Operacje Handlu

Zagranicznego

Przepływy Inwestycji

Bezpośrednich

Mobilność kapitału

Mobilność kapitału

Najważniejszymi motywami migracji
kapitału są: zysk oraz
dywersyfikacja ryzyka

Przepływy kapitału wynikają z faktu
różnego wyposażenia
poszczególnych krajów w zasoby
kapitału:

•Kraje, które posiadają go dużo
eksportują

•Kraje, które mają go w deficycie
importują

Obydwie strony wymiany zyskują!

•W kraj będącym eksporterem kapitału
(inwestycji) jego produktywność jest
niska (jest go dużo)

•W kraju będącym importerem
produktywność kapitału jest wysoka
(gdyż jest go mało)

•Eksporter kapitału osiąga wyższe stopy
zwrotu wysyłając swój kapitał do pracy za
granicę (odsetki, dywidendy)

•Importer kapitału zwiększa produkcję
(nowe inwestycje, technologie)
przewyższającą swoją wartością płatności
odsetek od zapożyczonego kapitału

INWESTYCJE ZAGRANICZNE

1. Bezpośrednie Inwestycje Zagraniczne

(BIZ)

- lokaty kapitału w przedsiębiorstwo

zagraniczne w celu uzyskania długotrwałego i
bezpośredniego wpływu na jego działalność.

Wg OECD - BIZ to przedsiębiorstwo, w którym pojedynczy

inwestor zagraniczny kontroluje 10 lub więcej % akcji
zwykłych lub głosów w firmie korporacyjnej, lub posiada
efektywny wpływ na decyzje firmy.

 

2. Inwestycje Portfelowe

- polegają na

nabywaniu instrumentów finansowych
zagranicznych emitentów, bez udziału w
zarządzaniu podmiotem emitenta.

-w obydwu kategoriach obok zakupu akcji

i udziałów występują również długo i
krótkoterminowe kredyty

INWESTYCJE BEZPOŚREDNIE A

INWESTYCJE PORTFELOWE

 

- Kontrola nad zainwestowanym kapitałem
i czas trwania,

-W BIZ następuje przemieszczanie przez
granice

zasobów

materialnych,

wiedzy,

technologii, know-how, etc., a więc mają one
większy wpływ na gospodarkę (zatrudnienie,
handel, wydajność)

- BIZ umożliwiają kompleksowe wykorzystanie
zasobów firmy w porównaniu z innymi formami,

-Głównym motywem inwestycji portfelowych jest
dywersyfikacja portfela inwestycyjnego w celu
ograniczenia ryzyka,

•Zwrotne przepływy kapitału mogą
prowadzić do znacznych fluktuacji cen
aktywów i kursów walutowych

•Na ryzyko wystąpienia kryzysu
finansowego najbardziej narażone są tzw.
rynki wschodzące (ang. emerging
markets).

•Niedostosowanie tych rynków do
warunków globalizującej się gospodarki
światowej, przejawiające się brakiem
dostatecznie rozwiniętych systemów
finansowych,

•Nieadekwatna do
zliberalizowanych przepływów
kapitałowych polityka kursowa.

Skutki liberalizacji obrotów kapitałowych

Pozytywne

Negatywne

- lepsza alokacja
kapitału,

- sprawne finansowanie
handlu i inwestycji,

-łagodzenie wahań
koniunkturalnych – risk
sharing

-możliwość dotarcia
do tańszych kredytów,

-przyspieszenie
wzrostu gospodarczego i
poziomu życia
społeczeństwa itp.,

 

-odwrócenie
sekwencji przyczynowo-
skutkowej – kurs -
handel

- aprecjacja kursu
walutowego

- -zagrożenie dużego
zadłużenia

--przenoszenie się
perturbacji finansowych
- tzw. Zakażanie,

- destabilizacyjny wpływ
na politykę
makroekonomiczną tzw.
„trylemat gospodarki
otwartej”

Kurs walutowy

Kurs walutowy

- wycena z punktu

- wycena z punktu

widzenia podmiotu krajowego

widzenia podmiotu krajowego

-

Cena

Cena

waluty obcej wyrażon

waluty obcej wyrażon

a

a

w walucie

w walucie

krajowej

krajowej

,

,

-

liczb

liczb

a

a

jednostek pieniądza krajowego,

jednostek pieniądza krajowego,

jaką trzeba zapłacić za nabycie

jaką trzeba zapłacić za nabycie

jednostki walutowej innego kraju

jednostki walutowej innego kraju

Metoda europejska - ile złotówek należy
zapłacić za jedno euro, np. 4,3 PLN/EUR.

Aprecjacja - należy przeznaczyć
mniejszą ilość waluty krajowej na
zakup walut obcych, a to oznacza
spadek kursu walutowego - kurs
walutowy spada z 4,0 PLN /EUR do
3,8 PLN /EUR

Deprecjacja, czyli spadek wartości
waluty krajowej oznacza wzrost
kursu walutowego, czyli wzrost
wartości waluty zagranicznej –
kurs walutowy rośnie z 4,0PLN /EUR
do 4,3 PLN /EUR

Metoda anglosaska

- wycena waluty

krajowej z punktu widzenia inwestora

zagranicznego

-cena jednostki waluty krajowej wyrażona
w walucie zagranicznej,

-określa liczbę jednostek pieniądza
zagranicznego przypadającego na
jednostkę pieniądza krajowego,

0,2325 EUR/PLN (wg def. europejskiej

4,3)

3,3

3,8

4,3

4,8

kwi 00 paź 00 kwi 01 paź 01 kwi 02 paź 02 kwi 03 paź 03 kwi 04 paź 04 kwi 05 paź 05 kwi 06

PLN_EUR

+15% (aprecjacja)

-15% (deprecjacja)

Hipotetyczny parytet centralny 1EUR=4,09PLN

Kurs walutowy jest jedną z najważniejszych
kategorii w gospodarce:

W skali makro

– wiąże krajowy poziom cen z

poziomem międzynarodowym – pełni funkcję
cenotwórczą,

W skali mikro

- decyduje o powodzeniu

działalności gospodarczej,

Dla krajowych podmiotów import jest
droższy przy słabej walucie krajowej -
wysokim kursie walutowym – np. 5
PLN/EUR – (importerzy domagają się silnej
waluty)

Przychody z eksportu są mniejsze przy
niskim kursie walutowym, czyli przy
silnej walucie krajowej – 3PLN/EUR
(eksporterzy domagają się słabej waluty)

Załóżmy, że polski eksporter otrzymuje
od niemieckiego nabywcy 1000 EURO:

•Przy kursie równym 5 PLN/EURO jego zysk będzie
równy 5000 PLN

•Przy kursie równym 3 PLN/ EURO jego zysk
będzie równy 3000 PLN

Załóżmy, że polski importer zamierza
wydać 5000 PLN na zakup dóbr w
Niemczech:

•Przy kursie 5 PLN dysponuje 1000 EURO

•Przy kursie 3 PLN dysponuje 1666 EURO

Stopień otwartości gspodarek (Export + Import/2)

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

80,0

90,0

100,0

G

re

cj

a

Fr

an

cj

a

W

lo

ch

y

W

lk

B

ry

t

H

is

zp

an

ia

Po

rt

ug

al

ia

N

ie

m

cy

Po

ls

ka

E

U

15

H

ol

an

di

a

Ir

la

nd

ia

1990 1993 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004

Równowaga na rynku walutowym

E

0

Kurs

walutow

y

S

D

0

Q

0

Popyt,
podaż

Podaż walut

zagranicznych:

Przychody z

eksportu,

zagraniczny popyt

na aktywa krajowe,

etc.

Popyt na waluty

zagraniczne :

Wydatki na

import, krajowy

popyt na aktywa

zagraniczne, etc.

Q

1

E

0

Kurs

walutowy
EURO/PL

N

E

1

D

1

S

D

0

Q

0

Popyt, podaż

Przesunięcie krzywej popytu i podaży a płynny kurs

walutowy

Zwiększona podaż walut

obcych- większy popyt na

złotego – apr. PLN

UWAGA:

Definicja

anglosaska

-

trzeba więcej

walut obcych na

1 PLN

E0= 0,2325

EUR/ 1 PLN

(4,3)

E1= 0,25 (4,0)

Przesunięcie krzywej podaży a stały kurs walutowy

Kurs
waluto
wy

G

2

G

1

Q
b

0

E

0

S

D

Popyt, podaż

Qa

UWAGA: DEFINICJA

ANGLOSASKA

Ruch w kierunku G2 –
aprecjacja - Spadek
k.w.

Ruch w kierunku G1 -
deprecjacja – wzrost
k.w.

Polityka pieniężna w reżimie

sztywnego kursu walutowego:

Załóżmy że Bank Centralny chce się
pozbyć inflacji:

Co robi ?

Podnosi stopy
procentowe !!!!

Co to powoduje ?

Napływ kapitału (walut obcych, czyli popyt na złotego)

W czym tkwi problem ?

Napływ kapitału a stały kurs walutowy

Kurs
waluto
wy

G

2

G

1

Qb

0

E

0

S

D

Popyt, podaż

Qa

UWAGA:

DEFINICJA

ANGLOSASKA

Ruch w kierunku
G1 – deprecjacja
- wzrost k.w.

Ruch w kierunku
G2 - aprecjacja –
spadek k.w.

E

1

Napływ kapitału a stały kurs walutowy

Kurs
waluto
wy

G

2

G

1

Qb

0

E

0

S

D

Popyt, podaż

Qa

DEFINICJA

ANGLOSASKA

Ruch w
kierunku G2 –
aprecjacja -
Ruch w
kierunku G1 -
deprecjacja

kumulacja
rezerw,
b.c. zapewnia
podaż złotego

1.B.C. skupuje waluty,

2.Wprowadza PLN,

3.Działa wbrew sobie, bowiem jego

celem było zmniejszenie podaży

pieniądza,

4.Przy kursie stałym st. % muszą być

= światowym st.%

5.Banki próbują dokonywać

„sterylizacji” napływu kapitału

emitując papiery wartościowe

Odpływ kapitału a stały kurs walutowy

Kurs
waluto
wy

G

2

G

1

Q
1

0

E

0

E

1

S

D

Popyt, podaż

Q
0

S

1

Definicja anglosaska

Odpływ dewiz

Co robią banki centralne gdy

kończą się im rezerwy dewizowe

?

Dokonują dewaluacji kursu walutowego:

Kiedy b.c. obniży wartość złotego z 3 PLN

do 6 PLN będzie potrzebował o połowę

mniej rezerw niż przed dewaluacją

Odpływ kapitału z rynku polskiego 100 mld

PLN:

Przy 3 PLN potrzeba 33 mld USD

Przy 6 – 16,666 mld USD

Gospodarka

w trakcie

pomyślnych

reform

Wysoka

krajowa

stopa zwrotu

od kapitału

Wysokie

krajowe stopy

procentowe

Napływ kap.

zagranicznego

portfelowego

Duże zagraniczne

kredyty

przedsiębiorstw

Przeszacowanie

kursu waluty

krajowej

Narastanie deficytu

obrotów bieżących

Spadek rezerw

dewizowych banku

centralnego

Spadek wiarygodności

kredytowej kraju

KRYZYS WALUTOWY

KRYZYS WALUTOWY

dewaluacja waluty krajowej, załamanie

systemu bankowego, wysoka inflacja,

obniżenie tempa wzrostu

Utrata zaufania

Problemy finansowe

spółek, banków i

gospodarstw

domowych

Spadek wartości

waluty, rosnące

stopy

procentowe,

załamująca się

gospodarka

Stabilizujący wpływ na gospodarki

mają inwestycje bezpośrednie bowiem

są znacznie mniej podatne

na zwrotne przepływy

Sposoby wejścia na rynki zagraniczne

według zaawansowania internacjonalizacji:

•Handel zagraniczny

•Pośrednicy i kooperacja,

•Inwestycje bezpośrednie

- Greenfield investment
- Brownfield – merger &

acquisition

•Bezpośrednie inwestycje są postrzegane jako

najbardziej zaawansowany sposób wejścia na
rynki zagraniczne,

 

•Inwestycja bezpośrednia umożliwia pełniejsze

wykorzystanie przewagi konkurencyjnej na
danym rynku (jednak wiąże się z większym
ryzykiem).

 

Korzyści inwestorów

zagranicznych:

• Niższe koszty produktu,

•Poszerzony rynek zbytu,

•Ułatwiony dostęp do klienta,

• Zwiększenie

konkurencyjności własnej oferty
- większa produktywność,

•Ulgi podatkowe.

Motywy inwestycji zagranicznych:

•    Dostęp do nowych rynków,
•    Dostęp do surowców,
•    Zwiększenie efektywności

produkcji,

•    Wykorzystanie przewagi

komparatywnej,

•   Konieczność obecności na

międzynarodowym rynku
największych graczy.

KORZYŚCI KRAJU PRZYJMUJĄCEGO:

Korzyści ekonomiczne

Większa konkurencja - niższe ceny, większy

wybór,

Możliwość włączenia się do międzynarodowej

sieci powiązań dystrybucyjnych,

Korzyści polityczno – prawne:

Pozytywny sygnał dla środowiska biznesu
międzynarodowego,
Stabilne normy prawne,
Społeczna stabilność,

Podniesienie poziomu usług oferowanych
przez urzędy

wymuszona przez obecność

inwestorów zagranicznych

Korzyści techniczne:

• Transfer technologii, rozwój branż

high – tech, innowacje,

• Wzrost kwalifikacji

pracowników,efekty spillover

Wg klasycznych modeli wzrostu

zależy on od nakładów

czynników produkcji:

Y = f (K AL)

- Stałe przychody skali względem
nakładów,

- Komponent A – tzw. reszta Solowa -
TFP

– reszta Solowa to „miara naszej
niewiedzy o źródłach wzrostu
gospodarczego”

Modele wzrostu endogenicznego

wyjaśniają źródła wzrostu

efektywności:

• Postęp techniczny wynika z szeroko

definiowanego kapitału ludzkiego i
wiedzy,

• Dyfuzji wiedzy sprzyjają takie

mechanizmy jak innowacje, uczenie
poprzez działanie, nakłady na badania i
rozwój, handel międzynarodowy i transfer
technologii,

• Poprzez tzw. efekty zewnętrzne generują

one niemalejące zwroty z kapitału i tym
samym pozytywnie wpływają na
długoterminowy wzrost gospodarczy

Skumulowany napływ FDI jako % PKB

0

20

40

60

80

100

120

140

160

1990

1995

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Skumulowany napływ FDI jako % PKB

0

20

40

60

80

100

120

140

160

1995

2002

2006

Skumulowany odpływ BIZ jako % PKB

0

20

40

60

80

100

120

1990

1995

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

Skumulowany odpływ BIZ jako % PKB

0

20

40

60

80

100

120

1995

2002

2006

FDI per capita

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

P

o

la

n

d

G

re

ec

e

It

al

y

C

ze

ch

. R

ep

.

A

u

st

ri

a

P

o

rt

u

g

al

G

er

m

an

y

H

u

n

g

ar

y

S

p

ai

n

F

ra

n

ce

E

st

o

n

ia

F

in

la

n

d

C

yp

ru

s

U

.K

.

S

w

ed

en

D

an

em

ar

k

N

et

h

er

la

n

d

s

Ir

el

an

d

B

el

g

iu

m

1990

1995

2000

2002

2006

FDI jako % inw. krajowych

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

A

U

S

T

R

IA

B

E

L

G

IU

M

B

U

L

G

A

R

IA

C

Y

P

R

U

S

C

Z

E

C

H

R

.

D

E

N

M

A

R

K

E

S

T

O

N

IA

F

IN

L

A

N

D

F

R

A

N

C

E

G

E

R

M

A

N

Y

G

R

E

E

C

E

H

U

N

G

A

R

Y

IR

E

L

A

N

D

IT

A

L

Y

L

A

T

V

IA

L

IT

H

U

A

N

IA

L

U

X

E

M

B

N

E

T

H

E

R

L

A

N

D

S

P

O

L

A

N

D

P

O

R

T

U

G

A

L

R

O

M

A

N

IA

S

L

O

V

A

K

IA

S

L

O

V

E

N

IA

S

P

A

IN

S

W

E

D

E

N

U

S

A

1990

1995

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

FDI jako % inw. krajowych

-80

-60

-40

-20

0

20

40

60

80

100

120

140

1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

F

in

la

n

d

P

o

rt

u

g

al

D

en

m

ar

k

Ita

ly

U

S

A

A

u

st

ri

a

F

ra

n

ce

G

er

m

an

y

S

p

ai

n

S

w

ed

en

U

.K

.

N

et

h

er

la

n

d

s

P

o

la

n

d

C

ze

ch

R

.

L

u

xe

m

b

o

u

rg

B

el

g

iu

m

H

u

n

g

ar

y

Ir

el

an

d

Manufacturing

Services

Turnover in manufacturing and services of

affiliates under foreign control as a

percentage of total turnover - 2003

0

10

20

30

40

50

60

70

P

o

rt

u

g

al

Ita

ly

U

S

A

D

en

m

ar

k

G

er

m

an

y

S

p

ai

n

F

in

la

n

d

A

u

st

ri

a

P

o

la

n

d

U

.K

.

N

et

h

er

la

n

d

s

F

ra

n

ce

C

ze

ch

R

.

B

el

g

iu

m

S

w

ed

en

H

u

n

g

ar

y

L

u

xe

m

b

o

u

rg

Ir

el

an

d

Manufacturing

Services

Employment in manufacturing and services of affiliates
under foreign control - as a percentage of total
employment

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Ja

p

an

G

re

ec

e

P

o

la

n

d

F

in

la

n

d

U

S

A

F

ra

n

ce

G

er

m

an

y

Ita

ly

S

p

ai

n

P

o

rt

u

g

al

S

w

ed

en

N

et

h

er

la

n

d

s

U

.K

.

S

lo

va

k

R

ep

.

C

ze

ch

R

ep

.

H

u

n

g

ar

y

Ir

el

an

d

Share of R&D expenditure in manufacturing of

affiliates under foreign control - as a percentage

of total R&D

expenditure

Przepływy Bezpośrednich Inwestycji

Zagranicznych w Europie

przed i po utworzeniu strefy euro

•W 4 osobowych grupach wybieramy kraj
spośród UE 15,
w którym chcemy przeanalizować przepływy
BIZ,

•Dokonujemy wyboru przewodniczącego
grupy i podziału ról (wg załączonego
programu)

•Wszelkie analizy jakich dokonujemy powinno
obejmować 2 podokresy

•1995-1999

•2000-

1. Zakres geograficzny przepływu BIZ (1995-1999 i

2000-200X

• Skąd pochodzili główni inwestorzy zagraniczni

w danym kraju (inflows and stocks),

• Jakie były główne kierunki inwestycji

zagranicznych wychodzących z danego kraju,

• Czy po utworzeniu strefy euro zwiększyły się

przepływy BIZ wewnątrz tego ugrupowania
(co sugeruje teoria)?

• Czy przyjęcie waluty międzynarodowej

przyczyniło się do większych inwestycji spoza
krajów strefy euro ?

2. Zakres sektorowy przepływu BIZ (1995-1999

i 2000-200X

• Jakie inwestycje najczęściej przyciągał dany

kraj?

• W jakich sektorach realizował inwestycje

poza granicami?

• Czy wprowadzenie euro miało wpływ na

przemiany w zakresie struktury rodzajowej
inwestycji ?

• Jak ocenisz wpływ dokonanych inwestycji dla

konkurencyjności danej gospodarki?

Economic Freedom

Business Freedom,
Trade Freedom,
Fiscal Freedom,
Gov't Size,
Monetary Freedom,
Investment Freedom,
Financial Freedom,
Property Rights,
Freedom from Corruption,
Labor Freedom

3. Identyfikacja przepływu BIZ w danym kraju

(1995-1999 i 2000-200X)

4. Najwięksi inwestorzy zagraniczni w danym

kraju oraz inwestorzy krajowy za granicą. Ocena

znaczenia FDI dla gospodarki

Inward

foreign

direct

investment/GDP

Napływ inwestycji bezpośrednich
jako % PKB (w ujęciu rocznym)

Inward

foreign

direct

investment/gross

fixed

investment

(capital

formation)

Napływające

inwestycje

bezpośrednie jako % krajowych
inwestycji

Stock of inward foreign
direct investment per head

Zakumulowana

wartość

(przypływających)

inwestycji

bezpośrednich per capita (w USD)

Stock of inward foreign
direct investment/GDP -

Zakumulowana

wartość

(przypływających)

inwestycji

zagranicznych jako % PKB

Stock of outward foreign
direct investment/GDP

Zakumulowana

wartość

odpływających inwestycji jako %
PKB