BADANIE OTOCZENIA
BADANIE OTOCZENIA
MARKETINGOWEGO,
MARKETINGOWEGO,
SEGMENTACJI,
SEGMENTACJI,
INSTRUMENTÓW MARKETINGU
INSTRUMENTÓW MARKETINGU
MIX
MIX
dr hab. inż. Andrzej Gałecki,
dr hab. inż. Andrzej Gałecki,
prof. UZ
prof. UZ
2
2
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
Wstęp
Wstęp
1.
1.
Procedura badania otoczenia
Procedura badania otoczenia
2.
2.
Podstawowe techniki badania
Podstawowe techniki badania
zewnętrznych i wewnętrznych
zewnętrznych i wewnętrznych
działań marketingowych
działań marketingowych
3.
3.
Badania służące segmentacji rynku
Badania służące segmentacji rynku
4.
4.
Badanie instrumentów marketingu
Badanie instrumentów marketingu
mix
mix
Zakończenie
Zakończenie
3
3
LITERATURA
LITERATURA
Berbeka J., Niemczyk A., Makówka M., Badanie
Berbeka J., Niemczyk A., Makówka M., Badanie
rynkowych zachowań konsumentów
rynkowych zachowań konsumentów
Hague P., Hague N., Morgan C. A., Badania
Hague P., Hague N., Morgan C. A., Badania
rynkowe
rynkowe
w praktyce, Hellon, Gliwice 2005
w praktyce, Hellon, Gliwice 2005
Kędzior Z., Badania rynku. Metody. Zastosowania,
Kędzior Z., Badania rynku. Metody. Zastosowania,
PWE, Warszawa 2005
PWE, Warszawa 2005
Knecht Z., Zarządzanie i planowanie
Knecht Z., Zarządzanie i planowanie
marketingowe,
marketingowe,
C. H. Beck Warszawa 2005
C. H. Beck Warszawa 2005
Kochanowski J., Podstawy i zarządzanie
Kochanowski J., Podstawy i zarządzanie
marketingiem, UZ, Zielona Góra 2002
marketingiem, UZ, Zielona Góra 2002
Pieniążek K., Werner E., Pieniążek W., Badania
Pieniążek K., Werner E., Pieniążek W., Badania
marketingowe. Podstawowe problemy, WSM,
marketingowe. Podstawowe problemy, WSM,
Warszawa 2002
Warszawa 2002
Rudnicki L., Zachowania rynkowe nabywców.
Rudnicki L., Zachowania rynkowe nabywców.
Mechanizmy i uwarunkowania.
Mechanizmy i uwarunkowania.
4
4
WSTĘP
WSTĘP
Skuteczność działalności
Skuteczność działalności
marketingowej
marketingowej
uwarunkowana
uwarunkowana
jest dwoma grupami przyczyn:
jest dwoma grupami przyczyn:
Zewnętrznych
Zewnętrznych
;
;
Wewnętrznych
Wewnętrznych
.
.
1
L. Białoń, Podstawy marketingu, WSM SIG Warszawa 2001.
5
5
PROCEDURA BADANIA
PROCEDURA BADANIA
OTOCZENIA
OTOCZENIA
Procedura badania otoczenia
Procedura badania otoczenia
oscyluje wokół dwóch
oscyluje wokół dwóch
problemów:
problemów:
Diagnozy
Diagnozy
stanu istniejącego;
stanu istniejącego;
Prognozy
Prognozy
rozwoju i tendencji
rozwoju i tendencji
zmian.
zmian.
1
L. Białoń, Podstawy marketingu, WSM SIG Warszawa 2001.
6
6
CO ZAWIERAJĄ ETAPY
CO ZAWIERAJĄ ETAPY
POZYSKIWANIA INFORMACJI?
POZYSKIWANIA INFORMACJI?
Etapy pozyskiwania informacji
Etapy pozyskiwania informacji
zawierają:
zawierają:
Analizę tendencji
Analizę tendencji
i
i
wydarzeń
wydarzeń
w przedsiębiorstwie;
w przedsiębiorstwie;
Identyfikację tendencji
Identyfikację tendencji
, mających
, mających
istotne znaczenie
istotne znaczenie
dla
dla
przedsiębiorstwa;
przedsiębiorstwa;
Prognozowanie
Prognozowanie
przyszłych kierunków
przyszłych kierunków
zmian;
zmian;
Sporządzanie tzw.
Sporządzanie tzw.
profilu szans
profilu szans
i zagrożeń
i zagrożeń
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
7
7
METODY BADANIA
METODY BADANIA
OTOCZENIA
OTOCZENIA
Do badania otoczenia
Do badania otoczenia
można
można
m.in. zastosować metodę:
m.in. zastosować metodę:
Burzy mózgów
Burzy mózgów
;
;
Philips 66 BuzzSession
Philips 66 BuzzSession
;
;
Metodę synektyczną
Metodę synektyczną
;
;
Metodę delficką
Metodę delficką
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
8
8
BURZA MÓZGÓW
BURZA MÓZGÓW
Jedną z najbardziej znanych metod
Jedną z najbardziej znanych metod
tworzenia nowych pomysłów
tworzenia nowych pomysłów
w celu
w celu
rozwiązywania problemów stanowi
rozwiązywania problemów stanowi
Burza
Burza
Mózgów
Mózgów
, wymyślona w 1936 roku przez
, wymyślona w 1936 roku przez
A.
A.
Osborna
Osborna
.
.
Metoda ta składa się ona z dwóch
Metoda ta składa się ona z dwóch
zasadniczych etapów:
zasadniczych etapów:
sesji twórczej
sesji twórczej
oraz
oraz
sesji oceniającej
sesji oceniającej
.
.
W czasie sesji twórczej ma znaczenie:
W czasie sesji twórczej ma znaczenie:
liczba pomysłów
liczba pomysłów
;
;
brak krytyki
brak krytyki
;
;
pomysły podane przez innych mogą być
pomysły podane przez innych mogą być
podchwycone i rozwijane
podchwycone i rozwijane
.
.
1
T. Proctor, Zarządzanie twórcze, Felberg Sja, Warszawa 2001
.
9
9
PHILIPS 66 BUZZSESSION
PHILIPS 66 BUZZSESSION
Odmianą burzy mózgów
Odmianą burzy mózgów
jest
jest
metoda
metoda
Philips 66 BuzzSession
Philips 66 BuzzSession
polegająca na tym, że występuje kilka
polegająca na tym, że występuje kilka
zespołów
zespołów
6–osobowych
6–osobowych
pracujących przez
pracujących przez
6
6
minut
minut
,
,
po czym
po czym
robi się sesję grupową
robi się sesję grupową
.
.
Jeśli nie osiągnie się celów, to
Jeśli nie osiągnie się celów, to
procedurę się powtarza
procedurę się powtarza
.
.
1
T. Proctor, Zarządzanie twórcze, Felberg Sja, Warszawa 2001.
10
10
METODA SYNEKTYCZNA
METODA SYNEKTYCZNA
Synektyka
Synektyka
(synectics)
(synectics)
to metoda
to metoda
podejmowania decyzji opracowana przez
podejmowania decyzji opracowana przez
W. J. Gordona.
W. J. Gordona.
Polega na
Polega na
świadomym wymuszonym
świadomym wymuszonym
poszukiwaniu podobieństw
poszukiwaniu podobieństw
(analogii)
(analogii)
pomiędzy danym obiektem
pomiędzy danym obiektem
(przedmiotem,
(przedmiotem,
wyrobem, faktem, zdarzeniem, nakładem,
wyrobem, faktem, zdarzeniem, nakładem,
efektem, rozwiązaniem organizacyjnym,
efektem, rozwiązaniem organizacyjnym,
zarządzaniem itp.)
zarządzaniem itp.)
a
a
innymi obiektami
innymi obiektami
w celu poznania,
w celu poznania,
przeniesienia i wykorzystania informacji
przeniesienia i wykorzystania informacji
z opisu obiektu znanego na nieznany
z opisu obiektu znanego na nieznany
(wyjściowy).
(wyjściowy).
1
T. Proctor, Zarządzanie twórcze, Felberg Sja, Warszawa 2001.
11
11
ETAPY METODY SYNEKTYCZNEJ
ETAPY METODY SYNEKTYCZNEJ
1.
1.
Intensywne zajmowanie się problemem
Intensywne zajmowanie się problemem
.
.
2.
2.
Przerwa.
Przerwa.
3.
3.
Budowanie połączeń
Budowanie połączeń
przez
przez
utworzenie
utworzenie
i wybranie analogii bezpośrednich
i wybranie analogii bezpośrednich
:
:
jeśli można uogólnić
jeśli można uogólnić
, to:
, to:
należy
należy
przeanalizować analogie
przeanalizować analogie
,
,
ustalić
ustalić
stosunek do zagadnienia
stosunek do zagadnienia
,
,
zanotować
zanotować
propozycje rozwiązań
propozycje rozwiązań
;
;
jeśli to nie daje rezultatów
jeśli to nie daje rezultatów
, to:
, to:
należy
należy
tworzyć i wybrać
tworzyć i wybrać
analogie indywidualne
analogie indywidualne
oraz
oraz
symboliczne
symboliczne
po czym jeszcze raz
po czym jeszcze raz
przejść przez punkt 3
przejść przez punkt 3
.
.
4.
4.
Tworzenie rozwiązań
Tworzenie rozwiązań
.
.
1
T. Proctor, Zarządzanie twórcze, Felberg Sja, Warszawa 2001.
12
12
METODA DELFICKA
METODA DELFICKA
W metodzie tej wykorzystuje się
W metodzie tej wykorzystuje się
doświadczenie
doświadczenie
i
i
intuicję wysoko
intuicję wysoko
kwalifikowanych specjalistów
kwalifikowanych specjalistów
.
.
Stosowanie tej metody jest celowe, gdy:
Stosowanie tej metody jest celowe, gdy:
brak jest danych
brak jest danych
statystycznych
statystycznych
lub gdy ich
lub gdy ich
liczba jest niewystarczająca
liczba jest niewystarczająca
;
;
nie istnieją wystarczająco pewne metody
nie istnieją wystarczająco pewne metody
statystyczne
statystyczne
oceny zdarzeń
oceny zdarzeń
na podstawie
na podstawie
doświadczeń uzyskanych w minionym okresie
doświadczeń uzyskanych w minionym okresie
;
;
występują w rozwoju prognozowanego procesu
występują w rozwoju prognozowanego procesu
ostre zmiany
ostre zmiany
, których charakterystyki
, których charakterystyki
są mało
są mało
znane lub w ogóle nieznane
znane lub w ogóle nieznane
.
.
1
T. Proctor, Zarządzanie twórcze, Felberg Sja, Warszawa 2001.
13
13
BADANIA UWARUNKOWAŃ
BADANIA UWARUNKOWAŃ
WEWNĘTRZNYCH
WEWNĘTRZNYCH
Obejmuje m.in. badanie:
Obejmuje m.in. badanie:
Wizerunku
Wizerunku
– obrazu firmy w oczach
– obrazu firmy w oczach
jej pracowników i otoczenia;
jej pracowników i otoczenia;
Pozycji firmy
Pozycji firmy
na rynku.
na rynku.
14
14
WIZERUNEK FIRMY
WIZERUNEK FIRMY
Na
Na
wizerunek firmy
wizerunek firmy
składa się
składa się
szereg czynników, stąd badania
szereg czynników, stąd badania
obejmują:
obejmują:
Reputację
Reputację
firmy;
firmy;
Wizerunek firmy
Wizerunek firmy
w świadomości
w świadomości
konsumentów
konsumentów
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
15
15
POZYCJA RYNKOWA FIRMY
POZYCJA RYNKOWA FIRMY
Pozycja firmy
Pozycja firmy
na rynku oznacza
na rynku oznacza
jej miejsce w otoczeniu
jej miejsce w otoczeniu
marketingowym.
marketingowym.
Jej miernikami
Jej miernikami
mogą być wskaźniki
mogą być wskaźniki
, które
, które
dotyczą:
dotyczą:
Udziału
Udziału
jej w rynku;
jej w rynku;
Struktury
Struktury
udziału jej w rynku;
udziału jej w rynku;
Dynamiki zmian
Dynamiki zmian
udziału w rynku.
udziału w rynku.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
16
16
UDZIAŁ W RYNKU
UDZIAŁ W RYNKU
Mierniki udziału w rynku
Mierniki udziału w rynku
:
:
Absolutny
Absolutny
udział w rynku
udział w rynku
–
–
udział
udział
sprzedaży danej firmy
sprzedaży danej firmy
;
;
Udział
Udział
w rynku docelowym
w rynku docelowym
–
–
wielkość
wielkość
sprzedaży w docelowym segmencie
sprzedaży w docelowym segmencie
rynku w stosunku do sprzedaży
rynku w stosunku do sprzedaży
ogólnej firmy
ogólnej firmy
;
;
Relatywny
Relatywny
udział w rynku
udział w rynku
–
–
stosunek
stosunek
wartości sprzedaży firmy do sprzedaży
wartości sprzedaży firmy do sprzedaży
trzech największych konkurentów
trzech największych konkurentów
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
17
17
STRUKTURA UDZIAŁU W RYNKU
STRUKTURA UDZIAŁU W RYNKU
Mierniki
Mierniki
obrazującymi strukturę
obrazującymi strukturę
udziału w rynku
udziału w rynku
są
są
:
:
Stopa zasięgu rynku
Stopa zasięgu rynku
–
–
odsetek
odsetek
nabywców produktu danej firmy
nabywców produktu danej firmy
w globalnej liczbie nabywców
w globalnej liczbie nabywców
produktów danej kategorii
produktów danej kategorii
;
;
Stopa intensywności
Stopa intensywności
–
–
stosunek
stosunek
średnich ilości kupowanych przez
średnich ilości kupowanych przez
nabywców danego produktu do
nabywców danego produktu do
średnich ilości nabywanych na
średnich ilości nabywanych na
danym rynku
danym rynku
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
18
18
DYNAMIKA UDZIAŁU W RYNKU
DYNAMIKA UDZIAŁU W RYNKU
Wskaźnikami
Wskaźnikami
obrazującymi
obrazującymi
dynamikę udziału w rynku
dynamikę udziału w rynku
są
są
:
:
Stopa wierności
Stopa wierności
– odsetek nabywców
– odsetek nabywców
kupujących (którzy kupili i kupują go
kupujących (którzy kupili i kupują go
nadal) produkt danej firmy;
nadal) produkt danej firmy;
Stopa przyciągania
Stopa przyciągania
– odsetek
– odsetek
nabywców, którzy aktualnie
nabywców, którzy aktualnie
nabywają produkt danej firmy
nabywają produkt danej firmy
(wcześniej kupowali produkt innych
(wcześniej kupowali produkt innych
firm).
firm).
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
19
19
METODY ANALIZY PORTFELOWEJ
METODY ANALIZY PORTFELOWEJ
Wskaźniki udziału rynku są podstawą
Wskaźniki udziału rynku są podstawą
analizy służącej
analizy służącej
do wyboru strategii
do wyboru strategii
marketingowej
marketingowej
metodami analizy
metodami analizy
portfelowej
portfelowej
:
:
Czteropolowa macierz Boston
Czteropolowa macierz Boston
Consulting
Consulting
Group
Group
(BGC)
(BGC)
– wykorzystuje dwa czynniki:
– wykorzystuje dwa czynniki:
wzrost rynku
wzrost rynku
i
i
względny udział w rynku
względny udział w rynku
;
;
Wieloczynnikowa, dziewięciopolowa
Wieloczynnikowa, dziewięciopolowa
macierz firmy
macierz firmy
McKinsey Management
McKinsey Management
,
,
zwana
zwana
General Electric
General Electric
(GE)
(GE)
–
–
wykorzystuje dwa czynniki:
wykorzystuje dwa czynniki:
atrakcyjność
atrakcyjność
rynkową
rynkową
i
i
atuty (przewagę) konkurencji
atuty (przewagę) konkurencji
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
20
20
OCENA ATRAKCYJNOŚCI RYNKU
OCENA ATRAKCYJNOŚCI RYNKU
Wybór kryteriów
Wybór kryteriów
do oceny danego
do oceny danego
rynku w branży
rynku w branży
– określenie jego
– określenie jego
przyszłego potencjału i rentowności;
przyszłego potencjału i rentowności;
Ustalenie wag
Ustalenie wag
wybranych kryteriów
wybranych kryteriów
;
;
Ocena badanego rynku
Ocena badanego rynku
wg
wg
przyjętych kryteriów;
przyjętych kryteriów;
Przemnożenie wag
Przemnożenie wag
kolejnych
kolejnych
czynników przez uzyskane oceny
czynników przez uzyskane oceny
oraz
oraz
zsumowanie iloczynów
zsumowanie iloczynów
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
21
21
OCENA ATUTÓW
OCENA ATUTÓW
KONKURENCYJNYCH
KONKURENCYJNYCH
Ocena atutów konkurencyjnych
Ocena atutów konkurencyjnych
jest dokonywana
jest dokonywana
analogicznie
analogicznie
(ocenia się inne czynniki);
(ocenia się inne czynniki);
Oceny atrakcyjności rynku i atutów
Oceny atrakcyjności rynku i atutów
konkurencyjności
konkurencyjności
nanoszone są na
nanoszone są na
macierz analizy portfelowej
macierz analizy portfelowej
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
22
22
BENCHMARKING
BENCHMARKING
Benchmarking
Benchmarking
oznacza
oznacza
dążenie
dążenie
firmy do najlepszych
firmy do najlepszych
(istniejących
(istniejących
firm) na rynku. Inaczej
firm) na rynku. Inaczej
benchmarking
benchmarking
określa się mianem
określa się mianem
wzorowania
wzorowania
, którego istota
, którego istota
sprowadza się do
sprowadza się do
twórczego
twórczego
adaptowania doświadczeń
adaptowania doświadczeń
i rozwiązań
i rozwiązań
stosowanych przez inne
stosowanych przez inne
firmy.
firmy.
23
23
ETAPY
ETAPY
BENCHMARKING
BENCHMARKING
U - PROCEDURY
U - PROCEDURY
BADAWCZE
BADAWCZE
ETAPY
ETAPY
BENCHMARKING
BENCHMARKING
U
U
PROCEDURY BADAWCZE
PROCEDURY BADAWCZE
1.
1.
Określenie przedmiotu
Określenie przedmiotu
benchmarkingu
benchmarkingu
Analiza danych „za biurka”,
Analiza danych „za biurka”,
Dane pierwotne badania
Dane pierwotne badania
marketingowe
marketingowe
2.
2.
Określenie przedmiotu analizy
Określenie przedmiotu analizy
(cechę produktu, jakość, organizację
(cechę produktu, jakość, organizację
pracy, itp.)
pracy, itp.)
Jak wyżej
Jak wyżej
3.
3.
Wybór najlepszych w swej klasie
Wybór najlepszych w swej klasie
przedsiębiorstw
przedsiębiorstw
Monitoring otoczenia
Monitoring otoczenia
marketingowego
marketingowego
4.
4.
Analiza i ocena ich
Analiza i ocena ich
funkcjonowania
funkcjonowania
w ustalonych dziedzinach
w ustalonych dziedzinach
Zastosowanie metod badania
Zastosowanie metod badania
konkurencji
konkurencji
5.
5.
Ocena własnej sprawności
Ocena własnej sprawności
działania
działania
- Analiza udziału w rynku
- Analiza udziału w rynku
(statystyka, rankingi, itp.)
(statystyka, rankingi, itp.)
- Analiza SWOT
- Analiza SWOT
- Badania gabinetowe (dokumentacja
- Badania gabinetowe (dokumentacja
własna i obca)
własna i obca)
6.
6.
Zorganizowanie działań i ludzi w
Zorganizowanie działań i ludzi w
celu zastosowania taktyki
celu zastosowania taktyki
benchmarkingu
benchmarkingu
Analiza własnych zasobów ludzkich
Analiza własnych zasobów ludzkich
7.
7.
Wdrożenie programu
Wdrożenie programu
doskonalenia i monitorowanie
doskonalenia i monitorowanie
rezultatów
rezultatów
Badania marketingowe,
Badania marketingowe,
kontrolowanie
kontrolowanie
1
W. B. Jankowski, T. P. Sankowski, Strategiczny benchmarking, Raport
Specjalny nr 2/98 International Management Institute LTD, 1998.
24
24
BADANIA SŁUŻĄCE PROCEDURZE
BADANIA SŁUŻĄCE PROCEDURZE
SEGMENTACJI RYNKU
SEGMENTACJI RYNKU
Przy segmentacji rynku można
Przy segmentacji rynku można
korzystać z wyników
korzystać z wyników
badań
badań
pierwotnych
pierwotnych
przeprowadzanych w
przeprowadzanych w
celu:
celu:
Zdefiniowania
Zdefiniowania
zakresu potrzeb
zakresu potrzeb
potencjalnych nabywców
potencjalnych nabywców
;
;
Ogólnego określenia
Ogólnego określenia
cech
cech
produktów
produktów
;
;
Zidentyfikowania
Zidentyfikowania
cech nabywców
cech nabywców
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
25
25
SEGMENTACJA RYNKU HERBATY
SEGMENTACJA RYNKU HERBATY
1
Źródło: K.
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe.
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe.
Podstawowe problemy, WSM, Warszawa 2002
Podstawowe problemy, WSM, Warszawa 2002.
Rodzaj produktu i
konsystencja
Walory
sensualne
produktu
Herbata konwencjonalna
(bez wymogów
zdrowotnych)
Herbata zielona
(zdrowotna)
Liściasta
Granulowan
a
Fix
Liściasta
Smak
Gorzki
Zwykły
Specyficzny
Zapach
Bez
zapachu
Aromatyzowa
na
Specyficzny
Owocowy
26
26
BADANIA INSTRUMENTÓW
BADANIA INSTRUMENTÓW
MARKETINGU MIX
MARKETINGU MIX
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
Badanie produktu
Badanie produktu
PRODUKT – MARKA - OPAKOWANIE
PRODUKT – MARKA - OPAKOWANIE
Cechy produktu
Cechy produktu
Problemy decyzyjne
Problemy decyzyjne
Fizyczne
Fizyczne
Użytkowe
Użytkowe
Produkty istniejące
Produkty istniejące
:
:
preferencje
preferencje
porównania
porównania
satysfakcja
satysfakcja
Nowe produkty
Nowe produkty
:
:
koncepcja
koncepcja
wprowadzanie na
wprowadzanie na
rynek
rynek
27
27
TESTOWANIE PRODUKTU
TESTOWANIE PRODUKTU
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
Forma testowania produktu
Forma testowania produktu
Instrumenty oceny produktu
Instrumenty oceny produktu
Testowanie techniczno
Testowanie techniczno
-laboratoryjne
-laboratoryjne
Przyrządy i urządzenia
Przyrządy i urządzenia
pomiarowe
pomiarowe
Testowanie eksperckie
Testowanie eksperckie
Wiedza i doświadczenie
Wiedza i doświadczenie
zawodowe eksperta
zawodowe eksperta
Marketingowe testowania
Marketingowe testowania
produktu
produktu
Wrażliwość zmysłów
Wrażliwość zmysłów
konsumenta, jago preferencje,
konsumenta, jago preferencje,
system wartości
system wartości
Inne formy testowania produktu
Inne formy testowania produktu
Kombinacja wymienionych
Kombinacja wymienionych
instrumentów
instrumentów
28
28
METODY STOSOWANE
METODY STOSOWANE
W TESTOWANIU
W TESTOWANIU
MARKETINGOWYM
MARKETINGOWYM
Obserwacja
Obserwacja
;
;
Badania ankietowe, wywiad
Badania ankietowe, wywiad
;
;
Metody organoleptyczne
Metody organoleptyczne
polegające
polegające
na
na
zmysłowej ocenie badanych obiektów
zmysłowej ocenie badanych obiektów
;
;
Próbne użytkowanie
Próbne użytkowanie
obejmujące:
obejmujące:
-
-
testy „ślepe”
testy „ślepe”
(bez podawania marki,
(bez podawania marki,
firmy),
firmy),
-
-
testy porównawcze
testy porównawcze
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
29
29
BADANIE MARKI
BADANIE MARKI
Problemy decyzyjne dotyczące marki
Problemy decyzyjne dotyczące marki
związane są z:
związane są z:
Wyborem marki dla produktu
Wyborem marki dla produktu
;
;
Wyborem postępowania z
Wyborem postępowania z
produktami
produktami
poszczególnych marek;
poszczególnych marek;
Pozycjonowaniem marki
Pozycjonowaniem marki
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
30
30
BADANIE CEN
BADANIE CEN
Badanie cen dotyczy zasadniczo:
Badanie cen dotyczy zasadniczo:
Monitorowania zmian cen
Monitorowania zmian cen
;
;
Określenia przesłanek do ustalania
Określenia przesłanek do ustalania
poziomu cen oraz polityki
poziomu cen oraz polityki
marketingowej cen
marketingowej cen
;
;
Poznania opinii nabywców
Poznania opinii nabywców
w wymienionym zakresie
w wymienionym zakresie
;
;
Diagnozy reakcji na zmiany oraz
Diagnozy reakcji na zmiany oraz
stopnia akceptacji cen produktów
stopnia akceptacji cen produktów
;
;
Testowania cen nowych produktów.
Testowania cen nowych produktów.
31
31
BADANIE SYSTEMU DYSTRYBUCJI
BADANIE SYSTEMU DYSTRYBUCJI
Decyzje podejmowane z dystrybucją
Decyzje podejmowane z dystrybucją
dotyczą:
dotyczą:
Wielkości i rodzaju przepływów
Wielkości i rodzaju przepływów
materialnych
materialnych
;
;
Rozmieszczenia przestrzennego sieci
Rozmieszczenia przestrzennego sieci
wytwarzania, przechowywania i sprzedaży
wytwarzania, przechowywania i sprzedaży
;
;
Wyboru środka transportu i trasy
Wyboru środka transportu i trasy
przewozu
przewozu
;
;
Podziału funkcji uczestników kanału
Podziału funkcji uczestników kanału
dystrybucji
dystrybucji
;
;
Porównanie efektywności między kanałami
Porównanie efektywności między kanałami
dystrybucji
dystrybucji
;
;
Stopnia zadowolenia klientów z obsługi
Stopnia zadowolenia klientów z obsługi
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
32
32
OCENA ALTERNATYWNYCH
OCENA ALTERNATYWNYCH
KANAŁÓW DYSTRYBUCJI
KANAŁÓW DYSTRYBUCJI
Ocenę alternatywnych kanałów
Ocenę alternatywnych kanałów
dystrybucji można uzyskać przy pomocy
dystrybucji można uzyskać przy pomocy
metody analizy punktu krytycznego
metody analizy punktu krytycznego
oraz
oraz
analizy efektywności
analizy efektywności
1
1
wyrażoną wzorem:
wyrażoną wzorem:
Gdzie:
Gdzie:
T
T
i
i
– efektywność w i – tym kanale,
– efektywność w i – tym kanale,
S
S
i
i
– przewidywana wielkość
– przewidywana wielkość
sprzedaży,
sprzedaży,
K
K
i
i
– przewidywane koszty.
– przewidywane koszty.
1
Ph. Kotler, Principles of Marketing, Prentice-Hall, Englewood Cliffs 1980.
2
0
1
i
i
i
x
x
x
i
i
i
i
K
K
S
T
33
33
BUDOWA STRATEGII KOMUNIKACJI
BUDOWA STRATEGII KOMUNIKACJI
MARKETINGOWEJ
MARKETINGOWEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA
PRZEDSIĘBIORSTWA
Specjalista marketingowy konstruując
Specjalista marketingowy konstruując
system komunikacji przedsiębiorstwa
system komunikacji przedsiębiorstwa
powinien odpowiedzieć na następujące
powinien odpowiedzieć na następujące
pytania:
pytania:
Kto
Kto
komunikuje (mówi) czyli jakie są
komunikuje (mówi) czyli jakie są
źródła komunikacji?
źródła komunikacji?
Do kogo
Do kogo
się adresuje (mówi)?
się adresuje (mówi)?
Co
Co
się komunikuje?
się komunikuje?
Jak
Jak
się komunikuje?
się komunikuje?
Jaki jest efekt
Jaki jest efekt
działań komunikacyjnych?
działań komunikacyjnych?
1
1
.
.
1
E. Duliniec, Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem,
Warszawa 1994.
34
34
NARZĘDZIA SŁUŻĄCE
NARZĘDZIA SŁUŻĄCE
KOMUNIKACJI
KOMUNIKACJI
Do
Do
specyficznych narzędzi
specyficznych narzędzi
komunikacji
komunikacji
w wymienionym
w wymienionym
zakresie można zaliczyć:
zakresie można zaliczyć:
Reklamę
Reklamę
;
;
Promocję sprzedaży
Promocję sprzedaży
;
;
Marketing bezpośredni
Marketing bezpośredni
;
;
Uczestnictwo w targach i
Uczestnictwo w targach i
wystawach
wystawach
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
35
35
BADANIA REKLAMY
BADANIA REKLAMY
Zakres przedmiotowy
Zakres przedmiotowy
badań
badań
reklamy można podzielić na:
reklamy można podzielić na:
Badania
Badania
środków przekazu
środków przekazu
reklamy;
reklamy;
Badania
Badania
przekazów reklamowych
przekazów reklamowych
,
,
przede wszystkim:
przede wszystkim:
-
-
fazy opracowywania tych
fazy opracowywania tych
przekazów
przekazów
,
,
-
-
skuteczność reklamy
skuteczność reklamy
.
.
36
36
WYBÓR ŚRÓDKÓW PRZEKAZU
WYBÓR ŚRÓDKÓW PRZEKAZU
REKLAMY
REKLAMY
Badania środków przekazu reklamy
Badania środków przekazu reklamy
powinny uwzględnić następujące
powinny uwzględnić następujące
kryteria
kryteria
:
:
Zasięg
Zasięg
oddziaływania danego środka
oddziaływania danego środka
;
;
Częstotliwość
Częstotliwość
i
i
elastyczność
elastyczność
oddziaływania
oddziaływania
;
;
Oczekiwana skuteczność
Oczekiwana skuteczność
oddziaływania
oddziaływania
;
;
Koszty reklamy
Koszty reklamy
w poszczególnych
w poszczególnych
ośrodkach
ośrodkach
.
.
1
K.,
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
Pieniążek, E. Werner, W. Pieniążek, Badania marketingowe. Podstawowe
problemy, WSM, Warszawa 2002
problemy, WSM, Warszawa 2002.
37
37
PRZEKAZY REKLAMOWE
PRZEKAZY REKLAMOWE
Badania przekazów reklamowych
Badania przekazów reklamowych
obejmują
obejmują
:
:
Testowanie
Testowanie
ogłoszeń prasowych
ogłoszeń prasowych
1
1
;
;
Testowanie
Testowanie
plakatów reklamowych
plakatów reklamowych
;
;
Testowanie
Testowanie
przekazu
przekazu
telewizyjnego
telewizyjnego
.
.
1
J. Pociecha, Metody statystyczne w badaniach marketingowych, PWN,
Warszawa 1998.
38
38
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
Wskaźnik penetracji
Wskaźnik penetracji
:
:
Gdzie:
Gdzie:
R – zasięg oddziaływania danego
R – zasięg oddziaływania danego
ośrodka,
ośrodka,
F – przeciętna częstotliwość odbioru.
F – przeciętna częstotliwość odbioru.
1
J. Pociecha, Metody statystyczne w badaniach marketingowych, PWN,
Warszawa 1998.
F
R
GPR
39
39
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
Wskaźnik skuteczności
Wskaźnik skuteczności
:
:
Gdzie:
Gdzie:
p – udział respondentów pamiętających
p – udział respondentów pamiętających
reklamę,
reklamę,
a – udział w grupie, które kupiły reklamowany
a – udział w grupie, które kupiły reklamowany
produkt,
produkt,
1-p – udział osób nie pamiętających reklamy,
1-p – udział osób nie pamiętających reklamy,
b – udział w grupie (1-p) nabywców
b – udział w grupie (1-p) nabywców
reklamowanego towaru.
reklamowanego towaru.
b
p
pa
pb
pa
r
1
1
E. Duliniec, Badania marketingowe w zarządzaniu przedsiębiorstwem,
Warszawa 1994.
40
40
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
OCENA SKUTECZNOŚCI REKLAMY
Wskaźnik przepływu
Wskaźnik przepływu
:
:
Gdzie:
Gdzie:
S – wielkość sprzedaży w okresie t,
S – wielkość sprzedaży w okresie t,
A – nakłady na reklamę,
A – nakłady na reklamę,
r – stały wskaźnik skuteczności reklamy,
r – stały wskaźnik skuteczności reklamy,
M – wielkość sprzedaży przy nasyceniu rynku,
M – wielkość sprzedaży przy nasyceniu rynku,
Δ
Δ
– wskaźnik spadku sprzedaży w okresie t
– wskaźnik spadku sprzedaży w okresie t
.
.
1
A. Sznajder, Skuteczna reklama, Warszawa 1992.
S
M
S
M
rA
S
t
41
41
WNIOSKI
WNIOSKI
Niewątpliwą
Niewątpliwą
zaletą metody analizy
zaletą metody analizy
portfelowej
portfelowej
jest
jest
kompleksowość
kompleksowość
analizy
analizy
–
–
umożliwia poprawę jakości
umożliwia poprawę jakości
planowania strategicznego
planowania strategicznego
przedsiębiorstwie
przedsiębiorstwie
;
;
Wadą metody analizy portfelowej
Wadą metody analizy portfelowej
jest m.in. to, że
jest m.in. to, że
procedury
procedury
przydzielania ocen są dość
przydzielania ocen są dość
skomplikowane
skomplikowane
,
,
a przyjmowane
a przyjmowane
wagi nie są wolne od
wagi nie są wolne od
subiektywizmu
subiektywizmu
;
;
42
42
WNIOSKI
WNIOSKI
Badania dystrybucji
Badania dystrybucji
prowadzone są
prowadzone są
głównie
głównie
w trzech płaszczyznach
w trzech płaszczyznach
:
:
-
-
kanałów dystrybucji
kanałów dystrybucji
,
,
-
-
fizycznego przepływu wartości
fizycznego przepływu wartości
materialnych
materialnych
,
,
-
-
zakresu i jakości obsługi klientów
zakresu i jakości obsługi klientów
;
;
W badaniach
W badaniach
skuteczności reklamy
skuteczności reklamy
bada
bada
się
się
przede wszystkim
przede wszystkim
stopień
stopień
percepcji
percepcji
;
;
Podstawą ostatecznej oceny
Podstawą ostatecznej oceny
skuteczności reklamy jest
skuteczności reklamy jest
:
:
wskaźnik
wskaźnik
penetracji
penetracji
,
,
wskaźnik skuteczności
wskaźnik skuteczności
reklamy
reklamy
oraz
oraz
wskaźnik przepływu
wskaźnik przepływu
.
.
43
43
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę