej, nauczyciela-opiekuna, swego
dyrektora,
kolegów i tak dalej, ale w znacznej
mierze jest
kreatorem siebie samego”.
(za: Śliwerski B.,
2006)
Idealny model nauczyciela
to nauczyciel nowej epoki,
nauczyciel przyszłości,
taki, który sprosta
nowym, eduka-
cyjnym wyzwaniom !!!
Piśmiennictwo:
Piśmiennictwo:
1.
,,Awans zawodowy nauczycieli. Poradnik”, Instytut promocji
nauczycieli ,,Solidarność”, Gdańsk 2000
2.
Czabański B. (red.), ,,Elementy dydaktyki ogólnej”, Nauki
humanistyczne. Seria B. AWF we Wrocławiu, Wrocław 1994
3.
Dąbrowska-Bąk M., ,,Kara w szkole”, Edukacja Nr 1/1989
4.
Korcz E., ,,Oczekiwania nauczycieli wobec własnego
doskonalenia zawodowego” [w:] Denek K., Koszczyc T.,
Lewandowski M.. (red. nauk.), ,,Edukacja jutra”, IX
Tatrzańskie Seminarium Naukowe, Wrocław 2003
5.
Encyklopedia Popularna PWN, Warszawa 1994
6.
Konarzewski K. (red. nauk.), ,,Sztuka nauczania – Szkoła.
Podręcznik akademicki”, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2004
7.
Pawłucki A., ,,Pedagogika wartości ciała”, AWF, Gdańsk 1996
8.
Rusiecki J., ,,Wąski profesjonalizm nauczycieli powodem
anomii szkolnej” [w:] Runiński A. (red.), ,,Etyczny wymiar
edukacji nauczycielskiej”, Oficyna wydawnicza ,,Impuls”,
Kraków 2004
9.
,,Słownik współczesnego języka polskiego. Tom 1,2”,
Przegląd Reader‘s Digest, Warszawa 1998
Piśmiennictwo:
Piśmiennictwo:
9.
Śliwerski B. (red. nauk.), ,,Pedagogika. Tom II. Pedagogika wobec
edukacji, polityki oświatowej i badań naukowych”, Gdańskie Wyd.
Pedag., Gdańsk 2006
10.
Strony internetowe:
http://www. podnkartuzy.webpark.pl/osoba.htm
(art.. ,,Osobowość i
zawód nauczyciela”, Szulc A.);
(art.. ,,Optymalny model nauczyciela-
wychowawcy. Przegląd koncepcji współczesnej sylwetki nauczyciela
w literaturze pedagogicznej”, Chodorowska-Chromiec M.);
(art.. ,,Do mistrzostwa pedagogicznego”,
Jagieła J., ,,Co znaczy dobra szkoła?”, Babecka B.);
http://www.wom.opole.pl/gazeta
(art. ,,Awans zawodowy
nauczycieli”, Mateusz. T; art. ,,Awans nauczycieli – szanse i
zagrożenia”, Książek. W [w:] http://www.wom.opole.pl/gazeta Gazeta
Internetowa WOM w Opolu ,,Edukator” nr 8 z 10 VII 2001 r.);
http://www. zsr-zarzecze.neostrada.pl/publikacje/cechy.doc
(art.
,,Cechy osobowe i kultura pedagogiczna w relacjach podmiotowych”,
Hałucha K.);
(art. ,,Nauczyciel nowych czasów”, Kucharska
Cz.).
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę