Państwowa Inspekcja
Ochrony Środowiska
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska
sprawuje kontrolę nad realizacją przepisów o ochronie
środowiska i racjonalnym wykorzystaniu zasobów
przyrody.
Inspekcja bierze udział w procesie lokalizacji
inwestycji, przekazywania do użytku obiektów lub
instalacji realizowanych jako przedsięwzięcie mogące
znacząco oddziaływać na środowisko, może podjąć
decyzję o wstrzymaniu działalności, która narusza
zasady ochrony środowiska lub warunki korzystania
ze środowiska.
Zadania Inspekcji Ochrony Środowiska wykonują:
Główny Inspektor Ochrony Środowiska,
Wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska jako
kierownika wojewódzkiej inspekcji ochrony środowiska, wchodzącej w skład
zespolonej administracji wojewódzkiej.
Struktura
Główny Inspektor Ochrony Środowiska, kierujący działalnością Inspekcji
Ochrony Środowiska jest centralnym organem administracji rządowej -
powoływanym i odwoływanym przez Prezesa Rady Ministrów. Główny Inspektor
Ochrony Środowiska przy pomocy Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska
oraz wojewodowie przy pomocy wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska,
jako kierowników wojewódzkich inspekcji ochrony środowiska, wchodzących w
skład zespolonej administracji wojewódzkiej, wykonują zadania Inspekcji.
Podstawowe zadania Inspekcji Ochrony Środowiska to kontrola przestrzegania
przepisów prawa o ochronie środowiska, badanie stanu środowiska, w ramach
programu Państwowego Monitoringu Środowiska oraz przeciwdziałanie
poważnym awariom.
Rola Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska
kontrolę przestrzegania przepisów o ochronie środowiska i
racjonalnym użytkowaniu zasobów przyrody,
kontrolę przestrzegania decyzji ustalających warunki użytkowania
środowiska,
udział w postępowaniu dotyczącym lokalizacji inwestycji,
udział w przekazywaniu do eksploatacji obiektów, które mogą
pogorszyć stan środowiska, oraz urządzeń chroniących środowisko
przed zanieczyszczeniem,
kontrolę eksploatacji urządzeń chroniących środowisko przed
zanieczyszczeniem,
podejmowanie decyzji wstrzymujących działalność prowadzoną z
naruszeniem wymagań związanych z ochroną środowiska, lub
naruszaniem warunków korzystania ze środowiska,
współdziałanie w zakresie ochrony środowiska z innymi organami
kontrolnymi, organami
Główny Inspektor Ochrony Środowiska
Andrzej Jagusiewicz
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w
Lublinie
Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Lublinie
współdziała z organami powołanymi do usuwania skutków
poważnych awarii. Dla sprawnego powiadamiania organów
właściwych do zapobiegania i likwidowania skutków WIOŚ
Lublin opracował system powiadamiania i podejmowania
działań alarmowych w sytuacji wystąpienia awarii na terenie
województwa.
Lubelski Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska
-uprawnienia
wydać zarządzenie pokontrolne,
wydać decyzję administracyjną, w tym decyzję o wymierzeniu
administracyjnej kary pieniężnej,
zażądać przeprowadzenia postępowania służbowego wobec osób
winnych uchybień,
wstrzymać w trakcie kontroli działalność powodującą naruszenie
wymagań ochrony środowiska lub na wniosek podmiotu korzystającego
ze środowiska wyznaczyć termin usunięcia naruszeń,
wstrzymać oddanie do użytku obiektu budowlanego, nie spełniającego
wymagań ochrony środowiska,
wystąpić do właściwego organu z wnioskiem o wszczęcie
postępowania administracyjnego,
skierować do organów ścigania lub do sądu zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia.
Monitoring Środowiskowy
System ciągłych lub systematycznie powtarzanych pomiarów i obserwacji stanu
wybranych cech i właściwości środowiska w oparciu o system stałych punktów
pomiarowych przy użyciu aparatury kontrolno-pomiarowej lub, rzadziej,
organizmów bioindykatorów (bioindykacja).
Monitoringiem objęte są: stan powietrza atmosferycznego, w tym hałasu i
promieniowania niejonizującego, wód powierzchniowych, w tym Bałtyku, wód
podziemnych, powierzchni ziemi, w tym gleb i odpadów, i przyrody ożywionej.
Celem monitoringu jest dostarczenie informacji o aktualnym stanie i tendencjach
zmian środowiska pod wpływem zanieczyszczeń i in. antropogennych czynników
oraz o przewidywanych skutkach użytkowania środowiska (antropopresja,
antropogeniczne formy).
Państwowy monitoring środowiska jest systemem składającym się z bloków
i podsystemów.
System PMŚ składa się z trzech bloków: JAKOŚĆ
ŚRODOWISKA, EMISJA, OCENY i PROGNOZY ,
różniących się istotnie pod względem funkcji jakie
pełnią w systemie.
Podstawowym blokiem jest JAKOŚĆ ŚRODOWISKA, w ramach którego
wytwarzane są dane pierwotne, dotyczące stanu poszczególnych elementów
środowiska. Programy pomiarowo-badawcze realizowane są w ramach jedenastu
podsystemów reprezentujących poszczególne media środowiskowe lub
specyficzne oddziaływania.
W ramach bloku EMISJE gromadzone są dane o ładunkach zanieczyszczeń
wprowadzanych do powietrza, do wód lub ziemi, niezbędne do realizacji celów
PMŚ. W bloku tym, na obecnym etapie, w większości przypadków nie przewiduje
się wytwarzania danych pierwotnych lecz korzystanie ze źródeł danych,
funkcjonujących poza systemem PMŚ, takich jak systemy administracyjne oraz
system statystyki publicznej
Dane gromadzone w ramach bloku JAKOŚĆ ŚRODOWISKA oraz bloku EMISJA
zasilają blok PROGNOZY i OCENY, w ramach którego wykonywane są
zintegrowane oceny i prognozy jakości środowiska, analizy przyczynowo-
skutkowe wiążące istniejący stan środowiska z czynnikami kształtującymi ten
stan, mającymi swoje źródło w społeczno-gospodarczej działalności człowieka.
Zadania PMŚ
wykonywanie badań wskaźników charakteryzujących poszczególne elementy
środowiska,
prowadzenie obserwacji elementów przyrodniczych,
gromadzenie i analizę wyników badań i obserwacji,
ocenę stanu i trendów zmian jakości poszczególnych elementów środowiska w
oparciu o ustalone kryteria,
identyfikację obszarów przekroczeń standardów jakości środowiska,
analizy przyczynowo-skutkowe,
opracowywanie zestawień, raportów, komunikatów i ich udostępnianie w formie
drukowanej lub zapisu elektronicznego, w tym za pomocą internetu.
Rodzaje monitoringu
Monitoring wód powierzchniowych – wody śródlądowe, wody przejściowe i
przybrzeżne
Monitoring wód powierzchniowych – Morze Bałtyckie
Monitoring jakości wód podziemnych
Podsystem monitoringu jakości gleby i ziemi
Podsystem monitoringu przyrody
Podsystem monitoringu hałasu
Podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych
Podsystem monitoringu promieniowania jonizującego
Podsystem monitoringu jakości powietrza
Monitoring wód powierzchniowych – wody
śródlądowe, wody przejściowe i przybrzeżne
Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań
na rzecz poprawy stanu wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem, w tym
ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem sektora bytowo-komunalnego
i rolnictwa oraz ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, w tym
zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego.
Oceny stanu wód powierzchniowych są wykorzystywane do zintegrowanego
zarządzania wodami w układzie dorzeczy; stąd konieczne jest zapewnienie
spójności badań i ocen realizowanych w ramach monitoringu wód:
powierzchniowych i podziemnych
badania i ocena stanu rzek,
badania i ocena stanu jezior,
badania i ocena jakości osadów dennych w rzekach i jeziorach,
badania i ocena potencjału ekologicznego i stanu chemicznego zbiorników
zaporowych,
badania i ocena stanu wód przejściowych i przybrzeżnych,
badanie i ocena stanu elementów hydromorfologicznych wszystkich rodzajów
wód powierzchniowych.
Monitoring wód powierzchniowych – Morze Bałtyckie
Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań
na rzecz poprawy stanu ekosystemu Morza Bałtyckiego oraz jego ochrony przed
zanieczyszczeniem.
W ramach podsystemu wypełniane będą zobowiązania Polski wynikające ze
współpracy z Komisją Helsińską oraz Europejską Agencją Środowiska,
obejmujące m.in. przekazywanie danych krajowych o jakości środowiska
morskiego Bałtyku. Gromadzone dane, uzupełniane o wyniki monitoringu wód
przejściowych i przybrzeżnych, służyły będą m.in. ocenie jakości wód morskich,
skuteczności działań podejmowanych na rzecz jego ochrony oraz zasilać będą
programy badawcze realizowane na zlecenie i/lub na potrzeby Konwencji
Helsińskiej
Monitoring jakości wód podziemnych
Celem monitoringu jakości wód podziemnych jest dostarczenie
informacji o stanie chemicznym wód podziemnych, śledzenie jego
zmian oraz sygnalizacja zagrożeń w skali kraju, na potrzeby
zarządzania zasobami wód podziemnych i oceny skuteczności
podejmowanych działań ochronnych.
Przedmiotem monitoringu będzie 161 jednolitych części wód
podziemnych, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów narażonych
na zanieczyszczenia pochodzenia rolniczego, znajdujących się na
terenie niektórych jednolitych części wód podziemnych.
Podsystem monitoringu jakości gleby i ziemi
Na poziomie krajowym realizowany będzie monitoring chemizmu gleb
ornych Polski. Badania gleb mogą także prowadzić wojewódzkie
inspektoraty ochrony środowiska w ramach sieci wojewódzkich,
stosownie do specyficznych potrzeb regionu.
W latach 2010-2012 zakres zadań podsystemu może ulec zmianom w
związku opracowywaną przez Komisję Europejską Ramową Dyrektywą
Glebową.
Podsystem monitoringu przyrody
W latach 2010-2012 w ramach podsystemu monitoringu przyrody będą
realizowane następujące zadania:
monitoring ptaków, w tym monitoring obszarów specjalnej ochrony ptaków
Natura 2000;
monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem
specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000;
wdrażanie monitoringu przyrodniczego Morza Bałtyckiego w zakresie wybranych
elementów zgodnie z wymaganiami Bałtyckiego Planu Działań i Dyrektywy
Ramowej ws. strategii morskiej;
monitoring lasów;
zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego
Podsystem monitoringu hałasu
Celem funkcjonowania podsystemu jest zapewnienie informacji dla
potrzeb ochrony przed hałasem realizowanej poprzez instrumenty
planowania przestrzennego oraz instrumenty ochrony środowiska takie
jak mapy akustyczne i programy ochrony przed hałasem oraz
rozwiązania techniczne ukierunkowane na źródła lub minimalizujące
oddziaływanie, np. ekrany akustyczne. Pomiary i analizy przestrzenne
powinny umożliwiać wyznaczanie obszarów o ponadnormatywnym
poziomie hałasu, na których należy skoncentrować działania
naprawcze
Podsystem monitoringu pól elektromagnetycznych
W rozumieniu ustawy pola elektromagnetyczne (PEM) są to pola
elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o
częstotliwościach z zakresu od 0 Hz do 300 GHz, stanowiące
promieniowanie elektromagnetyczne nie jonizujące. Podstawowym
założeniem tej obserwacji jest ochrona ludności przed wzrostem
poziomów pól elektromagnetycznych ponad wartości dopuszczalne,
określone dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową i
miejsc dostępnych dla ludności w rozporządzeniu Ministra Środowiska
z dnia 30 października 2003 r., w sprawie dopuszczalnych poziomów
pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów dotrzymania
tych poziomów
Podsystem monitoringu promieniowania
jonizującego
Podsystem monitoringu promieniowania jonizującego w środowisku
obejmować będzie następujące zadania:
badania zawartości sztucznych izotopów α- oraz β-promieniotwórczych
w powietrzu;
badania stężenia cezu-137 w powietrzu, wodzie i glebie;
badania stężeń wybranych radionuklidów (cezu, strontu i plutonu) w
śródlądowych wodach powierzchniowych i osadach dennych.
Program pomiarowy podsystemu monitoringu promieniowania
jonizującego jest realizowany wyłącznie na poziomie krajowym, w
oparciu o sieć krajową
ISO
ISO to skrót od International Organisation for Standardisation, czyli
Międzynarodowej Organizacji Normalizacji. Swoją siedzibę ma w Genewie.
Powstała w wyniku spotkania przedstawicieli 25 krajów, które odbyło się w
Londynie w 1946 roku i było poświęcone międzynarodowej problematyce
normalizującej. Funkcjonuje oficjalnie od 23 lutego 1947 roku, a pierwszą normę
opublikowała w 1951 roku. Jest organizacją pozarządową, a jej członkami mogą
być krajowe organizacje normalizacyjne, po jednej z każdego kraju. Obecnie ISO
zrzesza około 120 członków rzeczywistych, w tym i Polskę.
Za podstawę budowy systemu jakości i jego dokumentowania przyjęto
międzynarodowe normy ISO serii 9000, zalecane do stosowania od 1987 roku,
uzupełnione w 1994 roku oraz znowelizowane w kolejnej wersji w 2000 roku.
Podstawą tych norm jest dorobek teoretyczny i reguły praktycznego zarządzania
tą wartością, zarówno w przedsiębiorstwach produkujących wyroby, jak i
świadczących usługi.
Norma wprowadzona 15 grudnia 2000r. Unieważniła normy ISO 9001:1994, ISO
9002:1994, ISO 9003:1994.
Przedmiotem ISO 9001:2000 pozostaje zgodność produktów i usług z ustalonymi
wymaganiami klientów jako droga do osiągania ich zadowolenia
Zadania ISO
Głównym zadaniem organizacji ISO, jest tworzenie i opracowywanie
międzynarodowych norm oraz wszelka działalność na rzecz wprowadzania ich w
życie.
ISO obejmuje swą działalnością wszystkie dziedziny przemysłu z wyjątkiem
elektrotechniki i elektroniki oraz wszelkich dziedzin pokrewnych.
Międzynarodowa Organizacja Normalizacji w skrócie ISO, wszelkie opracowania
norm.
System jakości zgodny z wymaganiami norm ISO 9001 daje firmą szansę na:
- większą konkurencyjność na rynku;
- niższe koszty wytwarzania, większą rentowność;
- sprawniejsze zarządzanie;
- ułatwienie eksportu;
- zadowolenie klientów;
- podniesienie poziomu kwalifikacji.
Główne wymagania ISO
Do głównych wymagań normy ISO 9001 należą m.in.: wprowadzenie
nadzoru nad dokumentacją i zapisami, zaangażowanie kierownictwa w
budowanie systemu zarządzania jakością, usystematyzowanie
zarządzania zasobami, ustanowienie procesów realizacji wyrobu,
dokonywanie systematycznych pomiarów (zadowolenia klienta,
wyrobów, procesów).
8 zasad jakości ISO
Wszystkie te wymagania są szczegółowo opisane w przedmiotowej normie i
uwzględniają osiem zasad jakości:
1. zorientowanie na klienta (pozycja organizacji na rynku jest zależna od jej
klientów);
2. przywództwo (kierownictwo organizacji wypracowuje kierunki jego rozwoju);
3. zaangażowanie ludzi (najcenniejszym dobrem organizacji są ludzie);
4. podejście procesowe (skuteczność i efektywność organizacji zależą w głównej
mierze od jakości realizowanych w niej procesów);
5. systemowe podejście do zarządzania (zarządzanie jakością jest traktowane jako
zarządzanie wzajemnie ze sobą powiązanymi procesami);
6. ciągłe doskonalenie (stałym celem organizacji jest ciągłe doskonalenie
realizowanych w niej procesów);
7. rzeczowe podejście do podejmowania decyzji (podejmowanie decyzji opiera się
na analitycznej, logicznej bądź intuicyjnej analizie wszelkich dostępnych danych i
informacji);
8. wzajemne korzyści w stosunkach z dostawcami (tworzenie wzajemnie
korzystnych stosunków z dostawcami materiałów i usług stanowi dla organizacji
gwarancję wysokiej jakości).
ISO 9001
Cechy modelu zarządzania wg normy ISO 9001:2000
Model systemu zarządzania jakością proponowany w normie ISO
9001:2000 przyjął się powszechnie, ponieważ spełnia szereg
warunków sprzyjających jego wprowadzeniu do praktyki. Jest bowiem:
- kompleksowy: zawiera wszystkie elementy niezbędne do utworzenia
efektywnego systemu zarządzania jakością;
- elastyczny: pozostawia organizacji ostateczną odpowiedzialność za
dobór metod i narzędzi zarządzania jakością;
- uniwersalny: można go stosować w organizacjach dostarczających na
rynek bardzo różniące się między sobą produkty (wyroby, usługi);
- oparty na zapleczu organizacyjnym: jest wspierany przez organizacje
uznawane powszechnie jako forum do wprowadzenia w normie zmian,
dokonywania niezależnych ocen systemu zarządzania jakością,
przechowywania wykazu wszystkich organizacji posiadających
certyfikat SZJ itp.;
- obiektywny: ocena zgodności SZJ funkcjonującego w organizacji z
normą odniesienia modelu jest poufna, profesjonalna i oparta na
interpretacji znanej wszystkim zainteresowanym.
Organizacja i struktura
Członkowie ISO są podzieleni na trzy kategorie według możliwości uczestnictwa w procesie
standaryzacji. Prawo głosu mają tylko członkowie kategorii member body (członek rzeczywisty),
członkowie kategorii correspondent member (członek korespondent) i subscriber member
(członek wspierający) mają status obserwatorów.
Obecnie (2009) członkami ISO są organizacje reprezentujące 160 państw.
Prace organizacji koordynuje Sekretariat Generalny z siedzibą w Genewie (Szwajcaria). Decyzje
strategiczne podejmuje Zgromadzenie Ogólne na corocznych spotkaniach. Trzy razy w roku
zbiera się Rada ISO.
Struktura ISO jest wzorowana na strukturze ANSI i DIN. Składa się na nią kilkaset komitetów
technicznych i grup roboczych zajmujących się dyskusjami technicznymi oraz Komitet Główny,
w którym po jednym głosie mają członkowskie kraje.
Projekty zmian lub projekty nowych norm zwane dryftami może składać każda organizacja
członkowska. Następnie projekty są dyskutowane w grupach roboczych, w których po uzyskaniu
ogólnego konsensusu "draft" zamienia się w "projekt", który może uzyskać status oficjalnej
normy po tym jak 3/4 członków komitetu głównego zaopiniuje go pozytywnie.
Działalność ISO finansowana jest ze składek członkowskich ustanawianych proporcjonalnie do
produktu krajowego brutto. Dodatkowe dochody przynosi sprzedaż norm. ISO wydaje również
podręczniki, poradniki, kompendia, oraz periodyki informujące o bieżących i planowanych
pracach organizacji.
Respektowanie norm ISO jest dobrowolne. Jako organizacja pozarządowa ISO nie może
narzucać, wymuszać ich stosowania. Autorytet organizacji wynika z międzynarodowej
reprezentacji, sposobu ustanawiania norm: na zasadzie konsensu, oraz ze zrozumienia wpływu
normalizacji na ekonomikę.
Członkowie