ZANIECZYSZCZENI

A

GLEB

ALDONA PIĄTEK

MAŁGORZATA OCIEPA

MACIEJ MIODOŃSKI

Czym są
zanieczyszczenia gleb?



Zanieczyszczeniami gleb i gruntów
są to wszelkie związki chemiczne i
pierwiastki promieniotwórcze, a
także mikroorganizmy, które
występują w glebach w
zwiększonych ilościach.

Do najbardziej

rozpowszechnionych

zanieczyszczeń gleb i

gruntów zaliczamy:



związki organiczne - pestycydy,
detergenty



metale ciężkie - ołów (Pb), miedź
(Cu), rtęć (Hg), kadm (Cd), arsen (As)
i inne



sole - azotany, siarczany, chlorki.

Źródła zanieczyszczeń

gleb



ścieki, pyły oraz stałe i ciekłe odpady wytwarzane przez

przemysł (zawierają one najczęściej metale ciężkie oraz

sole),



przemysł wydobywczy (wytwarza olbrzymie ilości silnie

zasolonych wód kopalnianych),



wiele zakładów przemysłowych (np. huty, cementownie,

elektrownie, ośrodki przemysłu chemicznego),



niewłaściwa działalność rolnicza (pestycydy i inne środki

ochrony roślin),



posypywania powierzchni dróg solami,



ścieki komunalne (zawierają one m.in. detergenty oraz

drobnoustroje chorobotwórcze).

Przemysł wydobywczy



wytwarzanie dużych ilości silnie
zasolonych wód kopalnianych



hałdy są źródłem:

1.

ługów

2.

pyłów i metali ciężkich

3.

pożarów

Stopień zanieczyszczenia gleb rtęcią

(1997 r.)

96%

4%

1.poziom naturalny

2.poziom podwyższony

3.słabe zanieczyszczenie

4.średnie

zanieczyszczenie

5.silne zanieczyszczenie

6.bardzo silne

zanieczyszczenie

Stopień zanieczyszczenia gleb

cynkiem (1997r.)

83%

15%

1%

1.poziom naturalny

2.poziom podwyższony

3.słabe zanieczyszczenie

4.średnie
zanieczyszczenie

5.silne zanieczyszczenie

6.bardzo silne

zanieczyszczenie

Rolnictwo:



Jest źródłem zanieczyszczeń gleb,

głównie na skutek nieodpowiedniego

stosowania nawozów i innych środków

np.:

1.

nawozów azotowo-amonowych

2.

nawozów fosforowych

3.

odpadów przemysłowych

4.

pestycydów i chemicznych środków

ochrony roślin

Transport to źródło:



zanieczyszczenia związkami
ołowiu i tlenkami azotu,
powstającymi podczas spalania
benzyny i olei napędowych,



silnego zasolenia gleb, na skutek
posypywania dróg solą w zimie.

Skutki zanieczyszczenia

gleb:



Metale ciężkie znajdujące się w glebie są

pobierane przez rośliny i w nich

kumulowane.



Człowiek dostarcza je do swojego

organizmu wraz z pożywieniem.



W naszym ustroju również ulegają

kumululacji i powodują wiele skutków

ubocznych:



uszkadzają narządy miąższowe: wątrobę,

nerki, śledzionę,





powodują zaburzenia w produkcji

hemoglobiny poprzez ograniczenie

przyswajania żelaza i zahamowanie

tworzenia pierścienia protoporfirynowego,

czyli wywołują niedokrwistość,



mogą powodować różne alergie skórne

np.: pokrzywki, wysypki, rumienie,



oddziałują na włosy i paznokcie np. ołów i

kadm,



uszkadzają szpik kostny,



źle wpływają na chrząstki i szkliwo zębów,



mogą doprowadzać do reakcji zapalnej w

organizmie.



metale ciężkie dostarczane z
pożywieniem i kumulujące się w
organizmie są przyczyną wielu
nowotworów, mutacji,



mogą działać teratogennie,



powodują też zaburzenia ze strony OUN
tj. bóle głowy, problem z koncentracją.

Pestycydy a zdrowie

człowieka.



Łatwo się wchłaniają przez błony śluzowe.



Człowiek dostarcza je wraz z pożywieniem
roślinnym.



Bardzo toksyczne dla człowieka są: chlorotion,
malation, fosteks.



Łączą się z częścią estrową
acetylocholinoestrazy.



Powstały kompleks jest bardzo trwały a enzym
jest już nieskuteczny.



Długotrwałe unieczynnienie
acetylocholinoestrazy prowadzi do
nadmiernego nagromadzenia acetylocholiny.



Na skutek tego dochodzi do objawów
pobudzenia układu cholinergicznego.



Zwiększa się aktywność gruczołów
potowych, ślinowych, łojowych.



Nasila się perystaltyka jelit i skurcz
oskrzeli.



Obniża się ciśnienie krwi.



Związki fosfoorganiczne łatwo
przechodzą przez barierą krew-mózg.



Na skutek tego może dojść do
pobudzenia, drgawek, a następnie
depresji neuronów OUN.

Jak chronić się przed

zatruciem metalami

ciężkimi i pestycydami?



Spożywać żywność pochodzącą z
czystych obszarów Polski.



Unikać kupowania produktów
roślinnych z działek przydrożnych.



Ograniczyć działalność rolniczą na
terenach najbardziej skażonych.

Ochrona gleb przed
degradacją.



Ograniczenie emisji pyłowo-
gazowych



Rozsądne dozowanie chemicznych
środków ochrony roślin



Właściwe składowanie odpadów
przemysłowych i komunalnych



Ochrona wód i powietrza przed
zanieczyszczeniem.

DZIĘKUJEMY!

