Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

gleb

gleb

Na podstawie: „Polskie

Na podstawie: „Polskie

rolnictwo a ochrona

rolnictwo a ochrona

środowiska”, P. Ilnicki

środowiska”, P. Ilnicki

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Zakwaszenie gleb jest

Zakwaszenie gleb jest

spowodowane przede wszystkim

spowodowane przede wszystkim

przez zanieczyszczenie powietrza

przez zanieczyszczenie powietrza

dwutlenkiem siarki i tlenkami azotu

dwutlenkiem siarki i tlenkami azotu

Rodzaje i ilości zanieczyszczeń emitowanych przy

Rodzaje i ilości zanieczyszczeń emitowanych przy

spalaniu 1 kg benzyny i oleju napędowego

spalaniu 1 kg benzyny i oleju napędowego



PT-91 Twardy to przerobiony i

PT-91 Twardy to przerobiony i

unowocześniony przez polskich

unowocześniony przez polskich

inżynierów rosyjski czołg T-72 M1,

inżynierów rosyjski czołg T-72 M1,

potrafi spalić nawet

potrafi spalić nawet

250

250

dm

dm

3

3

na 100

na 100

kilometrów

kilometrów



Ciężar właściwy ON:

Ciężar właściwy ON:

860

860

kg/m

kg/m

3

3

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Symulowany opad kwaśnego deszczu

Symulowany opad kwaśnego deszczu

w ilościach odpowiadających 5-

w ilościach odpowiadających 5-

letniemu opadowi atmosferycznemu

letniemu opadowi atmosferycznemu

o odczynie wahającym się od 2,8 do

o odczynie wahającym się od 2,8 do

3,5 (równoważny opadowi

3,5 (równoważny opadowi

125-1000

125-1000

kg SO

kg SO

2

2

*ha

*ha

-1

-1

*rok

*rok

-1

-1

) w warunkach

) w warunkach

wapnowania i jego braku wykazał, iż

wapnowania i jego braku wykazał, iż

degradacja gleby była szczególnie

degradacja gleby była szczególnie

silna przy deszczu o pH<3,0

silna przy deszczu o pH<3,0

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Wpływ kwaśnych deszczy na przemiany

Wpływ kwaśnych deszczy na przemiany

bioenergetyczne gleby badano,

bioenergetyczne gleby badano,

zraszając je sporadycznie tylko

zraszając je sporadycznie tylko

spotykanym w opadach

spotykanym w opadach

atmosferycznych roztworem o pH

atmosferycznych roztworem o pH

1,5

1,5

i

i

2,5

2,5

. W pierwszym roku następuje

. W pierwszym roku następuje

zmniejszenie intensywności

zmniejszenie intensywności

metabolizmu tlenowego, zahamowanie

metabolizmu tlenowego, zahamowanie

intensywności procesów rozkładu

intensywności procesów rozkładu

materiału roślinnego

materiału roślinnego

.

.

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Po upływie roku

Po upływie roku

stwierdzono

stwierdzono

zmniejszenie się

zmniejszenie się

stopnia nasycenia

stopnia nasycenia

zasadami pojemności

zasadami pojemności

sorpcyjnej gleby

sorpcyjnej gleby

i

i

odczynu, co powoduję

odczynu, co powoduję

zmianę zespołów

zmianę zespołów

edafonu

edafonu



Zdjęcie: dżdżownica, larwa ważki

Zdjęcie: dżdżownica, larwa ważki

(Wikipedia)

(Wikipedia)

Całkowita emisja głównych

Całkowita emisja głównych

zanieczyszczeń powietrza w Polsce

zanieczyszczeń powietrza w Polsce

Obszary

Obszary

ekologicznego

ekologicznego

zagrożenia w

zagrożenia w

Polsce - pyły

Polsce - pyły

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Zakwaszenie gleb powodowane

Zakwaszenie gleb powodowane

przez kwaśne deszcze powoduje

przez kwaśne deszcze powoduje

konieczność zwiększania dawek

konieczność zwiększania dawek

wapna nawozowego w ilości

wapna nawozowego w ilości

proporcjonalnej do stężenia

proporcjonalnej do stężenia

dwutlenku siarki w powietrzu

dwutlenku siarki w powietrzu

Dawki wapnia na użytki rolne wynikające z

Dawki wapnia na użytki rolne wynikające z

podwyższonego stężenia dwutlenku siarki w

podwyższonego stężenia dwutlenku siarki w

atmosferze

atmosferze

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Duże emisje pyłów oraz dwutlenku

Duże emisje pyłów oraz dwutlenku

siarki w

siarki w

Górnośląskim Okręgu

Górnośląskim Okręgu

Przemysłowym

Przemysłowym

nie spowodowały

nie spowodowały

znacznych zmian odczynu gleb.

znacznych zmian odczynu gleb.

Wykonane w latach 1954-1958 badania

Wykonane w latach 1954-1958 badania

odczynu uwidoczniły, że najczęściej

odczynu uwidoczniły, że najczęściej

stwierdzane były wartości

stwierdzane były wartości

pH

pH

5,8-7,2

5,8-7,2

.

.

Jest to skutkiem dużej zawartości

Jest to skutkiem dużej zawartości

wapnia w emitowanych pyłach.

wapnia w emitowanych pyłach.

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Odczyn gleby wywiera duży wpływ

Odczyn gleby wywiera duży wpływ

na rozwój mikroorganizmów

na rozwój mikroorganizmów

glebowych, zdolności sorpcyjne,

glebowych, zdolności sorpcyjne,

dostępność dla roślin wielu makro- i

dostępność dla roślin wielu makro- i

mikroelementów. Optimum pH dla

mikroelementów. Optimum pH dla

większości roślin uprawnych mieści

większości roślin uprawnych mieści

się w przedziale 6,0-7,0.

się w przedziale 6,0-7,0.

Dostępność

Dostępność

większości składników pokarmowych

większości składników pokarmowych

wyraźnie zmniejsza się przy pH<5,5

wyraźnie zmniejsza się przy pH<5,5

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



W glebach

W glebach

kwaśnych

kwaśnych

zwiększa się

zwiększa się

dostępność

dostępność

metali ciężkich

metali ciężkich

i

i

radionuklidów

radionuklidów

.

.



Następuje również

Następuje również

zahamowanie wzrostu

zahamowanie wzrostu

roślin

roślin

jako skutek pogorszenia się

jako skutek pogorszenia się

fizycznych, chemicznych i biologicznych

fizycznych, chemicznych i biologicznych

właściwości gleby oraz

właściwości gleby oraz

toksycznego

toksycznego

oddziaływania glinu i manganu

oddziaływania glinu i manganu

na

na

zapotrzebowanie roślin w substancje

zapotrzebowanie roślin w substancje

pokarmowe.

pokarmowe.

Zakwaszenie gleb

Zakwaszenie gleb



Rozpuszczalność metali ciężkich w

Rozpuszczalność metali ciężkich w

silnie kwaśnych glebach (pH<4,5), a

silnie kwaśnych glebach (pH<4,5), a

zatem i ich pobieranie oraz

zatem i ich pobieranie oraz

fitotoksyczność

fitotoksyczność

, odpowiada

, odpowiada

szeregowi

szeregowi

Cd>Ni>Zn>Mn>Cu>Pb>Hg

Cd>Ni>Zn>Mn>Cu>Pb>Hg

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Chemiczne zanieczyszczenie gleb

Chemiczne zanieczyszczenie gleb

(degradacja chemiczna) metalami ciężkimi,

(degradacja chemiczna) metalami ciężkimi,

fluorem, trwałymi trującymi związkami

fluorem, trwałymi trującymi związkami

organicznymi i radionuklidami występuje

organicznymi i radionuklidami występuje

głównie w otoczeniu

głównie w otoczeniu

dużych zakładów

dużych zakładów

przemysłowych

przemysłowych

, w

, w

aglomeracjach miejsko-

aglomeracjach miejsko-

przemysłowych

przemysłowych

, na

, na

terenach składowania

terenach składowania

odpadów przemysłowych

odpadów przemysłowych

,

,

wzdłuż dróg

wzdłuż dróg

o

o

bardzo dużym nasileniu transportu

bardzo dużym nasileniu transportu

kołowego i

kołowego i

na terenach górniczych

na terenach górniczych

.

.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Chemiczne zanieczyszczenie gleb

Chemiczne zanieczyszczenie gleb

jest skutkiem

jest skutkiem

emisji pyłów i gazów

emisji pyłów i gazów

,

,

które to substancje po pewnym

które to substancje po pewnym

czasie opadają na powierzchnię

czasie opadają na powierzchnię

ziemi. Udział chemicznie

ziemi. Udział chemicznie

zdegradowanych gleb obejmuje

zdegradowanych gleb obejmuje

2,7%

2,7%

powierzchni kraju.

powierzchni kraju.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



W Polsce obowiązuje zasada

W Polsce obowiązuje zasada

„zanieczyszczający płaci”

„zanieczyszczający płaci”

. Oznacza to, iż

. Oznacza to, iż

zakłady przemysłowe powodujące

zakłady przemysłowe powodujące

zakwaszenie oraz chemiczne

zakwaszenie oraz chemiczne

zanieczyszczenie gleb powinny pokrywać

zanieczyszczenie gleb powinny pokrywać

właścicielom gruntu poniesione szkody. W

właścicielom gruntu poniesione szkody. W

Polsce przyjęto jednak zasadę

Polsce przyjęto jednak zasadę

nierekompensowania rolnictwu szkód

nierekompensowania rolnictwu szkód

powodowanych przez przemysł.

powodowanych przez przemysł.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Odporność gleb na degradację

Odporność gleb na degradację

chemiczną rośnie wraz z ich

chemiczną rośnie wraz z ich

pojemnością sorpcyjną

pojemnością sorpcyjną

(piaski <

(piaski <

gliny < gleby organiczne)

gliny < gleby organiczne)

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Pojemność buforowa

Pojemność buforowa

, decydująca o

, decydująca o

toksyczności dużych stężeń metali ciężkich,

toksyczności dużych stężeń metali ciężkich,

może być określana jako taka pojemność

może być określana jako taka pojemność

sorpcyjna gleby, która w zakresie optymalnych

sorpcyjna gleby, która w zakresie optymalnych

wartości pozwala na podnoszenie w glebie

wartości pozwala na podnoszenie w glebie

stopnia jej

stopnia jej

kontaminacji

kontaminacji

bez widocznych

bez widocznych

ujemnych skutków biologicznych. Stąd

ujemnych skutków biologicznych. Stąd

stosowane zazwyczaj

stosowane zazwyczaj

progi granicznej

progi granicznej

zawartości różnych rodzajów zanieczyszczeń

zawartości różnych rodzajów zanieczyszczeń

nie zawsze wskazują na zagrożenie

nie zawsze wskazują na zagrożenie

ich

ich

przemieszczania do roślin uprawnych.

przemieszczania do roślin uprawnych.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Najbardziej istotnym z punktu

Najbardziej istotnym z punktu

widzenia zagrożenia konsumentów

widzenia zagrożenia konsumentów

zanieczyszczeniami obszarów

zanieczyszczeniami obszarów

rolniczych są

rolniczych są

ołów, kadm oraz

ołów, kadm oraz

wielopierścieniowe węglowodory

wielopierścieniowe węglowodory

aromatyczne

aromatyczne

(WWA).

(WWA).

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Sole i tlenki

Sole i tlenki

ołowiu

ołowiu

są trucizną

są trucizną

kumulującą się w organizmie.

kumulującą się w organizmie.

Toksyczne skutki działania ołowiu na

Toksyczne skutki działania ołowiu na

organizm ludzki określa się nazwą

organizm ludzki określa się nazwą

ołowica

ołowica

. Zaabsorbowane związki ołowiu

. Zaabsorbowane związki ołowiu

przenikają do krwiobiegu, gdzie ołów

przenikają do krwiobiegu, gdzie ołów

wbudowuje się do czerwonych krwinek

wbudowuje się do czerwonych krwinek

- średni czas przebywania wynosi

- średni czas przebywania wynosi

30

30

dni.

dni.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Z krwioobiegu 25-40% jego zawartości

Z krwioobiegu 25-40% jego zawartości

przenika do tkanek miękkich, około 15%

przenika do tkanek miękkich, około 15%

do kości, a pozostała ilość jest wydalana.

do kości, a pozostała ilość jest wydalana.

Czas przybywania w tkankach miękkich

Czas przybywania w tkankach miękkich

wynosi około 30 dni, a w kościach

wynosi około 30 dni, a w kościach

40-90

40-90

lat u dorosłego człowieka. Skutkami

lat u dorosłego człowieka. Skutkami

toksyczności są:

toksyczności są:

zaburzenia tworzenia

zaburzenia tworzenia

krwi, nadciśnienie tętnicze, neuropatia, a

krwi, nadciśnienie tętnicze, neuropatia, a

także uszkodzenia mózgu

także uszkodzenia mózgu

.

.

Kadm

Kadm



Kadm

Kadm

jest pierwiastkiem niezwykle

jest pierwiastkiem niezwykle

toksycznym (wielokrotnie bardziej

toksycznym (wielokrotnie bardziej

niż arsen). Uszkadza nerki - niszczy

niż arsen). Uszkadza nerki - niszczy

kłębuszki i kanaliki nerkowe,

kłębuszki i kanaliki nerkowe,

powoduje anemię, choroby kostne

powoduje anemię, choroby kostne

(osteoporozę), zaburzenia

(osteoporozę), zaburzenia

powonienia, białkomocz.

powonienia, białkomocz.

Kadm

Kadm



Kadm odkłada się również w łożysku

Kadm odkłada się również w łożysku

matek

matek

palących

palących

w czasie ciąży lub w

w czasie ciąży lub w

inny sposób narażonych na wyższe

inny sposób narażonych na wyższe

stężenia tego metalu. Może on

stężenia tego metalu. Może on

zmieniać funkcję i strukturę łożyska

zmieniać funkcję i strukturę łożyska

zaburzając rozwój płodu.

zaburzając rozwój płodu.

Kadm

Kadm



Kadm kumuluje się zazwyczaj w

Kadm kumuluje się zazwyczaj w

nerkach i wątrobie, u mężczyzn

nerkach i wątrobie, u mężczyzn

może też znajdować się w jądrach.

może też znajdować się w jądrach.

Czas połowicznej eliminacji kadmu z

Czas połowicznej eliminacji kadmu z

nerek wynosi

nerek wynosi

15 lat

15 lat

.

.

WWA

WWA



Wielopierścieniowe węglowodory

Wielopierścieniowe węglowodory

aromatyczne

aromatyczne

-

-

powstają podczas

powstają podczas

niecałkowitego spalania wszystkich

niecałkowitego spalania wszystkich

węglowodorów z wyjątkiem metanu.

węglowodorów z wyjątkiem metanu.

Wydzielają się także w trakcie spalania

Wydzielają się także w trakcie spalania

drewna iglastego, palenia papierosów,

drewna iglastego, palenia papierosów,

produkcji asfaltu, pracy pieców

produkcji asfaltu, pracy pieców

koksowniczych, są obecne w spalinach

koksowniczych, są obecne w spalinach

samochodowych i smole pogazowej.

samochodowych i smole pogazowej.

WWA

WWA



Zostało stwierdzone, że 16 WWA jest

Zostało stwierdzone, że 16 WWA jest

szczególnie niebezpiecznych, a na

szczególnie niebezpiecznych, a na

pierwszym miejscu wymienia się

pierwszym miejscu wymienia się

benzo-

benzo-

α-piren

α-piren

. Związki te wykazują

. Związki te wykazują

stosunkowo niską toksyczność ostrą, ale

stosunkowo niską toksyczność ostrą, ale

bardzo wyraźną toksyczność przewlekłą.

bardzo wyraźną toksyczność przewlekłą.

Są to związki bardzo niebezpieczne,

Są to związki bardzo niebezpieczne,

ponieważ wywołują

ponieważ wywołują

zmiany

zmiany

nowotworowe

nowotworowe

w różnych tkankach.

w różnych tkankach.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Ze względu na stopień

Ze względu na stopień

powodowanego zagrożenia w

powodowanego zagrożenia w

środowisku biologicznym wyróżnia

środowisku biologicznym wyróżnia

się pierwiastki o bardzo wysokim

się pierwiastki o bardzo wysokim

(Cd, Hg, Pb, Cu, Zn), wysokim (Mo,

(Cd, Hg, Pb, Cu, Zn), wysokim (Mo,

Mn, Fe), średnim (Ni, Co) i niskim

Mn, Fe), średnim (Ni, Co) i niskim

(Sr, Zr) stopniu potencjalnego

(Sr, Zr) stopniu potencjalnego

zagrożenia.

zagrożenia.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Szczególnie podatne na

Szczególnie podatne na

biokumulację ze środowiska

biokumulację ze środowiska

glebowego są

glebowego są

kadm, cynk, ołów i

kadm, cynk, ołów i

miedź

miedź

.

.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Metale ciężkie w glebie wykazują

Metale ciężkie w glebie wykazują

powolne tempo przemian. Procedura

powolne tempo przemian. Procedura

oceny ryzyka w zarządzaniu gruntami

oceny ryzyka w zarządzaniu gruntami

zanieczyszczonymi metalami ciężkimi,

zanieczyszczonymi metalami ciężkimi,

stosuje model matematyczny oparty na

stosuje model matematyczny oparty na

znajomości składu

znajomości składu

granulometrycznego, pojemności

granulometrycznego, pojemności

sorpcyjnej, pojemności wodnej i

sorpcyjnej, pojemności wodnej i

dynamiki wilgotności gleby.

dynamiki wilgotności gleby.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb

Przekroczone wartości dopuszczalne stężeń

Przekroczone wartości dopuszczalne stężeń

pierwiastków oraz rozmieszczenie terytorialne:

pierwiastków oraz rozmieszczenie terytorialne:



Arsen (40-160 ppm) w rejonie Złotego Stoku,

Arsen (40-160 ppm) w rejonie Złotego Stoku,

w Ziemi Kłodzkiej i w okolicach Wałbrzycha;

w Ziemi Kłodzkiej i w okolicach Wałbrzycha;



Kadm (4-16 ppm) w rejonie Górnego Śląska;

Kadm (4-16 ppm) w rejonie Górnego Śląska;



Kobalt (>20 ppm) na małym obszarze pod

Kobalt (>20 ppm) na małym obszarze pod

Gubinem

Gubinem

;

;

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Chrom (40-80 ppm) w rejonie

Chrom (40-80 ppm) w rejonie

Głogowa

Głogowa

,

,

Lubinia, Wrocławia, Świdnicy, Złotego

Lubinia, Wrocławia, Świdnicy, Złotego

Stoku, Cieszyna, Wodzisławia,

Stoku, Cieszyna, Wodzisławia,

Częstochowy, Łomży, Starachowic i

Częstochowy, Łomży, Starachowic i

Oświęcimia;

Oświęcimia;



Miedź (>160 ppm) w

Miedź (>160 ppm) w

Legnicko-

Legnicko-

Głogowskim

Głogowskim

Okręgu Miedziowym i na

Okręgu Miedziowym i na

Górnym Śląsku;

Górnym Śląsku;

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Rtęć (> 0,4 ppm) w okolicach Częstochowy,

Rtęć (> 0,4 ppm) w okolicach Częstochowy,

Tarnowa, Bytomia,

Tarnowa, Bytomia,

Zielonej Góry

Zielonej Góry

i

i

Wałbrzycha;

Wałbrzycha;



Nikiel (>40 ppm) na małych obszarach w

Nikiel (>40 ppm) na małych obszarach w

okolicach Złotego Stoku, Mielca i w

okolicach Złotego Stoku, Mielca i w

Beskidach;

Beskidach;



Ołów (> 100ppm) na Górnym Śląsku, w

Ołów (> 100ppm) na Górnym Śląsku, w

Legnicko-Głogowskim

Legnicko-Głogowskim

Okręgu Miedziowym,

Okręgu Miedziowym,

pod Złotym Stokiem, Kielcami i Częstochową

pod Złotym Stokiem, Kielcami i Częstochową

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



W obrębie

W obrębie

Legnicko-Głogowskiego Okręgu

Legnicko-Głogowskiego Okręgu

Miedziowego

Miedziowego

najsilniej zanieczyszczone są

najsilniej zanieczyszczone są

gleby wydzielonych tam terenów górniczych.

gleby wydzielonych tam terenów górniczych.

Podwyższone zawartości

Podwyższone zawartości

miedzi, ołowiu i

miedzi, ołowiu i

arsenu

arsenu

w glebach lekkich występują głównie

w glebach lekkich występują głównie

w rejonie oddziaływania emisji pyłów

w rejonie oddziaływania emisji pyłów

metalonośnych, czyli w rejonie szybów

metalonośnych, czyli w rejonie szybów

zakładów górniczych „Polkowice”, „Rudna” i

zakładów górniczych „Polkowice”, „Rudna” i

„Lubin” oraz szybów wydechowych i

„Lubin” oraz szybów wydechowych i

zbiornika flotacyjnego „Żelazny Most”.

zbiornika flotacyjnego „Żelazny Most”.

Żelazny Most

Żelazny Most



Budowę składowiska

Budowę składowiska

rozpoczęto w 1974 r., a

rozpoczęto w 1974 r., a

jego eksploatacja i

jego eksploatacja i

równoczesna rozbudowa

równoczesna rozbudowa

trwała od 1977 r.

trwała od 1977 r.

Obecnie łączna

Obecnie łączna

długość

długość

zapór

zapór

otaczających

otaczających

składowisko wynosi

składowisko wynosi

14,3

14,3

km, a powierzchnia

km, a powierzchnia

całkowita obiektu - 1394

całkowita obiektu - 1394

ha.

ha.

Zdjęcia: http://www.kghm.pl

Zdjęcia: http://www.kghm.pl

Żelazny Most

Żelazny Most



Roczna wielkość

Roczna wielkość

deponowanych

deponowanych

odpadów z flotacji

odpadów z flotacji

waha się od 20 do 26

waha się od 20 do 26

mln ton, z czego

mln ton, z czego

prawie 75 %

prawie 75 %

wykorzystywanych jest

wykorzystywanych jest

do dalszej nadbudowy,

do dalszej nadbudowy,

a jedynie 25 %

a jedynie 25 %

podlega procesowi

podlega procesowi

unieszkodliwiania.

unieszkodliwiania.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



Strefa dopuszczalnych stężeń metali

Strefa dopuszczalnych stężeń metali

ciężkich

ciężkich

w glebie i roślinach

w glebie i roślinach

rozpoczyna się w odległości około

rozpoczyna się w odległości około

5

5

km

km

od emitora zanieczyszczeń, a na

od emitora zanieczyszczeń, a na

kierunku północno-wschodnim

kierunku północno-wschodnim

nawet

nawet

8 km

8 km

.

.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



W rejonie kopalń otworowych w

W rejonie kopalń otworowych w

Tarnobrzeskim Okręgu Siarkowym

Tarnobrzeskim Okręgu Siarkowym

występuje silne skażenie gleb siarką

występuje silne skażenie gleb siarką

elementarną, dwutlenkiem siarki,

elementarną, dwutlenkiem siarki,

siarkowodorem oraz zasolonymi wodami

siarkowodorem oraz zasolonymi wodami

złożowymi. Dodatkowym źródłem skażenia

złożowymi. Dodatkowym źródłem skażenia

jest składowisko siarki. Powoduje to m. in.

jest składowisko siarki. Powoduje to m. in.

silne zakwaszenie (pH<3,0), pogorszenie

silne zakwaszenie (pH<3,0), pogorszenie

struktury i zubożenie w składniki odżywcze

struktury i zubożenie w składniki odżywcze

.

.

Zanieczyszczenie

Zanieczyszczenie

chemiczne gleb

chemiczne gleb



W otoczeniu Zakładów Rafineryjno-

W otoczeniu Zakładów Rafineryjno-

Petrochemicznych w Płocku wyodrębniono

Petrochemicznych w Płocku wyodrębniono

dwie strefy skażenia gleb pierwiastkami:

dwie strefy skażenia gleb pierwiastkami:

strefa I o promieniu

strefa I o promieniu

1,5 km

1,5 km

od zakładów, w

od zakładów, w

której występują przekroczenia wartości

której występują przekroczenia wartości

dopuszczalnych stężeń

dopuszczalnych stężeń

Pb i Cr

Pb i Cr

, oraz strefa II

, oraz strefa II

o promieniu

o promieniu

4,5 km

4,5 km

, w której stwierdzono

, w której stwierdzono

ekstremalne zawartości w glebie

ekstremalne zawartości w glebie

wanadu,

wanadu,

niklu, molibdenu, kobaltu, cynku, manganu,

niklu, molibdenu, kobaltu, cynku, manganu,

kadmu i berylu

kadmu i berylu

.

.

Emisje powodowane

Emisje powodowane

przez samochody

przez samochody



Zawartość ołowiu w przydrożnych

Zawartość ołowiu w przydrożnych

roślinach wzrasta szczególnie przy

roślinach wzrasta szczególnie przy

natężeniu ruchu ponad 5 tys., a

natężeniu ruchu ponad 5 tys., a

szczególnie ponad 10 tys. pojazdów

szczególnie ponad 10 tys. pojazdów

dziennie.

dziennie.

Emisje powodowane

Emisje powodowane

przez samochody

przez samochody



Najlepsze warunki

Najlepsze warunki

akumulacji ołowiu

akumulacji ołowiu

mają rośliny o liściach dużych i

mają rośliny o liściach dużych i

pomarszczonych lub pokrytych

pomarszczonych lub pokrytych

włoskami, np.: sałata, kapusta,

włoskami, np.: sałata, kapusta,

buraki cukrowe i pastewne.

buraki cukrowe i pastewne.

Emisje

Emisje

powodowane

powodowane

przez

przez

samochody

samochody

Emisje powodowane

Emisje powodowane

przez samochody

przez samochody



Badania prowadzone wzdłuż dróg

Badania prowadzone wzdłuż dróg

wylotowych z Warszawy wykazały, że w

wylotowych z Warszawy wykazały, że w

okresie 1980-1990 w odległości

okresie 1980-1990 w odległości

7 m

7 m

od

od

krawędzi jezdni przybyło

krawędzi jezdni przybyło

ołowiu

ołowiu

od 16 do

od 16 do

134,

134,

cynku

cynku

od 16 do 110 i

od 16 do 110 i

miedzi

miedzi

od 2

od 2

do 15 mg * kg

do 15 mg * kg

-1

-1

s.m. gleby.

s.m. gleby.



Za silnie zanieczyszczony należy uznać

Za silnie zanieczyszczony należy uznać

pas o szerokości 30 m (w 2000 roku – 50

pas o szerokości 30 m (w 2000 roku – 50

m) od krawędzi jezdni.

m) od krawędzi jezdni.

Wpływ

Wpływ

odległości

odległości

od

od

autostrady

autostrady

na

na

zawartość

zawartość

ołowiu w

ołowiu w

powietrzu

powietrzu

Dziękuję za

Dziękuję za

uwagę

uwagę