Palenie tytoniu
Palenie tytoniu
Przyczyny palenia tytoniu
Przyczyny palenia tytoniu
1.
1.
Psychologiczno-
Psychologiczno-
socjalne:
socjalne:
rozrywka towarzyska
rozrywka towarzyska
ciekawość
ciekawość
chęć naśladowania
chęć naśladowania
innych
innych
presja innych – strach
presja innych – strach
przed odrzuceniem
przed odrzuceniem
Przyczyny palenia tytoniu
Przyczyny palenia tytoniu
2.
2.
Farmakologiczne
Farmakologiczne
wpływ stymulacyjny lub sedatywny na OUN
wpływ stymulacyjny lub sedatywny na OUN
ułatwia koncentrację
ułatwia koncentrację
relaksacja i odprężenie
relaksacja i odprężenie
Skład dymu tytoniowego
Skład dymu tytoniowego
1.
1.
4000 związków chemicznych
4000 związków chemicznych
2.
2.
40 substancji rakotwórczych
40 substancji rakotwórczych
Niektóre substancje dymu tytoniowego:
Niektóre substancje dymu tytoniowego:
ACETON – rozpuszczalnik, składnik farb i lakierów
ACETON – rozpuszczalnik, składnik farb i lakierów
AMONIAK – składnik nawozów naturalnych
AMONIAK – składnik nawozów naturalnych
ARSEN – trutka na szczury
ARSEN – trutka na szczury
BENZOPIREN – składnik rakotwórczy
BENZOPIREN – składnik rakotwórczy
CHLOREK WINYLU – stosowany w produkcji plastiku
CHLOREK WINYLU – stosowany w produkcji plastiku
CIAŁA SMOŁOWATE – odpowiadaja za powstawanie raka
CIAŁA SMOŁOWATE – odpowiadaja za powstawanie raka
Niektóre substancje dymu
Niektóre substancje dymu
tytoniowego:
tytoniowego:
CYJANOWODÓR – używany przez hitlerowców w
CYJANOWODÓR – używany przez hitlerowców w
komorach gazowych
komorach gazowych
FENOLE – niszczą rzęski nabłonka oskrzeli
FENOLE – niszczą rzęski nabłonka oskrzeli
FORMALDECHYD – stosowany do konserwacji
FORMALDECHYD – stosowany do konserwacji
preparatów biologicznych
preparatów biologicznych
KADM – metal rakotwórczy
KADM – metal rakotwórczy
NIKOTYNA – działa obkurczająco na ściany naczyń
NIKOTYNA – działa obkurczająco na ściany naczyń
krwionośnych, zwiększa ciśnienie krwi, odpowiada za
krwionośnych, zwiększa ciśnienie krwi, odpowiada za
przyspieszenie akcji serca i zaburzenia rytmu, wpływa
przyspieszenie akcji serca i zaburzenia rytmu, wpływa
negatywnie na gen p53, który powstrzymuje
negatywnie na gen p53, który powstrzymuje
niekontrolowany rozwój tkanek
niekontrolowany rozwój tkanek
POLON – pierwiastek promieniotwórczy
POLON – pierwiastek promieniotwórczy
TLENEK WĘGLA – zmniejsza zawrtość tlenu we krwi,
TLENEK WĘGLA – zmniejsza zawrtość tlenu we krwi,
utrudnia pracę serca i dotarcie tlanu do taknek
utrudnia pracę serca i dotarcie tlanu do taknek
inne
inne
Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje się wiele
Zanim powstanie papieros, do tytoniu dodaje się wiele
aromatów
aromatów
, a także substancji
, a także substancji
konserwujących
konserwujących
,
,
często o
często o
nieznanym
nieznanym
, utajnionym przez producentów
, utajnionym przez producentów
składzie
składzie
chemicznym. Na przykład specjalne
chemicznym. Na przykład specjalne
sole
sole
powodują, że papieros stale się tli,
powodują, że papieros stale się tli,
amoniak
amoniak
zmieniając pH biologicznie uaktywnia nikotynę,
zmieniając pH biologicznie uaktywnia nikotynę,
cukier
cukier
i
i
lukrecja
lukrecja
poprawiają smak, a
poprawiają smak, a
gliceryna
gliceryna
dłużej zachowuje świeżość tytoniu.
dłużej zachowuje świeżość tytoniu.
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
4 mln zgonów rocznie –
4 mln zgonów rocznie –
11 tys zgonów dzinnie z
11 tys zgonów dzinnie z
powodu
powodu
chorób potytoniowych!
chorób potytoniowych!
Każdy papieros skraca życie
Każdy papieros skraca życie
o 5,5 minuty – przeciętny
o 5,5 minuty – przeciętny
palecz rezygnuje
palecz rezygnuje
dobrowolnie z 5 lat życia
dobrowolnie z 5 lat życia
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
MÓZG
MÓZG
naczyniopochodnego
naczyniopochodnego
udaru mózgu
udaru mózgu
może
może
być wiązanych z wcześniejszym paleniem
być wiązanych z wcześniejszym paleniem
tytoniu - wpływ palenia tytoniu na rozwój
tytoniu - wpływ palenia tytoniu na rozwój
miażdżycy naczyń krwionośnych.
miażdżycy naczyń krwionośnych.
wiele prac jednocześnie przedstawia dowody
wiele prac jednocześnie przedstawia dowody
na to, iż u palaczy tytoniu rzadziej występuje
na to, iż u palaczy tytoniu rzadziej występuje
choroba Parkinsona
choroba Parkinsona
. Może to jednak być
. Może to jednak być
spowodowane faktem, że palacze tytoniu nie
spowodowane faktem, że palacze tytoniu nie
dożywają zazwyczaj wieku, w którym
dożywają zazwyczaj wieku, w którym
pojawiają się pierwsze objawy choroby
pojawiają się pierwsze objawy choroby
Parkinsona.
Parkinsona.
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
SERCE I NACZYNIA KRWIONOŚNE
SERCE I NACZYNIA KRWIONOŚNE
U mężczyzn, którzy zaczęli palić przed 15 rokiem
U mężczyzn, którzy zaczęli palić przed 15 rokiem
życia i palili 15-24 papierosów dziennie, ryzyko
życia i palili 15-24 papierosów dziennie, ryzyko
wystąpienia
wystąpienia
miażdżycy
miażdżycy
,
,
choroby wieńcowej
choroby wieńcowej
oraz
oraz
nadcisnienia tętniczego i tętniaków aorty
nadcisnienia tętniczego i tętniaków aorty
jest
jest
10-krotnie większe. Palacze tytoniu dwukrotnie
10-krotnie większe. Palacze tytoniu dwukrotnie
częściej niż niepalący umierają na
częściej niż niepalący umierają na
zawał mięśnia
zawał mięśnia
sercowego
sercowego
.
.
Także u osób niepalących, ale wdychających dym
Także u osób niepalących, ale wdychających dym
ulatniający się z ognika papierosa (tzw. boczny
ulatniający się z ognika papierosa (tzw. boczny
strumień) w istotny sposób wzrasta ryzyko chorób
strumień) w istotny sposób wzrasta ryzyko chorób
serca i płuc (tzw. palacze bierni).
serca i płuc (tzw. palacze bierni).
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
PŁUCA
PŁUCA
Palacze tytoniu 20-krotnie częściej umierają z powodu
Palacze tytoniu 20-krotnie częściej umierają z powodu
rozedmy płuc
rozedmy płuc
i
i
przewlekłego zapalenia oskrzeli,
przewlekłego zapalenia oskrzeli,
zapalenia płuc i astmy oskrzelowej
zapalenia płuc i astmy oskrzelowej
niż osoby
niż osoby
niepalące.
niepalące.
Wśród 10 chorych na
Wśród 10 chorych na
raka płuc
raka płuc
9 paliło papierosy.
9 paliło papierosy.
Palenie tytoniu w dużym stopniu zwiększa ryzyko
Palenie tytoniu w dużym stopniu zwiększa ryzyko
wystąpienia wszystkich głównych typów histologicznymi
wystąpienia wszystkich głównych typów histologicznymi
raka płuc, Ryzyko wystąpienia raka płuc w znaczący
raka płuc, Ryzyko wystąpienia raka płuc w znaczący
sposób rośnie wraz z długością okresu palenia tytoniu
sposób rośnie wraz z długością okresu palenia tytoniu
dla wszystkich typów histologicznych raka płuc.
dla wszystkich typów histologicznych raka płuc.
Istnieją dowody na to, iż palenie tytoniu poprzez wpływ
Istnieją dowody na to, iż palenie tytoniu poprzez wpływ
na rozwój przewlekłego zapalenia oskrzeli, jest jednym z
na rozwój przewlekłego zapalenia oskrzeli, jest jednym z
istotniejszych czynników usposabiających do
istotniejszych czynników usposabiających do
wystąpienia
wystąpienia
gruźlicy układu oddechowego
gruźlicy układu oddechowego
.
.
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
NERKI I PĘCHERZ MOCZOWY
NERKI I PĘCHERZ MOCZOWY
Ryzyko wystąpienia
Ryzyko wystąpienia
raka pęcherza moczowego
raka pęcherza moczowego
u
u
palaczy jest przeciętnie 5 razy większe niż u osób
palaczy jest przeciętnie 5 razy większe niż u osób
niepalących i zależy od ilości wypalanych papierosów.
niepalących i zależy od ilości wypalanych papierosów.
Przy czym to podwyższone ryzyko w stosunku do
Przy czym to podwyższone ryzyko w stosunku do
palących kobiet jest relatywnie niż niż u mężczyzn,
palących kobiet jest relatywnie niż niż u mężczyzn,
ale różnica ta może wynikać z mniejszej ilości
ale różnica ta może wynikać z mniejszej ilości
palących kobiet w stosunku do palących mężczyzn.
palących kobiet w stosunku do palących mężczyzn.
W niektórych badaniach aż 50% przypadków raka
W niektórych badaniach aż 50% przypadków raka
pęcherza moczowego u mężczyzn i 25% u kobiet było
pęcherza moczowego u mężczyzn i 25% u kobiet było
związanych z paleniem tytoniu. Niektóre z badań
związanych z paleniem tytoniu. Niektóre z badań
wykazały ponadto większą zapadalność na
wykazały ponadto większą zapadalność na
raka
raka
gruczołowego nerki
gruczołowego nerki
(adenocarcinoma) u palaczy
(adenocarcinoma) u palaczy
tytoniu w porównaniu do osób niepalących.
tytoniu w porównaniu do osób niepalących.
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
Palenie tytoniu pełni istotną rolę w powstawaniu zarówno
Palenie tytoniu pełni istotną rolę w powstawaniu zarówno
wrzodu żołądka i dwunastnicy
wrzodu żołądka i dwunastnicy
.
.
Ryzyko wystąpienia
Ryzyko wystąpienia
raka żołądka
raka żołądka
jest wyższe u palaczy
jest wyższe u palaczy
tytoniu o około 1,5 razy.
tytoniu o około 1,5 razy.
Istnieje związek pomiędzy występowaniem
Istnieje związek pomiędzy występowaniem
przepukliny
przepukliny
pachwinowej
pachwinowej
a silnym kaszlem, towarzyszącym
a silnym kaszlem, towarzyszącym
przewlekłemu zapaleniu oskrzeli.
przewlekłemu zapaleniu oskrzeli.
W wielu badaniach wykazano związek pomiędzy
W wielu badaniach wykazano związek pomiędzy
paleniem tytoniu a występowaniem
paleniem tytoniu a występowaniem
raka trzustki
raka trzustki
. Jak
. Jak
dotychczas nie jest znana dokładnie przyczyna tej
dotychczas nie jest znana dokładnie przyczyna tej
korelacji.
korelacji.
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
UKŁAD HORMONALNY
UKŁAD HORMONALNY
Palenie tytoniu zwiększa częstotliwość
Palenie tytoniu zwiększa częstotliwość
występowania części chorób hormono-
występowania części chorób hormono-
zależnych (np.
zależnych (np.
osteoporozy
osteoporozy
i
i
związanego z tym podwyższonego ryzyka
związanego z tym podwyższonego ryzyka
złamania szyjki kości udowej), a także
złamania szyjki kości udowej), a także
poprzez przyspieszenie okresu
poprzez przyspieszenie okresu
wystąpienia menopauzy u kobiet wpływa
wystąpienia menopauzy u kobiet wpływa
poprzez układ hormonalny na
poprzez układ hormonalny na
zwiększenie ryzyka
zwiększenie ryzyka
raka endometrium
raka endometrium
.
.
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
TWARZ TYTONIOWA
TWARZ TYTONIOWA
Dym ma niekorzystny wpływ na urodę.
Dym ma niekorzystny wpływ na urodę.
Deramtolodzy mówią o
Deramtolodzy mówią o
„twarzy
„twarzy
tytoniowej”.
tytoniowej”.
Skóra jest niedotleniona, z
Skóra jest niedotleniona, z
czasem cera staje się coraz bardziej blada i
czasem cera staje się coraz bardziej blada i
szarzeje. Zawarte w dymie substancje obiżają
szarzeje. Zawarte w dymie substancje obiżają
poziom estrogenów, wpływając na wysuszenie
poziom estrogenów, wpływając na wysuszenie
skóry – powstają przedwczesne zmarszczki
skóry – powstają przedwczesne zmarszczki
Papierosy wywołują także chorobę
Papierosy wywołują także chorobę
„rosacea”
„rosacea”
– trwałe zaczerwienienie środkowej części
– trwałe zaczerwienienie środkowej części
twarzy, pękające naczynka oraz powstawanie
twarzy, pękające naczynka oraz powstawanie
kostek i ropnych nacieków
kostek i ropnych nacieków
Skutki palenia tytoniu:
Skutki palenia tytoniu:
DLA PRZYSZŁYCH MATEK
DLA PRZYSZŁYCH MATEK
Gdy matka pali do 9 papierosów dziennie, rodzą
Gdy matka pali do 9 papierosów dziennie, rodzą
się dzieci do 100 g lżejsze. Gdy ponad 10
się dzieci do 100 g lżejsze. Gdy ponad 10
papierosów, deficyt wagowy zwiększa się do 200 g
papierosów, deficyt wagowy zwiększa się do 200 g
Dzieci takie są bardziej zagrożone tzw. zespołem
Dzieci takie są bardziej zagrożone tzw. zespołem
nagłej śmierci noworodka
nagłej śmierci noworodka
Jeśli kobieta zrezygnuje z palenia w pierwszym
Jeśli kobieta zrezygnuje z palenia w pierwszym
trymestrze ciąży, ryzyko małej masy urodzeniowej,
trymestrze ciąży, ryzyko małej masy urodzeniowej,
wcześniactwa, krwawień podczas ciąży lub ryzyko
wcześniactwa, krwawień podczas ciąży lub ryzyko
urodzenia martwego płodu jest takie jak u kobiety
urodzenia martwego płodu jest takie jak u kobiety
nigdy nie palącej, nawet w 30 tygodniu ciąży jest
nigdy nie palącej, nawet w 30 tygodniu ciąży jest
szansa wyrównania masy urodzeniowej.
szansa wyrównania masy urodzeniowej.
Palenie tytoniu wywołuje impotencję
Palenie tytoniu wywołuje impotencję
u mężczyzn
u mężczyzn
Impotencja
Impotencja
to schorzenie, które dotyka w przybliżeniu 1 na 10
to schorzenie, które dotyka w przybliżeniu 1 na 10
mężczyzn w wieku 21-75 lat, czyli ok. 1,25 mln mężczyzn w samej
mężczyzn w wieku 21-75 lat, czyli ok. 1,25 mln mężczyzn w samej
tylko Polsce.
tylko Polsce.
Uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych prącia
Uszkodzenie drobnych naczyń krwionośnych prącia
objawiające się jako impotencja, może być sygnałem
objawiające się jako impotencja, może być sygnałem
ostrzegawczym świadczącym o możliwości poważnych
ostrzegawczym świadczącym o możliwości poważnych
uszkodzeń głównych tętnic w sercu. Kłopoty z seksem
uszkodzeń głównych tętnic w sercu. Kłopoty z seksem
mogą zatem być zwiastunem groźnego uszkodzenia
mogą zatem być zwiastunem groźnego uszkodzenia
serca i całego układu krążenia.
serca i całego układu krążenia.
Palenie
Palenie
sprzyja występowaniu impotencji, zwiększając
sprzyja występowaniu impotencji, zwiększając
ryzyko o ok.
ryzyko o ok.
54%
54%
u mężczyzn w przedziale wieku
u mężczyzn w przedziale wieku
30-
30-
49 lat
49 lat
. Spośród innych czynników ryzyka należy
. Spośród innych czynników ryzyka należy
wymienić cukrzycę, wysokie stężenie cholesterolu we
wymienić cukrzycę, wysokie stężenie cholesterolu we
krwi i przyjmowanie leków przeciwnadciśnieniowych.
krwi i przyjmowanie leków przeciwnadciśnieniowych.
Ok. 115 tys. Polaków cierpi na impotencję
Ok. 115 tys. Polaków cierpi na impotencję
wywołaną paleniem tytoniu
wywołaną paleniem tytoniu
Wpływ palenia tytoniu na
Wpływ palenia tytoniu na
procesy reprodukcyjne
procesy reprodukcyjne
Obniża płodność
Obniża płodność
Zmniejsza libido
Zmniejsza libido
Zwiększa liczbę
Zwiększa liczbę
poronień, martwych
poronień, martwych
urodzeń dzieci
urodzeń dzieci
i wcześniactwa
i wcześniactwa
Zmniejszenie masy
Zmniejszenie masy
urodzieniowej
urodzieniowej
Palenie a nowotwory
Palenie a nowotwory
Palenie papierosów
Palenie papierosów
powoduje powstanie:
powoduje powstanie:
odoskrzelowego raka płuc
odoskrzelowego raka płuc
raka krtani
raka krtani
raka jamy ustnej
raka jamy ustnej
raka żołądka
raka żołądka
raka przełyku
raka przełyku
raka trzustki
raka trzustki
raka jelita
raka jelita
raka pęcherza
raka pęcherza
moczowego
moczowego
Palenie bierne=
Palenie bierne=
wdychanie dymu
wdychanie dymu
tytoniowego
tytoniowego
Wiele chorób odtytoniowych występuje u osób niepalących
Wiele chorób odtytoniowych występuje u osób niepalących
Boczny strumień dymu tytoniowego (ulatniający się z
Boczny strumień dymu tytoniowego (ulatniający się z
papierosa) zawiera 35 razy więcej CO2 i 4 razy więcej
papierosa) zawiera 35 razy więcej CO2 i 4 razy więcej
nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy, a
nikotyny niż dym wdychany przez aktywnych palaczy, a
także wiele substancji alergizujących, powodując łzawienie
także wiele substancji alergizujących, powodując łzawienie
oczu i kaszel, a w konsekwecncji astmę
oczu i kaszel, a w konsekwecncji astmę
Bierne palenie dzieci prowadzi do zaburzeń ich rozwoju,
Bierne palenie dzieci prowadzi do zaburzeń ich rozwoju,
m.in. wolniejsze tempo dojrzewania
m.in. wolniejsze tempo dojrzewania
Powoduje: nieżyt oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie
Powoduje: nieżyt oskrzeli, zapalenie płuc, zapalenie
migdałków podniebiennych, zapalenie zatok obocznych
migdałków podniebiennych, zapalenie zatok obocznych
nosa, wysiękowe zapalenie ucha, obturacyjne zapalenie
nosa, wysiękowe zapalenie ucha, obturacyjne zapalenie
oskrzeli i astmę oskrzelową
oskrzeli i astmę oskrzelową
ZASADA 4 „P”
ZASADA 4 „P”
To minimalna interwencja lekarzy
To minimalna interwencja lekarzy
pierwszego kontaktu
pierwszego kontaktu
1.
1.
Pytaj o nałóg każdego pacjenta
Pytaj o nałóg każdego pacjenta
2.
2.
Poradź każdemu, aby przstał palić
Poradź każdemu, aby przstał palić
3.
3.
Pomóż porzucić nałóg, wyznaczając
Pomóż porzucić nałóg, wyznaczając
lub przepisując odpowiednia
lub przepisując odpowiednia
terapię
terapię
4.
4.
Powtarzaj swoje zalecenia przy
Powtarzaj swoje zalecenia przy
okazji każdej wizyty kontrolnej
okazji każdej wizyty kontrolnej
Dziękujemy
Dziękujemy