Różnice Pomiędzy Pracą

Przeglądową a

Eksperymentalną

Zakład Anatomii

Wydział Rehabilitacji

Opracowano:

-Wikipedia
- Jankowski K. W., Lenartowicz M. (2005)

METODOLOGIA BADAŃ EMPIRYCZNYCH AWF w

Warszawie

PRACA PRZEGLĄDOWA

(1)

• Polega na omówieniu i prezentacji

obecnego stanu wiedzy w odniesieniu do
określonego problemu.

• Zagadnienia omawiane są w ich

częściowym ujęciu w poszczególnych
podrozdziałach.

• Podstawą pracy przeglądowej są dane z

prac opublikowanych przez innych autorów.

PRACA PRZEGLĄDOWA

(2)

• Zwykle, zagadnienia omawiane

są w ich cząstkowym ujęciu w
poszczególnych podrozdziałach,
gdzie na drodze dedukcji lub
indukcji formułowane są
odpowiednie wnioski.

DEDUKCJA

• DEDUKCJA, rozumowanie dedukcyjne,

sposób wnioskowania, rozumowania,
w którym musi występować związek
wynikania logicznego, tzn. dedukcja
polega na tym, że gdy dana jest racja
(przesłanka) jako zdanie prawdziwe,
to na jej podstawie uznaje się
następstwo.

INDUKCJA

1) W naukach empirycznych metoda polegająca na wprowadzeniu

uogólnień na podstawie eksperymentów i obserwacji faktów,

formułowaniu i weryfikacji hipotez. Zaczątki indukcji w sensie

nowożytnym stworzył F. Bacon, który uznał, że indukcja i

eksperyment to dwie skuteczne metody ustalania prawdy.

2) W filozofii jedna z metod poznania i ustalania prawdy,

wnioskowanie, polegające na wyprowadzeniu ogólnych

wniosków z przesłanek, które są poszczególnymi przypadkami

tych wniosków.

Według Sokratesa indukcja jest metodą ustalania prawdy na

podstawie uzgadniania cech ogólnych w różnorodności i

rozbieżności i poprzez to wyprowadzenia pojęcia

zawierającego wiedzę pewną i powszechną. Indukcja była dla

niego powszechną metodą dochodzenia do definiowania pojęć.

Epikurejczycy nazywali indukcją wnioskowanie przez

podobieństwa. Sądzili, że logiczne uogólnienia takiej indukcji

obejmują nie tylko dostępne nam zjawiska, ale także rzeczy

niedostępne.

WNIOSKOWANIE

• WNIOSKOWANIE, w logice rozumowanie

polegające na wyprowadzeniu zdania

(twierdzenia, konkluzji - ogólnie: wniosku) ze

zdań zwanych przesłankami, które uprzednio

uznane zostały za prawdziwe. Opiera się na

założeniu, że między zdaniami zachodzi

obiektywny stosunek wynikania lub relacja

prawdopodobieństwa.

• WNIOSEK, KONKLUZJA, w logice wynik, rezultat

wnioskowania. Twierdzenie wywiedzione ze

zdań zwanych przesłankami, które wcześniej

uznano za prawdziwe.

• WNIOSKOWANIE przeprowadza się na podstawie

prawa logicznego, zgodnie z odpowiednimi

regułami wnioskowania. Ogólny jego schemat to

zdanie typu: "ponieważ p..., to q".

PRACA PRZEGLADOWA

(3)

• Praca przeglądowa ma dużą swobodę

wypowiedzi.

• Struktura pracy przeglądowej nie jest

ściśle określona.

• Istnieje duża dowolność ujęcia tematu.

• Autor może się wykazać oryginalnym

ujęciem tematu i sposobem jego

przedstawienia.

• Zasadnicze znaczenie ma wstęp. W

pracy przeglądowej tutaj definiuje się

jej problem oraz formułuje cel.

Proces Badawczy

• Działania naukowe związane ze

zdobywaniem wiedzy to proces

badawczy.

• Proces badawczy dzieli się na

dwa etapy:

• Opracowanie koncepcji badań,
• Realizację badań.
• Jedną z metod badawczych jest

eksperyment.

EKSPERYMENT

(łac. experimentum ‘próba,

doświadczenie, badanie’) 1. nauk.
przeprowadzenie czegoś (gł. po raz
pierwszy), w celu sprawdzenia
zgodności teoretycznych rozważań z
praktyką, próba.

EKSPERYMENT

• Eksperyment, doświadczenie, próba.

Doświadczenie naukowe przeprowadzane

w warunkach umożliwiających izolację

zjawiska badanego od innych wpływów

na jego przebieg, na przykład w

badaniach psychologicznych

eksperyment testowy pozwalający na

stwierdzenie stanu wykonania zadania

lub stanu różnic indywidualnych.

Obecnie niektóre eksperymenty

zastępuje się symulacjami

komputerowymi, szczególnie w

przypadku kosztownych lub

niebezpiecznych w realizacji.

Eksperymenty wykonuje się w
celu potwierdzenia lub
sfalsyfikowania określonej
teorii. Teoria określa ściśle
warunki eksperymentu i nadaje
sens poczynionej w trakcie
eksperymentu obserwacji.
Według Kanta eksperyment jest
swojego rodzaju pytaniem jakie
teoria zadaje naturze.

Nauki przyrodnicze rozwijają
się głównie poprzez celowe
eksperymenty, duża część
wiedzy tych nauk pochodzi
także bezpośrednio z
obserwacji zjawisk
zachodzących w naturze.
Dotyczy to przede wszystkim
nauk biologicznych i
medycznych, a w mniejszym
stopniu fizyki i chemii.

W informatyce i
matematyce eksperymenty
wykonuje się gdy problemu
nie można rozwiązać
metodami dedukcyjnymi.
W naukach przyrodniczych
dobry eksperyment to taki,
w którym eksperymentator
zna cały jego przebieg bądź
obszar, który go nie
dotyczy.

Dobry eksperyment musi
być jak najprostszy w
wykonaniu i jednocześnie
dawać jednoznaczną
odpowiedź potwierdzającą
lub falsyfikującą daną
teorię

Eksperyment świadomie
ingeruje w naturę i polega
na analizie skutków tej
ingerencji. Obserwacje
natury, bez ingerowania w
nią nazywa się
eksperymentami
naturalnymi.

Analiza obserwacji i
eksperymentu jest taka
sama.
W obu przypadkach chodzi o
ustalenie związku między
bodźcem (przyczyną) i
zachowaniem obiektu
(skutkiem).

Eksperyment kliniczny (badania
kliniczne, ang. clinical trials) -
eksperyment którego zasadniczym
celem jest określenie skuteczności oraz
bezpieczeństwa stosowania leku lub
innej technologii medycznej (zabiegu,
testu diagnostycznego). Dobrze
przeprowadzone badanie kliniczne
interwencji terapeutycznych cechuje
się:
dużą, niejednolitą grupą pacjentów, na
której testowano lekarstwo lub
procedurę medyczną
zastosowaniem randomizacji,
podwójnie ślepą próbą.

Randomizacja - (ang. random - przypadkowy) - w
metodologii nauki termin oznaczający losowy
rozdział badanych obiektów do grup
porównawczych.
Randomizacja jest jednym z zabiegów
metodologicznych stosowanych w celu
zniwelowania wpływu niekontrolowanych
zmiennych na wyniki eksperymentu (na zmienną
objaśnianą).

Lek to każda substancja (w tym także narkotyk)
niezależnie od pochodzenia (naturalnego lub
syntetycznego) a także roślina, której działania
niepożądane wywołane przez nią nie przekraczają
pozytywnych efektów przynoszonych przez ten
środek, stosowana w pewnych sytuacjach i
odpowiednio dobranych dawkach wobec
organizmów żywych (ludzi, zwierząt) doprowadza
zmienioną chorobowo czynność organizmu do
stanu normalnego.

Etapy badań klinicznych:
badania przedkliniczne (

in

vitro i na zwierzętach)

faza 0 - na bardzo małej grupie (10-15); nowo wprowadzona u
USA faza mająca na celu przyspieszenie rozwoju obiecujących
leków poprzez wczesne ustalenie czy lek oddziałuje na ludzi w
sposób oczekiwany po badaniach przedklinicznych; wstępne
dane o bezpieczeństwie, toksyczności, farmakokinetyki i
farmakodynamiki terapii.
faza I - na niewielkiej grupie (20-80) zdrowych ochotników;
ma na celu zbadanie bezpieczeństwa, toksyczności,
farmakokinetyki i farmakodynamiki terapii. W badaniach nad
niektórymi lekami (np. przeciwnowotworowymi czy anty-HIV)
w tej fazie badań biorą udział pacjenci w zaawansowanym
stadium choroby.
faza II - na większej grupie (20-300); ma na celu zbadanie
klinicznej skuteczności terapii.
faza III - randomizowane badania na dużej grupie (300–3000
lub więcej) pacjentów; ma na celu pełną ocenę skuteczności
nowej terapii.
faza IV - „przedłużone badania kliniczne”, polegające na
bardziej precyzyjnym określeniu wskazań do stosowania leku.
Obserwuje się działania niepożądane, objawy
przedawkowania, interakcje nowego leku z innymi, specyfikę
działania u dzieci, u osób starszych, u kobiet w ciąży, u
chorych na inne choroby itd.

Główne Części Pracy

Eksperymentalnej

• Wstęp
• Cel i Zakres Pracy
• Materiał i Metody
• Wyniki Badań
• Dyskusja
• Wnioski
• Literatura

W praktyce często wielkie
odkrycia są dziełem
przypadku czy wręcz
pomyłki, a nie
zaplanowanego
eksperymentu.
Tak odkryto
promieniowanie
Röntgena, penicylinę
szczepionki…