Organizacja strukturalna

tkanki limfatycznej blon

sluzowych przewodu

pokarmowego (limfocyty

środnabłonkowe , limfocyty

B1) i powiazanie z innymi

narzadami (watroba i

gruczolem sutkowym)

Anna Andreasik, Katarzyna Beszłej, Katarzyna Kulpa, Agnieszka Zalewska

Funkcje limfocytów przewodu

Funkcje limfocytów przewodu

pokarmowego:

pokarmowego:



wytwarzanie IgA – podstawowy

składnik obrony przeciw
mikroorganizmom,



regulacja odpowiedzi

immunologicznej na antygeny
dostające się do przewodu
pokarmowego (nie tylko
patogenne);

Miejsca indukcji odpowiedzi

Miejsca indukcji odpowiedzi

immunologicznej:

immunologicznej:



kępki Peyera



migdałki



wyrostek robaczkowy

Kępki Peyera

Kępki Peyera



najliczniej występują w jelicie

krętym,



rozwijają się przed urodzeniem,



ich liczba maleje z wiekiem,



wtórne narządy limfatyczne,

chociaż mogą pełnić rolę
pierwotnych u niektórych
zwierząt jeszcze przed
urodzeniem.

Budowa kępek Peyera

Budowa kępek Peyera



Grudki limfatyczne będące skupiskiem

limfocytów B (strefy grasiczoniezależne),

formują „czapeczkę” od strony nabłonka jelita,



Obszary międzygrudkowe zasiedlone

głównie przez limfocyty T (strefy
grasiczozależne), miejsce dostawania się
limfocytów B i T z krwi do kępek Peyera,



Kopuły utworzone przez uwypuklający się

ponad grudkami nabłonek i jego najbliższe
otoczenie; brak tu kosmków jelitowych ale
charakteryzują się obecnością komórek M i
skąpą ilością komórek kubkowych.

Komórki M

Komórki M



występują w kępkach Peyera, migdałkach,

wyrostku robaczkowym,



pokryte cienką warstwą śluzu,



stanowią 10% liczby komórek „nabłonka

towarzyszącego grudkom”



kieszenie-wgłębienia cytoplazmy w których

znajdują się limfocyty B i T

Większość limf. T i ponad 60% limf. B to

komórki pamięci

CD4+CD45RO+  limf. T
sIgD-CD20+  limf. B

Rola komórek M

Rola komórek M



wychwytywanie makrocząsteczek

i mikroorganizmów ze światła
jelita i przenoszenie ich w głąb
pod nabłonek błony śluzowej,



GLIKOKALIKS

GLIKOKALIKS

GLIKOKALIKS



zawiera reszty cukrowe

reagujące z adhezynami
niektórych bakterii,



ułatwienie przyłączania s-IgA

związanego z makrocząsteczkami

Prezentacja makrocząsteczek

Prezentacja makrocząsteczek

limfocytom przez:

limfocytom przez:



makrofagi



komórki dendrytyczne,

wysyłające do światła jelita
wypustki



enterocyty



Powstanie limfoblastów IgA+ w

grudkach kępek Peyera będących

prekursorami plazmocytów

wytwarzających IgA



z kępek Peyera limfocyty dostają się z

limfą do węzłów chłonnych krezkowych



stąd naczyniami limfatycznymi oraz

przewodem piersiowym dostają się do

krwioobiegu

Miejsca fazy efektorowej

Miejsca fazy efektorowej



komórki aktywowane pierwotnie

w kępkach Peyera wędrują z
krwią z powrotem do błon
śluzowych i struktur
limfatycznych z nimi związanych,
przede wszystkim układu
pokarmowego, oraz osiedlają się
w gruczołach powiązanych z
MALT

Powtórne osiedlanie się limfocytów

w błonach śluzowych jest
uzależnione od interakcji
obecnych na ich powierzchni
receptorów zasiedlania z
adresynami

Receptory zasiedlania

Receptory zasiedlania



najważniejszym rec. zasiedlania

błon śluzowych jest integryna
47, umożliwiająca limfocytom

interakcję z adresyną MAdCAM-1,
występujących na komórkach
żyłek z wysokim śródbłonkiem w
kępkach Peyera

Powiązanie GALT z innymi

Powiązanie GALT z innymi

narządami

narządami

Limfocyty aktywowane w układzie

pokarmowym mogą migrować do
innych narządów:

•

gruczoł łzowy

•

ślinianki

•

drogi oddechowe

•

gruczoł sutkowy

•

przewód pokarmowy i wątroba

•

układ moczowo-płciowy

Limfocyty środnabłonkowe

Limfocyty środnabłonkowe



To limfocyty błon sluzowych ukł.

pokarmowego miedzy komórkami
nablonka



Migracja do nabłonka zalezna od:

integryn αEβ7 (limfocyty) i

kadheryny E (kom. Nabłonka)



To głownie limfocyty T (80% T CD8)



Większość dojrzewa poza grazicą

(

nagromadzenie tk.limfatycznej w podstawnej cz.

Kosmków jelitowych)



Większość ma na powierzchni

CD450 (charakterystyczne dla
limfocytów pamięci



Rozmieszczenie:

> jelito czcze- 20/ 100 kom.

nabł.

> jelito kręte- 13/100
> okrężnica- 5/100

Znaczenie:

Znaczenie:



Regulacyjne (supresorowe)



Stymulacja odnowy kom.

nabłonka jelita



Eliminacja niektórych

mikroorganizmow

Limfocyty B1

Limfocyty B1



Subpopulacja limfocytów B, marker

CD5



Główne limfocyty jamy otrzewnej



Dużo- blaszka wlaściwa bł. śluzowej

skąpo- kępki peyera, wezły

limfatyczne krezkowe



Cyrkulacja miedzy jamą otrzewna a

bł śluzowa Z POMINIĘCIEM KRWI



Brak różnicowania w kom. pamieci



Wytwarzają preferencyjnie IgM o

małym powinowactwie do antygenu
ale szeroki zakres działania wobec
polisachrydów, lipidów i błon bakterii



Limfocyty B1 biora udział w szybkiej

ale mało specyficznej obronie

przeciwko

mikroorganizmom (element

pierwotnego ukl. Odpornościowego)

Rola wątroby w mechanizmach

Rola wątroby w mechanizmach

odpornościowych

odpornościowych

w obrębie błon śluzowych

w obrębie błon śluzowych



rola w transporcie IgA do jelita ograniczona z
powodu braku syntezy SC



Nagromadzenie komórek plazmatycznych w
ścianie przewodów żółciowych, które
wytwarzają IgA



Transport IgA do żółci zależny od obecności
receptora pIgR na komórkach nabłonka dróg
żółciowych



Komórki Kupffera (makrofagi w wątrobie)

reakcja zapalna  wydzielanie cytokin IL-1,

IL-6

 hepatocyty bialka osterej fazy



Limfocyty T: >84% limfocyty z rec. TCRαβ

-40% limfocyty z CD4 i CD8
-22-40% limfocyty NKT z

CD56

>ok.15% limfocyty Tγδ

Powiązania mechanizmów

Powiązania mechanizmów

immunologicznych w błonach śluzowych

immunologicznych w błonach śluzowych

z gruczołem sutkowym

z gruczołem sutkowym



IgG u noworodka z krwi matki

przechodzą przez łożysko, nie
zapewniają ochrony błon
śluzowych ukł pokarmowego



S-IgA, częsciowo S-IgM z mlekiem

matki, ochrona bł. śluzowych ukł.
pokarmowego

S-IgA

S-IgA



Bardzo stabilne



Swoiste wobec mikroorganizmów

zagrażających ukł. pokarmowemu
i oddechowemu



Pierwotnie syntezowane w

obrębie gruczołu sutkowego



Transport do mleka w

makrofagach

W mleku również:

W mleku również:



Neutrofile



Lizozym



Laktoferyna



Cytokiny: INF-γ, TNF, IL-1, IL-6



TGF-β